ISSN: 1734-9923
eISSN: 2300-7621
OAI
DOI: 10.18276/aie.2024.66-02
Liste der Ausgaben /
66 (2024)
The Problem of Dehumanisation in the Light of Mieczysław Wallis' Intellectual Biography
| Autoren: |
Joanna
Zegzuła-Nowak
Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filozofii |
| Schlüsselbegriffe: | etyczny problem dehumanizacji filozofia polska XX wieku reprezentanci Szkoły Lwowsko-Warszawskiej Mieczysław Wallis postawa homo creatives |
| Veröffentlichungsdatum der gesamten Ausgabe: | 2024 |
| Seitenanzahl: | 54 (25-78) |
Abstract
Artykuł przedstawia etyczny problem dehumanizacji w perspektywie prac i doświadczeń Mieczysława Wallisa, polskiego uczonego, przedstawiciela filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej. W czasie II wojny światowej myśliciel ten spędził około 5 lat w niemieckich obozach jenieckich. Nie poddał się jednak wówczas atmosferze niepokoju i rezygnacji, nie pogrążył w strachu przed długotrwałą niewolą, lecz nieprzerwanie kontynuował swoją pracę naukową i dydaktyczną. W rezultacie, nie tylko zilustrował mechanizmy dehumanizacji zachodzące w rzeczywistości obozowej, ale także sformułował autorski intelektualny „program profilaktyczny”, który pozwalał obronić ludzką psychikę, osobowość, doznania i emocje przed ich szkodliwym, destrukcyjnym wpływem. Jego fundamentem był świat ludzkiego wnętrza, postawa skupienia się na sferze wartości i przeżyć estetycznych oraz implikowanych przez nie specyficznie ludzkich działaniach.
herunterladen
Artikeldatei
Bibliographie
| 1. | Allport G.W. (1979). The Nature of Prejudice. 15th edn. New York: Perseus Books Publishing. |
| 2. | Bandura A. (2002). Selective Moral Disengagement in the Exercise of Moral Agency. |
| 3. | Journal of Moral Education 31, (2), 101-117. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/233333337_Selective_Moral_Disengagement_in_the_Exercise_of_Moral_Agency [Accessed 11.11.2020]. |
| 4. | Baran T. (2007). Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Czy „obcy” to też człowiek?. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. |
| 5. | Bohatkiewicz J. (1971). Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Książka i Wiedza. |
| 6. | Brandys M. (1955). Wyprawa do oflagu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. |
| 7. | Brémaud N. (2016). Le puérilisme dans la psychose (The puerilism in psychosis). |
| 8. | Annales Médico-psychologiques, revue psychiatrique 174, 35-38. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/266561400_Le_puerilisme_dans_la_psychose [Accessed 20.12.2020]. |
| 9. | Elzenberg H. (1966). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej. In: idem, Wartość i człowiek. |
| 10. | Rozprawy z humanistyki i filozofii. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu |
| 11. | Mikołaja Kopernika, Toruń: 94-112. |
| 12. | Elzenberg H. (2002). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Toruń: Wydawnictwo |
| 13. | Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. |
| 14. | Fąfara J. (1984), (ed.). Od Redakcji. In: idem, Oflag II C Woldenberg. Wspomnienia jeńców. |
| 15. | Warszawa: Książka i Wiedza, 5-18. |
| 16. | Haslam N., Rothschild L., et al. (2002). Are essentialist beliefs associated with |
| 17. | prejudice?. British Journal of Social Psychology 41, 87-100. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/11397166_Are_Essentialist_Beliefs_Associated_with_Prejudice [Accessed 04.12.2020]. |
| 18. | Haslam N., Rothschild L., et al. (2000). Essentialist beliefs about social cathegories. |
| 19. | British Journal of Social Psychology 39, 113-127. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/12541268_Essentialist_Beliefs_about_Social_Categories [Accessed 03.12.2020]. |
