Współczesne zarządzanie usługami. Wybrane zagadnienia


ISBN: 978-83-7972-860-2    ISBN (online): 978-83-7972-861-9    ISSN: 0860-2751    OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-861-9
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / T. (MCDXVI) 1342

Rok wydania:2024
Dziedzina:Dziedzina nauk społecznych
Dyscyplina:nauki o zarządzaniu i jakości
Słowa kluczowe: usługi zarzadzanie przedsiębiorstwa usługowe
Autorzy: Anna Tokarz-Kocik ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Informacje

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: luty 2025

Abstrakt

Nowoczesne firmy usługowe muszą stawić czoła wielu wyzwaniom, takim jak: starzenie się społeczeństwa, skutki globalnej pandemii Covid-19, „zielona” transformacja oraz rozwój sztucznej inteligencji. W obliczu współczesnych zmian zachodzących w gospodarce konieczna jest wnikliwa analiza mechanizmów wpływających na procesy zarządzania usługami.

Celem monografii jest próba usystematyzowania dotychczasowej wiedzy dotyczącej istoty usług i ich cech, identyfikacja nowego sposobu pojmowania usług oraz wskazanie obszarów zarządzania nimi, jak również analiza sposobów funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw funkcjonujących w sektorze usług komercyjnych. W monografii świadomie pominięto zagadnienia usług publicznych, których celem świadczenia nie jest zysk, ale zaspokojenie potrzeb społecznych (np. usługi oświatowe, wymiar sprawiedliwości).

Publikacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza z nich identyfikuje i systematyzuje najważniejsze zagadnienia teoretyczne dotyczące zarządzania usługami, druga natomiast stanowi próbę przeniesienia rozwiązań teoretycznych na grunt praktyki przedsiębiorstw usługowych.

W rozdziale pierwszym przedstawiono ewolucję paradygmatów zarządzania oraz powiązane z tym faktem nowe podejście do zarządzania usługami jako subdyscypliny naukowej. Rozdział drugi wprowadza w istotę i specyfikę usług, zwrócono w nim uwagę na to, że wraz z rozwojem technologii charakter procesu usługowego ulega pewnym modyfikacjom. W swojej działalności usługowej przedsiębiorstwa wykorzystują czynniki wytwórcze (określane też w literaturze jako czynniki produkcji), ich charakterystykę zawiera rozdział trzeci. Rozdział czwarty w sposób syntetyczny przedstawia główne uwarunkowania rozwoju sektora usługowego. Omówiono w nim determinanty demograficzne, społeczne, ekonomiczne oraz polityczno-prawne. Wszystkie wymienione grupy czynników kształtują dynamikę i kierunki wzrostu sektora usługowego. Zrozumienie tych uwarunkowań jest kluczowe dla tworzenia strategii wspierających rozwój usług i zarządzania nimi.

Kolejne rozdziały monografii (od 5 do 9) dotyczą czynników determinujących zarządzanie usługami. Przedstawiono w nich:

– listę obszarów, jakimi należy zarządzać w przedsiębiorstwie usługowym,
– przykład zarządzania ryzykiem epidemii w branży hotelarskiej,
– wpływ czynników demograficznych na zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach usługowych,
– programy Employee Financial Wellness jako nowe narzędzie motywowania pracowników,
– przykłady działań proekologicznych podejmowanych w przedsiębiorstwach hotelarskich jako przejaw społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).

Publikacja przeznaczona jest dla naukowców, studentów i menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami usługowymi.

Bibliografia

1.Adamczyk J., CRM w ujęciu klasycznym i internetowym, www.e-marketing.pl (dostęp: 4.07.2024).
2.Adamik A., Nowicki M., Metody i narzędzia motywowania personelu, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
3.Adamkiewicz-Drwiłło H.G., Współczesna metodologia nauk ekonomicznych, TNOiK, Toruń 2008.
4.Alter S., Answering key questions for service science, Proceedings of the 25th European Conference on Information Systems (ECIS), Guimarães, Portugalia 2017, 5–10 czerwca.
5.American Psychological Association, Stress in America: Paying with Our Health, February 2015, https://www.apa.org/news/press/releases/stress/2014/stress-report.pdf (dostęp: 27.05.2024).
6.Baumgartner R.J., Managing corporate sustainability and CSR: A conceptual framework combining values, strategies and instruments contributing to sustainable development. „Corporate Social Responsibility and Environmental Management” 2014, nr 21(5).
7.Bednarska-Olejniczak D., Marketing wewnętrzny w przedsiębiorstwie usługowym, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2014, nr 353.
