Tajemnice amortyzacji


ISBN: 978-83-7972-746-9    ISBN (online): 978-83-7972-747-6 OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-747-6
CC BY-SA   Open Access 

.

Rok wydania:2024
Dziedzina:Dziedzina nauk społecznych
Dyscyplina:ekonomia i finanse
Słowa kluczowe: amortyzacja środki trwałe podatek dochodowy kapitał amortyzacyjny
Autorzy: Jolanta Iwin-Garzyńska ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Informacje

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: listopad 2024

Abstrakt

Tajemnica amortyzacji tkwi w zachowaniu się podmiotów gospodarczych przy alokacji i wykorzystaniu zasobów wynikających zarówno z procesu uwalniania kapitału amortyzacyjnego z rzeczowych składników majątku trwałego, jak i efektu podatkowego amortyzacji – zasobów tworzących kapitał amortyzacyjny i stanowiących o potencjale i obrazie finansowym przedsiębiorstwa. Rozumienie tajemnicy amortyzacji to pełniejsze jej uchwycenie i dostrzeżenie jej potęgi. Istotna jest także świadomość posiadanych przez podmioty gospodarcze zasobów i właściwe nimi zarządzanie, szczególnie w warunkach niepewnego otoczenia.


Celem opracowania jest analiza zjawisk finansowych zachodzących w przedsiębiorstwie na skutek procesów amortyzacji oraz uchwycenie ich tajemnicy przez wskazanie na tworzony przez amortyzację potencjał kapitałowy

