T. (DCCCXCIV) 820 - Rozprawy i Studia - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

ISBN: 978-83-7241-863-0 ISBN (online): 978-83-7972-802-2 ISSN: 0860-2751 OAI DOI: 10.18276/978-83-7972-802-2

Lista wydań / T. (DCCCXCIV) 820

Rok wydania:	2013
Dziedzina:	Dziedzina nauk humanistycznych
Dyscyplina:	językoznawstwo
Autorzy:	Agnieszka Szczaus Uniwersytet Szczeciński

Informacje

Data udostępnienia wersji cyfrowej na licencji CC-BY-SA: lipiec 2024

Pobierz cały numer

Plik numeru

Abstrakt

Specialist lexis in the Informacyja matematyczna (Mathematical Information) by Wojciech Bystrzonowski of 1749 against the Polish language of the 18th century

This treatise provides reflections on the specialist lexis extracted from the encyclopaedic text entitled Informacyja matematyczna (1st edition 1743, 2nd edition 1749), prepared and published by Wojciech Bystrzonowski, a Jesuit. This monograph is composed of an introduction, two principal parts and a conclusion. The introduction presents Bystrzonowski’s profile and discusses his literary output. The further part of the introduction provides methodological assumptions and outlines the objectives, which are as follows: a) presentation of the words and collocations with a specialist meaning from the Informacyja matematyczna; b) semantic, structural and genetic (comparative) analysis of the excerpted lexis; c) determination of the popularisation degree of that lexis in the Polish language of the first half of the 18th century.

The main part of this treatise is a presentation and analysis of the specialist lexis selected from the Informacyja matematyczna (2186 lexemes). The analysed vocabulary was divided into two basic groups, according to the substantive key being derived just form antiquity. The first group presents the lexis of liberal arts (including arithmetic and geometric, optical, cosmographic, astronomic, chronographic, geographic, medical and musical lexis). The second group presents the lexis of mechanical sciences (including architectural and building, military, commercial and nautical lexis).

Each of the subsections dedicated to he vocabulary of one domain has a tripartite structure: it starts with an introduction where respective communication spheres are being briefly characterised, reasons for the interest of Polish Jesuits in different branches of science are being discussed, and Polish- and Latin texts used by Bystrzonowski are being indicated. The primary part of subsections presents the analysed lexis: a meaning of respective lexemes is being defined, number of their uses is being given, exemplary citations illustrating the use of words are being excerpted, and the fact of their recording in the lexicons registering the Polish language of the first half of the 18th century is being determined. In case of loanwords (or collocations), also etymological information is being given. The recapitulation of subsections, semantic fields built by the analysed vocabulary are being separated, methods for creation of the analysed specialist lexis are being discussed, and reasons for development of redundant names are being explained. Also the vocabulary for which attestations in other Polish written texts of the mid-18th century had not been found was singled out.

In the conclusion of this treatise, a comprehensive review of the methods for creation of the specialist lexis being found in the Informacyja matematyczna was made, separating indigenous vocabulary (1101 lexemes; 50% of the whole material) and loan-words (1078 lexemes; 49% of the whole material).

In the group of indigenous names, syntactic derivatives were indicated (439 lexemes; 20% of this material), as well as morphological derivatives (320 lexemes; 14.5% of this material) and semantic derivative (342 lexemes; 16.0% of this material). In the group of cited borrowed names, cited loan-words were separated (79 lexemes; 3.5% of this material), as well as proper loan-words (675 lexemes; 31% of this material), structural loan-words (290 lexemes; 13% of this material) and semantic loan-words (34 lexemes; 1.5% of this material). It was shown that Latin loan-words (264 lexemes; 39%) and Greek-Latin ones (132 lexemes, 20%) prevailed among foreign names, which is reasoned by the fact that Latin was the language of science. Also German loan-words are fairly numerous (123 lexemes; 18%), whereas Italian (37 lexemes; 5.5%, and French 20 lexemes, 3%, loan-words constitute a clearly smaller group respectively). The influence of other languages on the analysed lexis is small; we have here Czech loan-words (14 lexemes; 2%), Ruthenian loan-words (14 lexemes; 2%), Turkish loanwords (9 lexemes; 1.5%), Hungarian loan-words (4 lexemes; 0.5%) and Chinese loan-words (3 lexemes; 0.5%). In case of 55 names (8%), it was not possible to determine unambiguously which languages they had come to the Polish language from.

Due to the assimilation degree of borrowed names, it is possible to indicate among them, as follows:

a) borrowed specialist vocabulary, non-assimilated and functioning in the Polish language of the mid-18th century as citation,

b) borrowed specialist vocabulary but not fully assimilated, such as the one undergoing only just the adaptation process, which had led, among others, to loosening of the spelling or to occurrence of the morphological by-forms of a word,

c) borrowed specialist vocabulary settled in the Polish language of the 18th century, fully assimilated with respect of inflexion, phonetics and orthography.

The popularisation degree of the specialist vocabulary in the Polish language of the 18th century, attested in the Informacyja matematyczna, differed. It is possible to indicate here, as follows:

a) lexis commonly known in the Polish language of the mid-18th century (both indigenous and borrowed lexis),

b) lexis with a narrow extension, being present only in the specialist texts of the 17th and the 18th century of various knowledge domains,

c) specialist vocabulary which probably appeared in the Informacyja matematyczna for the first time, i.e. the names attested not before texts of the second half of the 18th century or later ones.

A wide array of the problems being discussed in the Informacyja matematyczna had caused Bystrzonowski to be pitted against numerous terminological problems and scarcities of the Polish specialist lexis of that time. The accomplished review of the specialist vocabulary selected from that encyclopaedia allows Bystrzonowski to be regarded as the author who had played a prominent role in the process of preparing the ground for linguistic changes which would take place in the Polish scientific literature of the second half of the 18th century.

