Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2024.66-06
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 66 (2024)
Ciąg dalszy kłopotów z postępem nauki. Stanowisko Philipa Kitchera

Autorzy: Anna Starościc ORCID
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Słowa kluczowe: Philip Stuart Kitcher pragmatyzm postęp nauki doniosłe prawdy
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:18 (145-162)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł podejmuje omawianą we współczesnej filozofii nauki problematykę postępu nauki, który najczęściej rozumiany jest jako rozwój nauki wiązany z dążeniem do odkrycia prawdy. W szczególności analizowane jest stanowisko Philipa S. Kitchera, jednego z najbardziej znanych i wpływowych współczesnych filozofów nauki. Wskazuje się, że jego rozważania pogłębiają tytułową problematykę przede wszystkim poszerzając mapę tej tematyki. Tym samym rozważania Kitchera wpisują się w dominujący obecnie model filozofii nauki, która opisuje i wyjaśnia strategie badawcze, nie zaś koncentruje się na formułowaniu norm metodologicznych niezbędnych do rzetelnego uprawiania nauki, co jeszcze nie tak dawno było głównym zadaniem metodologii nauk.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bird, A. (2007). What Is Scientific Progress? Noûs, 41(1), 64–89.
2.Bremer, J. (2019). Metodologia nauk – dzisiaj i jutro. Zagadnienia Naukoznawstwa, 55(1(219)), Article 1(219). https://doi.org/10.12775/ZN.2019.003
3.Bronk, A., Majdański, S., & Walczak, M. (2022). Logos problematicos, czyli problem z problemem. Wydawnictwo Academicon.
4.Bronk, A., & Walczak, M. (2019). Metoda naukowa. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. I: Czym jest nauka? (s. 89–153). Wydawnictwo KUL.
5.Cosmoetica (Reżyser). (2017, maj 2). Dan Schneider Video Interview #192: On Truth: Philosopher of Science Philip Kitcher. https://www.youtube.com/watch?v=0g63K1TuHxk
6.Dąbek, D. (2018). Pozaempiryczne kryteria oceny teorii w kosmologicznej praktyce badawczej. Wydawnictwo KUL.
7.Derra, A. (2019). Studia nad nauką i technologią. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. II: Typy nauk (s. 383–399). Wydawnictwo KUL.
8.Field, H. (1972). Tarski’s Theory of Truth. The Journal of Philosophy, 69(13), 347–375. https://doi.org/10.2307/2024879
9.Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Wydawnictwo Aureus, Wydawnictwo Znak.
10.Hajduk, Z. (1995). Temporalność nauki. Kontrowersyjne zagadnienia dynamiki nauki. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
11.Hajduk, Z. (2011). Nauka a wartości. Aksjologia nauki. Aksjologia epistemiczna (Wyd. 2 uzup). Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
12.Hajduk, Z. (2012). Ogólna metodologia nauk (Wyd. 6 uzup.). Wydawnictwo KUL.
13.Hempel, C. G. (1965). Aspects of Scientific Explanation and Other Essays in the Philosophy of Science. The Free Press.
14.Hempel, C. G., & Oppenheim, P. (1948). Studies in the Logic of Explanation. Philosophy of Science, 15(2), 135–175.
15.Jonkisz, A. (1988). Kłopoty z postępem. Forum Akademickie, 2. https://forumakademickie.pl/fa-archiwum/archiwum/98/2/artykuly/22-esej.htm
16.Kamiński, S. (1961). Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Towarzystwo Naukowe KUL. https://dlibra.kul.pl/dlibra/publication/33792/edition/31624?language=en
17.Kamiński, S. (1982). O rozwoju teorii empirycznej. Roczniki Filozoficzne, 30(3), 129–141.
18.Kamiński, S. (1998). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk (A. Bronk, Red.). TN KUL.
19.Kawalec, P. (2004). Wyjaśnić to podać model przyczynowy. Roczniki Filozoficzne, 52(2), 241–266.
20.Kawalec, P. (2015). Poznanie w nauce. W S. Janeczek & A. Starościc (Red.), Epistemologia (T. 4, s. 565). Wydawnictwo KUL.
21.Kawalec, P. (2018). Metodologia integralna. Studium dynamiki wiedzy naukowej. Wydawnictwo KUL.
22.Kitcher, P. (1976). Explanation, Conjunction, and Unification. The Journal of Philosophy, 73(8), 207–212. https://doi.org/10.2307/2025559
23.Kitcher, P. (1978). Theories, Theorists and Theoretical Change. The Philosophical Review, 87(4), 519–547. https://doi.org/10.2307/2184458
24.Kitcher, P. (1981). Explanatory Unification. Philosophy of Science, 48(4), 507–531.
25.Kitcher, P. (1982a). Abusing Science. The Case Against Creationism. MIT Press.
