Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2024.37-07
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 37 2024
Evolution of West Pomerania Towards a Green Region
(Ewolucja Pomorza Zachodniego w kierunku regionu zielonych inwestycji)

Autorzy: Izabela Bludnik ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Paulina Dąbrosz-Drewnowska ORCID
University of Szczecin/ Institute of Economics

Hanna Pondel ORCID
Institute of Economics Poznań University of Economics and Business
Słowa kluczowe: Pomorze Zachodnie przemysł ciężki transformacja gospodarcza zielone inwestycje odnawialne źródła energii energia wiatrowa lądowa i morska
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:25 (137-161)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Pomorze Zachodnie zyskało w ostatnich latach miano krajowego lidera zielonej transformacji gospodarczej. Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji, jaką Pomorze Zachodnie przebyło od regionu, którego znaczenie gospodarcze w okresie powojennym oparte było przede wszystkim na przemyśle uciążliwym dla środowiska, do obszaru przodującego w modernizacji gospodarczej i realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Powodem zmiany kierunku rozwoju po 1989 r. był z jednej strony głęboki kryzys gospodarczy pierwszych lat przemian ustrojowych – cechujący się radykalnym spadkiem produkcji przemysłowej, opartej na przestarzałych i szkodliwych dla środowiska rozwiązaniach, z drugiej natomiast akcesja i wstąpienie Polski do Unii Europejskiej oraz dostęp do ogromnych środków finansowych z kolejnych programów i funduszy. Dodatkowo, wzrost świadomości ekologicznej, postęp technologiczny oraz wymogi konkurencyjności gospodarki rynkowej sprawiły, że coraz większe nakłady zaczęto przeznaczać na transformację gospodarczą opartą na zielonych przedsięwzięciach. W badaniach wykorzystano literaturę przedmiotu, publikacje branżowe, raporty i opracowania, podstawowe metody statystyki opisowej oraz analizę tendencji rozwojowej. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, ze względu na swoje naturalne uwarunkowania oraz specjalizację branżową, ewolucja Pomorza Zachodniego w kierunku obszaru przyjaznego środowisku opiera się przede wszystkim na inwestycjach w odnawialne źródła energii (OZE), ze szczególnym uwzględnieniem sektora energetyki wiatrowej, w tym morskiej. Rozwój OZE jest stopniowy, lecz systematyczny, a potwierdzeniem tego jest wykorzystywanie na ten cel coraz większych środków, m.in. z unijnych programów regionalnych. Chociaż postęp w kierunku dekarbonizacji i “zazielenienia” regionu napotyka pewne problemy, to można mieć nadzieję, że zostaną one pokonane. Władze lokalne podkreślają bowiem, że przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu jest dla Pomorza Zachodniego priorytetem.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Barszczowska, Beata. “Polska Strategia Wodorowa. Rola dolin wodorowych.” Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN 111 (2023), 1: 100–110. Accessed 26 June 2024.
2.Bazaczek, Michał. “Przygotowanie oraz funkcjonowanie portu instalacyjnego do obsługi morskich farm wiatrowych.” In: Edukacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, edited by Sylwia Mrozowska, and Dorota Pyć, 147–158. Warszawa: Difin, 2023.
3.Bednarz, Paweł. Farmy wiatrowe na Bałtyku nadzieją polskiej energetyki. 2022. ObserwatorFinansowy.pl. Accessed 3 June 2022. https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/farmy-wiatrowe-na-baltykunadzieja-polskiej-energetyki/.
4.Bembenek, Bogusław Piotr. “Kształtowanie tożsamości zrównoważonych klastrów wodorowych w warunkach transformacji energetycznej.” Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Organizacja i Zarządzanie 88 (2023): 5–25. Accessed 26 June 2024. https://zeszyty.fem.put.poznan.pl/Ksztaltowanie-tozsamosci-zrownowazonychklastrow-wodorowych-w-warunkach-transformacji,169473,0,1.html.
5.Bezpieczni energetycznie jak Pomorze Zachodnie. Szczecin: UMWZ, 2022. Accessed 3 July 2023. https://regiony.rp.pl/ekologia/art36399661-bezpieczni-energetycznie-jakpomorze-zachodnie.
6.Białecki, Tadeusz. Szczecin. Rozwój miasta w Polsce Ludowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1977.
