Zdrowie i prawo – socjologiczno-prawna analiza systemu ochrony zdrowia w Polsce


ISBN: 978-83-7972-777-3    ISBN (online): 978-83-7972-778-0    ISSN: 0860-2751    OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-778-0
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / T. (MCCCXCV) 1325

Rok wydania:2024
Dziedzina:Dziedzina nauk społecznych
Dyscyplina:nauki prawne
Słowa kluczowe: socjologia medycyny prawo medyczne prawa pacjenta nierówności w dostępie do świadczeń zdrowotnych
Autorzy: Krystyna Nizioł ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Michał Peno ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Informacje

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: listopad 2024

Abstrakt

Prawo – brzmi doniośle. Czy jednak prawa pacjenta odgrywają jakąkolwiek (lub chociaż dostatecznie doniosłą) rolę w procesie leczniczym? Czy prawo pomogło wyzdrowieć? Czy pacjenci są świadomi swoich praw i czy lekarze traktują ich prawa poważnie? Nie sposób przejść nad tymi problemami obojętnie i przekonanie, że warto poddać funkcjonowanie praw pacjenta badaniu, doprowadziło do powstania niniejszej pracy. Kolejne z zagadnień analizowanych w tym opracowaniu, tj. ochrona zdrowia, stanowi jedno z zadań publicznych realizowanych przez państwo.


W związku z tym następnym podjętym przez autorów zamierzeniem badawczym była próba ustalenia, jaki w praktyce wymiar przybierają w Polsce nierówności w dostępie do świadczeń zdrowotnych, a także jakie są przejawy i społeczne konsekwencje tego zjawiska. W związku z tym centralnym punktem książki jest rozważanie socjologii praw pacjenta jako integralnej części socjologii medycyny. W rezultacie monografia składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza część koncentruje się na zagadnieniach prawnych, ekonomicznych i socjologicznych – poruszono w niej tematykę socjologii praw pacjenta oraz systemu ochrony zdrowia w Polsce. Druga natomiast obejmuje raporty z badań, które analizują nierówności społeczne w dostępie do świadczeń zdrowotnych i relacje między lekarzem a pacjentem.

Bibliografia

1.Augustynowicz A., Budziszewska-Makulska A., Nowe zasady przekazywania środków publicznych na realizację programów zdrowotnych w świetle przepisów ustawy o działalności publicznej, „Prawo i Medycyna” 2012, nr 3–4.
2.Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Banaszak B., Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa 2008.
3.Baran A., Finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w stanach nagłych nieubezpieczonym, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2016, nr 10.
4.Berger P.L., Luckmann T., The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge, Doubleday & Company, New York 1966.
5.Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
6.Białynicki-Birula P., Funkcjonowanie współczesnych modeli ochrony zdrowia, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2007, nr 759.
7.Białynicki-Birula P., Wielowymiarowe porównania systemów zdrowotnych w krajach OECD w kontekście realizowanych modeli ochrony zdrowia, „Prace Naukowe UE we Wrocławiu. Finanse Publiczne” 2010, nr 112.
8.Borkowska I., Ocena kondycji publicznej opieki zdrowotnej w Polsce, „Studia i Prace. Kolegium Zarządzania i Finansów” 2018, z. 165.
9.Brejdak J., Niklas Luhmann – hermeneutyka różnicy konstytutywnej, „Fenomenologia” 2003, nr 1.
10.Capra F., The Web of Life. A New Synthesis of Mind and Matter, Harper Collins, London 1997.
11.Cezary W., Wprowadzenie do polityki zdrowotnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
12.Cianciara D., Przyczyny i przyczyny przyczyn nierówności w zdrowiu, „Hygeia Public Health” 2015, nr 3.
13.Cywiński Z., Świadomość prawna, [w:] Socjologia prawa. Główne problemy i postacie, red. A. Kojder, Z. Cywiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.
14.Ćwiąkała-Małys A., Durbajło-Mrowiec M., Łagowski P., Diagnostyka efektywności wykorzystania zasobów lecznictwa szpitalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020.
15.Dercz M., Komentarz do art. 2 ustawy o działalności leczniczej, [w:] M. Dercz, T. Rek, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
16.Doroszewska A., Sadowska A., Mosty zamiast murów – socjologia medycyny przykładem udanej (?) interdyscyplinarnej współpracy, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2013, nr 1.