Translated by Jerzy Stępień

Bibliografia

1.	Teksty źródłowe
2.	Bystrzonowski W., Informacya matematyczna rozumnie ciekawego Polaka świat cały, niebo, y ziemię, y co na nich iest w trudnych kwestyach i praktyce iemuż ułatwiaiąca, wyd. I, Lublin 1743 (Książnica Pomorska w Szczecinie, nr sygn. 26 770 / XVIII ).
3.	Bystrzonowski W., Informacya matematyczna rozumnie ciekawego Polaka świat cały, niebo, y ziemię, y co na nich iest w trudnych kwestyach i praktyce iemuż ułatwiaiąca, wyd. II, Lublin 1749 (Biblioteka PAN w Kórniku, nr sygn. 137 796).
4.	Biblia, to iest księgi Starego y Nowego Testamentu według łacińskiego przekładu starego w kościele powszechnym przyiętego, na Polski ięzyk z nowu z pilnośćią przełożone (...) przez D. Iakuba Wuyka, Kraków 1599 (www.dbc.wroc.pl).
5.	Chmielowski B., Nowe Ateny, albo Akademia wszelkiey scencyi pełna, na rożne tytuły iak na classes podzielona: mądrym dla memoryału, idiotom dla nauki, politykom dla praktyki, melancholikom dla rozrywki erigowana, t. I–II, Lwów 1745–1746 (www.pbi.edu.pl).
6.	de Chales C.F.M., Cursus seu mundus mathematicus, t. I–III, Lyon 1674 (books.google. com).
7.	Goldmann N., Tractatus de usu proportionatorii, sive circini proportionalis, Lejda 1656 (fermi.imss.fi.it).
8.	Haur J.K., Ziemiańska generalna oekonomika, Kraków 1679 (www.pbi.edu.pl).
9.	Kircher A., Ars magna lucis et umbrae in decem libros digesta, Amsterdam 1671 (books. google.com).
10.	Kircher A., Musurgia universalis, sive ars magna consoni et disoni in X libros digesta, Rzym 1650 (www.mpiwg-berlin.mpg.de).
11.	Kircher A., Phonurgia nova, sive conjugium mechanico-phyſicum artis & naturae paranympha phonosophia conncinatum, Kempten 1673 (www.mpiwg-berlin.mpg.de).
12.	Naronowicz-Naroński J., Architektura militaris, to jest budownictwo wojenne, oprac. J. Nowakowa, red. T. Nowak, Warszawa 1957.
13.	Orsini L., Trattato del radio latino, Rzym 1583 (echo.mpiwg-berlin.mpg.de).
14.	Romano B., Proteo militare, Neapol 1595 (fermi.imss.fi.it).
15.	Schott K., Cursus mathematicus, sive absoluta omnium mathematicarum disciplinarum encyclopaedia: in libros XXVII digesta, Bamberg 1677 (www.uni-mannheim.de). Schott K., Magia universalis naturae et artis, t. I–IV, Würzburg 1657–1659 (books. google.com).
16.	Schott K., Organum mathematicum libris IX explicatum, Würzburg 1668 (www.openlibrary. org).
17.	Schott K., Pantometrum Kircherianum, hoc est instrumentum geometricum novum, Würzburg 1660 (books.google.com).
18.	Schott K., Technica curiosa, sive mirabilia artis, Norymberga 1687 (books.google.com).
19.	Solski S., Geometra polski, to iest nauka rysowania, podziały, przemieniania, y rozmierzania liniy, angułow, figur y brył pełnych, Kraków 1683 (www.pbi.edu.pl).
20.	Wolff Ch., Elementa matheseos universae, t. I–V, Genewa 1742–1754 (books.google. com).
21.	Zubler L., Novum instrumentum geometricum, Bazylea 1607 (books.google.pl).
22.	Leksykony i encyklopedie
23.	Amszejewicz M., Dykcjonarz zawierający wyrazy i wyrażenia z obcych języków polskiemu przyswojone, Warszawa 1859.
24.	Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I–II, Warszawa 2000.
25.	Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
26.	Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, wyd. VI, Warszawa 1989.
27.	Cange C. du, Glossarium mediae et infimae Latinitatis, t. I–VII, Parisiis 1840–1850.
28.	Cieśla H., Jamrozik E., Kłos R., Wielki słownik włosko-polski, t. I–IV, Warszawa 2001– 2010.
29.	Cywiński H., Pieniądz. Przegląd encyklopedyczny, Warszawa 1992.
30.	Dąbrowska B., Słownik medyczny łacińsko-polski, Warszawa 1990.
31.	Dudziński J., Bochner R., Leksykon historyczny inżynierii wojskowej, „Przegląd Inżynieryjny” 1959, z. l, 62–71.
32.	Encyklopedia muzyczna PWN, t. V, red. E. Dziębowska, Kraków 1997.
33.	Filist L., Malina A., Sobecka A., Słownik encyklopedyczny. Matematyka, Wrocław 1998/1999.
34.	Geografia. Słownik encyklopedyczny, red. W. Głuch, Wrocław 1998.
35.	Górnicz M., Języki specjalistyczne. Słownik tematyczny, Warszawa 2005.
36.	Gradowski M., Żygulski Z., Słownik uzbrojenia historycznego, Warszawa 1998.
37.	Języki specjalistyczne. Słownik terminologii przedmiotowej, red. J. Lukszyn, Warszawa 2002.
38.	Kartoteka „Słownika języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku”. Pracownia w Warszawie.
39.	Knapski G., Thesaurus Polono-Latino-Graecus seu promptuarium lingae Latinae et Graecae, wyd. II, Kraków 1643.
40.	Kobielski S., Słownik terminów technicznych, w: tegoż, Polska broń. Broń palna, Wrocław 1975, s. 177–188.
41.	Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, wyd. III, Warszawa 1988.
42.	Królikowska-Sołtyn M., Kwast T., Sołtan A., Sroczyńska-Kożuchowska M., Słownik szkolny. Astronomia, Warszawa 1994.
43.	Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. I–VI, wyd. II, Lwów 1854–1860; przedruk: Warszawa 1994–1995.
44.	Mały słownik terminologiczny dawnej architektury obronnej w Polsce, oprac. J. Bogdanowski, Z. Holcer, M. Kornecki, A. Swaryczewski, wyd. II, Kraków 1988.
45.	Piprek J., Ippold J., Wielki słownik niemiecko-polski, t. I–II, wyd. XI, Warszawa 1993.
46.	Raczyński E., Słownik łacińsko-polski do Witruwiusza, w: M. Witruwiusz, O budownictwie ksiąg dziesięć, tłum. i oprac. E. Raczyński, Wrocław 1840, s. 387–427.
47.	Sławski F., Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I–V, Kraków 1952–1982.
48.	Słowniczek terminologiczny dawnego budownictwa obronnego w Polsce, oprac. J. Bogdanowski, Z. Holzer, M. Kornecki, A. Swaryczewski, w: J. Bogdanowski, Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa–Kraków 1996, s. 500–564.
49.	Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, t. I–IV, Warszawa 1956–1965.
