Ciało i głos. Poetyki reprezentacji doświadczenia deportacji w literaturze francuskiej


ISBN: 978-83-7972-781-0    ISBN (online): 978-83-7972-782-7    ISSN: 0860-2751    OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-782-7
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / T. (MCDXI) 1337

Rok wydania:2024
Dziedzina:Dziedzina nauk humanistycznych
Dyscyplina:literaturoznawstwo
Autorzy: Łukasz Patryk Świercz ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Informacje

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: listopad 2024

Abstrakt

W monografii tej podjęto problem sporadycznie analizowany w polskich pracach badawczych. Dotyczy on sposobów reprezentacji doświadczenia deportacji do niemieckich obozów koncentracyjnych w literaturze francuskiej. Przeprowadzono analizę sześciu tekstów prozatorskich, w tym trzech utworów świadków (Les jours de notre mort Davida Rousseta, Le convoi du 24 janvier Charlotte Delbo i Wielka podróż Jorge Semprùna) oraz trzech fikcjonalnych tekstów testymonialnych (Moi, Sàndor F. Alaina Fleischera, Le wagon Arnauda Ryknera i Transport Yves’a Flanka). Celem podjętych działań było całościowe prześledzenie form rozwoju francuskiej prozy przedstawiającej drogę deportacyjną, jak również zbadanie sposobów ujmowania doświadczenia cielesnego i zmysłowego we wskazanych utworach. Posłużono się narzędziami charakterystycznymi dla teorii narratologicznych oraz inspirowanych filozoficznymi pracami Maurice’a Merleau-Ponty’ego. W ten sposób do pola polskich badań nad literaturą lagrową wprowadzono nowe wątki i problemy, które mogą przyczynić się do pogłębienia namysłu nad doświadczeniem koncentracyjnym poprzez analizę jego zmysłowo-cielesnego wymiaru.

Bibliografia

1.Teksty źródłowe
2.Antelme R., L’Espèce humaine, wyd. Gallimard, Paris 1957.
3.Bernadac Ch., Le train de la mort, France Empire, Paris 1970.
4.Blanchot M., L’Écriture du désastre, Gallimard, Paris 1980.
5.Delbo Ch., La mémoire et les jours, Berg International, Paris 1991.
6.Delbo Ch., Mesure de nos jours, Minuit, Paris 1971.
7.Delbo Ch., Spectres, mes compagnons, éd. Maurice Bridel, Lausanne, 1977.
8.Delbo Ch., Une connaissance inutile, Minuit, Paris 1970.
9.Delbo Ch., Żaden z nas nie powróci, tłum. O. Hedemann, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2017.
10.Flank Y., Transport, L’Antilope, Paris 2017.
11.Fleischer A., L’amant en culottes courtes, Seuil, Paris 2006.
12.Fleischer A., Moi, Sàndor F., Fayard, Paris 2009.
13.Fleischer A., Quelques obscurcissements, Seuil, Paris 1991.
14.Haenel Y., Jan Karski, tłum. M. Kamińska-Maurugeon, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010.
15.Levi P., Pogrążeni i ocaleni, tłum. S. Kasprzysiak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
16.Montaigne M. de, Próby, ks. II, tłum. T. Boy-Żeleński, PIW, Warszawa 1957.
17.Nietzsche F., Wiedza radosna (La gaia scienca), tłum. L. Staff, Nakład Jakóba Mortkowicza, Warszawa 1907.
18.Rousset D., L’univers concentrationnaire, Éditions du Pavois, Paris 1946.
19.Rousset D., Les jours de notre mort, Hachette Littératures, Paris 1993.
20.Rykner A., Wagon, éd. Rouergue, Arles 2010.
21.Sartre J.-P., Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J. Kiełbasa i inni, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007.
22.Sartre J.-P., Czym jest literatura?, tłum. J. Lalewicz, PIW, Warszawa 1968.
23.Semprún J., Adieu, vive clarté, Gaillimard, Paris 1998.
24.Semprún J., L’écriture ou la vie, Gaillmard, Paris 1994.
25.Semprún J., Mal et modernité, Climats, Paris 1995.
26.Semprún J., Odpowiedni trup, tłum. M. Ochab, Czytelnik, Warszawa 2002.
27.Semprún J., Wielka Podróż, tłum. K. Dolatowska, PIW, Warszawa 1964.
28.Wiesel E., Noc, tłum. E. Horodyska, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2017.