17.Drozd-Garbacewicz M., Współczesna rola pacjenta hospitalizowanego w interakcji z lekarzem – między konfliktem a równowagą, Gdańsk 2015 (praca doktorska niepublikowana), s. 73.
18.Durfee A. (red.), Analytic Philosophy and Phenomenology, Nijhoff, The Hague 1976.
19.Dybowski K., Czy koncepcja autopoiesis jest przydatna nauce prawa?, „Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea” 2008, nr 1.
20.Eryk L.D., Koszyk świadczeń gwarantowanych w systemie opieki zdrowotnej, „Prawo i Zabezpieczenie Społeczne” 2009, nr 12.
21.Fijałek J., Medyczno-społeczne tradycje organizacyjne i naukowe w opiece zdrowotnej w XIX i XX wieku, [w:] Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995.
22.Frączkiewicz-Wronka A., Dostępność usług zdrowotnych – racjonalizacja czy wykluczenie, „Polityka Zdrowotna”, 2004, t. 1.
23.Freeman M., Hermeneutics, [w:] The SAGE Encyclopedia of Qualitative Research Methods, red. L.M. Given, SAGE, Los Angeles, London, New Delhi, Singapore 2008.
24.Friedman L.M., Legal Culture and Social Development, „Law & Society Review” 1969, nr 1.
25.Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
26.Gawrońska M., Prawo do ochrony zdrowia na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Prywatnego” 2014, nr 2.
27.Genowska A., Grzegorzewska I., Zalewska M., Fryc J., Nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej według statusu społeczno-ekonomicznego, „Hygeia Public Health” 2015, nr 2.
28.Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner, P. Śpiewak, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008.
29.Goffman E., Encounters: Two Studies in the Sociology of Interaction, Bobbs-Merrill, Indianapolis 1961.
30.Golinowska S. (red.), Zarys systemu ochrony zdrowia. Polska 2012, Wydawnictwo NFZ, Warszawa 2012.
31.Haczkowska M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2014.
32.Hart H.L.A., Pojęcie prawa, tłum. J. Woleński, Wydawnictwo Naukowe PWN, War- szawa 1998.
33.Jabłońska-Bonca J., Wstęp do nauk prawnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Poznań 1994.
34.Jacek A., Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, „Prawo i Medycyna” 2011, nr 3.
35.Jakubiak K., Równość w dostępie do opieki zdrowotnej z perspektywy amerykańskiej, https://www.mzdrowie.pl/trendy/rownosc-w-dostepie-do-opieki-zdrowotnej-z- -perspektywy-amerykanskiej/, dostęp: 23.01.2023.
36.Jarosz M.J., Kawczyńska-Butrym Z., Włoszczak-Szubzda A., Modele komunikacyjne relacji lekarz–pacjent–rodzina, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2012, t. 18, nr 3.
37.Jarosz-Żukowska S., Prawo do ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, E-Wydawnictwo, Wrocław 2014.
38.Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Zysnarska M., Maksymiuk T., Majewicz A., Nierówności społeczne w dostępie do zdrowia, „Przegląd Higieniczny i Epidemiologiczny” 2007, nr 3.
39.Karkowska D., Prawa pacjenta, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004.
40.Karniej P., Mazur I., Wykluczenie w zakresie zdrowia jako efekt ryzyka systemowego związanego z ograniczeniem dostępności do wybranych świadczeń zdrowotnych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015, nr 410.
41.Kaufmann J., Wywiad rozumiejący, tłum. A. Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
42.Kieryś H., Powszechna encyklopedia filozofii (wersja dla www), http://www.ptta.pl/pef/ pdf/f/fenomenologia.pdf, dostęp: 10.12.2021.
43.Klich J., Państwo i rynek w sektorze ochrony zdrowia w Polsce: kierunki i perspektywy, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2013, nr 139.
44.Kludacz M., Dostępność usług medycznych w Płocku i powiecie płockim, [w:] Uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego miasta Płocka i powiatu płockiego, red. M. Kludacz, M. Piekut, Politechnika Warszawska, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych, Warszawa 2013, https://repo.pw.edu.pl/docstore/download/ WUT9010c5d080074ec0a71b0e9e0557dc8c/2-Monografia+do+druku-1.pdf, dostęp: 18.01.2023.
