Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2024.67-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 67 (2024)
Filozofia homo romanticus w zwierciadle teorii literackiej Friedricha Schlegla

Autorzy: Malwina Rolka ORCID
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Słowa kluczowe: Friedrich Schlegel poezja romantyczna refleksja wolność indywidualność organicyzm
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:22 (55-76)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza filozoficznej zawartości wybranych aspektów teorii literackiej Friedricha Schlegla - jednego z inicjatorów i głównych twórców jenajskiej szkoły romantycznej. Schlegel znany jest przede wszystkim jako błyskotliwy krytyk literacki, który spopularyzował pojęcie poezji romantycznej. Poezja romantyczna jest jednak nie tylko fundamentalnym pojęciem nowej szkoły badań literackich, ale także ważnym elementem Schleglowskiej filozofii człowieka, opisującej model nowoczesnego człowieczeństwa. W niniejszym artykule przyjmuję, że literacka teoria Schlegla jest zwierciadłem generującym odbicie człowieka romantycznego. W tej perspektywie wszystkie główne cechy literatury romantycznej – samoświadomość, refleksyjność, wolność, indywidualizm, dążenie do nieskończoności czy organicyzm – w rzeczywistości okazują się atrybutami jej twórcy.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abrams, M.H. (1971). Natural Supernaturalism: Tradition and Revolution in Romantic Literature. New York: W. W. Norton & Company.
2.Behler, E. (1993). German Romantic Literary Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
3.Beiser, F.C. (2003). The Romantic Imperative. The Concept of German Early Romanticism. Cambridge – Massachusetts – London: Harvard University Press.
4.Beiser, F.C. (2006). The Paradox of Romantic Metaphysics. W: N. Kompridis (red.), Philosophical Romanticism (s. 217–237). London: Routledge.
5.Benjamin, W. (1974). Der Begriff der Kunstkritik in der deutschen Romantik. W: W. Benjamin, Gesammelte Schriften, t. 1 (s. 7–122). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
6.Bernofsky, S. (2005). The Infinite Imagination: Early Romanticism in Germany. W: M. Ferber (red.), A Companion to European Romanticism (s. 86–100). Oxford: Blackwell Publishing.
7.Blanchot, M. (2013). Athenaeum. Tłum. W. Kruszelnicki. W: M. i W. Kruszelniccy (red.), Nietzsche i romantyzm (s. 295–305). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
8.Bruford, W.H. (2009). The German Tradition of Self-Cultivation. New York: Cambridge University Press.
9.Dilthey, W. (1982). Novalis. W: W. Dilthey, Pisma estetyczne. Tłum. K. Krzemieniowa (s. 324–404). Warszawa: PWN.
10.Echtermayer T., Ruge A. (1969). Protestantyzm i romantyzm. Tłum. R. Panasiuk. W: R. Panasiuk, Lewica heglowska (s. 147–174). Warszawa: Wiedza Powszechna.
11.Emrich, W. (1978). Romantyzm a świadomość nowoczesna. Tłum. M. Łukasiewicz. Pamiętnik Literacki, LXIX, 3, 287–305.
12.Engel, M. (2008). Variants of the Romantic “Bildungsroman” (with a short note on the “artist novel”). W: G. Gillespie, M. Engel and B. Dieterle (red.), Romantic Prose Fiction. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
13.Fichte, J.G. (1996). Teoria Wiedzy. Wybór pism, t. 1. Tłum. M.J. Siemek. Warszawa: PWN.
14.Gasché, R. (1997). The Tain of the Mirror. Derrida and the Philosophy of Reflection. Cambridge: Harvard University Press.
15.Gerard, A. (1978). O logice romantyzmu. Tłum. M. Orkan-Łęcki. Pamiętnik Literacki, LXIX, 1, 253–263.
16.Haym, R. (1870). Die romantische Schule: ein Beitrag zur Geschichte des deutschen Geistes. Berlin: Verlag von Rudolph Gaertner.
17.Helfer, M.B. (1996). The Retreat of Representation. The Concept of Darstellung in German Critical Discourse. New York: State University of New York Press.
18.Jacobi, F.H. (2011). Do Fichtego. Tłum. M. Rutkowska. Kronos, 1, 52–61.