| 20. | Hoffmann B. (2016). The role of expressive therapies in therapeutic interactions: art therapy |
| 21. | ‒ explanation of the concept. Trakia Journal of Sciences 3, 197-202. Pobrane z: http://tru.uni-sz.bg/tsj/Vol.14,%20N%203,%202016/B.Hofman%20(1).pdf [Accessed 13.12.2020]. |
| 22. | Kuropieska J. (1985). Obozowe refleksje. Oflag II c. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza. |
| 23. | Leyens J. Ph, Demoulin S., Vaes J., et al. (2007). Infrahumanization: The wall of group |
| 24. | Differences. Journal of Social Issues and Policy Review 1 (1), 139-172. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/227665331_Infra-humanization_The_Wall_of_Group_Differences [accessed 10.22.2020]. |
| 25. | Leyens J.Ph., Rodriguez-Perez A., et al. (2001). Psychological Essentialism and the |
| 26. | Differential Attribution of Uniquely Human Emotions to Ingroups and Outgroups. European Journal of Social Psychology 31, 395-411. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/227535278_Psychological_Essentialism_and_the_Differential_Attribution_of_Uniquely_Human_Emotions_to_Ingroups_and_Outgroups/link/59dd31c1aca272b698e12d7f/download [Accessed 27.11.2020]. |
| 27. | Malchiodi C.A. (2005). Art Therapy. In: C.A Malchiodi (ed. Expressive Therapies. New York: |
| 28. | The Guilford Press, 16-45. |
| 29. | Malchiodi C.A. (1998). The art therapy sourcebook. New York: McGraw-Hill/Contemporary |
| 30. | Books, New. |
| 31. | Maujean A., Pepping C.A., et al. (2014). A Systematic Review of Randomized Controlled |
| 32. | Studies of Art Therapy. Art Therapy: Journal of the American Art Therapy |
| 33. | Association, 31 (1), 37-44. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/271930409_A_Systematic_Review_of_Randomized_Controlled_Studies_of_Art_Therapy/link/5525bc370cf25d66dc9460cf/download [Accessed 10.28.2020]. |
| 34. | Morera M.D., Quiles M.N., et al. (2018). Perception of mind and dehumanization: Human, |
| 35. | animal, or machine?. International Journal of Psychology 53 (4), 253-260. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/305819796_Perception_of_mind_and_dehumanization_Human_animal_or_machine/link/5d2cd75d92851cf440870e07/download [Accessed 10.20.2020]. |
| 36. | Nowakowska W. (2001). Sylwetki łódzkich uczonych. Profesor Mieczysław Wallis. Łódź: |
| 37. | Łódzkie Towarzystwo Naukowe 59. |
| 38. | Ohry A., Solomon Z. (2013). Dr Adolf Lukas Vischer (1884-1974) and “Barbed-Wire |
| 39. | Disease”. Journal of Medical Biography 22 (1), 16-18. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/260446856_Dr_Adolf_Lukas_Vischer_1884-1974_and_'barbed-wire_disease'/link/00b49531c18caa1297000000/download [Accessed 12.12.2020]. |
| 40. | Olesik J. (1988). Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony |
| 41. | Narodowej. |
| 42. | Pelc J. (1977). Wspomnienia pozgonne o Mieczysławie Wallisie i Tadeuszu Wójciku. Studia |
| 43. | Semiotyczne 7, 5-12. |
| 44. | Reynolds M.W., Nabors L., et al. (2000). The effectiveness of art therapy: Does it |
| 45. | work?. Art Therapy. Journal of the American Art Therapy Association, 17 (3), 207-213. |
| 46. | Rothbart, M. Taylor M. (1992). Category labels and social reality: Do we view social |
| 47. | categories as natural kinds?. In: G.R. Semin and K. Fiedler (eds.). Language and social cognition. London: Sage. |
| 48. | Rudowski T. (2014). Studia nad arteterapią w ujęciu aksjologiczno-psychologicznym. |
| 49. | Warszawa: Difin. |
| 50. | Tajfel H. (1981), Human Groups and Social Categories, Cambridge: Cambridge University |