Bibliografia

1.Auerbach A.J., Inflation and the Tax Treatment of Firm Behavior, „American Economic Review” 1981, nr 2.
2.Auerbach A.J., Tax Reform and Adjustment Cost: The Impact on Investment and Market Value, „International Economic Review” 1989, nr 4.
3.Auerbach A.J., The Theory of Excess Burden and Optimal Taxation, w: Handbook of Public Economics, vol. 1, red. A.J. Auerbach, M. Feldstein, Elsevier, Amsterdam 1985.
4.Bestmann U., Ebert G., Grimm-Curtius H., Pfeiffer R., Preissler P., Wanner E., Wenzel G., Wiese O., Kompendium der Betriebswirtschaftslehre, R. Oldenburg Verlag, München–Wien 1994.
5.Bielawska A., Finanse przedsiębiorstwa. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000.
6.Bielawska A., Teoretyczne przesłanki wyboru metod finansowania inwestycji, „Ekonomista” 1995, nr 4.
7.Boguszewski J., Instrumenty finansowe w procesach reprodukcji majątku trwałego, PWE, Warszawa 1979.
8.Boguszewski P., Puchalska K., Kocięcki A., Jankiewicz Z., Wyniki finansowe przedsiębiorstw w roku 1999 ze szczególnym uwzględnieniem polityki pieniężno-kredytowej w świetle badań ankietowych i danych GUS, Narodowy Bank Polski, „Materiały i Studia” 2000, z. 110.
9.Bramburger J., Schwirkslies M., Finanzwirtschaftliche Aspekte, w: Anlagevermögen, Haufe 2023, München, https://doi.org/10.34157/978-3-648-16860-8_4. Brockhoff K., Three Streams of Knowledge Generation in Nineteenth-Century Europe, w: Management Ideas. Contributions to Management Science, Springer, Cham 2022, https://doi.org/10.1007/978-3-031-09962-5_4.
10.Czerwiński Z., Dylematy ekonomiczne, PWE, Warszawa 1992.
11.DeAngelo H., Masulis R.W., Optimal Capital Structure under Corporate and Personal Taxation, „Journal of Financial Economics” 1980, nr 8 (1).
12.DeAngelo H., The Capital Structure Puzzle: What Are We Missing?, „Journal of Financial and Quantitative Analysis” 2022, nr 57 (2).
13.Dietz H., Die Normierung der Abschreibung in Handels- und Steuerbilanz, Westdeutscher Verlag, Opladen 1971.
14.Edwards E.O., Depreciation and the maintenance of real capital, w: Depreciation and replacement policy, red. J.L. Mojl, Amsterdam 1961.
15.Egner T., Die Betriebswirtschaftliche Steuerlehre als Teil der Allgemeinen Betriebs- wirtschaftslehre, w: Anwendungsorientierte steuerliche Betriebswirtschaftslehre, red. L. Richter, S. Meyering, K. Sopp, Erich Schmidt Verlag GmbH & Co. KG, Berlin 2022.
16.Eichhorn P., Thiemeyer T., Finanzierung öffentlichen Unternehmen. Festschrift für Paul Münch, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1979.
17.Enders D. (red.), The Determination of Corporate Taxable Income in the EU Member States, Kluwer Law International, Frankfurt 2007. Fedorowicz Z., Finanse przedsiębiorstwa, Poltex, Warszawa 1993, 1998.
18.Franke G., Hax H., Finanzwirtschaft des Unternehmens und Kapitalmarkt, Springer, Berlin–Heidelberg 1999.
19.Garhammer Chr., Finanzierungswirkung der Abschreibung, „Das Wirtschaftsstudium” 1990, nr 11.
20.Glikman P., Reprodukcja majątku trwałego w Polsce. Diagnoza kryzysu i kierunki rozwiązań systemowych, PWE, Warszawa 1987.
21.Głuchowski J., Handor D., Patyk J., Szymańska J., Formy zmniejszania wysokości podatków w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
22.Gordon M.J., Depreciation allowances, replacement requirements and growth: A comment, „American Economic Review” 1953, nr 43 (4).
23.Graier I., Controlling der Landwirtschaftlichen Unternehmen in Österreich, FH Vorarlberg, Dornbirn 2023, https://doi.org/10.25924/opus-5165.
24.Grądalski F., Kierunki racjonalizacji systemu finansów publicznych w Polsce, „Ekonomista” 2002, nr 2.
25.Hax K., Abschreibung und Finanzierung, „Zeitschrift für handelswissenschaftliche Forschung” 1955, nr 7.
26.Hax K., Die Substanzerhaltung der Betriebe, Westdeutscher Verlag, Köln–Opladen 1957.
27.Hax K., Karl Marx und Friedrich Engels über den „Kapazitätserweiterungseffekt”, „Zeitschrift für Handelswissenschaftliche Forschung” 1958, nr 10.