19.Janion M., Żmigrodzka M. (1998). Odyseja wychowania. Goetheańska wizja człowieka w Latach nauki i latach wędrówki Wilhelma Meistra. Kraków: Aureus.
20.Jauss, H.R. (1999). Historia literatury jako prowokacja. Tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: Instytut Badań Literackich.
21.Koselleck, R. (2012). Semantyka historyczna. Tłum. W. Kunicki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
22.Lovejoy, A.O. (1955a). On the Discrimination of Romanticism. W: A. O. Lovejoy, Essays of in the History of Ideas (s. 228–253). New York: George Braziller.
23.Lovejoy, A.O. (1955b). Schiller and the Genesis of German Romanticism. W: A. O. Lovejoy, Essays of in the History of Ideas (s. 207–227). New York: George Braziller.
24.Lovejoy, A.O. (1955c). The Meaning of " Romantic" in Early German Romanticism. W: A. O. Lovejoy, Essays of in the History of Ideas (s. 183–206). New York: George Braziller.
25.Lukács, G. (1968). Teoria powieści. Esej historyczno-filozoficzny o wielkich formach epiki. Tłum. J. Goślicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
26.Łempicki, Z. (1966). Renesans, oświecenie, romantyzm i inne studia z historii kultury. Warszawa: PWN.
27.Mann, T. (1964). Goethe i Tołstoj. Przyczynki do problemu humanizmu. Tłum. M. Kłos-Gwizdalska. W: T. Mann, Eseje (s. 107–230). Warszawa: PIW.
28.Paulin, R. (2005). German Romantic Fiction. W: M. Ferber (red.), A Companion to European Romanticism (s. 123–137). Oxford: Blackwell Publishing.
29.Peckham, M. (1978). O koncepcję romantyzmu. Tłum. M. Orkan-Łęcki. Pamiętnik Literacki, LXIX, 1, 231–252.
30.Schiller, J.C.F (1972). O poezji naiwnej i sentymentalnej. W: Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy (s. 305– 418). Tłum. I. Krońska i J. Prokopiuk. Warszawa: Czytelnik.
31.Schiller, J.C.F (1974). Schiller do Goethego (Jena, 20 października 1797). W: Z korespondencji między Goethem i Schillerem. Tłum. J. Prokopiuk, M. J. Siemek. Warszawa: Czytelnik.
32.Schlegel, K.W.F. (1962). Lucinde. Ein Roman. W: Kritische Friedrich Schlegel Ausgabe, t. 5 (s. 1–92). München – Paderborn – Wien – Zürich: Verlag Ferdinand Schöningh.
33.Schlegel, K.W.F. (1964). Die Entwicklung der Philosophie in zwölf Büchern. W: Kritische Friedrich Schlegel Ausgabe, t. 12 (s. 107–323). München – Paderborn – Wien – Zürich: Verlag Ferdinand Schöningh.
34.Schlegel, K.W.F. (1967). Fragmente. W: Kritische Friedrich Schlegel Ausgabe. Dichtungen, t. 2 (s.147–273). München – Paderborn – Wien – Zürich: Verlag Ferdinand Schöningh.
35.Schlegel, K.W.F. (1979). Über das Studium der griechischen Poesie. W: Kritische Friedrich Schlegel Ausgabe, t. 1 (s. 205–367). München – Paderborn – Wien – Zürich: Verlag Ferdinand Schöningh.
36.Schlegel, K.W.F. (2000). Rozmowa o poezji. Tłum. J. Ekier. W: T. Namowicz (red.), Pisma teoretyczne niemieckich romantyków (s. 119–191). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
37.Schlegel, K.W.F. (2009). Fragmenty. Tłum. C. Bartl. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
38.Siemek, M.J. (1970). Fryderyk Schiller. Warszawa: Wiedza Powszechna.
39.Siemek, M.J. (1977). Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Studium z dziejów filozoficznej problematyki wiedzy. Warszawa: PWN.
40.Wellek, R. (1949). The Concept of “Romanticism” in Literary History. Comparative Literature, 1, 1, 1–23.
41.Żabski, T. (1990). Romans rycerski XIX wieku. Zagadnienia rodzajów literackich, XXXIII, 2, 5–25.