50.	Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. I–XI, Warszawa 1958–1969.
51.	Słownik języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku, red. K. Siekierska, Warszawa 1999, t. I, z. 1.
52.	Słownik języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku, red. W. Gruszczyński. Dostępny na stronach: http://xvii-wiek.ijp-pan.krakow.pl/pan_klient/index.php (data dostępu: 1 II 2010 – 30 VII 2010).
53.	Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, wyd. II, Wrocław 1998.
54.	Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, red. M. Plezia, od t. VII red. K. Weyssenhoff- -Brożkowa, t. I–VIII, Wrocław 1953–2002.
55.	Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. I–V, wyd. II, Warszawa 1998; przedruk: Warszawa 2007.
56.	Słownik polszczyzny XVI wieku, red. R. Mayenowa, F. Pepłowski, t. I–XXXIV, Wrocław– Warszawa 1965–2010.
57.	Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. I–XI, Wrocław-Kraków 1953–2002.
58.	Słownik wybranych terminów obcojęzycznych, oprac. Z. Holcer, w: J. Bogdanowski, Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa– Kraków 1996, s. 490–499.
59.	Słownik wyrazów obcych, red. E. Sobol, Warszawa 1995.
60.	Słownik wyrazów obcych, red. I. Kamińska-Szmaj, wyd. III, Wrocław 2002.
61.	Trotz M.A., Nowy dykcyjonarz, to jest mownik polsko-francusko-niemiecki z przydatkiem przysłów potocznych, przestróg gramatycznych i inszym naukom przyzwoitych wyrazów, wyd. II uzupełnione przez S. Moszczeńskiego, Lipsk 1779.
62.	Trzaska, Evert, Michalski, Encyklopedyczny słownik wyrazów obcych, Warszawa 1939.
63.	Turek W.P., Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie, Kraków 2001.
64.	Wielki słownik francusko-polski, red. J. Dobrzyński, I. Kaczuba, B. Frosztęga, t. I–II, wyd. VII, Warszawa 2003.
65.	Wykaz haseł „Słownika łaciny średniowiecznej w Polsce”. Dostępny na stronach: www. lexicon.edu.pl.
66.	Opracowania
67.	Arentowicz J., Miary polskie, Warszawa 1972.
68.	Augustowska K., Uwagi o początkach geografii w szkołach XVIII wieku w Polsce, „Zeszyty Naukowe WSP w Gdańsku” 1963/1964, t. V/VI, s. 215–220.
69.	Bajerowa I., Badania nad terminologią języków specjalnych (środowiskowych), w: Język i językoznawstwo polskie w sześćdziesięciolecie niepodległości (1918–1978), red. J. Rieger, M. Szymczak, Wrocław 1982, s. 37–40.
70.	Bajerowa I., Jezuici w dziejach języka polskiego, w: Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków 2004, s. 427–447.
71.	Bajerowa I., Językoznawca wobec tzw. zasad słowotwórstwa technicznego, „Poradnik Językowy” 1973, s. 127–138.
72.	Bajerowa I., Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego, Wrocław 1980.
73.	Bajerowa I., Wpływ techniki na język polski przełomu wieku XVIII na wiek XIX, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1970, XVIII, z. 2, s. 199–226.
74.	Bąk M., Powstanie i rozwój polskiej terminologii nauk ścisłych, Wrocław 1984.
75.	Bednarski S., Bystrzonowski Wojciech, w: Polski słownik biograficzny, red. W. Konopczyński, Kraków 1937, t. III, s. 176.
76.	Bednarski S., Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kraków 1933.
77.	Białoskórska M., Staropolskie semantyczne dublety słowotwórcze rzeczownikowe i ich kontynuacje w polszczyźnie XVI oraz XX wieku, „Studia historycznojęzykowe” I, red. M. Kucała, Z. Krążyńska, Kraków 1994, s. 29–41.
78.	Bieńkowski T., Książki szkolne w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku. (Księgoznawcza problematyka badawcza), „Studia o Książce” 1978, VIII, s. 43–49.
79.	Bieńkowski T., Polscy przedstawiciele „scientia curiosa”, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1987, XXX, s. 5–33.
80.	Bieńkowski T., Wiedza o przyrodzie w Polsce XVI–XVIII w., „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1981, XXIV, s. 15–32.
81.	Bieńkowski T., Wiedza przyrodnicza w Polsce XVI w., Wrocław 1985.
82.	Bieńkowski T., Dobrzycki J., Kierunki rozwoju nauki, Warszawa 1989.
83.	Bieńkowski T., Dobrzycki J., Staropolski świat nauki – uczeni i szkoły wobec osiągnięć nowożytnych nauk przyrodniczych, Warszawa 1998.
84.	Biniewicz J., Kryteria oceny językowej terminów (nauki ścisłe), „Poradnik Językowy” 1995, s. 35–44.
85.	Biniewicz J., Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno-przyrodniczych, Opole 2002.
86.	Biniewicz J., Leksykalne eksponenty stylu naukowego, w: Systematyzacja pojęć w stylistyce, red. S. Gajda, Opole 1992, s. 209–214.
87.	Biniewicz J., Narodziny polskiej terminologii nauk ścisłych, w: Słowo i czas, red. S. Gajda, A. Pietryga, Opole 1998, s. 215–224.
88.	Biniewicz J., Początki polskiego języka nauk ścisłych (XVI–XVIII wiek), „Prace Językoznawcze”. Studia historycznojęzykowe 1996, XXIV, s. 62–69.
89.	Biniewicz J., Polska terminologia techniczna. (O. Strumieński, O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, 1573), „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Językoznawstwo” 1994, XV, s. 5–10.
90.	Biniewicz J., Rozwój polskiej terminologii chemii nieorganicznej, Opole 1992.
91.	Bogdanowski J., Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa–Kraków 1996.
92.	Böhner P., Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej. Od Justyna do Mikołaja Kuzańczyka, przeł. S. Stomma, Warszawa 1962.
93.	Borejszo M., Zapożyczenia włoskie we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2007.
94.	Borek H., Stan badań i postulaty badawcze w zakresie rozwoju terminologii specjalistycznej, w: Problemy badawcze terminologii naukowo-technicznej, „Prace Naukowe Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały”, red. T. Frankiewicz, Wrocław 1976, IV, s. 3–13.
95.	Boryś W., Ze słowiańskiego słownictwa anatomicznego, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1990, XXVI, s. 109–118.