28.Heinen E., Industriebetriebslehre, Gabler Verlag, Wiesbaden 1972.
29.House Ch.L., Shapiro M.D., Temporary Investment Tax Incentives: Theory with Evidence from Bonus Depreciation, „American Economic Review” 2008, 98 (3).
30.Iwin J., Abschreibungskapitalakkumulation und Investitionsfinanzierung in polnischen Unternehmen, „International Wirtschaftsbriefe IWB” 2002, nr 24.
31.Iwin J., Amortyzacja w finansowaniu majątku trwałego przedsiębiorstwa, „Prace Naukowe AE we Wrocławiu. Zarządzanie finansami firm – teoria i praktyka” 2001, nr 894.
32.Iwin J., Kapitał amortyzacyjny w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003.
33.Iwin-Garzyńska J., Kapitał amortyzacyjny w zarządzaniu finansami, PWE, Warszawa 2005. Iwin-Garzyńska J., Podatkowa i inflacyjna erozja kapitału amortyzacyjnego a wartość inwestycji rzeczowych polskich przedsiębiorstw, „Ekonomista” 2004, nr 6. Jaffe J., Mandelker G., The „Fisher Effect” for Risky Assets: An Empirical Investigation, „Journal of Finance” 1976, nr 31 (2).
34.Janasz W. (red. nauk.), Elementy strategii rozwoju przemysłu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000.
35.Janasz W., Niektóre przesłanki wyboru norm amortyzacji, „Bank i Kredyt” 1977, nr 6.
36.Janasz W., Zarządzanie kapitałem trwałym w gospodarce rynkowej, Wydawnictwo Na- ukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1993.
37.Jensen M.C., Meckling W.M., Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Cost and Ownership Structure, „Journal of Financial Economics” 1976, nr 3 (4).
38.Jorgenson D.W., Application of The Theory of Optimum Capital Accumulation, w: Tax Incentives and Capital Spending, red. G. Fromm, The Brooking Institution, Washington 1971.
39.Jorgenson D.W., Capital Theory and Investment Behavior, „American Economic Review” 1963, nr 2.
40.Kormann H., Suberg B., Investitionsstrategie für Stabilität und Entwicklung, w: Themen der Governance von Familienunternehmen, red. H. Kormann, B. Suberg, Springer Gabler, Cham 2023.
41.Kühne K., Der Kapazitätserweiterungseffekt der Abschreibungen (sag. Lohmann-Ruchti-Effekt) in mikro- und makroökonomischer Sicht, w: Finanzierung öffentlicher Unternehmen. Festschrift für Dr. Paul Münch, red. P. Eichhorn, T. Thiemeyer, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1979.
42.Langen H., Einige Modelldarstellungen des Kapazitätserweiterungseffekts, „Betriebswirt- schaftliche und Praxis” 1964, nr 16.
43.Levy H., Arditti F.D., Valuation, Leverage, and the Cost of Capital in the Case of Depreciable Assets, „Journal of Finance” 1973, nr 28 (3).
44.Litwińczuk H. (red.), Prawo podatkowe przedsiębiorców, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.
45.Litwińczuk H. (red.), Prawo podatkowe przedsiębiorców, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.
46.Litwińczuk H. (red.), Prawo podatkowe przedsiębiorców, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
47.Litwińczuk H., Prawo podatkowe podmiotów gospodarczych, KiK, Warszawa 1996.
48.Lohmann M., Abschreibungen, was sie sind und was sie sind nicht, „Der Wirtschaftsprüfer” 1949, nr 12.
49.Malinowska U., Wycena przedsiębiorstwa w warunkach polskich, Difin, Warszawa 2001
50.Małecki P., Mazurkiewicz M., CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz, t. 2: Art. 15–42, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2022.
51.Martyniuk T., Polityka amortyzacyjna w strategii przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999.
52.Merton R.C., Influence of mathematical models in finance on practice: past, present and future, w: Mathematical models in finance, red. S.D. Howison, F.P. Kelly, P. Wilmott, Chapman and Hall, London 1995.
53.Messner Z. (red.), Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, SKwP, Warszawa 1994.
54.Mondello E., Corporate Finance. Theorie und Anwendungsbeispiele, Springer Gabler, Wiesbaden 2022.
55.Myers S.C., Majluf N., Corporate Financing and Investment When Firms Have Information That Investors Do Not Have, „Journal of Financial Economics” 1984, nr 13 (2).
