Colloquia Theologica Ottoniana


ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2021.37-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 37/2021
„Język, który odsłania”. Funkcja fatyczna języka w przestrzeni katechetycznej

Autorzy: Dariusz Kurzydło ORCID
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
Słowa kluczowe: funkcja fatyczna języka język religijny język w katechezie język liturgiczny
Data publikacji całości:2021-12-15
Liczba stron:20 (129-148)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Badania nad językiem religijnym stanowią ważny wkład w rozwój katechetyki, która zajmuje się naukową refleksją nad wychowaniem chrześcijan oraz wtajemniczeniem ich w żywą wiarę Kościoła. Język religijny nie stanowi odrębnego rodzaju języka, ale polega na umiejętności komunikowania współczesnemu człowiekowi w sposób dla niego zrozumiały prawd, które dotyczą życia nadprzyrodzonego. Ważne zadanie w tym procesie pełni katecheza, dzięki której przepowiadanie wiary ma dotknąć człowieka w jego codziennej egzystencji. Dzięki katechezie chrześcijanie nie tylko lepiej rozumieją, czym jest język symboliczny, narracyjny, a także doktrynalny, lecz uczą się myśleć w tym języku. Artykuł ten poświęcony jest fatycznej funkcji języka w katechezie. Funkcja ta dotyczy możliwości nawiązania więzi i jej pogłębiania między uczestnikami katechezy i procesu wychowania. Autor stara się uzasadnić znaczenie funkcji fatycznej w przestrzeni katechetycznej i wskazać jej znaczenie w realizacji różnych zadań katechetycznych. Wzór pedagogiki Jezusa pokazuje, że w katechezie jest obecny przede wszystkim język spotkania i język wydarzeń, na kanwie których Bóg może kontynuować historię zbawienia. Język katechetyczny pozwala ludziom być blisko ludzkiej egzystencji, a tym samym objawia obecność Boga. Budowanie dojrzałych więzi nie jest sprawą łatwą w sytuacji, kiedy społeczeństwo nie posiada odpowiednich kompetencji społecznych. Tym bardziej potrzeba mądrej katechezy, komunikatywnych katechetów oraz wartościowych pomysłów na użycie w przestrzeni katechetycznej języka, który odsłania Boże królestwo wśród ludzi.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Adamek Z., O funkcji profetycznej języka kaznodziejskiego, w: Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego, red. Z. Adamek, S. Koziara, Tarnów 1999.
2.Bajerowa I., Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym. Wprowadzenie do dyskusji, w: Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Lublin 1988.
3.Binek P., Modernizacja przekazu religijnego. Zarys struktury pojęcia, w: Język religijny dawniej i dziś, t. V, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2009.
4.Blachnicki F., Posłani w duchu Chrystusa Sługi, Kraków 2009, s. 74.
5.Chaim W., Narracyjna struktura liturgii i problem jej zrozumiałości, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018.
6.Charytański J., Liturgia w katechezie, w: W kręgu zadań i treści katechezy, Warszawa 1992.
7.Czarnecka K., Język katechezy jako przedmiot refleksji na łamach czasopisma Katecheta. Stan i potrzeby, w: Język katechezy, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2008.
8.Drabik B., Czy język w liturgii to język zrozumiały i komunikatywny? Próba językoznawczej diagnozy, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018.
9.Draguła A., Plaża zbawionych. Kazania na czasie, Kraków 2021.
10.Dul P., Mistrz Eckhart. Język dogmatu a język doświadczenia mistycznego, w: Ostatnie przed wielkim milczeniem. Język i religia, red. E. Przybył, Kraków 2001.
11.Dupré L., Inny wymiar. Filozofia religii, Kraków 2003.
12.Gajewska U., Język religijny w badaniach filozoficznych, teologicznych i religioznawczych, „Słowo. Studia Językoznawcze” 3 (2012).
13.Gilkey L., Nazwanie wichru. Odnowa języka religijnego, Warszawa 1976.
14.Gogolik M., Świadectwo nawrócenia w przekazie katechetycznym, „Colloquia Theologica Ottoniana” 2 (2016).
15.Gomola A., Bóg kobiet. Studium językowo-teologiczne, Tarnów 2010.
16.Grabowska M., Profile obrazu pojęcia „wiara w Boga” w języku współczesnych Polaków w świetle badań ankietowych oraz wywiadów, „Język – Szkoła – Religia” 2 (2014).
17.Grzegorczykowa R., Wypowiedzi religijne jako formy uczestnictwa w sacrum, w: Język religijny dawniej i dziś, t. II, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2005.
18.Grzegorczykowa R., Kilka refleksji na temat istoty, zakresu i cech swoistych języka religijnego, „Poradnik Językowy” 10 (2008).