8.Beh E.J., Lombardo R., Correspondence analysis. Theory, practice and new strategies, John Wiley & Sons Inc., New Jersey 2014.
9.Bełz G., Cyfert S., Czakon W., Dyduch W., Latusek-Jurczak D., Niemczyk J., Sopińska A., Szpitter A., Urbaniak M., Wiktor J., Subdyscypliny w naukach o zarządzaniu i jakości 2.0, Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk 2019, www.knoiz.pan.pl/images/stories/pliki/pdf/Subdyscypliny_nauk_o_zarzdzaniu_i_jakoci.pdf.
10.Benckendorff P., Moscardo G., Pendergast D., Tourism and Generation Y, CABI, 2010.
11.Bera A., Drela K., Malkowska A., Tokarz-Kocik A., Mitigating risk of the tourism sector in the European Union member states during the COVID-19 pandemic, „European Research Studies Journal” 2020, nr 23(4). DOI: 10.35808/ersj/1674.
12.Bień I., Starzenie się zasobów pracy w Polsce, „Analizy BAS” 2024, nr 1, https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/FA64C714F4962F46C1258AC40042C474/$file/Analizy%20BAS%20156.pdf.
13.Blaug M., Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
14.Borkowska S., Motywacja i motywowanie, [w:] Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego, red. H. Król, A. Ludwiczyński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
15.Borkowska S., System motywowania w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1985.
16.Borkowska-Niszczota M., Społeczna odpowiedzialność biznesu turystycznego na rzecz zrównoważonego rozwoju na przykładzie obiektów hotelarskich, „Ekonomia i Zarządzanie” 2015, nr 7(1).
17.Bowden E.V., Bowden J.H., Ekonomia. Nauka zdrowego rozsądku, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002.
18.Boxall P., HR strategy and competitive advantage in the service sector, „Human Resource Management Journal” 2003, nr 13(3).
19.Bożyk P., Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. Teoria i polityka, PWE, Warszawa 2008.
20.Bratnicki M., Informacyjne przesłanki przedsiębiorczości, [w:] System informacji strategicznej. Wywiad gospodarczy a konkurencyjność przedsiębiorstwa, red. R. Borowiecki, M. Romanowska, Difin, Warszawa 2001.
21.Bryson J.R., Sundbo J., Fuglsang L., Daniels P., Service management. Theory and practice, Springer Nature, Switzerland AG, Cham 2020.
22.Budner W., Lokalizacja przedsiębiorstw, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000.
23.Burmeister A., Hirschi A., Zacher H., Explaining age differences in the motivating potential of intergenerational contact at work, „Work, Aging and Retirement” 2021, nr 7.
24.Burzyński T., Abram M., Ekologia w turystyce jako tendencja rozwoju gospodarki XXI wieku, Instytut Turystyki w Krakowie, Kraków 2011.
25.Bywalec C., Wzrost konsumpcji usług, czyli proces serwicyzacji konsumpcji w Polsce, „Wiadomości Statystyczne” 2003, nr 2.
26.Caroll N., Conboy K., Normalising the “New normal”: Changing tech-driven work practices under pandemic time pressure, „International Journal of Information Management” 2020, nr 55.
27.Centralny Wykaz Obiektów Hotelarskich (CWOH), https://turystyka.gov.pl/cwoh. (dostęp: 11.04.2024).
28.Chrzanowski A., Głażewska I., Wpływ rewolucji technologicznej na ewolucję strategicznych paradygmatów zarządzania przedsiębiorstwem, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula” 2016, nr 2(48).
29.Coccia M., Motivation and theory of self-determination: Some management implications in organizations, „Journal of Economics Bibliography” 2018, nr 5(4).
30.Cwalina W., Leoniak K.J., Społeczna odpowiedzialność biznesu jako strategia kształtowania pozytywnego wizerunku i reputacji hotelu, „Folia Turistica” 2019, nr 53.
31.Cyfert S., Dyduch W., Latusek-Jurczak D., Niemczyk J., Sopińska A., Subdyscypliny w naukach o zarządzaniu – logika wyodrębnienia, identyfikacji modelu koncepcyjnego oraz zawartość tematyczna, „Organizacja i Kierowanie” 2014, nr 1(161).
32.Czernecka M., Woszczyk P., Człowiek to inwestycja. Podręcznik do zarządzania wiekiem w organizacjach, HRP Group, Łódź 2013.
33.Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor W.J., Marketing usług, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2012.
