Acta Biologica

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Biologica

ISSN: 2450-8330     eISSN: 2353-3013    OAI    DOI: 10.18276/ab.2019.26-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ

Lista wydań / No. 26
Characteristics of a new variant of rabbit haemorrhagic disease virus – RHDV2
(Charakterystyka nowego wariantu wirusa choroby krwotocznej królików – RHDV2)

Autorzy: Dominika Bębnowska
Scientific Circle of Immunology; Institute of Biology, University of Szczecin, Felczaka 3c, 71-412 Szczecin, Poland

Paulina Niedźwiedzka-Rystwej
Institute of Biology, University of Szczecin, Felczaka 3c, 71-412 Szczecin, Poland
Słowa kluczowe: wirus choroby krwotocznej królików RHDV2 GI. 2
Data publikacji całości:2019
Liczba stron:15 (83-97)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Wirus RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease) stanowi czynnik etiologiczny wywołujący wirusową chorobę krwotoczną królików, którą określa się również jako pomór. Chęć do zgłębiania wiedzy na temat tego patogenu na świecie wynika nie tylko z jego podobieństwa do ludzkich gorączek krwotocznych, dla których RHDV może być uznany za dobry model badawczy. Istotny jest także fakt, że wraz z myksomatozą, pomór królików to najdotkliwsza choroba wirusowa tych zwierząt. Opisanie klasycznego wirusa RHDV, a następnie RHDVa, który uznawany jest za pierwszy opisany wariant antygenowy wirusa RHD, pozwoliło na zaznajomienie się z informacjami, które dotychczas stanowiły podstawowy budulec bastionu dla kontroli nad wirusową chorobą krwotoczną królików na świecie. Jednakże cechy scharak-teryzowanego dopiero w 2010 roku RHDV2 znacznie odróżniają się od specyfiki znanych do tej pory szczepów RHDV. Co więcej, globalna ekspansja tego patogenu znacząco zmieniła obraz RHD, metody jej identyfikacji, kontroli i zwalczania. Całkowicie zrewoltowane oblicze wirusa wywołującego pomór królików powoduje, że przekonanie o pełnym dozorze nad RHD jest już przestarzałe.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abade Dos Santos, F.A., Carvalho, C., Nuno, O., Correia, J.J., Henriques, M., Peleteiro, M.C., Fevereiro, M., Duarte, M.D. (2017).
2.Detection of rabbit Haemorrhagic disease virus 2 during the wild rabbit (Oryctolagus cuniculus) eradication from the Berlengas
3.archipelago, Portugal. BMC Veterinary Research, 13 (1), 336. DOI: 10.1186/s12917-017-1257-3.
4.Abrantes, J., Lopes, A.M., Dalton, K.P., Melo, P., Correia, J.J., Ramada, M., Alves, P.C., Parra, F., Esteves, P.J. (2013). New variant of
5.rabbit hemorrhagic disease virus, Portugal, 2012–2013. Emerging Infectious Diseases, 19 (11), 1900–1902. DOI:
6.10.3201/eid1911.130908.
7.Abrantes, J., van der Loo, W., Le Pendu, J., Esteves, P.J. (2012). Rabbit haemorrhagic disease (RHD) and rabbit haemorrhagic disease
8.virus (RHDV): a review. Veterinary Research, 43 (1), 12. DOI: 10.1186/1297-9716-43-12.
9.Baily, J.L., Dagleish, M.P., Graham, M., Maley, M., Rocchi, M.S. (2014). RHDV variant 2 presence detected in Scotland. Veterinary Record,
10.174 (16), 411. DOI: 10.1136/vr.g2781.
11.Barcena, J., Guerra, B., Angulo, I., González, J., Valcarcel, F., Mata, C.P., Caston, J.R., Blanco, E., Alejo, A. (2015). Comparative analysis
12.of rabbit hemorrhagic disease virus (RHDV) and new RHDV2 vi-rus antigenicity, using specific virus-like particles. Veterinary Research, 46
13.(1), 106. DOI: 10.1186/ s13567-015-0245-5.
14.Bonvehi, C., Ardiaca, M., Montesinos, A., Juan-Salles, C., Gomez, A., Teso, B., Barbero, S., Ferrera, S.E. (2019). Clinicopathologic
15.findings of naturally occurring Rabbit Hemorrhagic Disease Virus 2 infection in pet rabbits. Veterinary Clinical Pathology, 48 (1), 89–95.
16.DOI: 10.1111/vcp.12701.