29.Zola É., Bestia ludzka, tłum. K. Kossobudzki, PIW, Warszawa 1960.
30.Opracowania
31.Wydawnictwa zwarte
32.Agamben G., Co zostaje z Auschwitz. Homo sacer III, tłum. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008.
33.Agamben G., Infancy and History. Essays on the Destruction of Experience, tłum. L. Heron, Verson, London–New York 1993.
34.Améry J., Poza winą i karą. Próby przełamania podjęte przez złamanego, tłum. R. Turczyn, posł. P. Weiser, Wydawnictwo Homini, Kraków 2007.
35.Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. A. i A. Goreniowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975.
36.Bal M., Narratology. Introduction to the Theory of Narrative, University of Toronto Press, Toronto–Buffalo–London 1997.
37.Benzer M., The sociology of Theodore Adorno, Cambridge University Press, Cambridge 2011. 406.
38.Bernstein C.L., Semprún, Philosophy and the Texture of Literature, w: A Critical Companion to Jorge Semprún, red. E Ferrán, G. Herrmann, Pargrave Macmillan, New York 2014, s. 107–124.
39.Bott F., Je me sers de la littérature comme d’une arme. Entretien avec Charlotte Delbo, w: Les Revenantes. Charlotte Delbo. La voix d’une communauté à jamais deportee, red. D. Caron and, S. Marquart, Presses Universitaires du Mirail, Toulouse 2011, s. 25–27.
40.Bruneau N.N., L’écriture du corps dans la trilogie de Charlotte Delbo Auschwitz et après, w: Traduire, interpréter: 31 colloque d’Albi: langages et signification, red. P. Marillaud, R. Gauthier, CALS, Toulouse 2011, s. 445–451.
41.Caruth C., Unclaimed Experience. Trauma, Narrative and History, Johnson Hopkins University Press, Baltimore–London 1996.
42.Chałupnik A., Niech się Pan nie wyteatrza! Auschwitz w twórczości Mariana Pankowskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017.
43.Chapsal M., Rien que des femmes. Entretien avec Charlotte Delbo, w: Les Revenantes. Charlotte Delbo. La voix d’une communauté à jamais déportée, red. D. Caron, S. Marquart, Presses Universitaires du Mirail, Toulouse 2011, s. 19–23.
44.Davis C., Traces of War. Interpreting Ethics and Trauma in Twentieth-Century French Writing, Liverpool University Press, Liverpool 2017
45.DeKoven Ezrahi S., By Words Alone. The Holocaust in Literature, tłum. A. Kazin, University Press of Chicago, Chicago 1980.
46.Derrida J., Demeure, Galilée, Paryż 1996.
47.Des Pres T., The Survivor. Anatomy of Life in the Death Camps, Oxford University Press, New York 1976.
48.Egri P., Survie et réinterprétation de la forme proustinne. Proust – Déry – Semprun, Kossuth Lajos Tudomanyegytem, Debrecen 1969.
49.Felman S., Laub D., Testimony: Crises of Witnessing in Literature, Psychoanalysis, and History, Routledge, New York–London 1992.
50.Felstiner J., Foreward, w: C. Delbo, Convoy to Auschwitz, tłum. J. Felstiner, C. Cosman, Northeastern University Press, Boston 1997, s. XI–XV.
51.Ferrán O., Herrmann G., Introduction, w: A Critical Companion to Jorge Semprún, red. O. Ferrán, G. Herrmann, Pargrave Macmillan, New York 2014, s. 1–36.
52.Fontaine T., Qu’est-ce qu’un déporté? Les figures mémorielles des déportés de France, w: Images des comportements sous l’occupation. Mémoires, transmissions, idées reçues, red. J. Sainclivier, P. Laborie, J.-M. Guillon, Presses Univéristaires de Rennes, Rennes 2016, s. 79–89.
53.Forth Ch.E., The Body, w: Writing the Holocaust, red. J.-M. Dreyfus, Bloomsbury Academic, London–New York 2011, s. 166–178.
54.Friedländer S., Introduction, w: Probing the Limits of Representation, red. S. Friedländer, Harvard University Press, Cambridge–London, 1992, s. 1–21.
55.Fuchs T., Collective Body Memory, w: Embodiment, Enaction and Culture. Investigating the Constitution of the Shared World, red. C. Durt, T. Fuchs, C. Tewes, MIT Press, Cambridge 2017, s. 333–352.
