Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2024.39-10
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Liste der Ausgaben / t. 39 (68) 2024
"I attach great importance to this contact." The Relations between the Parisian "Kultura" and the Szczecin weekly "Ziemia i Morze" in the light of correspondence and publications of both periodicals
(„Przywiązuję dużą wagę do tego kontaktu”. Relacje paryskiej „Kultury” i szczecińskiego tygodnika „Ziemia i Morze” w świetle korespondencji oraz publikacji obu pism)

Autoren: Eryk Krasucki ORCID
Uniwersytet Szczeciński
Schlüsselbegriffe: rok 1956 w Polsce tygodnik „Ziemia i Morze” miesięcznik „Kultura” (Paryż) Jerzy Giedroyc Maria Boniecka Henryk Rozpędowski
Veröffentlichungsdatum der gesamten Ausgabe:2024
Seitenanzahl:39 (253-291)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Tygodnik „Ziemia i Morze”, wydawany w Szczecinie w latach 1956–1957, pozostaje fenomenem w skali regionalnej. Był również częścią większego zjawiska, jakim była prasa „odwilżowa”, zjawiskiem, które nadawało ton zmianom kończącym w Polsce okres stalinowski. W 1956 roku pismo nawiązało kontakt z wydawanym w Paryżu miesięcznikiem „Kultura”, najbardziej wpływowym tytułem polskiej prasy emigracyjnej po II wojnie światowej. Skutkiem tego były publikacje w obu tytułach, a także wymiana korespondencji pomiędzy redaktorami naczelnymi obu pism. Tekst jest omówieniem i analizą relacji łączących w okresie „odwilży” obie redakcje – szczecińską i paryską. Stara się określić sposób wzajemnego postrzegania, kształt współpracy oraz wyjaśnić, czy kontakty miały charakter wyjątkowy w skali ogólnopolskiej. Bazę źródłową tekstu stanowią dokumenty archiwalne, publikacje prasowe oraz korespondencja pomiędzy dziennikarzami „Ziemi i Morza” a Jerzym Giedroyciem.
herunterladen