96.	Bugaj R., Nauki tajemne w dawnej Polsce – mistrz Twardowski, Wrocław 1982.
97.	Burczyk-Marona D., Instrumenty naukowe w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1993.
98.	Buttler D., Formacje hybrydalne w różnych okresach rozwoju i warstwach słownikowych polszczyzny, w: Formacje hybrydalne w językach słowiańskich, red. S. Warchoł, Lublin 1986, s. 24–31.
99.	Buttler D., Hybrydy w nowym słownictwie polskim, „Poradnik Językowy” 1990, s. 143– 150.
100.	Buttler D., O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. I Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” 1979, s. 58–66; II Determinologizacja wyrazów z leksyki specjalnej, „Poradnik Językowy” 1979, s. 127–135.
101.	Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.
102.	Buttler D., Zmienność znaczeń wyrazów w polszczyźnie przełomu XIX i XX wieku. III Repartycja semantyczna dubletów słowotwórczych, „Poradnik Językowy” 1984, s. 276–289.
103.	Chadwick H., Kościół w epoce wczesnego chrześcijaństwa, przeł. A. Wypustek, Warszawa 2004.
104.	Charytonow E., Zarys historii architektury, wyd. XI, Warszawa 1987.
105.	Chmielowski P., Dzieje krytyki literackiej w Polsce, Warszawa 1902.
106.	Cienkowski W., Ogólne założenia metodologiczne badania zapożyczeń leksykalnych, „Poradnik Językowy” 1964, s. 417–429.
107.	Coreth E., Schöndorf H., Filozofia XVII i XVIII w., przeł. P. Gwiazdecki, Kęty 2006.
108.	Cyran W., Mechanizm zapożyczania wyrazów w języku polskim, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1974, XX, s. 23–37.
109.	Czarnecki T., Pośrednictwo czeskie w staropolskich pożyczkach z niemieckiego, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1970, IX, s. 37–44.
110.	Czerni S., Słownictwo specjalistyczne, Warszawa 1977.
111.	Damborsky J., Wyrazy obce w języku polskim (próba klasyfikacji), „Poradnik Językowy” 1974, s. 341–355.
112.	Dąbkowski G., Polska terminologia z zakresu teorii muzyki, Kielce 1991.
113.	Dąbkowski G., Rozwój historyczny polskiej terminologii z zakresu teorii muzyki, „Prace Filologiczne” 1991, XXXVI, s. 259–265.
114.	Dąbkowski G., Z badań nad polską terminologią muzyczną, „Poradnik Językowy” 1988, s. 24–29.
115.	Delumeau J., Historia raju. Ogród rozkoszy, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1996.
116.	Dobrzycki J., Nauki matematyczno-przyrodnicze, w: T. Bieńkowski, J. Dobrzycki, Kierunki rozwoju nauki, Warszawa 1989, s. 146–152.
117.	Dobrzycki J., Witelon, w: Historia astronomii w Polsce, t. I, red. E. Rybka, Warszawa 1975, s. 48–50.
118.	Drapella W.A., Ster. Ze studiów nad kształtowaniem się pojęć morskich. Wiek XV–XX, Gdańsk 1955.
119.	Drapella W.A., Żegluga – nawigacja – nautyka. Ze studiów nad kształtowaniem się pojęć morskich. Cz. I Wiek XVI–XVIII, Gdańsk 1955.
120.	Dubisz S., Wojciech Bystrzonowski – encyklopedysta i stylista, w: tenże, Język – historia – kultura, t. 2, Warszawa 2007, s. 284–293.
121.	Dubisz S., Wojciech Bystrzonowski – rys bio- i bibliograficzny. (Z dziejów retoryki i dydaktyki polskiej), „Prace Filologiczne” 1978, s. 333–340.
122.	Dziechcińska H., Wzory osobowe, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, wyd. II, Wrocław 1998, s. 1060–1067.
123.	Estreicher K., Bibliografia polska, cz. III , t. II , Stólecie XV–XVIII w układzie abecadłowym, Kraków 1894.
124.	Felber H., Budin G., Teoria i praktyka terminologii, przeł. Cz. Schatte, Warszawa 1994.
125.	Gajda S., Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa 1982.
126.	Gajda S., Rozwój polskiej terminologii górniczej, Opole 1976.
127.	Gajda S., Uwagi o stylu naukowym, „Studia Śląskie”, Seria Nowa, 1974, XXVI, s. 95– 103.
128.	Gajda S., Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
129.	Gajda S., Współczesna polszczyzna naukowa. Język czy żargon?, Opole 1990.
130.	Gajda S., Z problematyki badań terminologicznych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu”, Językoznawstwo 1974, V, s. 59–94.
131.	Gierszewski S., Sztuka nawigacji w Gdańsku w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1967, nr 2, s. 295–312.
132.	Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, przeł. S. Zalewski, Warszawa 1966.
133.	Grant E., Średniowieczne podstawy nauki nowożytnej, przeł. T. Szafrański, wyd. VI, Warszawa 2005.
134.	Grzebień L., Bystrzonowski Wojciech, w: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, red. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 82.
135.	Grzebień L., Jezuickie misje, w: Encyklopedia katolicka, t. VII, red. S. Wielgus, Lublin 1997, s. 1276–1280.
136.	Grzybowski S., Z dziejów popularyzacji nauki w czasach saskich, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, Seria A, 1965, z. 7.
137.	Gwardak T., Polskie piśmiennictwo kartograficzne (1659–1939), Wrocław 1977.
138.	Historia astronomii w Polsce, t. I, red. E. Rybka, Warszawa 1975.
139.	Historia nauki polskiej, red. B. Suchodolski, t. II Barok, oprac. H. Barycz, Wrocław 1970.
140.	Hook D.H., Norman J.M., Origins cyberspace: a library on the history of computing, networking and telecommunication, Novato 2002.
141.	Iłowiecki M., Dzieje nauki polskiej, Warszawa 1981.
142.	Jackowski A., Liszewski S., Richling A., Historia geografii polskiej, Warszawa 2008.
143.	Jadacka H., O formie, znaczeniu i desygnacie terminu, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1978, z. 4, s. 552–557.
144.	Jadacka H., Termin techniczny – pojęcie, budowa, poprawność, Warszawa 1976.
145.	Jadacka H., Z zagadnień polskiej terminologii technicznej, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. H. Kurkowska, Warszawa 1987, s. 220–239.
146.	Janik M., Z dziejów wymowy w wieku XVII i XVIII, „Pamiętnik Literacki” 1908, VII, s. 265–277, 431–481.