56.Fuchs T., The Phenomenology of Body Memory, w: Body Memory, Metaphore and Movement, red. S.C. Koch i in., John Benjamins Publishing Company, s. 9–22.
57.Geertz C., Making Experiences, Authoring Selves, w: Anthropology of experience, red. E.M. Bruner, V.W. Turner, University of Illinois Press, Urbana–Chicago 1986, 410.
58.Genette G., Figures III, Seuil, Paris 1972.
59.Gigliotti S., The Train Journey. Transit, Captivity, and Witnessing in the Holocaust, Berghahn Books, New York–Oxford 2009.
60.Girard R., Sacrum i przemoc, tom t. I1, tłum. M. i J. Plecińscy, Wydawnictwo Brama, Poznań, 1993.
61.Głowacka D., „Don’t leave me pal.” Witnessing death in Semprún’s Buchenwald narratives, w: A Critical Companion to Jorge Semprún, red. O. Ferrán, G. Herrmann, Pargrave Macmillan, New York 2014, s. 91–106.
62.Głowiński M., Gry powieściowe, PWN, Warszawa 1973.
63.Grasset E., Jorge Semprun: déterritorialiser l’écriture, w: Les mondes du français. XXI Colloque de l’Asociación de Profesores de Francés de la Universidad Española, red. A. Catena i in., Universidad de Barcelona, Barcelona 2013, s. 171–175.
64.Grosz E., Volatile Bodies. Toward a Corporeal Feminism, Indiana University Press, Bloomington–Indiannapolis 1994.
65.Hartmann G., The longest Shadow: In the aftermath of the Holocaust, Indiana University Press, Bloomington 1996.
66.Herman D., Beyond Voice and Vision: Cognitive Grammar and Focalization Theory, w: Point of View, Perspective and Focalization, red. P. Huhn, W. Schmid, J. Schönert, De Gruyter, Berlin–New York 2009, s. 119–142.
67.Hilberg R., Sprawcy, ofiary, świadkowie. Zagłada Żydów 1933–1945, tłum. J. Giebułtowski, wyd. Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2007, s. 9–13.
68.Horstkotte S., Seeing or Speaking: Visual Narratology and Focalization, Film and Literature, w: Narratologia. Narratology in the Age of Cross-Disciplinary Narrative Research, red. S. Heinen, R. Sommer, De Gruyter, Berlin–New York 2009, s. 170–192.
69.Jackowska A.M., Procesy Wiktora Krawczenki i Davida Rousseta. Francuski spór w latach 1949–1951 o sowieckie obozy pracy, w: Letnia szkoła historii najnowszej 2009. Tom III, red. Ł. Kamiński, T. Kozłowski, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2010, s. 59–76.
70.Jay M., Granice doświadczenia granicznego, tłum. M. Kwiek, w: Nie pytajcie mnie kim jestem… Michel Foucault dzisiaj, red. M. Kwiek, WN UAM, Poznań, 1998, s. 37–60.
71.Jay M., Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, tłum. A Rejniak-Majewska, Universitas, Kraków 2005.
72.Karwowska B., Ciało, seksualność, obozy zagłady, Universitas, Kraków 2009.
73.Klarsfeld S., L’acheminement des Juifs de province vers Drancy et les déportations, w: Une entreprise publique dans la guerre: la SNCF, 1939–1945. Actes du VIIIe colloque de l’Association pour l’histoire des chemins de fer en France, red. M. René Rémond, Presses Universitaires de France, Paris 2001, s. 143–158.
74.Kohut K., Jorge Semprún (1923, Madrid), w: K. Kohut, Escribir en Paris. Entrevistas, Vervuert, Frankfurt am Main 1983, s. 157–192.
75.Kremer L.S., Witness Through the Imagination. Jewish American Holocaust Literature, Wyane State University Press, Detroit 1989.
76.Kremnitz G., Langue et mémoire dans „L’écriture ou la vie” de Jorge Semprún, w: Les langues du roman. Du plurilanguisme comme stratégie littéraire, red. L. Gauvin, Presses de l’Université de Montréal, Montréal 2018, s. 147–163.
77.LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, tłum. K. Bojarska, Universitas, Kraków 2009.
78.Lakoff G., Johnson, M., Metafory w naszym życiu, tłum. T. P. Krzeszowski, PIW, Warszawa 1988.
79.Lakoff G., Philosophy in The the Flesh: Embodied Mind and its Challenge, Basic Books, New York 1999.
