Colloquia Theologica Ottoniana


ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2024.40-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Liste der Ausgaben / 40/2024
Pope Francis’ Contribution to the Construction of a “New Humanism”
(Wkład papieża Franciszka w konstruowanie "nowego humanizmu")

Autoren: Wojciech Kućko ORCID
The Cardinal Stefan Wyszyński University, Poland | Faculty of Family Studies
Schlüsselbegriffe: Franciszek humanizm humanizm ateistyczny humanizm śródziemnomorski nowy humanizm zmiana epoki
Veröffentlichungsdatum der gesamten Ausgabe:2024-12-10
Seitenanzahl:24 (41-64)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Zagadnienie zmiany epoki, poruszane wielokrotnie przez papieża Franciszka niemal od początku pontyfikatu, motywuje do stawiania pytań o możliwość wskazania stałych elementów rzeczywistości i takich idei, w świetle których dawniej i obecnie można budować właściwą, adekwatną antropologię. Wydaje się, że pojęciem ciągle aktualnym i dającym nadzieję na scalenie ponowoczesnej i płynnej rzeczywistości, jest „nowy humanizm”, którego propozycję rozwoju można odnaleźć w niektórych wystąpieniach papieża z Argentyny. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy wybranych tekstów papieskich w tej dziedzinie oraz nakreślenie na tej bazie głównych elementów rozwoju humanizmu we współczesnej rzeczywistości, wyrażających się w relacji nowego humanizmu do: oblicza Chrystusa, integralnego rozumienia człowieka, etyki troski, dialogu, pamięci, twórczości i płodności, powszechnego braterstwa międzyludzkiego, ekologii, edukacji, pracy, a także walorów humanizmu śródziemnomorskiego. Przeprowadzone badanie potwierdza główne nurty nauczania Franciszka, skupione wokół integralnej antropologii, opartej na chrześcijańskiej wizji świata.
herunterladen