| 51. | Press. |
| 52. | Szulc W. (2011). Arteterapia. Narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki. Warszawa: |
| 53. | Difin. |
| 54. | Tarnowska M., Sławuta P., et al. (2012). Procesy dehumanizowania “obcych”: |
| 55. | mechanizmy i funkcje. In: M. Drogosz, M. Bilewicz et al. (eds.), Poza stereotypy. Dehumanizacja i esencjalizm w postrzeganiu grup społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. |
| 56. | Toczewski A. (2009). Oflag II C Woldenberg w Dobiegniewie. Dzieje obozowej konspiracji. |
| 57. | Zielona Góra: Urząd Miasta; Zielona Góra, Muzeum Ziemi Lubuskiej. |
| 58. | Tyburski W. (2006). Elzenberg. Warszawa: Wiedza Powszechna. |
| 59. | Wallis M. (1968). Przeżycie i wartość: pisma z estetyki nauki o sztuce 1931-1949. Kraków: |
| 60. | Wydawnictwo Literackie. |
| 61. | Wincław D. (2016). Obcy czy po prostu inny. Wybrane etyczne aspekty dehumanizacji. |
| 62. | Kultura i wartości 19, 93-114. |
| 63. | URL= file:///C:/Users/Admin/AppData/Local/Temp/2908-14261-1-PB.pdf [Accessed 16.10.2020]. |
| 64. | Wick R. (2001). A Brief History of Art Therapy. In: C.A. Malchiodi (ed.), Handbook of Art |
| 65. | Therapy. New York: The Guilford Press, 5-15. |
| 66. | Wojciechowski A. (2001). Problemy terapii przez twórczość. In: A. Wojciechowski. |
| 67. | Obecność. Zebrane teksty. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 402-403. |
| 68. | Woleński J. (2011). Logic and philosophy in the Lvov-Warsaw School. |
| 69. | Dordrecht/Boston, London: Springer. |
| 70. | Woroniecki M. (1999). Fear of Error is Worse than Error Itself (Henryk Elzenberg's system). |
| 71. | In: W. Tyburski (ed.), Henryk Elzenberg (1887–1967). Dziedzictwo idei. Filozofia — |
| 72. | aksjologia — kultura. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 9-23. |
| 73. | Vischer A.L. (1919). Barbed-wire disease- a psychological study of the prisoner of war. |
| 74. | London: John Bale & Danielson. |
| 75. | Yzerbyt V., Rocher S., et al. (1997). Stereotypes as explanations: A subjective |
| 76. | essentialisticview of group perception. In: R. Spears, P.J. Oakes, et al. (eds.), The social psychology of stereotyping and group life. Cambridge: Blackwell, 20-50. |
| 77. | Zimbardo Ph., Hartwig D. (2019). Zimbardo w rozmowie z Danielem Hartwigiem, trans. O. |
| 78. | Siara. Warszawa: PWN. |
| 79. | Zimbardo Ph. (2007). The Lucifer Effect. Uderstanding How Goog People Turn Evil (New |
| 80. | York: Random House. |
| 81. | Zegzuła-Nowak J. (2017). Moral and aesthetic considerations of humanity according to the |
| 82. | Polish philosopher Mieczysław Wallis. Ethics and Bioethics 7 (1-2), 67-73. DOI: https://doi.org/10.1515/ebce-2017-0010. |
| 83. | Archival Materials |
| 84. | Wallis M., Materiały Archiwalne, (Archival Materials), (Warsaw: The |
| 85. | Archives of the Combined Libraries of the Faculty of Philosophy and Sociology of the University of Warsaw, the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Science and the Polish Philosophical Society) folders: Rps 10, vol. I Rps 19, vol. I, II, III, XVII; Rps 20, Rps 39. |
| 86. | Wallis M., Materiały Archiwalne (Archival Materials), Special Collection of |
| 87. | the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences, inv. no. 1599 (I). |
| 88. | Websites |
| 89. | URL= https://arttherapy.org/about-art-therapy/ [Accessed 24.11.2020]. |
| 90. | URL=http://arttherapy.org/upload/outcomebibliographyresearchcmte.pdf [Accessed 10.11.2020]. |
| 91. | URL= https://www.baat.org/About-Art-Therapy |
| 92. | URL= http://muzeum.dobiegniew.pl/ |
| 93. | URL= http://tru.uni-sz.bg/tsj/Vol.14,%20N%203,%202016/B.Hofman%20(1).pdf |