80.Langer L., Świadectwa Zagłady. W rumowisku pamięci, tłum. M. Szuster, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2015.
81.Langer L., The Holocaust and the Literary Imagination, Yale University Press, New Haven 1975.
82.Langer L., Using and Abusing the Holocaust, Indiana University Press, Bloomington 2006.
83.Leder D., The Absent Body, The University of Chicago Press, Chicago–London 1990.
84.Lévinas E., Odkrywając egzystencję z Husserlem i Heideggerem, tłum. E. Sowa, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2008.
85.Lis J., Obrzeża autofikcji. O współczesnym pisarstwie autofikcyjnym we Francji, UAM, Poznań 2006.
86.Merleau-Ponty M., Fenomenologia percepcji, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2001.
87.Mesnard P., Témoignage en résistance, Stock, Paris 2007.
88.Mierzejewski A.C., The Most Valuable Asset of the Reich. A History of the German National Railway, t. II. (1933–1945), The University of North Carolina Press, Chapel Hill–London 2000. 414.
89.Miller J.H., Henry James and „Focalization”, or Why James Loves Gyp, w: A Companion to Narrative Theory, red. J. Phelan, P.J. Rabinovitz, Blackwell Publishing Ltd, Malden–Oxford 2005, s. 124–135.
90.Mizińska J., Holocaust jako graniczne doświadczenie ludzkości, w: Etyka wobec sytuacji granicznych, red. D. Probucka, Kraków 2007, s. 99–110.
91.Nancy J.-L., Corpus, tłum. M. Kwietniewska, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002.
92.Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2012.
93.Ricoeur P., Time and Narrative, t. 3, tłum. K. McLaughlin, and D. Pellauer, University of Chicago Press, Chicago 1984.
94.Rimmon-Kenan S., Narrative Fiction: Contemporary Poetics, Routledge, London–New York 1983.
95.Rorty R., Konsekwencje pragmatyzmu. Eseje z lat 1972–1980, tłum. C. Karkowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998.
96.Rosner K., Narracja jako pojęcie filozofii współczesnej, w: Narracja i tożsamość. Część I. Narracje w kulturze, red. W. Bolecki i R. Nycz, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2004, s. 7–13.
97.Rothberg M., Traumatic Realism. The Demands of Holocaust Representation, University of Minnesota Press, Minneapolis 2000.
98.Rousso H., Le syndrome de Vichy. De 1944 à nos jours, Seuil, Paris 1990.
99.Schivelbusch W., The Railway Journey. The Industrialization of Time and Space in 19th Century, The University of California Press, Berekley-Los Angeles 2014. Schwarz D., Imagining the Holocaust, St. Martin’s Press, New York, 1999.
100.Schwarz D.R., The Ethics of Imagining the Holocaust, St. Martin’s Press, New York, 1999.
101.Semilla Durán M.A., A Mirror of History. The Self and Its Reflections in Jorge Semprún’s Oeuvre, tłum. L. Carter, w: A Critical Companion to Jorge Semprún, red. O. Ferrán, G. Herrmann, Pargrave Macmillan, New York 2014, s. 155–168.
102.Shusterman R., Świadomość ciała. Dociekania z zakresu somaestetyki, tłum. W. Małecki, S. Stankiewicz, Universitas, Kraków 2010. Smith J.E.H., Embodiment: a History, Oxford University Press, Oxford 2017.
103.Suleiman R., Revision: Historical Trauma and Literary Testimony, w: Crises of Memory and the Second World War, Harvard University Press, London–Cambridge 2008,
104.The Anthropology of Experience, red. E.M. Bruner, V.W. Turner, University of Illinois Press, Urbana–Chicago 1986.
105.Tomasik K., Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.
106.Toulmin S., Kosmopolis. Ukryty projekt nowoczesności, tłum. T. Zarębski, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2005. Ubertowska A., Świadectwo, trauma, głos. Literackie reprezentacje Holocaustu, Universitas, Kraków 2007.
107.Viart D., Nouveaux modèles de représentation de l’Histoire en littérature contemporaine, w: Nouvelles écritures littéraires de l’Histoire. T. X: Écritures contemporaines, red. D. Viart, Minard, Caen 2009, s. 11–39.
108.Weissman G., Fantasies of Witnessing, Postwar Efforts to Experience the Holocaust, Cornell University Press, Ithaca 2004.