56.Neubert H., Anlagefinanzierung aus Abschreibungen, „Zeitschrift für Betriebswirtschaft” 1951, nr 8.
57.Nowotny E., Zagler M., Umfang und Entwicklung des öffentlichen Sektors, w: Der öffentliche Sektor, Springer Gabler, Wiesbaden 2022.
58.OECD, Fundamental Reform of Corporate Income Tax, „OECD Tax Policy Studies” 2007, nr 16.
59.Olfert K., Finanzierung, Friedrich Kiehl Verlag, Ludwigshafen 1999.
60.Ott A., Bericht über die Generaldiskussion, w: Neuere Entwicklungen in der Investitionstheorie und Politik, red. G. Bombach, B. Gahlen, A. Ott, J.C.B. Mohr, Tübingen 1980 (Schriftenreihe des Wirtschaftswissenschaftlichen Seminaria Ottobeuren: Referate und Discussionszusammenfassungen, t. 9).
61.Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, wyd. 3 zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
62.Pacho W., Mikroekonomiczne koszty inflacji, Narodowy Bank Polski, „Materiały i Studia” 2002, z. 138.
63.Pacho W., Wpływ inflacji i podatku bezpośredniego na akumulację kapitału w przedsiębiorstwie, „Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa” 1999, nr 458.
64.Perridon L., Steiner M., Finanzwirtschaft der Unternehmung, Verlag Vahlen, München 1995.
65.Pietrzak P., Amortyzacja środków trwałych zgodnie z prawem podatkowym oraz bilansowym, https://isp-modzelewski.pl/serwis/amortyzacja-srodkow-trwalych-zgodnie-z- prawem-podatkowym-oraz-bilansowym.
66.Polak N.J., Grundzüge der Finanzierung mit Rücksicht auf Kreditdauer, w: Betriebswachstum aus Abschreibungen? Kritische Studie über die Kapazitätserweiterung-Effekt und die Möglichkeiten seiner Optimierung, red. G. Walterspiel, Gabler Verlag, Wiesbaden 1997.
67.Ruchti H., Die Abschreibung und ihre grundsätzliche Bedeutung als Aufwands-, Ertrags- und Finanzierungsfaktor, C.E. Poeschel, Stuttgart 1953.
68.Schäfer E., Zur Finanzierungs- Funktion der Abschreibungen zum „Lohmann-Ruchti- -Effekt”, „Zeitschrift für handelswissenschaftliche Forschung” 1955, nr 7.
69.Schäfer H., Unternehmensfinanzen. Grundzüge in Teorie und Management, Physica- -Verlag, Heidelberg 1998 Schneider D., Die wirtschaftliche Nutzungsdauer von Anlagegütern als Bestimmungs- grund der Abschreibungen, Westdeutscher Verlag, Opladen–Köln 1961.
70.Shapiro A.C., Modern Corporate Finance, McMillan Publishing Company, New York 1990.
71.Sobiech J. (red.), Kapitałowa strategia przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2002.
72.Süchting J., Finanzmanagement. Theorie und Politik der Unternehmensfinanzierung, Gabler Verlag, Wiesbaden 1995.
73.Supera-Markowska M., Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania jako koncepcja harmonizacji opodatkowania korporacyjnego w UE, C.H. Beck, Warszawa 2010.
74.Suwalski K., Efektywny poziom opodatkowania przedsiębiorstw w krajach Unii Europej- skiej, „Studia Lubuskie” 2010, nr 6.
75.Swatler L., Amortyzacja i finansowanie remontów a system ekonomiczno-finansowy, „Finanse” 1983, nr 5.
76.Swatler L., Finanse, PWE, Warszawa 1985.
77.Szczepański J., Szyszko L., Propedeutyka finansów przedsiębiorstwa, Wydawnictwo WSEI, Warszawa 1999.
78.Sztuba W., Efektywne opodatkowanie przedsiębiorstw, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
79.Tang M., Wang Y., Tax incentives and corporate social responsibility: The role of cash savings from accelerated depreciation policy, „Economic Modelling” 2022, nr 116.
80.Teisman B., Birker K., Handbuch Praktische Betriebswirtschaft, Cornelsen Girardet, Berlin 1999.
81.Thommen J.P., Achleitner A.K., Allgemeine Betriebswirtschaftslehre, Gabler Verlag, Wiesbaden 1998.
82.Thommen J.P., Achleitner A.K., Gilbert D.U., Hachmeister D., Jarchow S., Kaiser G., Finanzierung, w: Allgemeine Betriebswirtschaftslehre Arbeitsbuch, Springer Gabler, Wiesbaden 2022.
83.Vormbaum H., Finanzierung der Betriebe, Gabler Verlag, Wiesbaden 1986.
84.Walińska E. (red.), Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