17.Calvete, C., Mendoza, M., Sarto, M.P., Bagues, M.P.J., Lujan, L., Molin, J., Calvo, A.J., Monroy, F., Calvo, J.H. (2019). Detection of Rabbit
18.Hemorrhagic Disease Virus GI2RHDV2b in the Mediterranean Pine Vole (Microtus duodecimcostatus) and White-Toothed Shrew
19.(Crocidura russula). Journal of Wildlife Diseases, 55 (2), 467–472. DOI: 10.7589/2018-05-124.
20.Camarda, A., Pugliese, N., Cavadini, P., Circella, E., Capucci, L., Caroli, A., Legretto, M., Mallia, E., La-vazza, A. (2014). Detection of the
21.new emerging rabbit haemorrhagic disease type 2 virus (RHDV2) in Sicily from rabbit (Oryctolagus cuniculus) and Italian hare (Lepus
22.corsicanus). Research in Veterinary Science, 97 (3), 642–645. DOI: 10.1016/j.rvsc.2014.10.008.
23.Capucci, L., Cavadini, P., Schiavitto, M., Lombardi, G., Lavazza, A. (2017). Increased pathogenicity in rabbit haemorrhagic disease virus
24.type 2 (RHDV2). Veterinary Record, 180 (17), 426. DOI: 10.1136/ vr.104132.
25.Carvalho, C.L., Duarte, E.L., Monteiro, M., Botelho, A., Albuquerque, T., Fevereiro M., Henriques, A.M., Barros, S.S., Duarte, M.D. (2017).
26.Challenges in the rabbit haemorrhagic disease 2 (RHDV2) mo-lecular diagnosis of vaccinated rabbits. Veterinary Microbiology, 198, 43–50. DOI: 10.1016/j.vetmic.2016.12.006.
27.Carvalho, C.L., Silva, S., Gouveia, P., Costa, M., Duarte, E.L., Henriques, A.M., Barros, S.S., Luis, T., Ramos, F., Fagulha, T., Fevereiro,
28.M., Duarte, M. D. (2017). Emergence of rabbit haemorrhagic disease virus 2 in the archipelago of Madeira, Portugal (2016–2017). Virus
29.Genes, 53 (6), 922–926. DOI: 10.1007/s11262-017-1483-6.
30.Dalton, K.P., Abrantes, J., Lopes, A.M., Nicieza, I., Alvarez, A.L., Esteves, P.J., Parra, F. (2015). Complete genome sequence of two rabbit
31.hemorrhagic disease virus variant b isolates detected on the Iberian Peninsula. Archives of Virology, 160 (3), 877–881. DOI:
32.10.1007/s00705-014-2329-3.
33.Dalton, K.P., Arnal, J.L., Benito, A.A., Chacon, G., Martin, Alonso, J.M., Parra F. (2018). Conventional and real time RT-PCR assays for the
34.detection and differentiation of variant rabbit hemorrhagic disease virus (RHDVb) and its recombinants. Journal of Virological Methods,
35.251, 118–122. DOI: 10.1016/j.jviromet.2017.10.009.
36.Dalton, K.P., Nicieza, I. Abrantes, J., Esteves, P.J., Parra, F. (2014). Spread of new variant RHDV in domestic rabbits on the Iberian
37.Peninsula. Veterinary Microbiology, 169 (1–2), 67–73.
38.Dalton, K.P., Nicieza, I., Baseiro, A., Muguerza, M.A., Rosell, J.M., Casais, R., Alvarez, A.L., Parra, F. (2012). Variant rabbit hemorrhagic
39.disease virus in young rabbits, Spain. Emerging Infectious Diseases, 18 (12), 2009–2012. DOI: 10.3201/eid1812.120341.
40.Dalton, K.P., Nicieza, I., Podadera, A, de Llano, D., Martin Alonso, J.M., de Los Toyos, J.R., Garcia Oceana, M., Vazquez-Villa, F., Velasco,
41.B., Landeta, O., Parra, F. (2018). Fast specific field detection of RHDVb. Transboundary and Emerging Diseases, 65 (1), 232–234. DOI:
42.10.1111/tbed.12607.
43.Dalton, K.P., Podadera, A., Granda, V., Nicieza, I., Del Llano, D., Gonzalez, R., de Los Toyos, J.R., Garcia Oceana, M., Vazquez, F., Martin
44.Alonso, J.M., Prieto, J.M., Parra, F., Casais, R. (2018). ELISA for detection of variant rabbit haemorrhagic disease virus RHDV2 antigen in
45.liver extracts. Journal of Virological Methods, 251, 38–42. DOI: 10.1016/j.jviromet.2017.09.019.
