Studia Językoznawcze

Badanie percepcyjnej cechy SMAK pozwala w dużym stopniu ujawnić cechy określonej kultury językowej. Jako jedzenie nie przyjmujemy wszystkich substancji, ale po pierwsze te, które są jadalne dla człowieka, a po drugie te, które są akceptowane i kochane w określonej kulturze, czyli „wybrane” przez kulturę narodową. Celem moich badań jest analiza słownictwa związanego ze smakiem odnotowanego w leksykonach polskich, a także – w ramach tła porównawczego – rosyjskich, ukraińskich i angielskich, i identyfikacja prototypów w świadomości użytkowników różnych kultur językowych, ich status. W badaniu zostały wykorzystane następujące metody: analiza definicji słownikowych, analiza pojęciowa, eksperyment lingwistyczny. Na przykładzie definicji smaków wybranych ze słowników języka angielskiego, ukraińskiego, polskiego i rosyjskiego pokazano, że interpretacja tych słów budowana jest na podstawie odniesienia do pewnego desygnatu – nośnika cech, tj. przymiotnika. Autorzy słowników ukraińskiego, polskiego i rosyjskiego skupiają się bardziej na poszukiwaniu pierwowzoru wśród obiektów odgrywających znaczącą rolę w tradycyjnej kulturze ludowej, natomiast słownik języka angielskiego stanowi obiekt odniesienia typowy dla stylu życia współczesnych ludzi. Wyniki eksperymentu pozwoliły na ukazanie różnic i podobieństw w informacjach predstawionych przez leksykografów w definicjach słownikowych oraz informacjach prezentowanych w świadomości współczesnego użytkownika. Respondenci mają inne prototypy smaków, niż prezentowane w słownikach: słodycze, kawę, czekoladę i produkty typu fast food.