85.Weber J., Cebrowska T., Kufel M., Wprowadzenie do rachunkowości spółek. Bilansowanie majątku i kapitałów, Wydawnictwo Park, Bielsko-Biała 1993
86.Welterspiel G., Betriebswachstum aus Abschreibungen? Kritische Studie über die Kapazitätserweiterung-Effekt und die Möglichkeiten seiner Optimierung, Gabler Verlag, Wiesbaden 1977.
87.Wersalski M., Amortyzacja jako instytucja prawa finansowego, „Studia Iuridica Uniwersytetu Warszawskiego” 1975, nr 3.
88.Wöhe G., Bilstein J., Grundzüge der Unternehmensfinanzierung, Verlag Vahlen, München 1994.
89.Wöhe G., Einführung in die Allgemeine Betriebswirtschaftliche Steuerlehre, Verlag Vahlen, München 1973.
90.Wöhe G., Einführung in die Allgemeine Betriebswirtschaftslehre, Verlag Vahlen, München 1990.
91.Zarzecki D., Użyteczność metody zdyskontowanych dywidend w wycenie przedsiębiorstw, w: Budżetowanie działalności jednostek gospodarczych – teoria i praktyka, red. W. Krawczyk, Katedra Zarządzania Finansami, Wydział Zarządzania AGH, Kraków 2002.
92.Akty prawne i dokumenty
93.An overview of the main issues that emerged at the first meeting of the subgroup on tax depreciation of assets, CCCTB/WP/007/doc.en, Brussels, 23.02.2005.
94.CCCTB: possible elements of the technical outline, CCCTB/WP057/doc/en, Brussels, 26.07.2007.
95.International Accounting Standards Board, International Financial Reporting Standards 2007, London 2007.
96.Komunikat Ministra Rozwoju i Finansów z 25.05.2017 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”, Dz.Urz. Min. Roz. i Fin. 2017, poz. 105.
97.Międzynarodowy Standard Rachunkowości 38 „Wartości niematerialne”, Dz.Urz. UE L 320/252.
98.Preferencje podatkowe w Polsce, Załącznik B: Wartość preferencji podatkowych, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2010.
99.Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z 15.12.2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, Dz.Urz. UE L 379/5.
100.Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z 3.11.2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady, Dz.Urz. UE L 320/1.
101.Rozporządzenie Ministra Finansów z 20.01.1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych, Dz.U. 1995, nr 7, poz. 34 ze zm.
102.International Public Sector Accounting Standards Board, Exposure Draft 51, Joint Arrangements, International Federation of Accountants (IFAC), New York 2013. Statement of Standard Accounting Practice 12 Income Taxes, 2002.
103.Summary Record of the Meeting of the Common Consolidated Corporate Tax Base Working Group, CCCTB/WP/013, Brussels, 8.07.2005.
104.Ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 1992, nr 21, poz. 86. ze zm.
105.Ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, t.j. Dz.U. 2000, nr 14, poz. 176 ze zm.
106.Ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości, t.j. Dz.U. 2023, poz. 120.
107.Orzecznictwo i interpretacje
108.Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28.01.2015 r., nr IBPBI/1/423-68/14/ZK.
109.Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2.11.2011 r., IBPBI/1/423-37/11/ZK.
110.Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6.03.2017 r., 2461-IBPB-1-3.4510.83.2017.1.KB.
111.Interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18.09.2018 r., 0111-KDIB1-3.4010.417. 2018.1.MBD; 0111-KDIB1-3.4010.418.2018.1.MBD oraz 0111-KDIB1-3.4010.419. 2018.1.MBD.
112.Wyrok NSA z 17.04.2008 r., II FSK 282/07, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
113.Wyrok NSA z 17.06.1991 r., III SA 245/91, LEX nr 23351.
114.Wyrok NSA z 18.05.2010 r., II FSK 1440/09, LEX nr 686657.
115.Wyrok NSA z 19.03.2010 r., II FSK 1731/08, LEX nr 598886.
116.Wyrok NSA z 2.12.2004 r., FSK 1215/04, „Rzeczpospolita”, 3.12.2004 r.
117.Wyrok NSA z 20.07.2011 r., II FSK 414/10, LEX nr 898356.
118.Wyrok NSA z 21.06.2006 r., II FSK 921/05, Legalis.
119.Wyrok NSA z 25.05.2011 r., II FSK 1721/10, LEX nr 794568.
120.Wyrok NSA z 6.06.2006 r., II FSK 909/05, MoPod 2006/12/44.
121.Wyrok WSA w Warszawie z 19.11.2010 r., III SA/Wa 2133/10, LEX nr 811876.