ISSN: 2450-8330
eISSN: 2353-3013
OAI
DOI: 10.18276/ab.2016.23-03
Lista wydań /
No. 23
Hermit beetle’s (Osmoderma eremita Scopoli, 1763) occurrence in roadside double row of willows
(Występowanie pachnicy dębowej Osmoderma Eremita Scopoli, 1763 w przydrożnym szpalerze wierzbowym)
| Autorzy: |
Elżbieta
Dusza
West Pomeranian University of Technology, Szczecin, Faculty of Environmental Management and Agriculture, Department of Ecology, Environmental Protection and Management, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin, Polska Renata Gamrat West Pomeranian University of Technology, Szczecin, Faculty of Environmental Management and Agriculture, Department of Ecology, Environmental Protection and Management, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin, Polska |
| Słowa kluczowe: | Osmoderma eremita Salix alba szpaler drzew przydroże |
| Data publikacji całości: | 2016 |
| Liczba stron: | 11 (35-45) |
Abstrakt
Celem badań przedstawionych w niniejszym artykule jest ocena stanu zdrowotnego drzew przydrożnego szpaleru wiekowych wierzb białych pod kątem możliwości wystąpieniachronionego chrząszcza – pachnicy dębowej. Badania przeprowadzono w latach 2013–2014 na szpalerze drzew przydrożnych zlokalizowanym wzdłuż nieutwardzonej drogi gminnej łączącej dwa gospodarstwa rolne w województwie kujawsko-pomorskim (miejscowość Jarantowiczki, powiat wąbrzeski, gmina Wąbrzeźno). Badaniami szczegółowymi objęto 500 m odcinek zadrzewienia szpalerowego zdominowany przez ogłowione, stare wierzby białe Salix alba, na którym obserwowano obecność pachnicy dębowej Osmoderma eremita. Najpoważniejszym zagrożeniem dla pachnicy dębowej jest wycinka starych alei drzew, które są ich siedliskiem i jednocześnie korytarzem ekologicznym umożliwiającym łączność z pozostałymi populacjami tego gatunku na danym terenie. Dlatego tak ważne jest zachowaniew krajobrazie rolniczym starych dziuplastych drzew. Szczególnie istotnym w tym zakresie staje się prowadzenie badań lokalnych, na niewielkich obszarach oraz szczegółowe inwentaryzacje przyrodnicze obszarów przeznaczonych do zainwestowania.
Pobierz plik
Plik artykułu
Bibliografia
| 1. | Bardgett R.D., van der Putten W.H. 2014. Below ground biodiversity and ecosystem functioning. Nature, 515: 505–511. |
| 2. | Barnosky A., Matzke N., Tomiya S., Wogan G., Swartz B., Quental T., Marshall C., McGuire J., Lindsey E., Maguire K., Mersey B., Ferrer E. 2011. Has the earth’s sixth mass extinction already arrived? Nature, 471 (7336): 51–57. |
| 3. | Bernacki Z., Karg J. 2008. Zadrzewienia śródpolne jako bariery antyerozyjne i biogeochemiczne. Wydawnictwo Studia i Raporty IUNG – PIB 10, pp. 59–67. |
| 4. | Bulak J., Nowakowski S., Woch W. 2010. Zadrzewienia śródpolne – ważny element tradycyjnego rolnictwa na Żuławach Wiślanych. Wydawca Zarząd Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”, p. 20. |
| 5. | Chiari S. 2012. Ecology of the hermit beetle (Osmoderma eremita) in Mediterranean woodlands. Doctoral school in biology, section: Biodiversity and ecosystem analysis XXIV Cycle Roma TRE Universitar Degli Studi, p. 115. |
| 6. | Chiari S., Carpaneto G.M., Zauli A., Zirpoli G.M., Audisioand P.T. 2013. Dispersal patterns of a saproxylic beetle, Osmoderma eremita, in Mediterranean woodlands. Insect Conservation and Diversity, 6: 309–318. |