46.Duarte, M., Carvalho, C., Bernardo, S., Barros, S.V., Benevides, S., Flor, L., Monteiro, M., Marques, I., Henriques, M., Barros, S.C.,
47.Fagulha, T., Ramos, F., Luis, T., Fevereiro, M. (2015). Rabbit haemor-rhagic disease virus 2 (RHDV2) outbreak in Azores: Disclosure of
48.common genetic markers and phylogenetic segregation within the European strains. Infection, Genetics and Evolution, 35, 163–171. DOI: 10.1016/j.meegid.2015.08.005.
49.Duarte, M., Henriques, M., Barros, S.C., Fagulha, T., Ramos, F., Luis, T., Fevereiro, M., Benevides, S., Flor, L., Barros, S.V., Bernardo, S.
50.(2015). Detection of RHDV variant 2 in the Azores. Veterinary Record, 176 (5), 130. DOI: 10.1136/vr.h497.
51.Duarte, M.D., Carvalho, C.L., Barros, S.C., Henriques, A.M., Ramos, F., Fagulha, T., Luis, T., Duarte, E.L., Fevereiro, M. (2015). A real time
52.Taqman RT-PCR for the detection of rabbit hemorrhagic disease virus 2 (RHDV2). Journal of Virological Methods, 219, 90–95. DOI:
53.10.1136/vr.h497.
54.Dzialo, J., Deptula, W. (2015). Badania filogenetyczne wirusa RHD. Medycyna Weterynaryjna, 71 (1), 5–12.
55.Fitzner, A., Niedbalski, W. (2017). Różnorodność wirusa RHD – znaczenie epidemiologiczne, diagnostyc-zne i immunologiczne. Medycyna
56.Weterynaryjna, 73 (12), 811–818.
57.Fitzner, A., Niedbalski, W. (2018). Detection of rabbit haemorrhagic disease virus 2 (GI.2) in Poland. Polish Journal of Veterinary Sciences,
58.21 (3), 451–458. DOI: 10.24425/122618.
59.Hall, D.C.A. (2002). Molecular and serological studies of Rabbit haemorrhagic disease virus in Otago (Thesis, Doctor of Philosophy).
60.University of Otago. Retrieved from: http://hdl.handle.net/10523/362. Hall, R.N., Mahar, J.E., Haboury, S., Stevens, V., Holmes, E.C., Strive,
61.T. (2015). Emerging Rabbit Hemorrhagic Disease Virus 2 (RHDVb), Australia. Emerging Infectious Diseases, 21 (12), 2276–2278. DOI:
62.10.3201/eid2112.151210.
63.Hall, R.N., Mahar, J.E., Read, A.J., Mourant, R., Piper, M., Huang, N., Strive, T. (2018). A strain-specific multiplex RT-PCR for Australian
64.rabbit haemorrhagic disease viruses uncovers a new recombinant virus variant in rabbits and hares. Transboundary and Emerging
65.Diseases, 65 (2), e444–e456. DOI: 10.1111/tbed.12779.
66.Hall, R.N., Peacock, D.E., Kovaliski, J., Mahar, J.E., Mourant, R., Piper, M., Strive, T. (2017). Detection of RHDV2 in European brown hares
67.(Lepus europaeus) in Australia. Veterinary Record, 180 (5), 121. DOI: 10.1136/vr.104034.
68.Le Gall-Recule, G., Lavazza, A., Marchandeau, S., Bertagnoli, S., Zwingelstein, F., Cavadini, P., Marti-nelli, N., Lombardi, G., Guérin, J.L.,
69.Lemaitre, E., Decors, A., Boucher, S., Le Normand, B., Capucci, L. (2013). Emergence of a new lagovirus related to rabbit haemorrhagic
70.disease virus. Veterinary Research, 44, 81. DOI: 10.1186/1297-9716-44-81.
71.Le Gall-Recule, G., Lemaitre, E., Bertagnoli, S., Hubert, C., Top, S., Decors, A., Marchandeau, S., Guitton, J.S. (2017). Large-scale
72.lagovirus disease outbreaks in European brown hares (Lepus europaeus) in France caused by RHDV2 strains spatially shared with rabbits
73.(Oryctolagus cuniculus). Veterinary Research, 48 (1), 70. DOI: 10.1186/s13567-017-0473-y.