45.Kmieciak B., Konflikt pomiędzy lekarzem i pacjentem: próba diagnozy, propozycje „leczenia”, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2016, nr 1.
46.Kmieciak B., Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2017, nr 79, s. 9–19.
47.Kolasa K., Rybnik T., Socjodemograficzne uwarunkowania nierówności dostępu do usług zdrowotnych w Polsce w 2011 roku na przykładzie Diagnozy społecznej, „Przegląd Epidemiologiczny” 2011, nr 4.
48.Kolwitz M., Równość w publicznej opiece zdrowotnej, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2017, nr 4.
49.Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
50.Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
51.Korzeniowski J., Machałek M., Edukacja obywatelska w szkole – teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
52.Kowalczyk M., Ochrona zdrowia w Polsce w latach 1999–2015, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2015, nr 20.
53.Królikowska J., Trzecia strona konfliktu społecznego. Inspiracje teoretyczne i praktyczne konsekwencje, „Studia Socjologiczne” 1993, nr 2, s. 93–111.
54.Kuciński J., Konstytucyjny ustrój państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, LexisNexis, Warszawa 2003.
55.Luhmann N., Recht als soziales System, „Zeitschrift für Rechtsoziologie” 1999, nr 20.
56.Luhmann N., Soziale Systeme. Grundriss einerallgemeinen Theorie, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1987.
57.Łanda K., Dostępność świadczeń gwarantowanych w Polsce, na podstawie Barometru Fundacji Watch Health Care, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2013, nr 4, https://piu. org.pl/public/upload/ibrowser/WU/Spec_zdrowie/04_landa.pdf, dostęp: 18.01.2023.
58.Łukasik B., Nowak-Kubiak J., Komentarz do art. 65 u.f.ś.z., [w:] B. Łukasik, J. Nowak-Kubiak, Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer Polska – Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2006.
59.Łyszczarz B., Regionalne nierówności w dostępie do zasobów ludzkich w opiece zdrowotnej w Polsce, „Ekonomia i Prawo w Ochronie Zdrowia” 2016, nr 1, https://www.researchgate. net/profile/Blazej_Lyszczarz2/publication/314071912_Regional_inequalities_ in_the_availability_of_human_resources_in_healthcare_in_Poland/links/ 58b2cc2ea6fdcc6f03fbf0e4/Regional-inequalities-in-the-availability-of-human-resources- in-healthcare-in-Poland.pdf.
60.Matczak P., Problemy ekologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000, s. 172–175.
61.Merton R.K., The role-set: problems in sociological theory, „The British Journal of Sociology” 1957, nr 8.
62.Merton R.K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein- Żuławski, PWN, Warszawa 1982.
63.Miles M.B., Huberman A.M., Analiza danych jakościowych, tłum. S. Zabielski, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2000.
64.Mitek A., Publiczne finansowanie świadczeń zdrowotnych a proces starzenia się społeczeństwa polskiego, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2016, nr 4.
65.Morawski L., Co może dać nauce prawa postmodernizm?, TNOiK, Toruń 2001.
66.Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa, LexisNexis, Warszawa 2005.
67.Mróz A., Analiza hermeneutyczna narracji autobiograficznych w badaniach noetycznego poziomu rozwoju człowieka, „Rocznik Lubuski. Badania Jakościowe. W Poszukiwaniu Dróg i Inspiracji” 2015, t. 41, cz. 1.
68.Muras Z., Podstawy prawa, C.H. Beck, Warszawa 2019.
69.Nizioł K., Peno M., Ekonomiczna analiza prawa publicznego – problemy, konteksty, zastosowania, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2019.
70.Nowak S., Metodologia badań socjologicznych, PWN, Warszawa 1970.
71.Nowak-Dziemianowicz M., Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacja sensów i znaczeń, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2002.
72.Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy, IFIS PAN, Warszawa 2009.
73.Ostrowska A., Skrzypek M. (red.), Socjologia medycyny w Polsce z perspektywy półwiecza. Nurty badawcze, najważniejsze osiągnięcia, perspektywy rozwoju, IFIS PAN, Warszawa 2015.