147.	Jankowiak L.A., Dziedzictwo prasłowiańskie w polskiej leksyce specjalnej (na materiale „Słownika języka polskiego” pod redakcją Mieczysława Szymczaka), w: Silva rerum. Księga poświęcona Profesorowi Markowi Kornaszewskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. M. Borejszo, S. Mikołajczak, Poznań 1999, s. 227–242.
148.	Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. II , Słownik, Warszawa 2006.
149.	Języki specjalistyczne, red. F. Grucza, Z. Kozłowska, Warszawa 1994.
150.	Jungowski E., O pionierach polskiej myśli technicznej, Warszawa 1967.
151.	Juszkiewicz J., Z historii i teorii prac nad polską terminologią techniczną, „Poradnik Językowy” 1982, s. 82–88.
152.	Kałkowski T., Tysiąc lat monety polskiej, Kraków 1981.
153.	Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, wyd. II, Warszawa 1974.
154.	Kleszczowa K., Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja, Katowice 2003.
155.	Kleszczowa K., Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice 1998.
156.	Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972.
157.	Kochanowicz J., Wkład jezuitów w kulturę muzyczną okresu staropolskiego, w: Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków–Warszawa 2004.
158.	Kowalczyk M.E., Wiedza hydrograficzna w świetle piśmiennictwa geograficznego XVIII wieku, w: Między barokiem a oświeceniem. Edukacja, wykształcenie, wiedza, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2005, s. 138–147.
159.	Kreja B., Nazwy pomieszczeń na „-(a)lnia” w języku polskim, „Język Polski” 1967, s. 182–193.
160.	Kucharzewski F., O narzędziach niwelacyjnych używanych w Polsce w XVI wieku, Warszawa 1899.
161.	Kucharzewski F., O początkach piśmiennictwa technicznego w Polsce, Warszawa 1889.
162.	Kucharzewski F., Pierwszy stolik mierniczy w Polsce, „Przegląd Techniczny” 1896, s. 1–7.
163.	Kucharzewski F., Piśmiennictwo miernicze polskie, Warszawa 1927.
164.	Kula W., Metrologia historyczna, „Przegląd Historyczny” 1959, t. 50, s. 248–277.
165.	Kula W., Miary i ludzie, Warszawa 2004.
166.	Kulturowy i leksykograficzny obraz języków specjalistycznych, red. Ł. Karpiński, Warszawa 2008.
167.	Kupiszewski W., Polskie słownictwo z zakresu astronomii i miar czasu, Warszawa 1974.
168.	Kupiszewski W., Słownictwo meteorologiczne w XVII-wiecznym zabytku, „Slavia Occidentalis” 1983, XL, s. 53–63.
169.	Kupiszewski W., Słownictwo meteorologiczne w gwarach i historii języka polskiego, Wrocław 1969.
170.	Kurałowicz Z., Geodezja. Od taśmy mierniczej i krokiewki do GPS, Gdańsk 2010.
171.	Kurkowska H., Zapożyczenia semantyczne we współczesnej polszczyźnie, w: Z problemów współczesnych języków i literatur słowiańskich, red. J. Magnuszewski, Warszawa 1976, s. 99–109.
172.	Lancholc T., Ars epistolandi, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1998, s. 63–65.
173.	Leśnodorski B., Opałek K., Nauka polskiego oświecenia w walce o postęp, Warszawa 1951.
174.	Lewicki A.M., Zapożyczone wyrażenia cytatowe jako typ jednostek słownika, w: Formacje hybrydalne w językach słowiańskich, „Rozprawy Slawistyczne”, Lublin 1986, I, s. 33–43.
175.	Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, red. B.Z. Kielar, Warszawa 2003.
176.	Lisiak B., Jezuici polscy a nauki ścisłe od XVI do XIX wieku. Słownik bio-bibliograficzny, Kraków 2000.
177.	Łuczyński E., Analiza słownictwa z zastosowaniem podziału materiału na grupy leksykalno- semantyczne, „Język. Teoria – Dydaktyka”, Kielce 1980, s. 122–135.
178.	Łuczyński E., O swoistości terminu (na przykładzie rozwoju polskiej terminologii morskiej), „Sprawozdania Gdańskiego Towarzystwa Naukowego” 1989, XV, s. 68–69.
179.	Łuczyński E., Początki polskiego słownictwa i frazeologii morskiej, „Sprawozdania Gdańskiego Towarzystwa Naukowego” 1980, VII, s. 149–155.
180.	Łuczyński E., Polska terminologia morska I połowy XX wieku. Nazwy części jednostki pływającej, Gdańsk 1987.
181.	Łuczyński E., Polskie słownictwo morskie w XV i XVI wieku, „Poradnik Językowy” 1982, s. 21–34.
182.	Łuczyński E., Staropolskie słownictwo związane z żeglugą – XV i XVI wiek, Gdańsk 1986.
183.	Łyszkowicz A., Geodezja, czyli sztuka mierzenia Ziemi, Olsztyn 2006.
184.	Majewski A., Jednostki monetarne i metryczne w dokumentach miasta Poznania z końca XVI i początku XVII wieku, „Studia Polonistyczne” 1982 [1983], 10, s. 61–67.
185.	Malecki L., Tradycje rozwoju polskiej myśli technicznej i nauk ścisłych, Warszawa 1966.
186.	Marciniak S., Język wojskowy, Warszawa 1987.
187.	Marciniak S., O języku wojskowym, „Poradnik Językowy” 1985, s. 444–451.
188.	Marciniak S., Terminologia i frazeologia – komponenty języka wojskowego, „Wojsko Ludowe” 1984, nr 1, s. 45–49.
189.	Mariak L., Leksyka z zakresu wojskowości w „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Cz. I Analiza i interpretacja, Szczecin 2010.
190.	Mariak L., Leksyka z zakresu wojskowości w „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Cz. II Słownik, Szczecin 2009.
191.	Markowski M., Okresy rozwoju astronomii w Polsce w epoce przedkopernikańskiej, „Studia Warmińskie” 1972, IX, s. 339–366.
192.	Matusiak J., Historia polskiego słownictwa chemicznego — zarys problematyki, „Język. Teoria – Dydaktyka”, Kielce 1982, s. 195–200.
193.	Matusiak J., Początki polskiej terminologii chemicznej, „Poradnik Językowy” 1988, s. 30–35.
194.	Mączeński Z., Elementy i detale architektoniczne, Warszawa 1956.
195.	Michałowska T., Sztuka – pojęcie. Klasyfikacja sztuk, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, wyd. II, Wrocław 1998, s. 933–934.
196.	Michejda K, Słownik historii rozwoju mianownictwa lekarskiego, Warszawa 1953.
197.	Mielczarek A., O próbie badań terminologii wojskowej, „Poradnik Językowy” 1966, s. 12–22.
