Acta Biologica

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Biologica


ISSN: 2450-8330     eISSN: 2353-3013    OAI    DOI: 10.18276/ab.2016.23-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ

Lista wydań / No. 23
Urban stream Osówka in Szczecin – how efficiently as possible should the variability of the stream water quality be studied along the road of runoff in time?
(Strumień Osówka w Szczecin – jak najefektywniej badać regularnie w czasie zmienność jakości wód tego strumienia wzdłuż drogi ich spływu?)

Autorzy: Tymoteusz Miller
Department of Chemistry and Natural Waters Management, Institute for Research on Biodiversity, Faculty of Biology, Szczecin University, ul. Z. Felczaka 3C, 71-412 Szczecin, Poland,

Gorzysław Poleszczuk
Department of Chemistry and Natural Waters Management, Institute for Research on Biodiversity, Faculty of Biology, Szczecin University, ul. Z. Felczaka 3C, 71-412 Szczecin, Poland,
Słowa kluczowe: analiza skupień analiza czynnikowa regresja liniowa analiza chemometryczna ciek Osówka ciek wodny w mieście jakość wody
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:14 (55-68)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Badano jakość wód strumienia Osówka w NW części miasta Szczecina. Próbki wody do badań pobierano w czterech terminach – styczeń, kwiecień, lipiec i październik 2014 roku w miejscu 6 stacji, poczynając od ujęcia w pobliżu źródła strumienia – aż do dopływu wód Osówki do jeziora Rusałka. Oznaczano 20 wybranych wskaźników jakości wód. Celem rozeznania zmienności jakości wód wzdłuż drogi spływu w okresie badawczym przeprowadzono studia chemometryczne posługując się procedurami: CA, obliczano równania regresji yi=yi+∑6j=1αjSj+∑4k=1ßkTk+SEE dla poszczególnych wskaźników jakości wód (yi), gdzie Sj i Tk – to numery stacji i terminów poboru próbek – odpowiednio, a także FA. Wykazano znaczną zmienność jakości wód Osówki wzdłuż drogi spływu i ustalono, jakie parametry charakteryzujące zmienność chemizmu wód strumienia powinny być badane w miejscach wskazanych stacji pomiarowych - przy identycznej jak w przeprowadzonych badaniach - ilościach terminów poboru próbek w następujących po sobie 4 porach roku. 
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.APHA. 2012. Standard methods for examination of water and wastewater. 18h ed. Washington. p. 1800.
2.Chang H. 2008. Spatial analysis of water quality trends in the Han River basin. South Korea. Wat. Res.,42 (13): 3285–3304. DOI: 10.1016/j.watres.2008.04.006.
3.Halstead J.A., Kliman S., Berheid C.W., Chaucer A., Cock-Esteb A. 2014. Urban stream syndrome in a small lightly developed watershed: a statistical analysis of water chemistry parameters, land use patterns, and natural sources. Environ. Monit. Assess., 186 (6): 3391–3414. DOI: 10.1007/s10661-014-3625-9.
4.Hamid A., Bhat S.A., Bhat S.U., Jehangir A. 2016. Environmetric techniques in water quality assessment and monitoring: a case study. Environ Earth Sci., 75: 321. DOI:10.1007/s12665-015-5139-3.
5.Haque M.Z., Rahim S.A., Abdullah M.P., Embi A.F., Elfithri R., Lihan T., Wan Mohd Khalik W.M.A., Khan M.F., Mokhtar M. 2016. Multivariate chemometric approach on the surface water quality in langat upstream tributaries, peninsular Malaysia. J. Environ. Sci. Technol., 9 (3): 277–284. DOI: 10.3923/jest.2016.277.284.
6.Huang Z., Han L., Zeng L., Xiao W., Tian Y. 2016. Effects of land use patterns on stream water quality: a case study of a small-scale watershed in the Three Gorges Reservoir Area. China. Environ. Sci. Pollut. Res., 23 (4): 3943–3955. DOI: 10.1007/s11356-015-5874-8.
7.Ledford S.H., Lautz L.K. 2015. Floodplain connection buffers seasonal changes in urban stream water quality. Hydrol. Process., 29 (6): 1002–1016. DOI:10.1002/hyp.10210.