34.Czyczerska K.M., Ławnik A.J., Szlenk-Czyczerska E., Współczesny rynek pracy w Polsce a generacja. Różnice między pokoleniami X, Y oraz Z, „Rozprawy Społeczne” 2020, nr 14(3).
35.Dale M., Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników, Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2001.
36.Daszkowska M., Usługi. Produkcja, rynek, marketing, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
37.Dąbrowska A., Rozwój rynku usług w Polsce – uwarunkowania i perspektywy, „Monografie i Opracowania”, nr 548, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2008.
38.Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS, Warszawa, czerwiec 2022. Dla pokolenia Y decydujące są świadczenia pozapłacowe, http://www.egospodarka. pl/142451,Dla-pokolenia-Y-decydujace-sa-swiadczenia-pozaplacowe,1,39,1.html (dostęp: 15.06.2024).
39.Dobska M., Prywatyzacja w sektorze usługowym, [w:] Transformacja w usługach. Sektor usług w Polsce w latach 1990–1999, red. K. Rogoziński, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001.
40.Dominiak J., Wpływ pandemii COVID-19 na zmiany w sektorze usług w Polsce, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego” 2022, nr 36(2). DOI: 10.24917/20801653.362.8.
41.Dominik P., Społeczna odpowiedzialność biznesu jako istotny czynnik budowania dobrego wizerunku i przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa hotelarskiego, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula” 2016, nr 3(49).
42.Drela K., Malkowska A., Bera A., Tokarz-Kocik A., Instruments for managing the EU labour market in the face of the COVID-19 crisis, „European Research Studies Journal” 2021, nr 24(1). DOI: 10.35808/ersj/2006.
43.Drela K., Malkowska A., Tokarz-Kocik A., Bera A., The sensitivity of employment in the hotel industry to the COVID-19 pandemic: A case study of Poland, „Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum” 2024, nr 23(2). DOI: 10.31648/aspal.9691. Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/czynniki-produkcji;3890021. html (dostęp: 10.02.2024).
44.Frank-Miller E.G., Despard M., Grinstein-Weiss M., Covington M., Financial wellness programs in the workplace: Employer motivations and experiences, „Journal of Workplace Behavioral Health” 2019, nr 34.
45.Frąckiewicz E., Rudawska E., CRM jako narzędzie zarządzania relacjami z klientem na rynku usług, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005.
46.Furtak R., Marketing partnerski na rynku usług, PWE, Warszawa 2003.
47.Galicki J., Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie usługowym, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Usług w Poznaniu” 2011, nr 21.
48.Globalizacja usług. Outsourcing, offshoring i shared services centers, red. A. Szymaniak, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
49.Gnusowski M., Usługodawca między pracodawcą a klientem, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu” 2010, nr (145) . Godgson M., Gann D.M., Phillips N., The Oxford Handbook of Innovation Management, Oxford University Press, Oxford 2014.
50.Grobelna A., Tokarz-Kocik A., Work–life balance and its importance for the work process in hospitality industry. A perspective of generation Y employees, Economic and Social Development: Book of Proceedings of 16th International Scientific Conference, Split 2016.
51.Grobelna A., Tokarz-Kocik A., Potential consequences of working and studying tourism and hospitality: The case of student’s burnout, Economic and Social Development: Book of Proceedings of 36th International Scientific Conference, Zagreb 2018.
52.Grönroos Ch., Service management and marketing. Managing the moments of truth in service competition, Lexington Books, Massachusetts 1990.
53.Guerrero D., Sandoval J., La responsabilidad social como generadora de valor empresarial: hacia la construcción de un modelo de balance social para las mipymes, „Revista UDCA” 2011, nr 14(2).
54.Gunay S., Kurtulmus B.E., COVID-19 social distancing and the US service sector: What do we learn?, „Research in International Business and Finance” 2021. DOI: 10.1016/j.ribaf.2020.101361.
55.GUS 2020, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/ turystyka-w-2020-roku,1,18.html (dostęp: 12.06.2022).
56.GUS 2022 https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/ turystyka-w-2022–roku,1,20.html (dostęp: 12.06.2022).
57.Hannon G., M. Covington, M. Despard, E. Frank-Miller, M. Grinstein-Weiss, Employee financial wellness programs: A review of the literature and directions for future research, Center for social development Washinton University in St. Louis 2017.
58.Hosmer D., Lemeshow S., Sturdivant R., Applied logistic regression, John Wiley & Sons Inc., New Jersey 2013.
59.Hysa B., Zarządzanie różnorodnością pokoleniową, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2016, nr 97.
60.Informacja turystyczna, red. A. Panasiuk, CH.Beck, Warszawa 2010.