Artikeldatei

Bibliographie

1.Benedict XVI, Address to participants in the Plenary Assembly of the Pontifical Council for Justice and Peace (3 December 2012), https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2012/december/documents/hf_ben-xvi_spe_20121203_justpeace.html [accessed: 10.10.2023].
2.Biography of the Holy Father Francis, https://www.vatican.va/content/francesco/en/biography/documents/papa-francesco-biografia-bergoglio.html [accessed: 30.10.2023].
3.Campolo D., Schiariti C., Tramontana C., Alle origini dell’umanesimo: un itinerario culturale per una rete competitiva di città del Mediterraneo, “LaborEst” 9 (2014), pp. 9–13.
4.Chávez Villanueva P., Un’educazione per un nuovo umanesimo, “Rassegna CNOS” 3 (2021), pp. 33–48.
5.Ciotti L., Alberti V.V., Per un nuovo umanesimo. Come ridare un ideale a italiani e europei, Milano 2019.
6.Conferenza Episcopale Italiana, In Gesù Cristo il nuovo umanesimo, Cinisello Balsamo 2014.
7.Congregation for the Catholic Education, Global Compact on Education. Vademecum, https://www.educationglobalcompact.org/resources/Risorse/vademecum-english.pdf [accessed: 30.10.2023].
8.Congregazione per l’Educazione Cattolica, Patto Educativo Globale. Vademecum, https://www.educationglobalcompact.org/resources/Risorse/vademecum-italiano.pdf [accessed: 30.10.2023].
9.Depta H., Przesłanie nowego humanizmu, “Res Humana. Humanizm, Racjonalizm, Kultura Świecka” 31 (2022) 5, pp. 20–25.
10.Dichiarazione di Barcellona adottata durante la Conferenza Euromediterranea (27–28 November 1995), https://www.cir-onlus.org/wp-content/uploads/2017/09/Barc_nov_1995.pdf [accessed: 30.10.2023].
11.Ferrari F., Francesco il papa della riforma. La conversione non può lasciare le cose come stanno, Cinisello Balsamo 2020.
12.Francis, Address to participants in the pilgrimage from the Diocese of Brescia (22 June 2013), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2013/june/documents/papa-francesco_20130622_pellegrinaggio-diocesi-brescia.html [accessed: 10.10.2023].
13.Francis, Encyclical Letter Lumeen fidei on faith (29 June 2013), https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20130629_enciclica-lumen-fidei.html [accessed: 10.10.2023].
14.Francis, Apostolic Exhortation Evangelii gaudium on the proclamation of the Gospelin today’s world (24 November 2013), https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20131124_evangelii-gaudium.html [accessed: 10.10.2023].
15.Francis, Address to the European Parliament (25 November 2014), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2014/november/documents/papa-francesco_20141125_strasburgo-parlamento-europeo.html [accessed: 10.10.2023].
16.Francis, Encyclical Letter Laudato Si’ on care for our common home (24 May 2015), https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html [accessed: 10.10.2023].
17.Francis, Meeting with the participants in the fifth Convention of the Italian Church.Address of the Holy Father (10 November 2015), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2015/november/documents/papa-francesco_20151110_firenze-convegno-chiesa-italiana.html [accessed: 10.10.2023].
18.Francis, Address to Members of the Movement of Christian Workers (16 January 2016), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2016/january/documents/papa-francesco_20160116_movimento-cristiano-lavoratori.html [accessed: 10.10.2023].
19.Francis, Address to the General Confederation of Italian Industry (Confindustria) (27 February 2016), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2016/february/documents/papa-francesco_20160227_confindustria.html [accessed: 10.10.2023].
20.Francis, Conferral of the Charlemagne Prize. Address of His Holiness (6 May 2016), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2016/may/documents/papa-francesco_20160506_premio-carlo-magno.html [accessed: 10.10.2023].
21.Francis, Christmas greetings to the Roman Curia (21 December 2019), https://www.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2019/december/documents/papa-francesco_20191221_curia-romana.html [accessed: 10.10.2023].
22.Francis, Encyclical Letter Fratelli tutti on fraternity and social friendship (3 October 2020), https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html [accessed: 10.10.2023].
23.Francis, Video message to mark the conclusion of the Plenary Assembly of the PontificalCouncil for Culture (23 November 2021), https://www.vatican.va/content/francesco/en/messages/pont-messages/2021/documents/20211123-videomessagggio-plenaria-pcc.html [accessed: 10.10.2023].
24.Francis, Letter to the priests of the Diocese of Rome (5 August 2023), https://www.vatican.va/content/francesco/en/letters/2023/documents/20230805-lettera-sacerdoti.html[accessed: 10.10.2023].
25.His Holiness Pope Francis, The Grand Imam of Al-Azhar Ahmad Al-Tayyeb, A Document on Human Fraternity for World Peace and Living Together (4 February 2019), https://www.vatican.va/content/francesco/en/travels/2019/outside/documents/papa-francesco_20190204_documento-fratellanza-umana.html [accessed: 30.10.2023].
26.John Paul II, Post-synodal Apostolical Exhortation Reconciliatio et paenitentia on reconciliation and penance in the mission of the Church today (2 December 1984), https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_02121984_reconciliatio-et-paenitentia.html [accessed: 10.10.2023].
