Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

Cel – Celem niniejszej pracy jest analiza tych przepisów prawnych, które wskazują na rolę i zadania Narodowego Banku Polskiego w sferze obrotu dewizowego. W myśl postanowień art. 52 ustawy o Narodowym Banku Polskim, bank ten jest centralną bankową instytucją dewizową, a więc podmiotem o oryginalnym statusie dewizowoprawnym. Główną tezą niniejszego opracowania jest twierdzenie o bezpośrednim związku kontroli dewizowej wykonywanej przez Prezesa NBP z ustawową kategorią „centralna bankowa instytucja dewizowa”. Celem opracowania jest także wskazanie, że współcześnie bank centralny, jako centralna bankowa instytucja dewizowa, powinien realizować inne zadania niż w latach ubiegłych. Zmieniła się bowiem rola banku centralnego w kontekście funkcjonowania całego rynku finansowego. Metodologia badania – Podstawową metodę badawczą oparto na kompleksowej analizie materiału normatywnego w odniesieniu do poruszanych w pracy zagadnień. Ponadto przeprowadzono analizę i ocenę poglądów wyrażonych w literaturze przedmiotu. Jedną z zastosowanych metod jest także metoda analityczna, głównie w odniesieniu do pojęć używanych na gruncie prawa dewizowego. Wynik – Przeprowadzona analiza potwierdza szczególny dewizowoprawny status Narodowego Banku Polskiego. Kontrola dewizowa wykonywana przez Prezesa NBP jest jednym z elementów składających się na wypełnienie funkcji „centralnej bankowej instytucji dewizowej”. Przeprowadzona analiza pozwala postawić pytania dotyczące całego systemu kontroli, jaki funkcjonuje w Polsce i słuszności rozłożenia kompetencji pomiędzy Komisję Nadzoru Finansowego a Narodowy Bank Polski. Oryginalność/wartość – W literaturze przedmiotu nie wskazywano do tej pory na NBP jako na centralną bankową instytucję dewizową i umiejscowienie w jej zakresie kontroli dewizowej. Przyznanie NBP tego szczególnego statusu sprawia, że bank centralny jawi się jako instytucja o szerokim spektrum działania, nie zawsze jednak odpowiadającym wymogom unijnym. Wartością niniejszego opracowania jest postawienie pytań dotyczących zakresu kontroli dewizowej, a tym samym zakresu zadań, jakie NBP powinien realizować pełniąc funkcję centralnej bankowej instytucji dewizowej.