| 7. | Chiari S., Zauli A., Audisio P., Carpanet, G.M. 2014. Interactions between larvae of the threatened saproxylic beetle Osmoderma eremita and other flower chafers in Mediterranean woodlands: implications for conservation. Insect Conservation and Diversity, 7: 462–469. |
| 8. | Dolatowski J. 2000. Ogławiane wierzby. Rocznik Dendrologiczny, 48, 191–195. |
| 9. | Dubois G.F., Gouar P.J., Delettre Y.R., Brustel H., Vernon P. 2010. Sex-biased and body condition dependent dispersal capacity in the endangered saproxylic beetle Osmoderma eremite (Coleoptera: Cetoniidae). Journal of Insect Conservation, 14: 679–687. |
| 10. | DzU. 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 6.10.2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (DzU. 2014, poz. 1348). |
| 11. | Gamrat R., Młynkowiak E., Podlasiński M. 2011. Aktualny stan alej przydrożnych proponowanych do ochrony w dwóch sąsiadujących gminach Dobrzany i Suchań w województwie zachodniopomorskim. Ekologia i Technika, 19, 3A: 209–214. |
| 12. | Giangregorio P., Audisio P., Carpaneto G. M., Marcantonio G., Maurizi E., Mosconi F., Campanaro A. 2015. Updated distribution of Osmoderma eremita in Abruzzo (Italy) and agro-pastoral practices affecting its conservation (Coleoptera: Scarabaeidae). Fragmenta Entomologia, 47 (2): 139–146. |
| 13. | Gonthier D.J., Ennis K.K., Farinas S., Hsieh H.-Y, Iverson A.L., Batáry P., Rudolphi J., Tscharntke T., Cardinale B.J., Perfecto I. 2014. Biodiversity conservation in agriculture requires a multiscale approach. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 281: 1–8. |
| 14. | Hilszczański J. 2016. Użytkowanie lasu a bioróżnorodność i rola ksylofagów. Wydawnictwo ILB „Puszcza Białowieska – mity, fakty i przyszłość”, Warszawa p. 26. |
| 15. | Kadej M., Ruta R., Malkiewicz A., Smolis A., Stelmaszczyk R., Tarnawski D., Żuk K., Kania J., Suchan T. 2007. Nowe dane o występowaniu pachnicy dębowej Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera, Scarabaeidae) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów Zachodnich, 10: 135–150. |
| 16. | Kadej M., Zając K., Tarnawski D., Malkiewicz A., Gil R., Tyszecka K., Smolis A., Myśków E., Bobrowicz G., Sarnowski J., Zawisza M., Józefczuk J., Gottfried T., Zając T. 2014. Pachnica dębowa Osmoderma eremita ( Scopoli, 1 763) ( Coleoptera, Scarabaeidae) w Polsce południowo-zachodniej. Przyroda Sudetów Zachodnich, 17: 89–120. |
| 17. | Kędziora A., Karg J. 2010. Zagrożenia i ochrona różnorodności biologicznej. Nauka, 4: 107–114. |
| 18. | Kosmala M., Rosłon-Szeryńska E. 2012. Wyciąć czy zostawić? In: Aleje – Skarbnice Przyrody. Praktyczny Podręcznik Ochrony Drzew i Ich Mieszkańców. P. Tyszko-Chmielowiec (ed.), Wydawnictwo Fundacja EkoRozwoju, Wrocław, pp. 131–136. |
| 19. | Kuszewska K., Fenyk M.A. 2010. Różnorodność biologiczna w krajobrazie rolniczym. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, 9 (1): 57–68. |
| 20. | Larsson M.C., Hedin J., Svensson G.P., Tolasch T., Francke W. 2003. Characteristic odor of Osmoderma eremita identified as a male- released pheromone. Journal of Chemical Ecology, 29: 575–587. |
| 21. | Larsson M.C., Svensson G.P. 2011. Monitoring spatiotemporal variation in abundance and dispersal by a pheromone-kairomone system in the threatened saproxylic beatles Osmoderma eremita and Elater ferrugineus. Journal Insect Conservation, 15: 891–902. |
| 22. | Lindhe A., Lindelöw Å., Åsenblad N. 2005. Saproxylic beetles in standing dead wood density in relation to substrate sun-exposure and diameter. Biodiversity and Conservation, 14 (12): 3033–3053. |