27.John Paul II, Encyclical Letter Sollicitudo rei socialis for the twentieth anniversary of “Populorum progression” (30 December 1987), https://www.vatican.va/content/johnpaul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_30121987_sollicitudo-rei-socialis.html [accessed: 10.10.2023].
28.Joblin J., Verso un umanesimo mediterraneo, “La Civiltà Cattolica” 644 (2002) 3644, pp. 158–164.
29.Kobyliński A., Chrześcijaństwo i nowożytność, „Collectanea Theologica” 74 (2004) 1, pp. 127–145.
30.Kobyliński A., Nowy humanizm czy posthumanizm? Aspekty etyczno-prawne legalizacji eutanazji na świecie w latach 2000–2015, “Studia Ecologiae et Bioethicae” 13 (2015) 4, pp. 85–114.
31.Kowalczyk S., Humanizm, in: J. Walkusz et. al. (ed.), EK, vol. VI, Lublin 1993, coll. 1311–1314.
32.Kućko W., Fraternity in the Teaching of Pope Francis, “Collectanea Theologica” 90 (2020) 5, pp. 701–740.
33.Kućko W., Moralne aspekty reformy Kurii Rzymskiej w przemówieniach papieża Franciszka do kurialistów w latach 2013–2021, “Teologia i Moralność” 17 (2022) 2, pp. 169–188.
34.Kućko W., Wyzwania moralne Globalnego Paktu Wychowawczego w nauczaniu papieża Franciszka, “Teologia i Człowiek” 60 (2023) 4, pp. 143–157.
35.Leuzzi L., Una nuova cultura per un nuovo umanesimo. I grandi discorsi di Benedetto XVI, Città del Vaticano 2011.
36.Lubac H. de, Meditazione sulla Chiesa, Milano 1965.
37.Lubac H. de, The Drama of Atheist Humanism, trans. E.M. Riley, Cleveland–New York 1963.
38.Maggioni P.L., L’uno e gli altri testamenti: la teologia del dialogo per un nuovo umanesimo, “La Scuola Cattolica” 147 (2019), pp. 411–440.
39.Maritain J., Integral Humanism. Temporal and Spiritual Problems of a New Christendom, trans. J.W. Evans, New York 1968.
40.Mounier E., Refaire la Renaissance, “Esprit” 1 (1932) 1, pp. 5–51.
41.Oliwa-Ciesielska M., Problem ubóstwa w orędziach papieża Franciszka na Światowy Dzień Ubogich, “Przegląd Religioznawczy” 1 (2022) 283, pp. 47–60.
42.Paul VI, Address during the last general meeting of the Second Vatican Council (7 December 1965), https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/speeches/1965/documents/hf_p-vi_spe_19651207_epilogo-concilio.html [accessed: 30.10.2023].
43.Paul VI, Encyclical Letter Populorum progressio on the development of peoples (26 March 1967), https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_26031967_populorum.html [accessed: 10.10.2023].
44.Pietrzak A., Kościół ubogi i dla ubogich papieża Franciszka odpowiedzią na współczesne wyzwania duchowe i społeczne, in: J. Blicharz, L. Klat-Wertelecka, E. Rutkowska-Tomaszewska (eds.), Ubóstwo w Polsce. Część I. Teoretyczne i praktyczne aspekty ubóstwa, Wrocław 2014, pp. 31–38.
45.Pontifical Council for Justice and Peace, Compendium of the Social Doctrine of the Church, https://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/justpeace/documents/rc_pc_justpeace_doc_20060526_compendio-dott-soc_en.html [accessed: 10.10.2023].
46.Possenti V., Umanesimo e antiumanesimo nelle società democratiche contemporanee. L’anima umanistica della democrazia, “Autunno della democrazia? Quaderno di Politica.eu” (2017), pp. 14–30.
47.Prenna L. (ed.), Un nuovo umanesimo europeo. Popoli, religioni, culture, Trapani 2020.
48.Rosmini A., Filosofia della politica, Roma 1997.
49.Salvini G., „In Gesù Cristo il nuovo umanesimo”. Il V Convegno ecclesiale nazionale di Firenze, “La Civiltà Cattolica” (2015) 3972, pp. 578–587.
50.Schede per il lavoro nei gruppi, http://www.firenze2015.it/wp-content/uploads/2015/10/Schede-5-vie.pdf [accessed: 30.10.2023].
51.Skobel S., Papież Franciszek – wyjątkowy zwrot w kulturze chrześcijańskiej naszych czasów.
52.Wkład obecnego pontyfikatu w budowanie nowego oblicza ziemi, in: B. Bogołębska, M. Worsowicz (eds.), Chrześcijańska kultura, myśl i edukacja, Łódź 2016, pp. 31–40.
53.Sproncel P., Kultura tymczasowości jako wyzwanie dla duszpasterstwa Kościoła w świetle nauczania Papieża Franciszka. Studium teologiczno-pastoralne, Kraków 2022.
54.Sztylka A., Patriotyczne tradycje humanizmu śródziemnomorskiego jako czynnik tożsamości współczesnego Europejczyka, “Przyszłość Świat-Europa-Polska” 1 (2018) 41, pp. 110–112.
55.Tarantino F., L’umanesimo mediterraneo. Orizzonte storico-culturale per la costruzione di una cittadinanza cosmopolita, Bari 2015.
56.Tarasiewicz P., Jan Paweł II jako rzecznik humanizmu, in: P. Artemiuk, J. Kotowski (eds.), Geniusz bł. Jana Pawła II, Łomża 2011, pp. 85–98.
57.Versaldi G., Zani A.V., Educare all’umanesimo solidale. Orientamenti della Congregazione per l’educazione cattolica, “Il Regno. Mensile di Attualità Cattolica” 63 (2018) 1, pp. 26–32.
58.Vian G.M., Marzenie o nowym humanizmie europejskim, “L’Osservatore Romano” (Pl.) 5 (2016), p. 3.
59.Weigel G., Witness to Hope. The Biography of Pope John Paul II, New York 2001.
60.Wojnar I., Lipowski M.Ł. (eds.), Człowiek europejski – korzenie i droga, Warszawa 2010.
61.Wojtczak A., Maryja w służbie chrześcijańskiego humanizmu. Projekt papieża Franciszka, Poznań 2022.
62.Wołowski L., Problematyka paradoksu w myśli Henriego de Lubaca i Hansa Ursa von Balthasara, Kraków 2023.
63.Yáñez M., La „Laudato si’” per un nuovo umanesimo, “L’Osservatore Romano” (It.) 204 (2020), p. 7.
64.Zani V., A New Vision for Education Towards Fraternal Humanism, “Journal of Catholic Education” 24 (2021) 1, pp. 256–261.
65.Zatwardnicki S., Wizja teologii w wypowiedziach papieża Franciszka, “Rocznik Teologii Katolickiej” 17 (2018) 3, pp. 237–257.
66.Żmudziński M.A., Nowy paradygmat studiów teologicznych według konstytucji „Veritatis gaudium” papieża Franciszka, “Studia Nauk Teologicznych PAN” 16 (2021), pp. 87–105.