8.Liu C.W., Lin K.H., Kuo Y.M. 2003. Application of factor analysis in the assessment of groundwater quality in a blackfoot disease area in Taiwan. Sci. Total Environ., 313 (1): 77–89. DOI: 10.1016/S0048-9697(02)00683-6.
9.Liu J.S., Guo L.C., Luo X.L., Chen F.R., Zeng E.Y. 2014. Impact of anthropogenic activities on urban stream water quality: a case study in Guangzhou. China. Environ. Sci. Pollut. Res., 21 (23): 13412–13419. DOI: 10.1007/s11356-014-3237-5.
10.Lusk M.G., Toor G.S. 2016. Dissolved organic nitrogen in urban streams: Biodegradability and molecular composition studies. Water Research., 96: 225–235. DOI: 10.1016/j.watres.2016.03.060.
11.Miller T., Poleszczuk G., Wawrzyniak W., Drozdowska A., Tokarz M., Tymanowski Ł. 2014b. Ciek Osówka w aglomeracji miejskiej Szczecina – zmiany jakości wód wzdłuż drogi spływu od źródła do jeziora Rusałka. In: Bezpieczeństwo Publiczne – BP’14. T. Zaborowski. (ed.). Wyd. Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych. Poznań–Gorzów Wielkopolski. pp. 236–252. DOI: 10.13140/2.1.4980.8963.
12.Miller T., Tokarz M., Poleszczuk G. 2014a. Stream Osówka in Szczecin – chemometric analysis of water quality indices in winter season. Acta Biologica, 21: 91–104.
13.Muangthong S., Shrestha S. 2015. Assessment of surface water quality using multivariate statistical techniques: case study of the Nampong River and Songkhram River. Thailand. Environ. Monit. Assess., 187 (9): 1–12. DOI: 10.1007/s10661-015-4774-1.
14.Nemerow N.L. 1985. Stream. lake. estuary and ocean pollution. Van Nostrand Reinhold. New York. Polish Standards. Water quality.
15.Pratt B., Chang H. 2012. Effects of land cover, topography, and built structure on seasonal water quality at multiple spatial scales. J. Hazard. Mat., 209: 48–58. DOI: 10.1016/j.jhazmat.2011.12.068.
16.Raczyńska M., Grzeszczyk-Kowalska A., Raczyński M. 2012a. Zastosowanie metody River Habitat Survey do waloryzacji hydromorfologicznej cieku Osówka (Pomorze Zachodnie). Inż. Ekol., 30: 266–276.
17.Raczyńska M., Machula S., Raczyński M. 2012b. Materia organiczna jako ważny element stopnia zanieczyszczenia małych cieków na przykładzie potoku Osówka. Inż. Ekol., 31: 91–100.
18.Report o stanie Miasta Szczecina. 2004: 105–114. Available: http://www.szczecin.pl/raport04/html/8_0. htm. tan Środowiska Miasta Szczecina (stan na 31 grudnia 2002 roku). Opracowany w ramach „Programu ochrony dla miasta Szczecina”. 2004. Available: http://www.ikzm-oder.de/download.php?fileid=2150.
19.Stanisz A. 2007. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem Statisica PL na przykładach z medycyny. Tom 2: Modele liniowe i nieliniowe. Wyd. StatSoft. Kraków. p. 868.
20.Sun N., Yearsley J., Baptiste M., Cao Q., Lettenmaier D.P., Nijssen B. 2016. A spatially distributed model for assessment of the effects of changing land use and climate on urban stream quality. Hydrol. Process. DOI: 10.1002/hyp.10964.
21.Uchwała Rady Miasta Szczecina Nr L/708/94 z dnia 16 maja 1994 r. w sprawie uznania niektórych terenów za użytki ekologiczne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. 1994. Available: http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/files/16F3148550C44C2B8BAF768CBEB21709/708-94.pdf.
22.Wilkins P.M., Cao Y., Heske E.J., Levengood J.M. 2015. Influence of a forest preserve on aquatic macroinvertebrates, habitat quality, and water quality in an urban stream. Urban Ecosyst., 18 (3): 989–1006. DOI: 10.1007/s11252-015-0464-6.
23.Yu H., Song Y., Gao H., Liu L., Yao L., Peng J. 2015. Applying fluorescence spectroscopy and multivariable analysis to characterize structural composition of dissolved organic matter and its correlation with water quality in an urban river. Environ. Earth Sci.,73 (9): 5163–5171. DOI: 10.1007/s12665-015-4269-y.