74.Le Gall-Recule, G., Zwingelstein, F., Boucher S., Le Normand B., Plassiart G., Portejoie Y., Decors A., Ber-tagnoli S., Guerin, J.L.,
75.Marchandeau, S. (2011). Detection of a new variant of rabbit haemorrhagic disease virus in France. Veterinary Record, 168 (5), 137–138.
76.DOI: 10.1136/vr.d697.
77.Le Gall-Recule, G., Zwingelstein, F., Laurent, S., de Boisseson, C., Portejoie, Y., Rasschaert, D. (2003). Phylogenetic analysis of rabbit
78.haemorrhagic disease virus in France between 1993 and 2000, and the characterisation of RHDV antigenic variants. Archives of Virology,
79.148 (1), 65–81.
80.Le Pendu, J., Abrantes, J., Bertagnoli, S., Guitton, J.S., Le Gall-Recule, G., Lopes, A.M., Marchandeau, S., Alda, F., Almeida, T., Celio,
81.A.P., Barcena, J., Burmakina, G., Blanco, E., Calvete, C., Cavadini, P., Cooke, B., Dalton, K., Delibes Mateos, M., Deptula, W., Eden, J.S.,
82.Wang, F., Ferreira, C.C., Ferreira, P., Foronda, P., Goncalves, D., Gavier-Widen, D., Hall, R., Hukowska-Szematowicz, B., Kerr, P.,
83.Kovaliski, J., Lavazza, A., Mahar, J., Malogolovkin, A., Marques, R.M., Marques, S., Martin-Alon-so, A., Monterroso, P., Moreno, S., Mutze,
84.G., Neimanis, A., Niedzwiedzka-Rystwej, P., Peacock, D., Parra, F., Rocchi, M., Rouco, C., Ruvoen-Clouet, N., Silva, E., Silverio, D., Strive,
85.T., Thompson, G., Tokarz-Deptula, B., Esteves, P. (2017). Proposal for a unified classification system and nomenclature of lagoviruses.
86.Journal of General Virology, 98 (7), 1658–1666. DOI: 10.1099/jgv.0.000840.
87.Leuthold, M.M., Dalton, K.P., Hansman, G.S. (2015). Structural analysis of a rabbit hemorrhagic disease virus binding to histo-blood group
88.antigens. Journal of Virology, 89 (4), 2378–2387. DOI: 10.1128/ JVI.02832-14.
89.Liu, S.J., Xue, H.P., Pu, B.Q., Quian, N.H. (1984). A new viral disease in rabbits. Animal Husbandry and Veterinary Medicine, 16 (6),
90.253–255.
91.Lopes, A.M., Blanco-Aguiar, J, Martin-Alonso, A., Leitao, M., Foronda, P., Mendes, M., Goncealves, D., Abrantes, J., Esteves, P.J. (2018).
92.Full genome sequences are key to disclose RHDV2 emergence in the Macaronesian islands. Virus Genes, 54 (1), 1–4. DOI:
93.10.1007/s11262-017-1523-2.
94.Lopes, A.M., Correia, J., Abrantes, J., Melo, P., Ramada, M., Magalhaes, M.J., Alves, P.C., Esteves, P.J. (2014). Is the new variant RHDV
95.replacing genogroup 1 in Portuguese wild rabbit populations? Vi-ruses, 7 (1), 27–36. DOI: 10.3390/v7010027.
96.Lopes, A.M., Dalton, K.P., Magalhaes, M.J., Parra, F., Esteves, P.J., Holmes, E.C., Abrantes, J. (2015). Full genomic analysis of new
97.variant rabbit hemorrhagic disease virus revealed multiple recombination events. Journal of General Virology, 96, 1309–1319.
98.variant rabbit hemorrhagic disease virus revealed multiple recombination events. Journal of General Virology, 96 (6), 1309–1319. DOI:
99.10.1099/vir.0.000070.
100.Lopes, A.M., Rouco, C., Esteves, P.J., Abrantes, J. (2019). GI.1b/GI.1b/GI.2. recombinant rabbit hemorrhagic disease virus 2 (Lagovirus
101.europaeus/GI.2) in Morocco, Africa. Archives of Virology, 164 (1), 279–283. DOI: 10.1007/s00705-018-4052-y.
102.Lopes, A.M., Silverio, D., Magalhaes, M.J., Areal, H., Alves, P.C., Esteves, P.J., Abrantes, J. (2017). Characterization of old RHDV strains
103.by complete genome sequencing identifies a novel genetic group. Scientific Reports, 7 (1), 13599. DOI: 10.1038/s41598-017-13902-2.