198.	Mielczarek A., Z zagadnień słownictwa wojskowego. Rozważania terminologiczne, Warszawa 1976.
199.	Mieszkowski Z., Podstawowe problemy architektury w polskich traktatach od połowy XVI do początku XIX wieku, Warszawa 1970.
200.	Minois G., Historia piekła, przeł. A. Dębska, Warszawa 1996.
201.	Mokrzecki L., Początki wiedzy o morzu w dawnej Rzeczypospolitej. Problematyka morska w nauce gdańskiej doby baroku i oświecenia, Wrocław 1983.
202.	Mokrzecki L., Wokół staropolskiej nauki i oświaty, Gdańsk 2001.
203.	Moszyńska D., Morfologia zapożyczeń łacińskich i greckich w staropolszczyźnie, Wrocław 1975.
204.	Moszyńska D., O dostosowaniu łacińskich zapożyczeń na „-um” do wymogów fleksji polskiej w XVI w., „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria Językoznawcza 1976, III, s. 127–131.
205.	Moszyński L., Geografia niektórych zapożyczeń niemieckich w staropolszczyźnie, Poznań 1954.
206.	Musiołek-Choiński K., Terminy medyczne a zasady tworzenia terminów naukowych, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1987, XV, s. 113–131.
207.	Nowak T., Cztery wieki polskiej książki technicznej 1450–1850, Warszawa 1961.
208.	Nowak T., O nauczaniu przedmiotu „architectura militaris” w pijarskim kolegium wileńskim w drugiej połowie XVIII w. na tle wcześniejszego rozwoju tej gałęzi wiedzy, w: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII–XIX wieku, red. I. Stasiewicz- -Jasiukowa, Warszawa–Kraków 1993, s. 291–307.
209.	Nowak T., O zawodzie inżyniera wojskowego w Polsce XVII w., „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1976, nr 3, s. 475–479.
210.	Nowak T., Polska technika wojenna XVI–XVIII wieku, Warszawa 1970.
211.	Nowak T., Prawidła całej sztuki wojennej w ujęciu Józefa Rogalińskiego z 1776 roku, w: Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków–Warszawa 2004, s. 339–357.
212.	Nowak T., Problematyka wojskowa w wykładach jezuitów polskich: Oswalda Krügera (1633 r.) i Faustyna Grodzickiego (1747 r.), „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 1997, VI, s. 7–40.
213.	Nowak T., Z dziejów techniki wojennej w dawnej Polsce, Warszawa 1965.
214.	Nowak T. (oprac.), Polskie wojskowe piśmiennictwo techniczne do roku 1764, Warszawa 1961.
215.	Nowicki T., Zarys metody pracy terminologicznej w wybranej dziedzinie wiedzy, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1985, z. 3, s. 418–440.
216.	Obara J., Hybrydy i półkalki na tle innych jednostek językowych obcego i rodzimego pochodzenia, w: Formacje hybrydalne w językach słowiańskich, red. S. Warchoł, Lublin 1986, s. 59–73.
217.	Obara J., O trudnościach związanych z ekscerpcją kalk leksykalnych, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1978, XI, s. 233–258.
218.	Obara J., Teoretyczne problemy kalkowania, Wrocław 1989.
219.	Okoń J., Kompendium – czy tylko wiedzy? Wstęp do typologii gatunku, w: Staropolskie kompendia wiedzy, red. I.M. Dacka-Górzyńska, J. Partyka, Warszawa 2009, s. 9–31.
220.	Orłowski B., Historia techniki polskiej, Radom 2006.
221.	Ożdżyński J., Morska wspólnota kulturowa w świetle faktów językowych. Morfologia zapożyczeń w polskim słownictwie flisackim i żeglarskim, Kraków 1989.
222.	Pajewska E., Słownictwo tematyczne związane z lasem w kontekście badań nad językami specjalistycznymi, Szczecin 2003.
223.	Paszenda J., Nauczanie architektury w szkołach jezuickich, w: Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz- -Jasiukowa, Kraków–Warszawa 2004, s. 385–403.
224.	Paszenda J., Problem stylu w architekturze jezuickiej, „Biuletyn Historii Sztuki” 1967, XXIX, nr 2, s. 146–156.
225.	Pawlikowska Z., Z historii polskiej terminologii matematycznej, „Wiadomości Matematyczne” 1964, s. 165–190; 1965, s. 41–64; 1966/1967, s. 23–43.
226.	Pawlikowska-Brożek Z., Podręczniki matematyki dla polskich szkół jezuickich, w: Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Warszawa–Kraków 2004, s. 245–268.
227.	Piechnik L., Przemiany w szkolnictwie jezuickim w Polsce XVIII wieku, w: Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce, red. J. Paszenda, Kraków 1994, s. 183–209.
228.	Piotrowski W., Medycyna polskiego renesansu, Jawor 1995.
229.	Pevsner N., Fleming J., Honour H., Encyklopedia architektury, przeł. A. Dulewicz, Warszawa 1997.
230.	Podobiński S., Stan badań terminoznawczych w językoznawstwie polskim, w: Dziedzictwo kulturowe utrwalone w języku. Księga pamiątkowa ofiarowana jubleuszowo Prof. Feliksowi Plucie, red. M. Lesz-Duk, S. Podobiński, Częstochowa 1998, s. 135–139.
231.	Poplatek J., Paszenda J., Słownik jezuitów artystów, Kraków 1972.
232.	Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1999.
233.	Przypkowski T., Astronomia w kolegiach jezuickich na początku XVII wieku, w: Historia astronomii w Polsce, t. I, red. E. Rybka, Warszawa 1975, s. 234–240.
234.	Przypkowski T., Mikołaj Kopernik, w: Historia astronomii polskiej, t. I, red. E. Rybka, Warszawa 1975, s. 127–156.
235.	Przypkowski T., Udział polskich astronomów w reformie kalendarza oraz spór o kalendarz gregoriański, w: Historia astronomii w Polsce, t. I, red. E. Rybka, Warszawa 1975, s. 215–228.
236.	Puchowski K., Edukacja historyczno-geograficzna w kolegiach pijarskich i jezuickich w I Rzeczypospolitej, w: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII–XVIII w., red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Warszawa–Kraków 1993, s. 477–486.
237.	Puchowski K., Model kształcenia szlachty w kolegiach jezuickich, w: Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn 1996, s. 97–104.
238.	Rachwałowa M., Słownictwo tekstów naukowych, Wrocław 1986.
239.	Rembiszewska D.K., Co to jest arszyn? O słownictwie metrologicznym, „Prace Filologiczne” 2002, XLVII, s. 343–361.
