Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2016.1-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 1/2016
Depositio Episcoporum - katalog biskupów misyjnych, pomorskich, kamieńskich i szczecińsko-kamieńskich

Autorzy: Andrzej Krzystek
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: biskupi szczecińsko-kamieńscy biskupi kamieńscy biskupi pomorscy biskupi misyjni tablice katalog
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:22 (69-90)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Nawiązując do znanego już w starożytności zwyczaju, w katedrze szczecińskiej umieszczono dwie tablice wykonane z białego marmuru, na których znajdują się imiona biskupów misyjnych, pomorskich i kamieńskich, a także biskupów i arcybiskupów szczecińsko- kamieńskich. Depositio episcoporum, czyli katalog, lista zmarłych biskupów, należy do praktyki Kościołów lokalnych czasu starożytności i średniowiecza. Katalogi te stanowiły najstarsze źródło w ustaleniu sukcesji apostolskiej, co dowodzi wierności autentycznej nauce Chrystusa. Ukazanie związku Kościoła lokalnego z Kościołem powszechnym jest świadectwem rangi biskupstwa, a potwierdzenie jego dawności przez wykazanie pełnego „rodowodu” uzasadnieniem, że poprzez sukcesję swój autorytet czerpie z trwania w źródle chrześcijaństwa. Tablica nr 1 obejmuje lata 968–1544. Katalog przedstawia 24 biskupów i 7 elektów. Obok imienia biskupa umieszone zostały lata pontyfikatu oraz rok śmierci. Spis obejmuje biskupów misyjnych z czasów pierwszych Piastów, w których władaniu znalazły się ziemie nad Odrą i Bałtykiem (przełom wieków X i XI), a także biskupów misyjnych z XII wieku, ze św. Ottonem z Bambergu na czele. Kolejne dwa tytuły przedstawiają biskupów pomorskich i biskupów kamieńskich do czasu reformacji. Tablica nr 2 rozpoczyna kolejny etap historii Kościoła, od 1544 roku do czasów nam obecnych. Tablica ta różni się zasadniczo od pierwszej. Depositio episcoporum pojawia się dopiero od 1972 roku (po 428 latach przerwy) pod tytułem episcopi et archiepiscopi sedinenses-caminenses. Ten katalog biskupów poprzedza zapis o jurysdykcji kościelnej, która nieprzerwanie trwała od chwili zlikwidowania katolickiej organizacji kościelnej – po śmierci ostatniego biskupa kamieńskiego Erazma w 1544 roku – aż do erygowania diecezji szczecińsko-kamieńskiej w 1972 roku. Treść tablicy uwidacznia nieprzerwaną ciągłość jurysdykcyjną, czyli troskę i opiekę Stolicy Apostolskiej nad Kościołem zachodniopomorskim pomimo braku jego pełnych organizacyjnych struktur. Artykuł uzasadnia historycznie treść deposito episcoporum, a także podaje uwagi metodyczne o jego opracowywaniu i odczytywaniu. W pracy zostały omówione elementy teologiczno-symboliczno-dekoratywne katalogu biskupów. Umieszczenie tablic w szczecińskiej katedrze w 2015 roku, w jubileusz 875-lecia ustanowienia pierwszego na tych ziemiach biskupstwa pomorskiego z siedzibą w Wolinie (1140), jest wyrazem wielowiekowej kontynuacji misji Kościoła powszechnego, a także świadectwem naszej wspólnoty wiary z przeszłymi pokoleniami, tożsamości i historycznej ciągłości.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bojar-Fijałkowski G., Święty Otton z Bambergu, Warszawa 1986.
2.Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
3.Kamiński R., Kostynowicz R., Kozłowski K., Wejman G. (red.), Droga Polski i Kościoła na Pomorze Zachodnie od X wieku do 1995 r., Szczecin 1995.
4.Labuda G., Początki diecezjalnej organizacji kościelnej na Pomorzu i Kujawach w XI i XII wieku, „Zapiski Historyczne” 1968, t. XXXIII, s. 19–60.
5.Labuda G., Polska granica zachodnia. Tysiąc lat dziejów politycznych, Poznań 1971.
6.Nadolski B., Leksykon liturgii, Poznań 2006.
7.Rosik S., Conversio gentis Pomeranorum, Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek), Wrocław 2010.
8.Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Warszawa 1997.
9.Strzelczyk J., Bolesław Chrobry, Poznań 1999.
10.Szymański J., Fetyszyzm początków w średniowiecznej historiografii, „Rocznik Lubelski” 10 (1967), s. 103–112.
11.Szymański J., Z zagadnień średniowiecznej biografistyki. Katalogi dostojnicze, Warszawa 1969.
12.Wejman G. (red.), Św. Otton z Bambergu – ewangelizator Pomorza. Jego kult do czasów współczesnych, Szczecin 2004.
13.Wejman G. (red.), Kalendarium Kościoła na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej ze szczególnym uwzględnieniem lat 1945–2005, Szczecin 2007.
14.Znamierowski A., Insygnia, symbole i herby polskie, Warszawa 2003.