109.White H., Fabularyzacja historyczna, a problem prawdy, tłum. E. Domańska, w: H. White, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2000, s. 211–236.
110.Wieviorka A., Déportation et génocide. Entre la mémoire et l’oubli, Plon, Paris 1992.
111.Wieviorka A., L’ère du témoin, Plon, Paris 1998.
112.Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2020.
113.Wolski P., Wstręt i Zagłada, Wydawnictwo Austeria, Kraków 2018.
114.Artykuły naukowe i publikacje z czasopism
115.Assouline P., Arnaud Rykner dans l’antichambre de la mort, „Le Magazine littéraire” 2010, nr 501.
116.Azancot N., La literatura me facilitó la ruptura politica, wywiad z Jorge Semprúnem, „El Mundo” 2010, 11.12.2010.
117.Barjonet A., La troisième génération devant la seconde guerre mondiale, „Études romanes de Brno” 2012, nr 33 (1).
118.Bessière B., Sur le chemin de Buchenwald. Semprún, la littérature et la musique, „Cahiers d’études romanes” 2016, nr 33, s. 71–88.
119.Beyad M., Nemati F., Reading Narrative: The Implications of Using Focalization in Narrative Fiction, „Pazhuhesh-E Zabanha-Ye Khareji” 2006, nr 27, s. 53–69.
120.Bodzak S., O podmiocie wcielonym. Ciało a seksualność w filozofii M. Merleau-Ponty’ego, „Kultura i Wartości” 2013, nr 6 (2), s. 107–119.
121.Bruner J., Życie jako narracja, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1990, nr 4, s. 3–17.
122.Burtyła S., Topika Holocaustu. Wstępne rozpoznanie, „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” 2010, nr 10, s. 171–191.
123.Csordas T.J., Somatic modes of attention, „Cultural Anthropology” 1993, nr 8 (2), s. 135–156.
124.Davis C., What Fiction doesn’t say: Reticence in Semprún’s Novels, „Yale French Studies” 2016, nr 129, s. 41–55.
125.DeKoven Ezrahi S., Representing Auschwitz, „History and Memory” 1995, nr 7 (5).
126.Delaperrière M., Świadectwo jako problem literacki, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 121–154.
127.Drwięga M., O działaniu i relacji dusza – ciało w filozofii Maurice’a Merleau-Ponty’ego w pięćdziesiątą rocznicę śmierci, „Kwartalnik Filozoficzny” 2011, nr 39 (3), s. 5–17.
128.Federman D., Band-Winterstein T., Sterenfeld G.Z., The body as narrator: Body movement memory and the life stories of Holocaust survivors, „Journal of Loss and Trauma” 2015, nr 21 (1), s. 1–14.
129.Ferrán O., „Quando mas escribo, mas me queda por decir”: Memory, Trauma, and Writing in the Work of Jorge Semprún, „MLN” 2001, nr 116 (2), s. 266–294.
130.Galéa C., Le wagon est parti de Compiègne pour aller à Dachau. Arnaud Rykner en retrace le voyage. Rigoureux, „La Marseillaise” 2010, 3 octobre 2010. Godin L.-D., Un „je” pour deux. Moi, Sàndor F., d’Alain Fleischer, „Captures” 2018, nr 3 (2), s. 2–14.
131.Guckes J., Le rôle des chemins de fer dans la déportation des Juifs de France, „Revue d’Histoire de la Shoah” 1999, nr 165 (1), s. 29–110.
132.Hartman G., Shoah and Intellectual Witness, „Partisan Review” 1998, nr 68 (1), s. 37–48.
133.Hilberg R., German Railroads/Jewish Souls, „Society” 1976, nr 14, s. 60–74.
134.Hirsch M., Pokolenie postpamięci, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2010, nr 105, s. 28–36.
135.Hulstyn M., Charlotte Delbo à l’écoute. Auditory imaginery in Auschwitz et après, „Women in French Studies. Special Issue” 2016, nr 6, s. 70–82.
136.Joly L., Passera F., Se souvenir, accuser, se justifier. Les premiers témoignages sur la France et les Français des années noires, „Guerres mondiales et conflits contemporains”, nr 263, 2016, s. 5–33.
137.Kaplan B.A., „The Bitter Residue of Death”, Jorge Semprún and the Aesthetics of Holocaust Memory, „Comparative Literature” 2003, nr 55 (4), s. 320–337.