7.Błażewicz-Stasiak, Anna. “Znaczenie morskiej energetyki wiatrowej dla bezpieczeństwa energetycznego Polski.” In: Edukacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, edited by Sylwia Mrozowska, and Dorota Pyć, 180–194. Warszawa: Difin, 2023.
8.Cheba, Katarzyna, Iwona Bąk, Katarzyna Szopik-Depczyńska, and Giuseppe Ioppolo. “Directions of green transformation of the European Union countries.” Ecological Indicators 136 (2022): 108601. Accessed 26 June 2024. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1470160X22000723. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2022.108601.
9.Chodubski, Andrzej. “Drogi rozwoju Pomorza w XXI wieku.” In: Kongres Pomorski: od historii ku przyszłości Pomorza, edited by Hubert Bronk, and Edward Włodarczyk, 265–282. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 1999.
10.Czapliński, Kazimierz, Jan Chabowski, and January Buksak. “Działalność inwestycyjna PRL w porcie szczecińskim.” In: Port szczeciński. Dzieje i rozwój do 1970, edited by Bronisław Dziedziul, 127–184. Warszawa–Poznań: PWN, 1975.
11.Diagnoza społeczno-gospodarcza. Komplementarny element ewaluacji RPO WZ 2014–2020. Szczecin: Openfield, 2021. Accessed 3 July 2023. https://www.ewaluacja.gov.pl/media/107327/Diagnoza_spolgosp.pdf.
12.Elżbieciak, Tomasz. Zielona energia przejmuje tereny poprzemysłowe. WysokieNapiecie.pl, 16.02.2023. Accessed 27 June 2024. https://wysokienapiecie.pl/82949-zielona-energiaprzejmuje-tereny.
13.Enea Operator rozpoczyna kolejny etap prac nad wodorowym buforem energetycznym H2eBuffer. 2022. CIRE.pl. Accessed 3 July 2023. https://www.cire.pl/artykuly/serwisinformacyjny-cire-24/enea-operator-rozpoczyna-kolejny-etap-prac-nad-wodorowymbuforem-energetycznym-h2ebuffer.
14.Energia z wodoru coraz bliżej! Delegacja z Pomorza Zachodniego w Schwedt i Cottbus. wzp.pl, 03.04.2023. Accessed 3 July 2023. https://www.wzp.pl/biuro-prasowe/biuro-prasowe/aktualnosci/energia-z-wodoru-coraz-blizej-delegacja-z-pomorzazachodniego-
15.w-schwedt-i-cottbus.
16.Ewaluacja podsumowująca postęp rzeczowy i rezultaty RPO WZ 2007–2013. Warszawa–Szczecin: 2017. Accessed 3 July 2023. https://www.ewaluacja.gov.pl/strony/badania-i-analizy/wyniki-badan-ewaluacyjnych/badania-ewaluacyjne/ewaluacja-podsumowujaca-postep-rzeczowy-i-rezultaty-rpo-wojewodztwazachodniopomorskiego-2007-2013.
17.Fabryka turbin Vestas w Szczecinie, terminal instalacyjny MFW w Świnoujściu. PortalMorski.pl, 13.10.2022. Accessed 3 July 2023. https://www.portalmorski.pl/wiadomosci/offshore/52156-fabryka-turbin-vestas-w-szczecinie-terminalinstalacyjny-offshore-wind-w-swinoujsciu.
18.Flejterski, Stanisław. “W poszukiwaniu «wehikułów» rozwoju gospodarki na Pomorzu Zachodnim.” In: Pomorze Zachodnie w latach 1945–2005. Wybrane problemy polityczne, administracyjne, demograficzne i ekonomiczne, edited by Kazimierz Kozłowski, 245–259. Szczecin: Książnica Pomorska, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, 2005.
19.Graczyk, Andrzej. “Oddziaływanie transformacji energetycznej na gospodarowanie przestrzenią w Polsce w perspektywie roku 2050.” In: Przestrzeń i regiony w nowoczesnej gospodarce. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Korenikowi, edited by Dorota Rynio, and Alicja Zakrzewska-Półtorak, 259–267. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2023.