Artikeldatei

Bibliographie

1.Archival Sources:
2.Archiwum Akt Nowych w Warszawie: KC PZPR (Central Committee of the Polish United Workers' Party)
3.Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu: Korespondencja Jerzego Giedroycia z tygodnikiem Ziemia i Morze 1956–1959 (Correspondence of Jerzy Giedroyc with the weekly Ziemia i Morze 1956–1959), Korespondencja Jerzego Giedroycia z Marią Boniecką 1957–1967 (Correspondence of Jerzy Giedroyc with Maria Boniecka 1957–1967), Korespondencja Jerzego Giedroycia z Henrykiem Rozpędowskim 1957–1982 (Correspondence of Jerzy Giedroyc with Henryk Rozpędowski 1957–1982)
4.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: Teczka Henryka Rozpędowskiego (File of Henryk Rozpędowski)
5.Archiwum Państwowe w Gdańsku: KW PZPR (Provincial Committee of the Polish United Workers' Party)
6.Archiwum Państwowe w Szczecinie: KW PZPR (Provincial Committee of the Polish United Workers' Party)
7.Archiwum Uniwersytetu Szczecińskiego: Zbiór prac magisterskich (Collection of Master's Theses)
8.Biblioteka Domu Literatury w Warszawie: Protokoły obrad Zjazdów Związku Literatów Polskich (Minutes of the Meetings of the Congress of the Union of Polish Writers)
9.Muzeum Literatury Książnicy Pomorskiej w Szczecinie: Archiwum Marii Bonieckiej (Maria Boniecka Archive)
10.Press:
11.„Głos Szczeciński”
12.„Kultura” (Paris)
13.„Ziemia i Morze”
14.Published Sources:
15.Giedroyc, Jerzy, Andrzej Bobkowski. Listy 1946–1961, edited by Jan Zieliński. Warszawa: Czytelnik, 1997.
16.Giedroyc, Jerzy. Emigracja ukraińska. Listy 1950–1982, edited by Barbara Bogumiła, translated by Ola Hnatiuk. Warszawa: Czytelnik, 2004.
17.Giedroyc, Jerzy, Stafan Kisielewski. Listy 1946–1991, introduction by Adam Michnik, edited by Łukasz Garbal, postscript by Rafał Habielski. Warszawa: Więź, 2020.
18.Giedroyc, Jerzy, Juliusz Mieroszewski. Listy 1949–1956, edited by Krzysztof Pomian, Jacek Krawczyk. Warszawa: Czytelnik, 1999.
19.Giedroyc, Jerzy, Juliusz Mieroszewski. Listy 1957–1975, edited by Rafał Habielski. Warszawa: Więź, 2016.
20.Memoirs:
21.Boniecka, Maria A. Ucieczka z druty. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1975.
22.Giedroyc, Jerzy. Autobiografia na cztery ręce, edited by Krzysztof Pomian. Warszawa: Czytelnik, 1994.
23.Rozpędowski, Henryk. Był chamsin. Londyn: Aneks, 1994.
24.Fiction, Reports, Journalism:
25.Arski, Stefan. Targowica leży nad Atlantykiem. Warszawa: Książki i Wiedza, 1952.
26.Arski, Stefan. Pasażerowie martwej wizy. Warszawa: Książka i Wiedza, 1954.
27.Gombrowicz, Witold. Trans-Atlantyk; Ślub. Paryż: Instytut Literacki, 1953.
28.Janta, Aleksander. Wracam z Polski 1948. Paryż: Instytut Literacki, 1949.
29.Wańkowicz, Melchior. Klub Trzeciego Miejsca. Paryż: Instytut Literacki, 1949.
30.Studies:
31.Chałasiński, Józef, Jan Ulatowski. Przeszłość i przyszłość polskiej inteligencji. Rzym: Instytut Literacki, 1947.
32.Dudek, Antoni, Grzegorz Pytel. Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn: Aneks, 1990.
33.Eisler, Jerzy. Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską. Historia polityczna PRL. Warszawa: Czerwone i Czarne, 2018.
34.Friszke, Andrzej. „Ewolucjonista”. In Jerzy Giedroyc: kultura, polityka, wiek XX. Debaty i rozprawy, edited by Andrzej Mencwel, Andrzej Stanisław Kowalczyk, Leszek Szaruga, and Zuzanna Grębecka, 153–157. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
35.Friszke, Andrzej. Życie polityczne emigracji. Warszawa: Więź, 1999.
36.Grochowska, Magdalena. Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu. Warszawa: Świat Książki, 2009.
37.Habielski, Rafał. Życie społeczne i kulturalne emigracji. Warszawa: Więź, 1999.
38.Hofman, Iwona, ed. „Kultura” paryska. Twórcy, dzieło, recepcja. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007.
39.Janowski, Włodzimierz, Aleksander Kochański. Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948–1990, edited by Krzysztof Persak. Warszawa: ISP PAN, 2000.
40.Kańczukowska, Justyna. „Propaganda komunistyczna w okresie stalinowskim i w czasie stanu wojennego wobec Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Próba porównania”. In Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2010. Referaty, edited by Łukasz Kamiński and Tomasz Kozłowski, 39–45. Warszawa: IPN, 2010.
41.Kochanowski, Jerzy. Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956–1957. Kraków: Znak, 2017.
42.Kornat, Marek. „Między literaturą a polityką. Korespondencja Jerzego Giedroycia z Czesławem Miłoszem (1952–2000)”. In Jerzy Giedroyc, Czesław Miłosz, Listy 1952–1963, edited by Marek Kornat. Warszawa: Czytelnik, 2008.
43.Kowalczyk, Andrzej Stanisław. Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim. Warszawa: Więź, 2014.
44.Kozłowski, Kazimierz. Kształtowanie się środowisk artystycznych w Szczecinie (1945–1959). Poznań-Szczecin: Instytut Zachodni, 1983.
45.Kozłowski, Kazimierz. Od Października ‘56 do Grudnia ’70. Ewolucja stosunków społeczno-politycznych na Wybrzeżu (1956–1970). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002.
46.Krasucki, Eryk. „Cenzurując «odwilż». Urzędowe skreślenia i ingerencje w tekstach w tekstach pisanych dla tygodnika »Ziemia i Morze» (1956–1957)”. In Od polonizacji do europeizacji Pomorza Zachodniego. Prace ofiarowane prof. Kazimierzowi Kozłowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, edited by Małgorzata Machałek, Jan Macholak, and Edward Włodarczyk, 201–230. Warszawa-Szczecin: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2012.
47.Krasucki, Eryk. „Niesforne dziecko «odwilży». Tygodnik «Ziemia i Morze» w 1956 roku”. In W poszukiwaniu tożsamości. Październik 1956 na Pomorzu Zachodnim, edited by Małgorzata Machałek and Adam Makowski, 115–147. Szczecin: IPN, 2007.
48.Krasucki, Eryk. „Tygodnik «Ziemia i Morze» (1956–1957) a (od)budowa lokalnej tożsamości.” Przegląd Zachodniopomorski 4 (2017): 91–129.
49.Krasucki, Eryk. „Tygodnik «Ziemia i Morze» na tle przełomowego roku 1956”. In Lech Bądkowski i Jerzy Pachlowski w tygodniku „Ziemia i Morze”, edited by Józef Borzyszkowski and Kazimierz Kozłowski, 31–46. Szczecin: Oficyna Wydawnicza „Dokument”, 2010.
50.Kunicki, Mikołaj Stanisław. Between the Brown and the Red. Nationalism, Catholicism, and Communism in Twentieth-Century Poland – The Politics of Bolesław Piasecki. Athens, Ohio: Ohio University Press, 2012.
51.Mencwel, Andrzej, Andrzej Stanisław Kowalczyk, Leszek Szaruga, Zuzanna Grębecka, eds. Jerzy Giedroyc: kultura, polityka, wiek XX. Debaty i rozprawy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
52.Przeperski, Michał, Paweł Sasanka. Nie tylko „Po Prostu”. Prasa w dobie odwilży (1955–1958). Warszawa: IPN, 2019.
53.Pomian, Krzysztof, ed. Jerzy Giedroyc. Redaktor. Polityk. Człowiek. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2001.
54.Rembacka, Katarzyna. „«Osadnictwo literackie» Leonarda Borkowicza czy szczecińska odsłona «repolonizacji kulturalnej Ziem Odzyskanych» prowadzonej w latach czterdziestych XX w.?” Dzieje Najnowsze 1 (2019): 157–160.
55.Rokicki, Konrad. Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970. Warszawa: IPN, 2011.
56.Rudnicki, Józef. „Paryska „Kultura” wobec Października 1956.” Przegląd Socjalistyczny 2 (2008): 82–91.
57.Sasanka, Paweł. „Władza, prasa i dziennikarze między XX Zjazdem KPZR a październikiem 1956 roku”. In Nie tylko „Po Prostu”. Prasa w dobie odwilży (1955–1958), edited by Michał Przeperski and Paweł Sasanka, 34–96. Warszawa: IPN, 2019.
58.Szaruga, Leszek. „Kultura” – księga otwarta. Kraków: Libron, 2011.
59.Zientara, Paweł. Emigracja wobec Października. Postawy polskich środowisk emigracyjnych wobec liberalizacji w PRL w latach 1955–1957. Warszawa: LTW, 2001.