138.Kędzia-Klebeko B., Le convoi du 24 janvier de Charlotte Delbo et la mémoire ressuscitée de la déportation, „Annales Neophilologiarum” 2016, nr 10, s. 85–95.
139.Le Scouarnec J.-M., Dans un train pour Dachau, „La Dépêche du Midi” 2010, 2 septembre.
140.Lee D., Comment écrire cette histoire? Enjeux et apories de l’utilisation de la fiction dans les récits concentrationnaires de Jorge Semprún, „Postures”, 2008, nr 10, s. 82–93.
141.Leociak J., Doświadczenie graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2009.
142.Maciejczak M., Ciało własne jako narzędzie poznawania świata, „Ethos” 2008, nr 2/3, s. 92–101.
143.Mazurkiewicz F., Doświadczyć doświadczenie (według Ryszarda Nycza), „Pamiętnik Literacki” 2014, nr 3, s. 239–244.
144.Murawska M., Fenomenolog i jego cień. Percepcja contra doznanie w fenomenologii sztuki Maurice’a Merleau-Ponty’ego i Henri Maldineya, „Edukacja Etyczna” 2015, nr 9, s. 71–90.
145.Niziołek G., Władza świadectwa. Między polityką a etyką, „Teksty Drugie” 2018, nr 3, s. 241–252.
146.Nowaczyk J., Kwestia Boga u Merleau-Ponty’ego, „Studia Philosophiae Christianae” 1985, nr 21 (1), s. 79–110.
147.Nycz R., Antropologia literatury – kulturowa teoria literatury – poetyka doświadczenia, „Teksty Drugie” 2007, nr 6, s. 34–49.
148.Nycz R., Jak opisać doświadczenie, którego nie ma?, „Teksty Drugie” 2004, nr 5, s. 4–8.
149.Nycz R., Literatura nowoczesna wobec doświadczenia, „Teksty Drugie” 2006, nr 6, s. 55–69.
150.Nycz R., O nowoczesności jako doświadczeniu, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 4–9.
151.Pokropski M., Ciało od fenomenologii do kognitywistyki, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2011, nr 32 (4), s. 119–137.
152.Ponchon K., Je(u) de mirroir dans les æuvres de Serge Doubrovsky, Georges Perec et Jorge Semprún, „Nouvelles études francophones” 2016, vol. 31, nr 1, 79–92.
153.Pouly Ch., Penser les circulations économiques à travers la SNCF pendant l’Occupation: „Circulez y a rien à voir”, „Hypothèses” 2015, nr 18 (1), s. 149–164.
154.Przyłębski A., Hermeneutyczna antropologia Wilhelma Diltheya, „Analiza i Egzystencja” 2012, nr 19, s. 55–70.
155.Raczymow H., Pamięć podziurawiona, tłum. A. Ciarkowska, „Tygiel Kultury” 2013, nr 7–12, s. 7–12.
156.Razinsky L., Editor’s Preface: Writing and life, Literature and History: On Jorge Semprún, „Yale French Studies” 2016, nr 129, s. 1–22.
157.Rembowska-Płuciennik M., Enacting Emboding Events, „Tekstualia” 2008, nr 4 (1), s. 145–157.
158.Rembowska-Płuciennik M., Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, WN UMK, Toruń 2012.
159.Rembowska-Płuciennik M., W cudzej skórze. Fokalizacja zmysłowa, a literackie reprezentacje doświadczeń sensualnych, „Ruch Literacki” 2006, nr 47 (6), s. 585–596.
160.Rosner K., Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie” 1999, nr 56 (3), s. 7–15.
161.Rothberg M., Entre l’extrême et l’ordinaire: le réalisme traumatique chez Ruth Klüger et Charlotte Delbo, „Tangence” 2007, nr 83, s. 87–106.
162.Sapiro G., Responsibility and Freedom, the Foundations of Sartre’s Concept of Intellecual Engagement, „The Journal of Romance Studies” 2006, nr 6 (1–2), s. 31–48.
163.Schulte-Nordholt A., La sonette du jardin de Combray dans Semprún, Le grand voyage, „Relief” 2013, nr 7 (2), s. 97–106.
164.Schwarz D., Imagining the Holocaust, St. Martin’s Press, New York, 1999.
165.Scott J.W., The Evidence of Experience, „Critical Inquiry” 1991, nr 17 (4), s. 773–797.
166.Seremetakis N., Pamięć zmysłów. Oznaki przejściowości, tłum. K. Kuberska, K. Pietrkowiak, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” 2018, nr 4, s. 133–150.