| 23. | Liżewska I., Zwierowicz M. 2009. Aleje przydrożne – dziedzictwo historyczne, stan zachowania, ochrona. In: Aleje przydrożne. Historia, znacznie, zagrożenie, ochrona. K. Worobiec, I. Liżewska (eds.), Wydawnictwo Borussia, Kadzidłowo–Olsztyn, pp. 95–109. |
| 24. | Nowak M., Kijowski A., Stachura-Skierczyńska K., Antkowiak M. 2015. Inwentaryzacja zadrzewień – klasyczne metody terenowe a nowoczesne technologie teledetekcyjne. Problemy Ekologii Krajobrazu, 39: 71–78. |
| 25. | Oleksa A. 2010. Pachnica dębowa Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). In: M. Makomaska-Juchiewicz (ed.), Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część pierwsza. Wydawnictwo Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, pp. 90–111. |
| 26. | Oleksa A., Chybicki I.J, Gawroński R., Svensson G.P., Burczyk J. 2013. Isolation by distance in saproxylic beetles may increase with niche specialization. Journal of Insect Conservation, 17, 2: 219–233. |
| 27. | Oleksa A., Ulrich W., Gawroński R. 2007. Host tree preferences of hermit beetles (Osmoderma eremita Scop., Coleoptera: Scarabaeidae) in a network of rural avenues in Poland. Polish Journal of Ecology, 55: 315–323. |
| 28. | Pietrzak J. 2011. Możliwości wykorzystania obiektów ochrony pomnikowej w edukacji przyrodniczej. Wydawnictwo Studia i Materiały CEPL w Rogowie 13, pp. 52–59. |
| 29. | Pietrzak-Zawadka J. 2015. Kryteria wymiarowe uznawania drzew za pomniki przyrody w Polsce. Sylwan, 159 (3): 227−235. |
| 30. | Ranius T., Hedin J. 2001. The dispersal rate of a beetle, Osmoderma eremita, living in tree hollows. Oecologia, 126: 363–370. |
| 31. | Rocca F.D., Stefanelli S., Pasquaretta C., Campanaro A., Bogliani G. 2014. Effectof dead wood management on saproxylic betele richness in the Floyd Plain forests of northern Italy: some measures for dead wood sustainable use. Journal of Insect Conservation, 18 (1): 121–136. |
| 32. | Staniak M. 2009. Równoważony rozwój obszarów wiejskich w aspekcie środowiskowym. Woda-Środowisko - Obszary Wiejskie, 9, 3 (27): 187–194. |
| 33. | Suchocka M. 2008. Zdolności regeneracyjne drzew i ich odporność na uszkodzenia w środowisku miejskim. Człowiek i Środowisko, 32 (1–2): 5–18. |
| 34. | Svensson G.P., Larsson M.C., Hedin J. 2004. Attraction of the larval predator Elater ferrugineus to the sex pheromone of its prey, Osmoderma eremita, and its implication for conservation biology. Journal of Chemical Ecology, 30: 353–363. |
| 35. | Sverdrup-Thygeson A., Gustafsson L., Kouki J. 2014. Spatial and temporal scales relevant for conservation of dead-wood associated species: current status and perspectives. Biodiversity and Conservation, 23(3): 513–535. |
| 36. | Witusińska B., Olszewski A., Michalska-Hejduk D. 2009. Przydrożne wierzby jako element krajobrazu kulturowego oraz siedlisko roślin i zwierząt. In: Rola Kampinoskiego Parku Narodowego w zachowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowej dawnych obszarów wiejskich, D. Michalska- |
| 37. | -Hejduk, A. Bomanowska (ed.), Wydawnictwo Kampinoski Park Narodowy, Łódź–Izabelin, pp. 123–131. |
| 38. | Zauli A., Maurizi E., Carpaneto G.M., Chiari S., Svensson G.P., Giulio A.D. 2016. Antennal fine morphology of the threatened beetle Osmoderma eremita (Coleoptera: Scarabaeidae), revealed by scanning electron microscopy. Microscopy Research and Technique, 79 (3): 178–191. |