240.	Reymond J., Powstanie i rozwój polskiej terminologii anatomicznej na podstawie analizy polskojęzycznych podręczników i słowników anatomicznych, Radom 2009.
241.	Rok B., Kalendarze polskie czasów saskich, Wrocław 1985.
242.	Rok B., Osiemnastowieczne kalendarze lubelskich jezuitów, w: Lublin w dziejach i kulturze Polski, red. A. Witusik, T. Radzik, Lublin 1997 (dostępny na stronach: www. tnn.pl).
243.	Rosińska G., Instrumenty astronomiczne na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku, Wrocław 1974.
244.	Rosińska G., Optyka w XV wieku, Wrocław 1986.
245.	Ross J., Z dziejów polskiego słownictwa lekarskiego, „Język Polski” 1965, s. 226–234.
246.	Rybicka H., Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa 1976.
247.	Rybicka-Nowacka H., Rzeczowniki zapożyczone z łaciny w języku polskim XVII wieku (na materiale literatury pamiętnikarskiej), Wrocław 1970.
248.	Rybicka-Nowacka H., Staropolskie postacie oboczne wyrazów pochodzenia obcego, „Z Polskich Studiów Slawistycznych” 1974, IV, s. 305–310.
249.	Rytter G., Wschodniosłowiańskie zapożyczenia leksykalne w polszczyźnie XVII wieku, Łódź 1992.
250.	Siatkowska E., Historia wpływów łacińskich w językach zachodniosłowiańskich, „Poradnik Językowy” 1989, s. 229–239.
251.	Siekierska K., Uwagi o stylu dzieł naukowych XVII wieku (botanika, medycyna, geometria), w: Odmiany polszczyzny XVII wieku, red. H. Wiśniewska, Cz. Kosyl, Lublin 1992, s. 107–115.
252.	Siekierska K., Z dziejów kształtowania się polskiej terminologii naukowej. Podstawowe słownictwo geometryczne, „Poradnik Językowy” 1976, s. 272–281.
253.	Sikorski J., Polskie piśmiennictwo wojskowe od XV do XX wieku, Warszawa 1991.
254.	Skarżyński M., Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego, Kraków 1999.
255.	Skubalanka T., Język współczesnej literatury naukowej, w: Język polski. Poprawność, piękno, ochrona, red. S. Urbańczyk, Bydgoszcz 1969, s. 35–43.
256.	Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce w wieku XVIII, Kraków 1891.
257.	Stamm E., Miary długości w dawnej Polsce, Warszawa 1935.
258.	Stamm E., Z historii matematyki w XVII wieku w Polsce, Warszawa 1935.
259.	Starzec A., Hybrydy w polskiej terminologii motoryzacyjnej, w: Formacje hybrydalne w językach słowiańskich, red. S. Warchoł, Lublin 1986, s. 251–258.
260.	Starzec A., Rozwój polskiej terminologii motoryzacyjnej, Opole 1984.
261.	Starzec A., Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole 1999.
262.	Starzec A., Biniewicz J., Styl naukowy, w: Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1999, s. 397–410.
263.	Stasiewicz I., Poglądy na naukę w Polsce okresu oświecenia na tle ogólnoeuropejskim, Wrocław 1967.
264.	Stasiewicz-Jasiukowa I., Recepcja poglądów Christiana Wolffa w środowiskach katolickich polskiego oświecenia, „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 1998, VII, s. 53–62.
265.	Stoberski Z., Terminologia naukowa i techniczna, „Poradnik Językowy” 1973, s. 420– 423.
266.	Strelnikowa I., Lubelska drukarnia jezuicka (1683–1773), „Bibliotekarz Lubelski” 1973, nr 1/2.
267.	Strzelczyk J., Średniowieczny obraz świata, Poznań 2004.
268.	Suchodolski B., Nauka polska w okresie oświecenia, Kraków 1953.
269.	Szczaus A., Elementy dialogowości w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r. Cz. I Przytoczenia, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2008, t. 7, s. 157–167.
270.	Szczaus A., Elementy dialogowości w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r. Cz. II Odsyłacze, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2010, t. 9, s. 275–285.
271.	Szczaus A., Językowy obraz nieba i piekła w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego (1749), w: Język doświadczenia religijnego, t. I, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin 2008, s. 123–135.
272.	Szczaus A., „Kwestia” jako forma podawcza w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r., w: Nasz język w przeszłości – nasza przeszłość w języku, t. I, red. I. Kępka, L. Warda-Radys, Pelplin 2011, s. 398–404.
273.	Szczaus A., O definicjach w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego (1749 r.) – w druku.
274.	Szczaus A., Rzeczownikowe synonimy słowotwórcze w polszczyźnie XVI wieku, Szczecin 2005.
275.	Szczaus A., Uwagi metajęzykowe w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego (1749 r.), „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2009, t. 8, s. 143–153.
276.	Szczaus A., Wykładniki abstrakcyjności w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r. Cz. 1. Kategorie fleksyjne czasownika, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2006, t. 5, s. 217–229.
277.	Szczaus A., Wykładniki abstrakcyjności w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r. Cz. 2. Zdania ogólne i szczegółowe, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2007, t. 6, s. 163–173.
278.	Szczaus A., Wykładniki dialogowości w tekstach popularnonaukowych doby średniopolskiej (na przykładzie „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 r.), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2009, LXV, s. 213–225.
279.	Szlesiński I., Polskie słownictwo wojskowe w XVII wieku jako przykład związku języka z dziejami narodu, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1986 [1987], XXXII, s. 279–284.
280.	Szlesiński I., Słownictwo wojskowe w wybranych tekstach literackich i historycznych XVII wieku, Wrocław 1985.
281.	Szolginia W., Architektura i budownictwo, wyd. III, Warszawa 1991. Szostak J., System miar i dawek w pierwszych zielnikach polskich, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 1978, 41, z. 1, s. 9–31.