61.Jajuga K., Koncepcja ryzyka i proces zarządzania ryzykiem, [w:] Zarządzanie ryzykiem, red. K. Jajuga, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
62.Janecki J., Ocena konsekwencji kryzysu pandemicznego COVID-19 w sektorze polskich przedsiębiorstw, „Studia BAS” 2022, nr 1(69), https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2022.04.
63.Jędrzejczyk I., Ekologiczne uwarunkowania i funkcje turystyki, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 1995.
64.Jurczuk A., Idea zrównoważonego rozwoju w hotelarstwie na przykładzie sieci Radisson Blu, [w:] Warsztaty z Geografii Turyzmu. Tom 10, red. J. Wojciechowska, M. Makowska- -Iskierka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, https://doi.org/ 10.18778/8220-355-4.13.
65.Kaźmierczak M., Zapłata S., Wpływ koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu na działalność projektową, „Przegląd Organizacji” 2021, nr 2.
66.Kłos A., Proekologiczne rozwiązania w obiektach hotelarskich, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Języków Obcych” 2013, nr 1(11).
67.Kłosiński K., Przemiany strukturalne w usługach rynkowych, Instytut Rynku Wewnętrznego i Konsumpcji, Warszawa 1997.
68.Kołodziejczak M., Zmieniająca się natura usług. Studium usług produkcyjnych w rolnictwie krajów Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2019.
69.Kołodziejczyk-Olczyk I., Zaangażowanie pracowników w różnym wieku, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2014, nr 2.
70.Konsument na rynku usług, red. G. Rosa, C.H.Beck, Warszawa 2015.
71.Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawskie Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2003.
72.Kotler Ph., Marketing. Analiza, planowanie wdrażanie i kontrola, Felberg SJA, Warszawa 2001.
73.Kotler Ph., Armstrong G., Saunders J., Wong V., Marketing. Podręcznik europejski, PWE, Warszawa 2002.
74.Kowalczyk A., Nogalski B., Zarządzanie wiedzą. Koncepcje i narzędzia, Difin, Warszawa 2007.
75.Koźmiński A., Zarządzanie wiedzą, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
76.Król M.B., Learning by doing a pokolenie Z na przykładzie realizacji projektu „UPoluj kulturę!”, „Annales Universitatis Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” 2019, nr 17.
77.Kuchta A., Quiet quitting w miejscu pracy. Na co menedżerowie powinni zwrócić uwagę? https://kadry.infor.pl/kadry/hrm/motywowanie/6297058,quiet-quitting-w-miejscu- pracy-na-co-zwrocic-uwage.html. (dostęp: 16.06.2024).
78.Kuźnar A., Usługi w handlu międzynarodowym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
79.Lambert S.J., Added benefits: The link between work-life benefits and organizational citizenship behavior, „Academy of Management Journal” 2000, nr 43(5).
80.Lange O., Ekonomia polityczna, PWN, Warszawa 1978.
81.Legrand W., Sloan P., Chen J., Sustainability in the hospitality industry. Principles of sustainable operations, Routledge 2013.
82.Liwiński J., Sztanderska U., Standardy zarządzania wiekiem w organizacjach, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2013. Lotko M., Wieloaspektowość definiowania usług, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2017, nr 105.
83.Maar D., Besson E., Kefi H., Fostering positive customer attitudes and usage intentions for scheduling services via chatbots, „Journal of Service Management” 2023, nr 34(2).
84.Malkowska A., Tokarz-Kocik A., Drela K. Bera A., Employee financial wellness programs (EFWPs) as an innovation in incentive systems of energy sector enterprises in Poland during the COVID-19 pandemic: Current status and development prospects, „Energies” 2022, nr 15(6). DOI: 10.3390/en15062102.
85.Małkowska-Borowczyk M., Negatywna koncepcja ryzyka w teorii i praktyce zarządzania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu” 2012, nr 235.
86.Manczak I., Gruszka I., Przeciwdziałanie skutkom pandemii COVID-19 w turystyce. Analiza pola semantycznego, „Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society” 2021, nr 35.
87.Mansfield E., Podstawy mikroekonomii. Zasady, przykłady, zadania, AW „Placet”, Warszawa 2002.
88.Marketing usług, red. A. Styś, PWE, Warszawa 2003.
89.Marketing usług. Wybrane aspekty, red. J. Perenc, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005.
90.Massalski M., Jak budować kapitał z Pokoleniem Y?, http://www.networkmagazyn.pl/ jak_budowac_kapital_z_pokoleniem_y (dostęp: 15.06.2024).
