Colloquia Theologica Ottoniana

Niniejszy artykuł stanowi głos w dyskursie naukowym w przedmiocie kan. 1055 Kodeksu Prawa Kanonicznego promulgowanego przez papieża Jana Pawła II w 1983 r. Problematyka badawcza skupia się natomiast na dokonaniu analizy tychże przepisów pod względem zawartej w nich koniunkcji treści teologicznych i prawnych, które śmiało można nazwać jego równorzędnymi fundamentami. W doktrynie kanonistycznej zgodnie przyjmuje się, że kan. 1055 – otwierający titulus VII De matrimonio – jest legalną definicją małżeństwa, a w konsekwencji pryzmatem służącym interpretowaniu wszystkich innych norm materialnego prawa małżeńskiego, zajmując tym samym poczesne miejsce w systemie prawa kościelnego. Włączenie do obowiązującej kodyfikacji takich przepisów to dla nauki prawa kanonicznego swoista nowość, ponieważ jeszcze w Codex Iuris Canonici z 1917 r. próżno szukać podobnego kanonu, który w sposób syntetyczny podawałby podstawowe prawdy na temat małżeństwa w rozumieniu Kościoła. Każdy z elementów konstytuujących kan. 1055 odnosi się do innego aspektu relacji małżeńskiej, umiejętnie łącząc w sobie wątki jurydyczne charakterystyczne dla klasycznego prawa kanonicznego z przepełnioną pastoralnym duchem doktryną Soboru Watykańskiego II. Zabieg taki wydaje się konieczny, aby oddać głębię małżeństwa, a uniknąć jego spłycenia. W opracowaniu skoncentrowano się zwłaszcza się na opisaniu teologiczno-prawnej zawartości terminów „przymierze” (foedus) oraz „wspólnota całego życia mężczyzny i kobiety” (consortium omnis vitae viri et mulieris), jak również zaprezentowaniu istotnych celów małżeństwa, a także jego godności sakramentalnej.