104.Mahar, J.E., Hall, R.N., Peacock, D., Kovaliski, J., Piper, M., Mourant, R., Huang, N., Campbell, S., Gu, X., Read, A., Urakova, N., Cox, T.,
105.Holmes, E.C., Strive, T. (2017). Rabbit haemorrhagic disease virus 2 (GI.2) is replacing endemic strains of RHDV in the Australian
106.landscape within 18 months of its arrival. Journal of Virology, 92 (2), e01374-17. DOI: 10.1128/JVI.01374-17.
107.Martin-Alonso, A., Martin-Carrillo, N., Garcia-Livia, K., Valladares, B., Foronda, P. (2016). Emerging rabbit haemorrhagic disease virus 2
108.(RHDV2) at the gates of the African continent. Infection, Genetics and Evolution, 44, 46–50. DOI: 10.1016/j.meegid.2016.06.034.
109.McGowan, S., Choudhury, B. (2016). Update on rabbit haemorrhagic disease virus 2-like variant in Great Britain. Veterinary Record, 178
110.(26), 662–663. DOI: 0.1136/vr.i3449.
111.Monterroso, P., Garrote, G., Serronha, A., Santos, E., Delibes-Mateos, M., Abrantes, J., Perez de Ayala, R., Silvestre, F., Carvalho, J.,
112.Vasco, I., Lopes, A.M., Maio, E., Magalhaes, M.J., Mills, L.S., Esteves, P.J., Simon, M.A., Alves, P.C. (2016). Disease-mediated bottom-up
113.regulation: An emergent virus affects a keystone prey, and alters the dynamics of trophic webs. Scientific Reports, 6, 36072. DOI: 10.1038/
114.srep36072.
115.Muller, C., Ulrich, R., Schinkothe, J., Muller, M., Kollner, B. (2019). Vaccine, 37 (30), 4195–4203. DOI: 10.1016/j.vaccine.2019.04.061.
116.Mutze, G., De Preu, N., Mooney, T., Koerner, D., McKenzie, D., Sinclair, R., Kovaliski, J., Peacock, D. (2018). Substantial numerical decline
117.in South Australian rabbit populations following the detection of rabbit haemorrhagic disease virus 2. Veterinary Record, 182 (20), 574.
118.DOI: 10.1136/vr.104734.
119.Neave, M.J., Hall, R.N., Huang, N., McColl, K.A., Kerr, P., Hoehn, M., Taylor, J., Strive, T. (2018). Robust Innate Immunity of Young Rabbits
120.Mediates Resistance to Rabbit Hemorrhagic Disease Caused by Lagovirus Europaeus GI.1 But Not GI.2. Viruses, 10 (9), e512. DOI:
121.10.3390/v10090512.
122.Neimanis, A., Larsson Pettersson, U., Huang, N., Gavier-Widen, D., Strive, T. (2018). Elucidation of the pathology and tissue distribution of
123.Lagovirus europaeus GI.2/RHDV2 (rabbit haemorrhagic disease virus 2) in young and adult rabbits (Oryctolagus cuniculus). Veterinary
124.Research, 49 (1), 46. DOI: 10.1186/s13567-018-0540-z.
125.Neimanis, A.S, Ahola, H., Larsson Pettersson, U., Lopes, A.M., Abrantes, J., Zohari, S., Esteves, P.J., Gavier-Widen, D. (2018).
126.Overcoming species barriers: an outbreak of Lagovirus europaeus GI.2/ RHDV2 in an isolated population of mountain hares (Lepus
127.timidus). BMC Veterinary Research, 14 (1), 367. DOI: 10.1186/s12917-018-1694-7.
128.Neimanis, A.S., Ahola, H., Zohari, S., Larsson Pettersson, U., Brojer, C., Capucci, L., Gavier-Widen, D. (2018). Arrival of rabbit
129.haemorrhagic disease virus 2 to northern Europe: Emergence and outbreaks in wild and domestic rabbits (Oryctolagus cuniculus) in
130.Sweden. Transboundary and Emerging Diseases, 65 (1), 213–220. DOI: 10.1111/tbed.12650.
131.Pacho, S., Dahdouh, E., Merino, J., Suarez, M. (2016). Assessment of a Novel Vaccine Against Rabbit Hemorrhagic Disease Virus in
132.Young Rabbits. Viral Immunology, 29 (10), 583–585. DOI: 10.1089/ vim.2016.0093.