91.Matusek M., Zjawisko serwicyzacji przedsiębiorstw produkcyjnych – dwoistość usług w dostarczaniu zintegrowanych rozwiązań produktowo-usługowych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2018, nr 121.
92.Mazur J., Zarządzanie marketingiem usług, Difin, Warszawa 2001.
93.Mortazav H., Pirmouradi N., Soltani A., Corporate Social Responsibility, „Journal of Behavioral Sciences in Asia” 2013, nr 4.
94.Muster R., Pokolenie „Z” na współczesnym rynku pracy w opiniach pracodawców, „Humanizacja Pracy” 2020, nr 1.
95.Normann R., Przeformułowanie w biznesie. Jak mapa zmienia krajobraz, GWP, Gdańsk 2012.
96.Normann R., Service management. Strategy and leadership in service business, J. Wiley & Sons, New Jersey 1991. Normann R., Service management. Strategy and leadership in service business, J. Wiley & Sons, Hoboken 2001. O. Fatoki, Hotel employees’ pro-environmental behaviour: Effect of leadership behaviour, institutional support and workplace spirituality, „Sustainability” 2019, nr 25(4). OECD, The Sendee Economy, Paris 2000.
97.Oleński J., Ekonomika informacji, PWE, Warszawa 2001.
98.Opalińska A., W poszukiwaniu komunikacji między pracownikami a pracodawcami: analiza porównawcza pokoleń funkcjonujących na współczesnym rynku pracy, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze” 2018, nr 5(9).
99.Otto J., CRM – dobre relacje z klientem, „Marketing w Praktyce” 2001, nr 8.
100.Panasiuk A., Przyczynek do badań nad wpływem pandemii na stan gospodarki turystycznej, [w:] Turystyka w naukach społecznych, red. K. Nessel, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2020.
101.Panasiuk A., Szostak D., Tokarz A., Czynniki produkcji pocztowej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005.
102.Para A., CSR a idea zrównoważonego rozwoju w turystyce, [w:] Zrównoważony rozwój: debiut naukowy 2011, red. T. Jemczura, H. Kretek, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Racibórz 2012.
103.Pawlak Z., Personalna funkcja firmy, Poltext, Warszawa 2003.
104.Payne A., Marketing usług, PWE, Warszawa 2002.
105.Petrykowska J., Marketing partnerski a CRM, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” 2009, nr 41.
106.Pluta-Olearnik M., Marketing usług, PWE, Warszawa 1993.
107.Podhorodecka K., Bąk-Filipek E., Zmiany na rynku pracy w sektorze turystycznym w Polsce w dobie pandemii COVID-19, „Rynek Pracy” 2022, nr 182(3).
108.Polarczyk K., Wynik pracy podstawą definicji i klasyfikacji usług oraz sfery usług, „Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny” 1971, nr 1.
109.Porter M., Kramer M., Tworzenie wartości dla biznesu i społeczeństwa, „Harvard Business Review Polska” 2011, nr 5(99).
110.Przedsiębiorstwo usługowe. Ekonomika, red. B. Filipiak, A. Panasiuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
111.Przedsiębiorstwo usługowe. Zarządzanie, red. B. Filipiak, A. Panasiuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
112.Raport GUS, Polska w liczbach 2023, GUS, Warszawa 2023.
113.Raport GUS, Wpływ pandemii COVID-19 na koniunkturę gospodarczą – oceny i oczekiwania (dane szczegółowe oraz szeregi czasowe), GUS, Warszawa 2022.
114.Raport portalu Cash 2021, Kurs na financial wellness. Jak firmy mogą wspierać komfort finansowy pracowników, https://hvacpr.pl/wiadomosci/kierunek-na-financial-wellness- jakich-benefitow-poszukuja-dzis-pracownicy (dostęp: 27.05.2024).
115.Raport wynagrodzeń. Business Services 2023, https://www.grafton.pl/pl/raport-wynagrodzen- w-sektorze-bss-2023 (dostęp: 16.06.2024).
116.Regan W.J., The service revolution, „Journal of Marketing” 1963, nr 27(3).
117.Rogoziński K., Service dominant logic – intelektualny przekręt?, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2018, nr 130(1).
118.Rogoziński K., Deregulacja w sektorze usług, [w:] Transformacja w usługach. Sektor usług w Polsce w latach 1990–1999, red. K. Rogoziński, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001.
119.Rogoziński K. et al., Zarządzanie usługami, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2017.
120.Rogoziński K., Nowy marketing usług, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000.
121.Rogoziński K., Usługi rynkowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000.