19.Kłoczowski J.A., Język, którym mówi człowiek religijny, „Znak” 12 (1995).
20.Kowalczyk M., Katecheza i liturgia: w kierunku odnowy, „Teologia i Człowiek” 11 (2008).
21.Kudasiewicz J., Duch Święty i Jego dary, Kraków 2008.
22.Kurzydło D., Rytuały przejścia a bierzmowanie. Próba zastosowania psychologii antropologicznej do katechezy młodzieży, Warszawa 2015.
23.Kutrowski S., Między trafem a powołaniem. Z hermeneutyki rzeczywistości zdarzeniowej, Toruń 2018.
24.Makuchowska M., Język religijny względem pozostałych odmian polszczyzny, w: Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego, red. Z. Adamek, S. Koziara, Tarnów 1999.
25.Makuchowska M., Przyczyna W., Przed nową edycją „Mszału Rzymskiego” w Polsce. O języku przekładu tekstów liturgicznych, w: Kościół w życiu publicznym. Teologia polska i europejska wobec nowych wyzwań, t. II, red. K. Góźdź, Lublin 2004.
26.Malinowski B., Problem znaczenia w językach pierwotnych, w: Językoznawstwo Bronisława Malinowskiego, red. K. Pisarkowa, Kraków 2000.
27.Matuszczyk B., Dlaczego spór o język religijny?, w: Język religijny dawniej i dziś, t. III, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, S. Rybka, Poznań 2007.
28.Mech K., Między religijnym doświadczeniem a jego wysłowieniem, w: Ostatnie przed wielkim milczeniem. Język i religia, red. E. Przybył, Kraków 2001.
29.Mikołajczak S., Rybka M., Badania nad językiem religijnym w Polsce w latach 1988–2013. Osiągnięcia – perspektywy badawcze, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2 (2013).
30.Milewska B., W służbie dialogu z odbiorcą: parafrazowanie i jego wykładniki, „Język – Szkoła – Religia” 2 (2013).
31.Misiaszek K., Język w katechezie, „Seminare” 17 (2001).
32.Misiaszek K., Misja prorocka i jej realizacja w Kościele w Polsce, „Teologia Praktyczna” 8 (2007).
33.Misiaszek K., Charakter języka katechezy, w: Język katechezy, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2008.
34.Monologi równoległe. Rozmowa z Olgą Drendą, antropolożką kultury, „W Drodze” 5 (2021).
35.Nadolski B., Wprowadzenie do liturgii, Kraków 2004.
36.Nowak J., Tłumaczenie tekstów liturgicznych, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018.
37.Nowakowska D., Młody chrześcijanin jako odbiorca tekstów religijnych, „Język – Szkoła – Religia” 2 (2012).
38.Pasierb J.S., Od kaznodziejstwa do homilii, Pelplin 1984.
39.Pepliński M., Wartość kognitywna języka religijnego: perspektywa analityczna, w: Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, red. J. Salamon, Kraków 2016.
40.Piela M., Jakiego przekładu Starego Testamentu brakuje w Polsce?, w: Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, t. 1–2, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów 2009.
41.Płusa S., Symboliczny język prefacji mszalnych, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018.
42.Polak M., „Laboratorium dialogu”, czyli o dialogowaniu w katechezie, „Sympozjum” 2 (2020).
43.Ramczykowska B., Metafora drogi jako środek perswazji w dyskursie kaznodziejskim, „Język – Szkoła – Religia” 1 (2014).
44.Sochoń J., Bóg i język, Warszawa 2000.
45.Sroczyński P., W poszukiwaniu skutecznego języka katechezy, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 2 (2007).
46.Sztajer S., Język a konstytuowanie świata religijnego, Poznań 2009.
47.Sztajer S., Pojęciowa konstrukcja świata religijnego. Przekonania religijne a procesy poznawcze, Poznań 2018.
48.Węcławski T., Ten niemożliwy język teologii, „Znak” 12 (1995).
49.Węcławski T., Wspólny świat religii, Kraków 1995.
50.Wojtak M., Polimorficzność stylu religijnego we współczesnej polszczyźnie, w: Język religijny dawniej i dziś, t. V, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, S. Rybka, Poznań 2009.
51.Zalety i przywary polskiego języka wiary. Raport „Laboratorium Więzi”, „Więź”, luty–marzec 2011.
52.Zdunkiewicz-Jedynak D., O Bogu łatwym, lekkim, niewymagającym. Banalizacja języka Kościoła, „ResPublica Nova” 2 (2004).
53.Zwoliński A., Kaznodzieja w trosce o język religijny, „Sympozjum” 2 (2012).