167.Silk S.M., The Dialogical Traveller. A Reading of Semprún’s Le grand voyage, „Studies in 20th Century Literature” 1990, nr 14 ( 2), s. 223–240.
168.Sklarew M., Crossing Boundries: Memory and Trauma, „Studies in American Jewish Literature” 2010, nr 29.
169.Tatcher N., La Mémoire de la Deuxième Guerre mondiale en France et la voix contestataire de Charlotte Delbo, „French Forum” 2001, nr 26 (2), s. 91–110.
170.Teklik J., Balansując na krawędzi słowa: specyfika kobiecych świadectw obozowych (Delbo, Millù, Szmaglewska, Żywulska), „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2010, nr 17, s. 249–262.
171.Teklik J., De l’explicite a l’implicite du témoignage, „Acta Universitatis Lodziensis” 2008, nr 6, s. 221–229.
172.Todorov T., Une éducation concentrationnaire, „Lignes” 2002, nr 2, s. 71–81.
173.Tokarska-Bakir J., „Zanik doświadczenia”. Diagnoza antropologiczna, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 34–45.
174.Viart D., Le scrupule du roman, „Vacarme” 2011, nr 54, s. 26–28.
175.Viart D., Les récits de filiation. Naissance, raisons et évolution d’une forme littéraire, „Cahiers ERTA” 2019, nr 19, s. 23–24.
176.Vitoux P., Notes sur la focalisation dans le roman autobiographique, „Études littéraires” 1984, nr 17 (2), s. 261–272.
177.Wolska D., Doświadczenie jako kwestia humanistyki, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 24–33.
178.Wolska D., Konfiguracje i rekonfiguracje doświadczenia, „Teksty Drugie” 2009, nr 4, s. 91–101.
179.Wolski P., Resztki ciała. Cielesne doświadczenie obozowe: problemy przedstawiania, „Acta Universitatis Lodziensis” 2017, nr 42 (4), s. 177–188.
180.Wolski P., Who needs Holocaust Studies? Writing Structurally, Reading Corporeally, „Praktyka Teoretyczna” 2014, nr 1 (11), s. 53–70.
181.Yana P., Sàndor et son double. Nommer la Shoah, „Le genre humain” 2013, nr 54 (1), s. 255–262.
182.Zeitlin F.I., The Vicarious Witness and Belated Memory and Authorial Presence in Recent Holocaust Literature, „History and Memory” 1998, nr 10 (2), s. 5–42.
183.Ziedler-Janiszewska A., Progi i granice doświadczenia (w) nowoczesności, „Teksty Drugie” 2006, nr 3, s. 11–23.
184.Zwoliński Z.P., Pojęcie ciała własnego i jego status w Fenomenologii percepcji Merleau-Ponty’ego, „Tekstoteka Filozoficzna” 2015, nr 4, s. 14–22.
185.Źródła internetowe
186.„Le wagon” d’Arnaud Rykner: voyage au bout de l’enfer de derniers deportés, „Le monde”, https://www.lerouergue.com/sites/default/files/doc_pdf/wagon_reception_presse.pdf (1.08.2023).
187.Flank Y., https://apartheatre.over-blog.com/pages/Qui_sommesnous-4478718.html (1.08.2023).
188.Henric J., Entretien avec Alain Fleischer, „Mondesfrancophones”, 30.09.2009, https://mondesfrancophones.com/espaces/frances/entretien-avec-alain-fleischer (1.08.2023).
189.Pariente S., Le Wagon d’Arnaud Rykner. „Ceci est un roman”, 7 février 2011, https://lewebpedagogique.com/prixdesaccroslivres0910/page/6/ (1.08.2023).
190.Patrie É., Entrevue avec Arnaud Rykner, „Nonfiction.fr.”, 2 juillet 2014: https://www.nonfiction.fr/article-7143-entrevue-avec-arnaud-rykner.htm (1.08.2023).
191.Pouly Ch., Räder müssen rollen für den Sieg! Regard franco-allemand sur la SNCF et la Reichsbahn (1940–1945), „Revue de l’IFHA (Institut français d’histoire en Allemagne, Francfort)” 2014, nr 6, s. 1–15, https://journals.openedition.org/ifha/8070 (1.08.2023).
192.Voices of the Holocaust (Boder Archive of Interviews). Illinois Institute of Technology (IIT), http://voices.iit.edu (1.08.2023).