122.Rogoziński K., Zarządzanie organizacją usługową – próba wypełnienia luki poznawczej, „Współczesne Zarządzanie” 2007, nr 3.
123.Rokicki A., Nogalski B., Service management as a subdiscipline of management science, „Central European Management Journal” 2021, nr 29(3).
124.Romeike F., Lexikon Risiko – Management, Wiley-VCH Verlag, Weinheim 2004.
125.Rosa G., Wpływ pandemii COVID-19 na preferencje podróżnych w transporcie kolejowym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2023.
126.Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1818).
127.Rynek hotelarski w Polsce, Raport 2022, https://www.horecanet.pl/rynek-hotelarski-w- -polsce-raport/ (dostęp: 11.04.2024).
128.Sawińska A., Sidorkiewicz M., Wybrane uwarunkowania funkcjonowania obiektów typu spa na przykładzie Hotelu Aquarius SPA, „Ekonomiczne Problemy Turystyki” 2013, nr 4.
129.Say J.B., Traktat o ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1960.
130.Sekuła Z., Motywowanie do pracy. Teorie i instrumenty, PWE, Warszawa 2008.
131.Sierpińska M., Jachna T., Metody podejmowania decyzji finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
132.Skąpska E., Racjonalność gospodarowania: perspektywa usług, CeDeWu 2019.
133.Skórska A., Wiedzochłonne usługi biznesowe w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice 2012.
134.Slywotzky A., Morrison D., Andelman B., Strefa zysku. Strategiczne modele działalności, PWE, Warszawa 2000.
135.Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2024.
136.Smolbik-Jęczmień A., Żarczyńska-Dobiesz A., Zróżnicowane podejście do rozwoju zawodowego wśród przedstawicieli pokoleń koegzystujących na rynku pracy, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2017, nr 3–4.
137.Snopko J., Nowoczesne systemy motywacyjne pracodawców i pracobiorców, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2014, nr 1(8).
138.Sobków C., Podstawy zarządzania, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek 2003.
139.Solarz J., Waliszewski K., Całościowe zarządzanie ryzykiem systemowym. Pandemia COVID-19, edu-Libri, Kraków–Legionowo 2020.
140.Sowińska-Milewska D., Pracuję w zespole wielopokoleniowym, Stowarzyszenie Trenerskie Organizacji Pozarządowych, Warszawa 2023.
141.Spychalski G., Zarys historii myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
142.Starzenie się ludności, rynek pracy i finanse publiczne w Polsce, Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa 2017, https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2022/12/Starzenie- -sie-ludnosci-rynek-pracy-i-finanse-publiczne-w-Polsce-1.pdf (dostęp: 15.06.2024).
143.Sudomir B., Młode pokolenie w mediach społecznościowych, „Wybrane Problemy Zarządzania” 2020.
144.Szczepanik E., Ryzyko w działalności gospodarczej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie, Warszawa 2010.
145.Szymańska E., Procesy innowacyjne przedsiębiorstw świadczących usługi w zakresie organizacji imprez turystycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2013.
146.Szymańska E., Serwicyzacja gospodarki jako źródło jej transformacji. Optimum, „Studia Ekonomiczne” 2015, nr 1(73).
147.Świątkowski A.M., Warunki rozwoju i wpływ sztucznej inteligencji na pracę, zatrudnienie i inne niektóre prawnie nieuregulowane w Unii Europejskiej zagadnienia społeczne, technologiczne i gospodarcze, „Roczniki Administracji i Prawa” 2021, nr 21.
148.Taylor S., Płynność zatrudnienia: Jak zatrzymać pracowników w firmie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006.
149.Thlon M., Charakterystyka i klasyfikacja ryzyka w działalności gospodarczej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2013, nr 902(02).
150.Tokarz A., Ekonomika usług, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003.
151.Tokarz-Kocik A., Eco-friendly solutions in hotels as an example of CSR activities: A case study of hotels in Poland, [w:] A Sustainable Green Future: Perspectives on energy, economy, industry, cities and environment, red. S. Oncel, Springer Nature Switzerland AG, 2023.
152.Tokarz-Kocik A., Procesy demograficzne jako determinanta zachowań pracodawców w branży hotelarskiej w Polsce, „Marketing i Rynek” 2016, nr 3.
153.Tokarz-Kocik A., Ryzyko motywacyjne w gospodarowaniu kapitałem ludzkim w hotelarstwie. Ujęcie ekonomiczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2017.