26.Kitcher, P. (1982b). Genes. The British Journal for the Philosophy of Science, 33(4), 337–359. https://doi.org/10.1093/bjps/33.4.337
27.Kitcher, P. (1984a). Species. Philosophy of Science, 51(2), 308–333. https://doi.org/10.1086/289182
28.Kitcher, P. (1984b). The Nature of Mathematical Knowledge. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/0195035410.001.0001
29.Kitcher, P. (1986). Projecting the Order of Nature. W R. E. Butts (Red.), Kant’s Philosophy of Physical Science. Metaphysische Anfangsgründe der Naturwissenschaft 1786–1986 (s. 201–235). Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/978-94-009-4730-6_7
30.Kitcher, P. (1988). The Child as Parent of The Scientist. Mind & Language, 3(3), 217–228. https://doi.org/10.1111/j.1468-0017.1988.tb00144.x
31.Kitcher, P. (1989). Explanatory Unification and the Causal Structure of the World. W P. Kitcher & W. Salmon (Red.), Scientific Explanation (s. 410–505). Minneapolis: University of Minnesota Press.
32.Kitcher, P. (1990). Vaulting Ambition. Sociobiology and the Quest for Human Nature (third print). MIT Press.
33.Kitcher, P. (1993). The Advancement of Science. Science Without Legend, Objectivity Without Illusion. Oxford University Press.
34.Kitcher, P. (1996). The Lives to Come. The Genetic Revolution and Human Possibilities. Penguin Group.
35.Kitcher, P. (2000). Reviving the Sociology of Science. Philosophy of Science, 67, S33–S44.
36.Kitcher, P. (2001). Science, Truth and Democracy. Oxford University Press.
37.Kitcher, P. (2002). Reply to Helen Longino. Philosophy of Science, 69(4), 569–572. https://doi.org/10.1086/344619
38.Kitcher, P. (2003). In Mendel’s Mirror. Philosophical Reflections on Biology. Oxford University Press.
39.Kitcher, P. (2007a). Joyce’s Kaleidoscope. An Invitation to Finnegans Wake. Oxford University Press.
40.Kitcher, P. (2007b). Living with Darwin. Evolution, Design, and the Future of Faith. Oxford University Press.
41.Kitcher, P. (2011a). Science in a Democratic Society. Prometheus Books.
42.Kitcher, P. (2011b). The Ethical Project. Harvard University Press.
43.Kitcher, P. (2012). Preludes to Pragmatism. Toward a Reconstruction of Philosophy. Oxford University Press.
44.Kitcher, P. (2013). Deaths in Venice. The Cases of Gustav von Aschenbach. Columbia University Press. https://doi.org/10.7312/kitc16264
45.Kitcher, P. (2015). Pragmatism and Progress. Transactions of the Charles S. Peirce Society, 51(4), 475–494. JSTOR. https://doi.org/10.2979/trancharpeirsoc.51.4.06
46.Kitcher, P. (2017). Social Progress. Social Philosophy and Policy, 34(2), 46–65. https://doi.org/10.1017/S0265052517000206
47.Kitcher, P. (2023). What’s the use of philosophy? Oxford University Press.
48.Kitcher, P., & Barker, G. (2014). Philosophy of Science. A New Introduction. Oxford University Press.
49.Koterski, A. (2019). Trzy główne orientacje w dwudziestowiecznej filozofii nauki. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. I: Czym jest nauka? (s. 53–85). Wydawnictwo KUL.
50.Lekka-Kowalik, A. (2019). Metodologia nauk. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. II: Typy nauk (s. 309–332). Wydawnictwo KUL.
51.Lipski, P. (2019). Naukoznawstwo. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. II: Typy nauk (s. 401–428). Wydawnictwo KUL.
52.Poznański, J. (2019). Granice nauki. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. I: Czym jest nauka? (s. 447–469). Wydawnictwo KUL.
53.Sady, W. (2019). Geneza współczesnej koncepcji nauki. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. I: Czym jest nauka? (s. 27–52). Wydawnictwo KUL.
54.Simon, J. (2006). The Proper Ends of Science: Philip Kitcher, Science, and the Good*. Philosophy of Science, 73(2), 194–214. https://doi.org/10.1086/510818
55.Starościc, A. (2014). Recenzja Gillian Barker, Philip Kitcher, Philosophy of Science. A New Introduction. Roczniki Filozoficzne, 62(3), 139–146.
56.Starościc, A. (2015). Odnowa filozofii a idee pragmatyzmu. Stanowisko Philipa Kitchera. Kwartalnik Filozoficzny, 43(2), 101–117.
57.Starościc, A. (2019). Filozofia nauki w ujęciu Philipa Kitchera. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. II: Typy nauk (s. 351–382). Wydawnictwo KUL.
58.Szubka, T. (2019). Współczesna filozofia nauki. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. II: Typy nauk (s. 333–350). Wydawnictwo KUL.
59.Woleński, J. (2019). Prawda w nauce. W S. Janeczek, M. Walczak, & A. Starościc (Red.), Metodologia nauk. Cz. I: Czym jest nauka? (s. 345–366). Wydawnictwo KUL.
60.Zemło, M. (2022). Społeczeństwo wiedzy. W S. Janeczek & A. Starościc (Red.), Filozofia społeczna. Cz. 3: Realia społeczno-gospodarcze (s. 85–119). Wydawnictwo KUL.