74.Ostrowska A., Paternalizm czy partnerstwo? Relacje między pacjentami a lekarzami w Europie, [w:] W środku Europy? Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego, red. H. Domański, A. Ostrowska, P.B. Sztabiński, IFIS PAN, Warszawa 2006.
75.Palka S. (red), Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
76.Parsons T., Social Systems and the Evolution of Action Theory, Free Press, New York 1977.
77.Parsons T., Struktura społeczna a osobowość, tłum. M. Tabin, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1969.
78.Parsons T., System społeczny, tłum. M. Kaczmarczyk, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2009.
79.Paszkowska M., System ochrony zdrowia w Polsce – zmiana modelu, „Problemy Zarządzania” 2017, t. 15, nr 3.
80.Patryas W., Elementy logiki dla prawników, Ars Boni et Aequi, Poznań 2001.
81.Pawlik W., Interdyscyplinarność – postulat teoretyczny i doświadczenie. Dyskusja, „Societas/ Communitas” 2006, nr 1.
82.Pędlich W., Zaspokajanie potrzeb zdrowotnych ludzi starych, https://dspace.uni.lodz.pl/ xmlui/bitstream/handle/11089/4987/7.%20P%C4%99dich.pdf?sequence=1&isAllowed= y, dostęp: 19.01.2023.
83.Pietkiewicz I., Smith J.A., Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii, „Czasopismo Psychologiczne” 2012, t. 18, nr 2.
84.Pietraszewska-Macheta A. (red.), Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
85.Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1998.
86.Pilch T., Bauman T., Zarys badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
87.Presser L., The Narratives of Offenders, „Theoretical Criminology” 2009, vol. 13 (2).
88.Rabiej E., Transformacja systemu ochrony zdrowia w Polsce – w drodze do zrównoważonego rozwoju, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2017, nr 4.
89.Regulamin praw i obowiązków pacjenta w UCK w Gdańsku.
90.Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Grupa Kapitałowa WSiP, Warszawa 2008.
91.Rudomska H., Analiza jakościowa zachowań prawidłowych i nieprawidłowych uczniów głuchoniewidomych na tle edukacji rodzinnej i instytucjonalnej – rozwiązania metodologiczne, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2014, nr 18.
92.Sidorko A., Dowód ubezpieczenia zdrowotnego po 1 stycznia 2012 roku, „Służba Pracownicza” 2012, nr 5.
93.Sikora D., Prawo medyczne, [w:] Encyklopedia „Gazety Prawnej”, https://www.gazetaprawna. pl/encyklopedia/medycyna,hasla,338560,prawo-medyczne.html, dostęp: 4.11.2020.
94.Simpson D.L., William David Ross (1877—1971), [w:] Internet Encyclopedia of Philosophy, eds. J. Fieser, B. Dowden, https://iep.utm.edu/ross-wd/, dostęp: 10.12.2021.
95.Skorny Z., Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki, PWN, Warszawa 1984.
96.Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
97.Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Zakamycze, Kraków 1998.
98.Słońska Z., Koziarek J., Społeczne nierówności w zdrowiu – efekt medykalizacji promocji zdrowia?, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2011, nr 2.
99.Smith J.A., Beyond the Divide Between Cognition And Discourse: Using Interpretative Phenomenological Analysis in Health Psychology, „Psychology and Health” 1996, vol. 11, issue 2.
100.Smith J.A., Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods, London 2008.
101.Smith J.A., Reflecting on the Development of Interpretative Phenomenological Analysis and its Contribution to Qualitative Research in Psychology, „Qualitative Research in Psychology” 2004, vol. 1, s. 39–54.
102.Smith J.A., Osborn M., Interpretative Phenomenological Analysis, [w:] Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods, red. J.A. Smith, London 2008, s. 53–80.
103.Sowa A., O nierównościach w korzystaniu z usług ochrony zdrowia ze względu na wykształcenie, „Polityka Społeczna” 2010, nr 9.
104.Sowa A., Zdrowie i choroba a ubóstwo i wykluczenie społeczne, „Polityka Społeczna”, 2006, nr 11–12.