154.Tokarz-Kocik A., Bera A., Drela K., Malkowska A., The impact of the COVID-19 pandemic on the labour market in the hotel industry. Selected conditions in Poland, „Sustainability” 2023, nr 15(6). DOI: 10.3390/su15064886.
155.Tulloch J., Building a successful workplace financial wellness program, employers as caretakers. International society of certified employee benefit specialists, „Benefits Quarterly” 2018, nr 34(3).
156.Urbanowska-Sojkin E., Zarządzanie ryzykiem wobec wyzwań z otoczenia, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2014, nr 366.
157.Usługi w gospodarce rynkowej, red. I. Rudawska, PWE, Warszawa 2009.
158.Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (Dz.U. 1997 Nr 133, poz. 884 z późn. zm.; tekst jednolity Dz.U. z 2020 r., poz. 2211).
159.Vargo S.L., Lusch R., Service-dominant logic: What it is, what it is not, what it might be, [w:] The service- dominant logic of marketing, red. R. Lusch, S.L. Vargo, Routledge 2014.
160.Vladev I., Vladeva R., The demographic problem-one of the main problems of contemporary, „Acta Scientifica Naturalis” 2020, nr 7(2).
161.Ward S., Chapman C, Transforming project risk management into project uncertainty management, „International Journal of Project Management” 2003, nr 21(2).
162.Warwas I., Wiktorowicz J., Jawor-Joniewicz A., Kapitał ludzki a zarządzanie wieloma pokoleniami w organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
163.Wiatrak A.P., Organizacje sieciowe – istota ich działania i zarządzania, „Współczesne zarządzanie” 2003, nr 3.
164.World Trade Report 2005, WTO, Geneva 2005.
165.Wosiek R., Innowacje w usługach: nowy paradygmat w dobie obecnej rewolucji technologicznej. Studia Ekonomiczne 2018, nr 352.
166.Woszczyk P., Gawron M., Nowe trendy, stare przyzwyczajenia. Zarządzanie wielopokoleniowe w polskich przedsiębiorstwach, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2014, nr 5.
167.Wróbel A., Międzynarodowa wymiana usług, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
168.Współczesna ekonomika usług, red. S. Flejterski, A. Panasiuk, J. Perenc, G. Rosa, Wydawnictwo NaukowePWN, Warszawa 2005.
169.Wybrane uwarunkowania rozwoju usług, red. M. Pluta-Olearnik, S.Wrona, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2014.
170.Zarządzanie marketingowe, red. G. Rosa, CH. Beck, Warszawa 2012.
171.Zarządzanie ryzykiem, red. K. Jajuga, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
172.Zeller P., Identyfikacja funkcjonalnych obszarów zarządzania przedsiębiorstwem usługowym na podstawie analizy dorobku marketingu usług, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu” 2010, nr 145.
173.Zeller P., Produkt w usługach edukacyjnych – sposób definiowania i konsekwencje dla działań marketingowych, [w:] Marketingowe zarządzanie szkołą wyższą, red. G. Nowaczyk, P. Lisiecki, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2006.
174.Zhao X.R., Ghiselli R., Law R., Ma J., Motivating frontline employees: Role of job characteristics in work and life satisfaction, „Journal of Hospitality and Tourism Management” 2016, nr 27.
175.Żarczyńska-Dobiesz A., Chomątowska B., Pokolenie „Z” na rynku pracy – wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2014, nr 350.
176.Netografia
177.Aquatechnika.com.pl, Zagospodarowanie wody deszczowej, https://aquatechnika.com.pl/ pl/zagospodarowanie-wody-deszczowej (dostęp: 11.04.2024).
178.Bank Światowy, https://data.worldbank.org/indicator/NV.SRV.TOTL.ZS?end=2021&lo�- cations=PL-UA-DE-EU-US&start=1987&view=chart (dostęp: 30.04.2024).
179.Bankier.pl, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Po-raz-pierwszy-w-historii-na-swiecie- -jest-wiecej-seniorow-niz-dzieci-8387793.html (dostęp: 4.07.2024).
180.Globenergia.pl, Nowoczesna technologia pomp ciepła w hotelu, https://globenergia.pl/ nowoczesna-technologia-pomp-ciepla-w-hotelu (dostęp: 11.04.2024).
181.Aquariusspa.pl, Hotel spa nad morzem, https://www.aquariusspa.pl/pl/hotel-spa-nad- -morzem/ (dostęp: 11.04.2024).
182.Aquariusspa.pl, Hotel przyjazny środowisku, https://www.aquariusspa.pl/pl/hotel-spa- -nad-morzem/hotel-przyjazny-srodowisku (dostęp 11.04.2024).