20.Hutnikiewicz, Alina. “Pomorze Zachodnie po drugiej wojnie światowej (do 1995 r.). Polskie Pomorze Zachodnie.” In: Pomorze Zachodnie poprzez wieki, edited by Jan Maria Piskorski, 367–417. Szczecin: Zamek Książąt Pomorskich, 1999.
21.Iglinski, Barłomiej, Karol Flisikowski, Michał Bernard Pietrzak, Urszula Kiełkowska, Mateusz Skrzatek, Anas Zyadin, and Karthikeyan Natarajan. “Renewable Energy in the Pomerania Voivodeship-Institutional, Economic, Environmental and Physical Aspects in Light of EU Energy Transformation.” Energies, Nr 14, 2021, 8221. Accessed 26 June 2024. https://doi.org/10.3390/en14248221.
22.Kamola-Cieślik, Małgorzata. Polityka morska na Pomorzu Zachodnim w latach 1956–1970. Żegluga i porty. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2005.
23.Kamola-Cieślik, Małgorzata. “Rozwój przemysłu stoczniowego na Pomorzu Zachodnim w latach 1956–1970.” Przegląd Zachodniopomorski 2 (2005), 83–106.
24.Kamola-Cieślik, Małgorzata. Polityka morska na Pomorzu Zachodnim w latach 1956–1970. Przemysł stoczniowy i rybołówstwo. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2007.
25.Kardaś, Szymon. Od węgla do konsensusu: wyzwania i perspektywy transformacji energetycznej Polski. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, 2024.
26.Karkoszka, Łukasz. Transformacja Wielkopolski Wschodniej – nowy impuls dla regionu.” Nasz region rozwija się z Europą, Nasz region – e-magazyn UMWW, 04.09.2020. Accessed 27 June 2024. https://wrpo.wielkopolskie.pl/e-biuletyn/2020/4/transformacja-wielkopolski-wschodniej.html.
27.Kocieszewski, Jerzy. “Integracja gospodarcza ziem zachodnich i północnych z Polską.” Słupskie Studia Historyczne 4 (1995): 183–204.
28.Kochanek, Ewelina. “Poland’s energy transformation in the context of the challenges of the European green deal.” Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 20 (2022), 1: 79–101. https://doi.org/10.36874/RIESW.2022.1.5.
29.Kosacki, Jerzy M., ed. Kolej na Pomorzu Zachodnim 1945–1999. Szczecin: Wydawnictwo Ines, 1999.
30.Końcowy raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2010. Accessed 3 July 2023. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/zasady-dzialania-funduszy/poprzednie-perspektywy-fe/sprawozdania-koncowe.
31.Kozłowski, Stefan, ed. Ocena zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) w procesie transformacji polskiej gospodarki. Ekspertyza. Warszawa: Polska Akademia Nauk Komitet “Człowiek i Środowisko” przy Prezydium PAN, 2002.
32.Local content w offshore – gotowość polskich przedsiębiorców do rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Warszawa: BGK – Departament Badań i Analiz, 2023. Accessed 3 July 2023. https://www.bgk.pl/files/public/Pliki/Analizy_ekonomiczne/Local_content_w_offshore_gotowosc_polskich_przedsiebiorcow_do_rozwoju_morskiej_energetyki_wiatrowej.pdf.
33.Łangowski, Ryszard, and Henryk Salmonowicz. “Gospodarka morska w estuarium Odry.” In: Dzieje Szczecina 1945–1990, edited by Tadeusz Białecki, and Zygmunt Silski, 303–339. Szczecin: Wydawnictwo “13 Muz,” 1998.
34.Makowski, Adam. Pomorze Zachodnie w polityce gospodarczej Polski 1950–1960. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2006.
35.Manowska, Anna. “Towards Energy Transformation: A Case Study of EU Countries.” Energies 17 (2024): 1778. Accessed 26 June 2024. https://doi.org/10.3390/en17071778.
36.Mielcarek, Andrzej. Transport drogowy, wodny i kolejowy w gospodarce prowincji pomorskiej w latach 1815–1914. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2000.
37.Mielcarek, Andrzej. Transport we wschodnich prowincjach Niemiec w latach 1919–1945. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2019.
38.Mruk, Henryk. Analiza rynku. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2023.
39.Odnawialne źródła energii. Portal Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Szczecin: UMWZ, 2023. Accessed 3 July 2023. http://eregion.wzp.pl/obszary/odnawialne-zrodla-energii.