105.Stankiewicz R., Równość dostępu do opieki zdrowotnej w regulacjach unijnych, http:// www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/79031/08_Stankiewicz_R_Rownosc_ dostepu_do_opieki_zdrowotnej_w_regulacjach_unijnych.pdf, dostęp: 21.01.2023.
106.Stelmach J., Co to jest hermeneutyka?, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989.
107.Strzelecka A., Wydatki publiczne na ochronę zdrowia w ujęciu narodowych rachunków zdrowia, [w:] Finansowanie ochrony zdrowia. Wybrane zagadnienia, red. J. Suchecka, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
108.Studnicki F., Działanie zwyczaju handlowego w zakresie zobowiązań z umowy, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1949.
109.Suchecka J. (red.), Finansowanie ochrony zdrowia. Wybrane zagadnienia, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
110.Suchecka J., Nierównomierności w finansowaniu i dostępności świadczeń medycznych, GUS, Warszawa 2000, https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/POZ_Nierownomiernosci_ w_finansow_i_dostep__swiad_medycznych.pdf, dostęp: 20.01.2023.
111.Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawa 1972.
112.Szlachta B. (red.), Słownik społeczny, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
113.Szmatka J. Rola społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 3, komitet red. Z. Bokszański, K. Gorlach, T. Krauze, W. Kwaśniewicz i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
114.Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2021.
115.Sztumski J., Wstęp do metod technik badań społecznych, PWN, Warszawa 1984.
116.Taranowicz I., Rola społeczna chorego, [w:] Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, red. J. Barański, W. Piątkowski, ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2002.
117.Taylor C., Self-interpreting Animals, [w:] Philosophical Papers 1: Human Agency and Language, Cambridge University Press, Cambridge 1985.
118.Tobiasz-Adamczyk B., Relacje lekarz–pacjent w perspektywie socjologii medycyny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
119.Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Wolters Kluwer, Warszawa 2023.
120.Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, tłum. G. Woroniecka i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
121.Ucieklak-Jeż P., Dostępność opieki zdrowotnej na obszarach wiejskich w Polsce, „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych” 2017, nr 4.
122.Urbaniak-Zając D., Rzeczywistość pedagogiczna a sposoby jej poznawania – perspektywa interpretacyjna, [w:] Konceptualizacja przedmiotu badań pedagogiki, red. K. Rubacha, Impuls, Kraków 2008.
123.Weiss G.L., Lonnquist L.E., The Sociology of Health, Healing and Illness, Pearson, Boston 2006.
124.Wielicka K., Zarys funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej w wybranych krajach Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, seria: „Organizacja i Zarządzanie” 2014, z. 70, s. 493.
125.Wierzba M., Działania reformujące ochronę zdrowia w Polsce w latach 1989–2016, https://swiatlekarza.pl/dzialania-reformujace-ochrone-zdrowia-w-polsce-w-latach- 1989-2016/, dostęp: 5.01.2023.
126.Williams S., Weinman, J., Dale J., Doctor–Patient Communication and Patient Satisfaction: A Review, „Family Practice” 1998, vol. 15, no. 5.
127.Witkowski Z. (red.), Prawo konstytucyjne, TNOiK, Toruń 1998.
128.Włodarczyk C., Zdrowie a wykluczenie społeczne. Z problemów europejskiej polityki zdrowotnej, „Problemy Polityki Społecznej” 1999, nr 1.
129.Woźniak Z., Bariery w reformowaniu systemu opieki zdrowotnej w Polsce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002, z. 1.
130.Woźniak Z., W stronę zdrowia społeczności – socjologiczny kontekst nowej polityki zdrowotnej, „Ruch Prawniczy, Socjologiczny i Ekonomiczny” 2004, nr 2, s. 161–187.
131.Woźniak Z., Socjomedyczne aspekty funkcjonowania rodziny, Centralny Program Badań Podstawowych, Poznań 1990.
132.Wójcik J., Lekarz. Zawód czy powołanie? Postawy lekarzy wobec pracy zawodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
133.Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Ars Boni et Aequi, Poznań 2001.
134.Wypych-Ślusarska A., Głogowska-Ligus J., Słowiński J., Społeczne uwarunkowania nierówności w zdrowiu, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 2019, nr 3.