183.E-hotelarz.pl, Radisson Blu Resort w Świnoujściu wyróżniony za działania proekologiczne, https://www.e-hotelarz.pl/artykul/41993/radisson-blu-resort-w-swinoujsciu-wyrozniony- za-dzialania-proekologiczne/ (dostęp: 11.04.2024).
184.Ekouniejow.pl, https://www.ekouniejow.pl (dostęp: 11.04.2024).
185.Erp-recycling.org, https://www.erp-recycling.org (dostęp: 11.04.2024).
186.Geotermia-uniejow.pl, https://www.geotermia-uniejow.pl (dostęp: 11.04.2024).
187.Hoteluniejow.pl, https://www.hoteluniejow.pl (dostęp: 11.04.2024).
188.Inwestycje.pl, 53% Polaków nie gromadzi oszczędności głównie z powodu niewystarczających dochodów, https://inwestycje.pl/gospodarka/53-polakow-nie-gromadzi-oszczednosci- glownie-z-powodu-niewystarczajacych-dochodow (dostęp: 3.06.2024).
189.Kuchniamoekularna.pl, https://www.kuchniamolekularna.pl. (dostęp: 11.04.2024).
190.Magazyn.travelist.pl, Zero waste w turystyce – wypoczynek w zgodzie z naturą, https:// magazyn.travelist.pl/zero-waste-w-turystyce-wypoczynek-w-zgodzie-z-natura (dostęp: 11.04.2024).
191.https://openscholarship.wustl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1595&context=csd_research (dostęp: 17.06.2024).
192.https://www.orbis.pl/o-firmie (dostęp: 11.04.2024).
193.Orbis.pl, Zrównoważony rozwój, https://www.orbis.pl/zrownowazony-rozwoj (dostęp: 11.04.2024).
194.Orbis.pl, Zrównoważony rozwój planet, https://www.orbis.pl/zrownowazony-rozwoj#planet- 21 (dostęp: 11.04.2024).
195.PARP, https://www.parp.gov.pl/csr#csr (dostęp: 4.07.2024).
196.Portalcash.pl, Dla pracodawcy, https://www.portalcash.pl/dla-pracodawcy (dostęp: 3.06.2024).
197.Portalcash.pl, Edukacja finansowa, https://www.portalcash.pl/edukacja-finansowa (dostęp: 3.06.2024).
198.Prawo.pl, GUS: Kapitał ludzki w Polsce w latach 2018–2022, https://www.prawo.pl/kadry/ gus-kapital-ludzki-w-polsce-w-latach-20182022,524284.html (dostęp: 15.06.2024).
199.Prawo.pl, Kiedy Polacy przechodzą na emeryturę, https://www.prawo.pl/kadry/kiedy-polacy- przechodza-na-emeryture,521186.html (dostęp: 15.06.2024).
200.PZU, Raport roczny 2021, https://raportroczny2021.pzu.pl/pl/ (dostęp: 27.05.2024).
201.PZU, Raport roczny 2022, https://raportroczny2022.pzu.pl/pl/ (dostęp: 27.05.2024).
202.Sentione, Chatboty w branży turystycznej, https://sentione.com/pl/blog/chatboty-w-branzy- turystycznej (dostęp: 4.07.2024).
203.Radissonhotels.com, About us, https://www.radissonhotels.com/en-us/corporate/about-us (dostęp: 11.04.2024).
204.https://www.radissonhotels.com/pl-pl/hotele/radisson-blu-szczecin (dostęp: 11.04.2024). Radissonhotels.com, Odkryj Polskę, https://www.radissonhotels.com/pl-pl/hotele-oferty/ odkryj-swoj-kraj-polska (dostęp: 11.04.2024).
205.Radissonhotels.com, Hotel sustainable stays, https://www.radissonhotels.com/en-us/ corporate/responsible-business/sustainablestays (dostęp: 11.04.2024).
206.Waszaturystyka.pl, Radisson Blu Resort w Świnoujściu dba o środowisko, https:// www.waszaturystyka.pl/radisson-blu-resort-w-swinoujsciu-dba-o-srodowisko (dostęp: 11.04.2024).
207.WorldOMeters, https://www.worldometers.info/coronavirus (dostęp: 15.05. 2024).
208.Wynagrodzenia.pl, Podsumowanie ogólnopolskiego badania wynagrodzeń OBW w 2023 roku, https://wynagrodzenia.pl/artykul/podsumowanie-ogolnopolskiego- -badania-wynagrodzen-obw-w-2023-roku (dostęp: 16.05.2024).