40.Podlaska “rewolucja energetyczna.” Teraz-środowisko.pl. 4.11.2015. Accessed 27 June 2024. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Podlaska-rewolucjaenergetyczna-1508.html.
41.Pogorzelski, Karol. Potencjał Morskiej Energetyki Wiatrowej w Polsce. Kompleksowa analiza możliwości rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w polskich obszarach morskich. Skrócona wersja raportu. 2022. Accessed 3 July 2023. https://konferencjaoffshore.pl/wp-content/uploads/2022/11/FarmyMorskie_RaportShort_Prev.pdf.
42.Polityka gospodarcza województwa zachodniopomorskiego. Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, styczeń 2021. Accessed 3 July 2023. http://eregion.wzp.pl/sites/default/files/polityka_gospodarcza_wz_2021_0.pdf.
43.Pomorze czeka inwestycyjny boom wodorowy. 2022. Accessed 3 July 2023. https://zielonagospodarka.pl/pomorze-czeka-inwestycyjny-boom-wodorowy-8725.
44.Pomorze Zachodnie pionierem polskich technologii wodorowych. 2022. Accessed 3 July 2023. https://zielona.interia.pl/eko-technologie/energetyka/news-pomorze-zachodniepionierem-polskich-technologii-wodorowych,nId,6443730.
45.Pondel, Hanna. “Agriculture in the Face of Climate Challenges – The Problem of Greenhouse Gas Emissions.” Annals PAAAE 21 (2019), 2: 246–256. Accessed 3 July 2023. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2178.
46.Program Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 2021–2027. Szczecin: UMWZ, 2022. Accessed 3 July 2023. https://rpo.wzp.pl/sites/default/files/pliki/fundusze_europejskie_dla_pomorza_zachodniego_2021-2027_v1_3.pdf.
47.Raport cząstkowy – ewaluacja efektów interwencji RPO WZ 2014–2020. Szczecin: Openfield, 2021. Accessed 3 July 2023. https://www.ewaluacja.gov.pl/media/107331/raportczastkowyewaluacjainterwencji.pdf.
48.Regionalna strategia innowacji województwa zachodniopomorskiego 2030. Centrum Inicjatyw Gospodarczych, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego: Szczecin, 2021. Accessed 3 July 2023. http://eregion.wzp.pl/sites/default/files/ris3_wzp_1.pdf.
49.Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2014–2020. Pomorze Zachodnie, Perspektywa 2020. Szczecin: UMWZ, 2022. Accessed 3 July 2023. https://rpo.wzp.pl/o-programie/poznaj-program-regionalny-i-jego-zasady/regionalnyprogram-operacyjny-wojewodztwa-zachodniopomorskiego-2014-2020.
50.Richert, Mateusz. “Wytwarzanie energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych w kontekście budowy magistrali offshore XXI w.” In: Edukacja na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, edited by Sylwia Mrozowska, and Dorota Pyć, 195–207. Warszawa: Difin, 2023.
51.Rozenberg, Leonard. “Kondycja firm – bankructwa/restrukturyzacja.” In: Oblicza koniunktury na Pomorzu Zachodnim, edited by Aleksandra Grzesiuk, 73–84, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, 2014.
52.Rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Informacja o wynikach kontroli. Delegatura w Gdańsku. NIK, 2022. Accessed 3 July 2023. https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/21/065.
53.Ruszkowski, Janusz. “Droga Pomorza Zachodniego do Unii Europejskiej.” In: Pomorze Zachodnie w latach 1945–2005. Wybrane problemy polityczne, administracyjne, demograficzne i ekonomiczne, edited by Kazimierz Kozłowski, 291–310. Szczecin: Książnica Pomorska, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, 2005.
54.Rządkowska, Agnieszka Ewa. “Quantitatively estimating the impact of the European Green Deal on the clean energy transformation in the European Union with a focus on the breakthrough of the share of renewable energy in the electricity generation sector.” Energy Policy Journal 25 (2022), 2: 45–66. Accessed 26 June 2024. https://epj.min-pan.krakow.pl/Quantitatively-estimating-the-impact-ofthe-European-Green-Deal-on-the-clean-energy,150372,0,2.html. https://doi.org/10.33223/epj/150372.