135.Zembala A., Modele komunikacyjne w relacjach lekarz–pacjent, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Ścisłe” 2015, nr 2.
136.Ziembiński Z., Teoria prawa, PWN, Warszawa 1977.
137.Zirk-Sadowski M., Wprowadzenie do filozofii prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
138.Akty prawne i akty prawa wewnętrznego
139.(cytowane w tekście lub przypisach) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 z późn. zm.
140.Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia. Porozumienie zawarte przez Rządy reprezentowane na Międzynarodowej Konferencji Zdrowia i Protokół dotyczący Międzynarodowego Urzędu Higieny Publicznej, podpisane w Nowym Jorku dnia 22 lipca 1946 r., Dz.U. z 1948r. nr 61 poz. 477.
141.Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19.12.1966 r., Dz.U. z 1977 r. nr 38 poz. 169.
142.Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 27 sierpnia 2021 r. w sprawie mapy potrzeb zdrowotnych, Dz. Urz. Ministra Zdrowia z 2021 r. nr 31 poz. 69.
143.Prawa i obowiązki osób odwiedzających chorych w Szpitalu, Regulamin Szpitala Mazovia, https://szpitalmazovia.pl/wp-content/uploads/2018/09/regulamin-odwiedzin.pdf; Regulamin dla Odwiedzających, dostęp: 10.11.2021.
144.Regulamin dla odwiedzających, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu, https://www.szpital.wroc.pl/p,75,regulamin-dla odwiedzajacych# reg_odwiedzajacych_o_doroslych, dostęp: 10.12.2021.
145.Regulamin praw i obowiązków pacjenta w UCK w Gdańsku, https://uck.pl/dla-pacjentow/ informator-pacjenta/prawai-obowazki.html, dostęp: 11.01.2022.
146.Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/359 z dnia 4 marca 2015 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 w odniesieniu do statystyk w zakresie wydatków na ochronę zdrowia i jej finansowania, Dz.Urz. UE L 62/6 – 6.3.2015.
147.Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich, Dz.U. z 1989 r. nr 41 poz. 324 ze zm.
148.Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej, Dz.U. z 2005 r. nr 78 poz. 684 ze zm.
149.Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 295 ze zm.
150.Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, Dz.U. z 2001 r. nr 5 poz. 45.
151.Ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń, Dz.U. z 2006 r. nr 149 poz. 1076 ze zm.
152.Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, t.j. Dz.U. z 2007r. nr 14 poz. 89 ze zm.
153.Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Dz.U. z 2017 r. poz. 1318, z późn. zm.
154.Ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, Dz.U. z 1997 r. nr 28 poz. 153 ze zm.
155.Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, Dz.U. z 2016 r. poz. 2142, z późn. zm.
156.Materiały dodatkowe
157.Barometr WHC. Raport na temat zmian w dostępności do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce, nr 19/15/02/2019, http://www.korektorzdrowia.pl/wp-content/ uploads/barometr_whc_xii_i_2019_final.pdf, dostęp: 18.01.2023.
158.Eurostat podsumował wydatki na ochronę zdrowia. Polska na szarym końcu, https:// www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Eurostat-podsumowal-wydatki- -na-ochrone-zdrowia-Polska-na-szarym-koncu,227182,1.html, dostęp: 20.01.2023.
159.Grzela E., Jak wyklucza system ochrony zdrowia, https://pulsmedycyny.pl/jak-wyklucza- -system-ochrony-zdrowia-996139, dostęp: 18.01.2023.
160.Informator o Terminach Leczenia, https://terminyleczenia.nfz.gov.pl, dostęp: 23.01.2023.
161.Kiddushin 82b. Babylonian Talmud. Jerusalem: Vagshal Publishing Ltd.; 1997.
162.Korupcja w służbie zdrowia. Komunikat z badań CBOS, https://www.antykorupcja.gov. pl/ak/analizy-i-raporty/badania-opinii/3499,Korupcja-w-sluzbie-zdrowia-Komunikat- z-badan-CBOS.html, dostęp: 9.12.2021.
163.Magda I., Szczygielski K., Ocena możliwości poprawy działania polskiego systemu ochrony zdrowia. Współpłacenie i prywatne ubezpieczenia zdrowotne, Warszawa 2011.