133.Pazdzior, K., Otrocka-Domagala, I., Rotkiewicz, T., Drzewiecka, A. (2011). Wirusowa krwotoczna choro-ba królików – nowe aspekty
134.immunologiczne i anatomopatologiczne. Życie Weterynaryjne, 86 (11), 865–869.
135.Peacock, D., Kovaliski, J., Sinclair, R., Mutze, G., Iannella, A., Capucci, L. (2017). RHDV2 overcoming RHDV immunity in wild rabbits
136.(Oryctolagus cuniculus) in Australia. Veterinary Record, 180 (11), 280. DOI: 10.1136/vr.104135.
137.Puggioni, G., Cavadini, P., Maestrale, C., Scivoli, R., Botti, G., Ligios, C., Le Gall-Recule, G., Lavazza, A., Capucci, L. (2013). The new
138.French 2010 Rabbit Hemorrhagic Disease Virus causes an RHD-like disease in the Sardinian Cape hare (Lepus capensis mediterraneus).
139.Veterinary Research, 44, 96. DOI: 10.1186/1297-9716-44-96.
140.Rahali, N., Sghaier, S., Kbaier, H., Zanati, A., Bahloul, C. (2019). Genetic characterization and phyloge-netic analysis of rabbit hemorrhagic
141.disease virus isolated in Tunisia from 2015 to 2018. Archives of Virology, 164 (9), 2327–2332. DOI: 10.1007/s00705-019-04311-z.
142.Rouco, C., Abrantes, J., Serronha, A., Lopes, A.M., Maio, E., Magalhaes, M.J., Blanco, E., Barcena, J., Esteves, P.J., Santos, N., Alves,
143.P.C., Monterroso, P. (2018). Epidemiology of RHDV2 (Lagovirus europaeus/GI.2) in free-living wild European rabbits in Portugal.
144.Transboundary and Emerging Diseases, 65 (2), e373–e382. DOI: 10.1111/tbed.12767.
145.Rouco, C., Aguayo-Adan, J.A., Santoro, S., Abrantes, J., Delibes-Mateos, M. (2019). Worldwide rapid spread of the novel rabbit
146.haemorrhagic disease virus (GI2RHDVb). Transboundary and Emerging Diseases, 66 (4), 1762–1764. DOI: 10.1111/tbed.13189.
147.Silverio, D., Lopes, A.M., Melo-Ferreira, J., Magalhães, M.J., Monterroso, P., Serronha, A., Maio, E., Alves, P.C., Esteves, P.J., Abrantes, J.
148.(2018). Insights into the evolution of the new variant rabbit haemorrhagic disease virus (GI.2) and the identification of novel recombinant
149.strains. Transboundary and Emerging Diseases, 65 (4), 983–992. DOI: 10.1111/tbed.12830.
150.Simpson, V., Everest, D., Westcott, D. (2014). RHDV variant 2 and Capillaria hepatica infection in rabbits. Veterinary Record, 174 (19), 486.
151.DOI: 10.1136/vr.g3164.
152.Tokarz-Deptula, B., Deptula, W., Kesy, A. (2002). Pomór królików ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk odpornościowych. Medycyna
153.Weterynaryjna, 58 (7), 497–500.
154.Velarde, R., Cavadini, P., Neimanis, A., Cabezón, O., Chiari, M., Gaffuri A., Lavin, S., Grilli, G., Gavier-Widen, D., Lavazza, A., Capucci, L.
155.(2017). Spillover Events of Infection of Brown Hares (Lepus europaeus) with Rabbit Haemorrhagic Disease Type 2 Virus (RHDV2) Caused
156.Sporadic Cases of an European Brown Hare Syndrome-Like Disease in Italy and Spain. Transboundary and Emerging Diseases, 64 (6),
157.1750–1761. DOI: 10.1111/tbed.12562.
158.Westcott, D.G., Frossard, J.P., Everest, D., Dastjerdi, A., Duff, J.P., Steinbach, F., Choudhury, B. (2014). Incursion of RHDV2-like variant in
159.Great Britain. Veterinary Record, 174 (13), 333. DOI: 10.1136/ vr.g2345.
160.Xue, J., Hu B., Fan, Z., Wang, F., Song, Y., Wei, H., Liu, X., Qiu, R., Xu, W., Yuan, W. (2016). A new variant of rabbit hemorrhagic disease
161.virus G2-like strain isolated in China. Virus Research, 215, 20–24. DOI: 10.1016/j.virusres.2016.01.018.