55.Skarul, Bogna. W Świnoujściu powstaje najnowocześniejszy terminal instalacyjny offshore w Europie. 2023. GS24.pl. Accessed 3 July 2023. https://gs24.pl/w-swinoujsciupowstaje-najnowoczesniejszy-terminal-instalacyjny-offshore-w-europie/ar/c1-17198935.
56.Skłodowska, Magdalena. 800 mld euro na europejskie wiatraki. WysokieNapięcie.pl, 20.11.2020. Accessed 3 July 2023. https://wysokienapiecie.pl/33829-800-mld-eur-naeuropejskie-wiatraki-na-morzu.
57.Skrzymowski, Eugeniusz. “Stocznie Pomorza Zachodniego.” In: 50 lat polskiej gospodarki morskiej na Pomorzu Zachodnim, edited by Izabella Dunin-Kwinta, Józef Stanielewicz. Szczecin: Wydawnictwo FOKA, 1995.
58.Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2030. Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, 2019. Accessed 3 July 2023. http://eregion.wzp.pl/sites/default/files/srwz_2030_pl_size_3.pdf.
59.Tauron rozpoczął budowę farmy wiatrowej na Pomorzu Zachodnim. media.tauron.pl, 14.03.2023. Accessed 3 July 2023. https://media.tauron.pl/pr/796234/tauronrozpoczal-budowe-farmy-wiatrowej-na-pomorzu-zachodnim.
60.Terminal instalacyjny offshore w Świnoujściu – szczegóły inwestycji. Gospodarkamorska.pl, 09.11.2022. Accessed 3 July 2023. https://www.gospodarkamorska.pl/terminal-instalacyjny-w-swinoujsciu-szczegoly-inwestycji-67622.
61.Tomicka, Julia. “Wyzwania dla local content w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce.” In: Edukacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, edited by Sylwia Mrozowska, and Dorota Pyć, 62–75. Warszawa: Difin, 2023.
62.Wachowiak, Bogdan, ed. Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945. Vol. 4: Pomorze Zachodnie w okresie od Traktatu Wersalskiego po klęskę III Rzeszy w 1945 r. Compiled by Edward Włodarczyk. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2006.
63.Wielopolski, Alfred. Gospodarka Pomorza Zachodniego w latach 1800–1918. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, 1959.
64.Włodarczyk, Edward. Wielki przemysł Szczecina w latach 1850–1914. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
65.Włodarczyk, Edward. Rozwój gospodarczy miast portowych pruskich prowincji nadbałtyckich w latach 1850–1914. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987.
66.Włodarczyk, Edward. Rozwój twojego starego miast portowych pruskich prowincji nadbałtyckich w latach 1850–1914, Wrocław 1987.
67.Zachodnie Pomorze chce rozwijać gospodarkę wodorową. Chemiaibiznes.com.pl, 28.12.2022. Accessed 3 July 2023. https://www.chemiaibiznes.com.pl/artykuly/zachodnie-pomorze-chce-rozwijac-gospodarke-wodorowa.
68.Zachodniopomorska Dolina Wodorowa. Produkcję zielonego wodoru będą zasilać bałtyckie farmy wiatrowe. światOZE.pl, 29.11.2022. Accessed 3 July 2023. https://swiatoze.pl/zachodniopomorska-dolina-wodorowa-produkcje-zielonego-wodoru-beda-zasilacbaltyckie-
69.farmy-wiatrowe.
70.Zaremba, Agnieszka. “Zmiany produkcyjne Stoczni Szczecińskiej im Adolfa Warskiego w latach 1957–1970: wokół zamówień Związku Radzieckiego i państw zachodnich.” Edukacja Humanistyczna 25 (2011), 2: 73–82.
71.Zbaraszewski, Wojciech, and Dariusz Pieńkowski. “Biowioska – niemiecka koncepcja wsi bioenergetycznej.” Optimum. Studia Ekonomiczne 88 (2017), 4: 99–113. Accessed 26 June 2024. https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/handle/11320/6234. https://doi.org/10.15290/ose.2017.04.88.08.
72.Ziemba, Paweł, and Abdullah Zair. “Temporal Analysis of Energy Transformation in EU Countries.” Energies 16 (2023): 7703. Accessed 26 June 2024. https://doi.org/10.3390/en16237703.