164.Mądrala A. (red.), System ochrony zdrowia w Polsce. Diagnoza i kierunki reformy, Akademia Zdrowia 2030, Warszawa 2013.
165.MZ opublikowało mapę potrzeb zdrowotnych 2022–2026, https://www.medexpress.pl/ mz-opublikowalo-mape-potrzeb-zdrowotnych-2022-2026/82659, dostęp: 20.01.2023.
166.Nierówności i dyskryminacja z wielu przyczyn jednocześnie w dostępie do opieki zdrowotnej i pod względem jakości tej opieki, https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-factsheet_ inequalititesmultdiscrimination_pl.pdf, dostęp: 17.01.2023.
167.Nowosielska K., Organizacje pacjentów apelują o walkę z wykluczeniem zdrowotnym, https://www.prawo.pl/zdrowie/wykluczenie-zdrowotne-w-dostepie-do-leczenia, 503424.html, dostęp: 17.01.2023.
168.Ostateczny plan finansowy NFZ na 2021 r., https://www.nfz.gov.pl/bip/finanse-nfz/, dostęp: 20.01.2023.
169.Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.
170.Piotrowicz K., Klimek E., Kawczyńska M., Gąsowski J., Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu poprzez stosowanie rozwiązań telemedycyny i e-zdrowia – geriatria.
171.Projekt usługi telemedycznej: model telemedyczny w dziedzinie geriatria – podsumowanie.
172.Raport z etapu IV (ostateczna wersja dokumentu), https://r.search. yahoo.com/_ylt=AwrLIqS8JuxhFG8AqQIzhgx.;_ylu=Y29sbwNpcjIEcG9zAzEEdnRpZAMEc2VjA3Ny/ RV=2/RE=1642895164/RO=10/RU=https%3a%2f%2fwww.zdrowie. gov.pl%2ffn%2fportal%2fdownload%2ffile_id%2f33914%2fpid%2f923.html/ RK=2/RS=hTwH.UH.Q.U.jhsY2Rh7ltNVbPo, dostęp: 21.01.2022.
173.Plan finansowy NFZ na 2021 r., https://www.nfz.gov.pl/bip/finanse-nfz/, dostęp: 20.01.2023.
174.Raport: System ochrony zdrowia w Polsce – stan obecny i pożądane kierunki zmian, NIK, Warszawa 2019.
175.Realizacja zadań przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2015 roku. Informacja o wynikach kontroli, NIK, Warszawa 2016.
176.Społeczne nierówności w zdrowiu w Polsce, WHO, 2011, https://wsse.krakow.pl/page/ wp-content/uploads/2013/06/Spoleczne-nierownosci-w-zdrowiu-w-Polsce.pdf, dostęp: 16.01.2023.
177.Supernak B., Rynek prywatnej opieki zdrowotnej wzrośnie o ok. 11% do 61,3 mld zł w 2021, „Inwestycje.pl”, 8 IX 2021, https://inwestycje.pl/gospodarka/rynek-prywatnej-opieki- zdrowotnej-wzrosnie-o-ok-11-do-613-mld-zl-w-2021/, dostęp: 24.04.2024. Virtual Mentor. 2014;16(8):656-658. DOI: 10.1001/virtualmentor.2014.16.8.mnar1-1408, dostęp: 9.12.2021.
178.Wojtyniak B., Marek M., Goryński P., Charakterystyka Projektu Predefiniowanego dotyczącego ograniczania społecznych nierówności w zdrowiu, Program PL 13, Norweski Mechanizm Finansowy, http://www.phie.pl/conf/kr2015/KR2015-Gorynski.pdf, dostęp: 21.01.2023.
179.Zmniejszanie nierówności zdrowotnych w Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Luksemburg 2011, https://r.search.yahoo.com/_ylt=AwrIdF4FQexhNnQAHwQzhgx.;_ ylu=Y29sbwNpcjIEcG9zAzEEdnRpZAMEc2VjA3Ny/RV=2/RE=1642901893/ RO=10/RU=https%3a%2f%2fakademia.nfz.gov.pl%2fwp-content%2fuploads% 2f2016%2f05%2fKE3010290PLC.pdf/RK=2/RS=mlUNctPyMG0NtD9kHVcGzRT1PtQ-, dostęp: 21.01.2023.