Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2025.69-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 69 (2025)
Pamięć ciała – pamięć człowieka. Uwagi do koncepcji Thomasa Fuchsa

Autorzy: Witold Glinkowski ORCID
Uniwersytet Łódzki
Słowa kluczowe: Ludzkie ciało ludzka pamięć pamięć ciała Thomas Fuchs.
Data publikacji całości:2025
Liczba stron:15 (53-67)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Dla Thomasa Fuksa ciało ludzkie jest integralnym komponentem podmiotowości człowieka. Dostęp do ciała jest wielorako zapośredniczony przyjmowanymi przez człowieka perspektywami – ciała fizycznego [Körper], ciała żywego [Leib] oraz ciała podmiotu obierającego jedną z tych perspektyw – jednak żadna z nich nie wyczerpuje ludzkiego doświadczania ciała. Jest ono bowiem ponadto depozytem pamięci, której specyfika koincyduje ze specyfiką człowieka jako istoty niesprowadzalnej do świata animalnego, gdyż nie poddającej się eksplikacji wyłącznie w planie biologicznym lub biologiczno-kulturowym. Fuchs ukazuje mechanizmy pamięci ciała oraz ich wpływ na kształtowanie specyfiki ludzkiej rzeczywistości. Za sprawą pamięci ciała, która dyskretnie ale radykalnie moderuje pomięć człowieka, ludzki świat uzyskuje swoistość oraz deponuje dziedzictwo przeszłości jako żywe, kształtujące teraźniejszość i otwierające horyzont przyszłości.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bergson, H. (2006). Materia i pamięć. Esej o stosunku ciała do ducha, przeł. R.J. Weksler-Waszkinel. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
2.Bergson, H. (1910). Materie und Gedächtnis. Eine Abhandlung über die Beziehung von Körper und Geist. Jena: Diederichs Verlag.
3.Berlin, I. (2000). Mag Północy. J.G. Hamann i źródła niemieckiego irracjonalizmu, przeł. M. Pietrzak-Merta. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
4.Chuda, M. (2021). W „wiecznej“ pamięci. Ethos, 135(3), 359–362.
5.Fuchs, T. (2018). Ecology of the Brain. The phenomenology and biology of the embodied mind, Oxford: Oxford University Press.
6.Fuchs, T. (2018a). Leib, Raum, Person. Entwurf einer phänomenologischen Anthropologie. Stuttgart: Klett–Cotta Verlag.
7.Fuchs, T. (2004). Pamięć ciała, przeł. A. Węgrzecki. W: S. Czerniak, J. Rolewski (red.) Studia z filozofii niemieckiej, t. 4: Antropologia filozoficzna (s. 133–154). Toruń: Wyd. UMK.
8.Fuchs, T. (2005). The phenomenology of body, space, and time in depression. Comprendre, 15, s.108–121.
9.Gehlen, A. (2017). Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie, przeł. R. Michalski, J. Rolewski, E. Paczkowska-Łagowska. S. Czerniak (red.). Toruń: Wyd. UMK.
10.Glinkowski, W. P. (2018). Prze(d)sądy jako więź z tradycją – casus hermeneutyki H.-G. Gadamera. Sensus Historiae, XXXIII(4), 87–99.
11.Heidegger, M. (1994). Bycie i czas, przeł. B. Baran. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
12.Heschel, A. J. (2014). Kim jest człowiek?, przeł. K. Wojtkowska. Warszawa – Łódź: Wyd. Punctum – Wyd. UŁ.
13.Hörmann, H. (1964). Die Bedingungen für das Behalten, Vergessen und Erinnern. W: Handbuch der Psychologie, R. Bergius, K. Gottschaldt (red.), Bd. I: Der Aufbau der Erkenntnis. Lernen und Denken (s. 225–283). Göttingen: Hogrefe Verlag.
14.Hume, D. (2001). Badania dotyczące rozumu ludzkiego, przeł. J. Łukasiewicz, K. Twardowski. Warszawa: Wyd. De Agostini – Altaya.
15.Kapusta, A. (2010). Szaleństwo i metoda. Granice rozumienia w filozofii i psychiatrii. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
16.Landmann, M. (1979). Fundamental-Anthropologie. Bonn: Bouvier Verlag.
17.Prokopski, M. (2017) Wprowadzenie [do:] Fenomenologia i kognitywistyka. W: Główne problemy współczesnej fenomenologii, J. Migasiński i J. Prokopski (red.) (s. 423–439). Warszawa: Wyd. UW.
18.Scheler, M. (1980). Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik. W: idem, Gesammelte Werke. Bd. 2. Bonn: Bouvier Verlag.
19.Tischner, J. (2006). Fenomenologia świadomości egotycznej. W: idem, Studia z filozofii świadomości, A. Węgrzecki (oprac.) (s. 131–422). Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera.
20.Węgrzecki, A. (1992). O poznawanie drugiego człowieka. Kraków: PAT.