282.	Szwagrzyk A.J., Pieniądz na ziemiach polskich X–XX w., Wrocław 1990.
283.	Szymański J., Nauki pomocnicze historii, wyd. V, Warszawa 2001.
284.	Szymczak M., Problemy terminologii w pracach leksykograficznych, „Biuletyn Slawistyczny” 1983 [1985], VIII, s. 73–75.
285.	Szymczak M., Rola i miejsce terminologii w języku ogólnonarodowym, „Poradnik Językowy” 1979, s. 49–57.
286.	Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1976.
287.	Teksty specjalistyczne jako nośniki wiedzy fachowej, red. M. Kornacka, Warszawa 2007.
288.	Teoretyczne podstawy terminologii, red. F. Grucza, Wrocław 1991.
289.	Turner A.K., Historia piekła, przeł. J. Jarniewicz, Gdańsk 1996.
290.	Umińska-Tytoń E., Słownictwo opisów architektury i sztuki w XVIII-wiecznych diariuszach, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1992, XXXVII, s. 123–138.
291.	Urbańczyk S., Słowniki i encyklopedie, ich rodzaje i użyteczność, wyd. III, Kraków 1991.
292.	Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, red. E. Wipszycka, t. I, Warszawa 1979.
293.	Walczak B., Granica między jednostkami leksykalnymi rodzimymi i obcego pochodzenia, w: Opisać słowa, red. A. Markowski, Warszawa 1992, s. 222–233.
294.	Walczak B., Metoda świadectw bezpośrednich w badaniach etymologicznych nad zapożyczeniami, „Prace Filologiczne” 1986, XXXIII, s. 171–179.
295.	Walczak B., Rola elementu obcojęzycznego w rozwoju leksyki współczesnej polszczyzny, „Sprawozdania PTPN. Wydział Filologiczno-Filozoficzny” 1984, 100, s. 19–29.
296.	Walczak B., Słownictwo obcego pochodzenia na warsztacie badacza: problem granic („głębokości”) opisu genetycznego, w: Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa 1997, s. 269–280.
297.	Walczak B., Termin techniczny – rodzimy neologizm czy zapożyczenie?, w: Słownictwo techniczne w dziedzinie tłumaczeń, Poznań 1980, s. 32–55.
298.	Walczak B., W sprawie „głębokości” analizy etymologicznej, „Sprawozdania PTPN. Wydział Filologiczno-Filozoficzny” 1981, 101, s. 271–274.
299.	Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, wyd. II, Wrocław 1999.
300.	Waniakowa J., Etymologia i semantyka słowiańskiego biegun i greckiego πολος – geneza terminu naukowego, w: Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. J. Rusek, W. Boryś, L. Bednarczuk, Kraków 2003, s. 215–222.
301.	Waniakowa J., Geneza polskiej terminologii astronomicznej, „Polonica” 2003, XXII– XXIII, s. 313–328.
302.	Waniakowa J., Jana Śniadeckiego próba stworzenia polskiej terminologii astronomicznej, w: Studia językoznawcze. Dar przyjaciół i uczniów dla Zofii Kurzowej, red. Z. Cygal-Krupowa, Kraków 2001, s. 385–399.
303.	Waniakowa J., Polska naukowa terminologia astronomiczna, Kraków 2003.
304.	Waniakowa J., Wybrane najstarsze polskie słownictwo astronomiczne, „Język Polski” 2003, s. 102–112.
305.	Wierzchowski J., Uwagi o bilingwalnym podłożu słownictwa nauk we wczesnym Oświeceniu, w: Bilingwizm a glottodydaktyka, red. F. Grucza, Warszawa 1981, s. 143– 152.
306.	Wilson-Dickinson A., Historia muzyki chrześcijańskiej, przeł. M. Wiśniewska, Warszawa 2007.
307.	Witalisz A., Anglosemantyzmy w języku polskim – ze słownikiem, Kraków 2007.
308.	Witaszek-Samborska M., Zapożyczenia z różnych języków we współczesnej polszczyźnie (na podstawie słowników frekwencyjnych), Poznań 1993.
309.	Witruwiusz M., O budownictwie ksiąg dziesięć, tłum. i oprac. E. Raczyński, Wrocław 1840.
310.	Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków–Warszawa 2004.
311.	Wojtan W., Historia i bibliografia słownictwa technicznego polskiego od czasów najdawniejszych do końca 1933 r., Lwów 1936.
312.	Wojtyła-Świerzowska M. (rec.), A. Bańkowski, „Etymologiczny słownik języka polskiego”, „Język Polski” 2002, s. 354–359.
313.	Wolański F., Staropolskie podręczniki i kompendia geograficzne jako źródło wiedzy o świecie w XVIII wieku, w: Staropolskie kompendia wiedzy, red. I.M. Dacka- -Górzyńska, J. Partyka, Warszawa 2009, s. 195–202.
314.	Wołowik B., Historia polskiej terminologii szkolnej, Opole 1979.
315.	Wróblewski A.K., Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa 2006.
316.	Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838, t. I, Anatomia. Proste prymarne nazwy nie motywowane, Wrocław 1980.
317.	Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838, t. II , Anatomia. Jednowyrazowe nazwy motywowane, Kraków 1994.
318.	Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838, t. III , Anatomia. Nazwy dwuwyrazowe, Kraków 2007.
319.	Wysocka F., Uwagi o polskiej terminologii anatomicznej do początków XIX w., „Język Polski” 1979, s. 108–118.
320.	Wysocka F., Zarys historii polskiej literatury medycznej i piśmiennictwa medycznego do początków XIX wieku, Piotrków Trybunalski 1999.
321.	Wyszczelski L., Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.
322.	Wyszczelski L., Historia polskiej myśli wojskowej, Warszawa 2001.
323.	Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, red. K. Maślankiewicz, Warszawa 1983.
324.	Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce, red. J. Paszenda, Kraków 1994.
325.	Z dziejów techniki w dawnej Polsce, red. B. Orłowski, Warszawa 1992.
326.	Żabiński Z., Rozwój systemów pieniężnych w Europie Zachodniej i Północnej, Wrocław 1989.
327.	Żabiński Z., Systemy monetarne w okresie saskim, „Wiadomości Numizmatyczne” 1975, XIX, z. 4, s. 193–206.
328.	Żelazko K., „Słownik języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku” – stan prac, perspektywy i założenia metodologiczne, „Polonica” 1981, VI, s. 242–247.
329.	Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2009.

Leksyka specjalistyczna w Informacyi matematycznej Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku