Autobiografia Literatura Kultura Media


ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2024.2.23-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 2 (23) 2024
Dokument osobisty jako problem literacki (na przykładzie zapisów z czasu Zagłady)

Autorzy: Paweł Rodak ORCID
Uniwersytet Warszawski
Redakcja: Paulina Iwan
Słowa kluczowe: literatura dokumentu osobistego dekontekstualizacja fikcjonalizacja tekstualizacja rematerializacja remediacja
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:21 (115-135)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule rozważana jest sytuacja, w której zapisy codzienne, dokumentalne i autobiograficzne, dokonywane przez osoby nie będące pisarzami i traktowane do tej pory jako nieliterackie, zaczynają być włączane w obszar literatury i uzyskują status dzieł czy utworów literackich. Z taką sytuacją mamy dzisiaj między innymi do czynienia w Polsce, jeśli chodzi o zapisy doświadczeń Zagłady. Są one wprowadzane w obręb literatury poprzez kategorię „literatury dokumentu osobistego”, wprowadzoną przez Romana Zimanda. Autor artykułu dostrzega zasadność takiej operacji, dzięki której zapisy codzienne, dokumentalne i autobiograficzne uzyskują należne im znaczenie. Wskazuje zarazem pięć podstawowych operacji cechujących literaturę nowoczesną, których nie odnajdujemy w tych zapisach: dekontekstualizacja (znaczenie zamiast zdarzenia), fikcjonalizacja (reprezenatacja zamiast doświadczenia), tekstualizacja (tekst zamiast praktyki), rematerializacja (książka zamiast zeszytu czy notesu), remediacja (druk zamiast rękopisu).
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Ringelbluma. Antologia, wstęp Jacek Leociak, oprac. Marta Janczewska, Jacek Leociak (Wrocław: Ossolineum, 2020).
2.Buryła Sławomir, Krawczyńska Dorota, Leociak Jacek, red., Literatura polska wobec Zagłady (1939-1968), (Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna, Wydawnictwo IBL, 2012.
3.Delaperrière Maria, Świadectwo jako problem literacki, w: tejże, Pod znakiem antynomii. Studia i szkice o polskiej literaturze XX wieku (Kraków: Universitas, 2006).
4.Święch Jerzy, Literatura polska w latach II wojny światowej (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997).