Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2016.1-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 1/2016
"Odnowienie wszystkiego" według Dziejów Apostolskich (Dz. 3,21a)

Autorzy: Andrzej Posadzy
Słowa kluczowe: apokatastasis apokaliptyka żydowska Eliasz i Jan Chrzciciel
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:16 (151-166)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W tradycji interpretacyjnej księgi Dziejów Apostolskich termin apokatastasis wywołał wielowiekową polemikę. Dyskusja dotyczy przede wszystkim właściwego zrozumienia tej koncepcji. Wypowiedź Łukasza sugeruje, że Jezus ma pozostać w niebie przez jakiś okres, „aż do czasu, gdy wszystko zostanie odnowione” (Dz 3,21). Wydaje się, że ewangelista głosi w tym miejscu naukę o powszechnym zbawieniu wszystkich bez wyjątku oraz ideę powrotu wszechrzeczy do pierwotnego źródła, do Boga. Przedmiotem artykułu jest próba odnalezienia źródła, z którego Łukasz zaczerpnął ideę apokatastazy. Nie ma wątpliwości, że została ona przez autora zapożyczona. Jako źródło przywołuje się całą spuściznę literatury apokaliptycznej Starego Testamentu, jak również inne pisma literatury żydowskiej. Takie dzieła, jak czwarta Księga Ezdrasza, syryjska Apokalipsa Barucha czy etiopska Księga Henocha, przywołują w swojej treści tematy zbliżone do koncepcji apokatastazy. Wydaje się jednak, że najbliższe znaczeniowo jest ujęcie Starego Testamentu z koncepcją powtórnego przyjścia Eliasza. Dla Łukasza Jezus przybędzie z nieba dla wypełnienia proroctwa i zakończenia całej historii zbawienia.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Barbi A., Il Cristo celeste presente nella Chiesa. Tradizione e redazione in Atti 3,19–21, Roma 1979.
2.Bauernfeind O., Tradition und Komposition in dem Apokatastasisspruch Apg. 3,20s., w: O. Betz, M. Hengel, P. Schmidt (Hg.), Abraham unser Vater. Juden und Christen im Gespräch über die Bibel. Fs O. Michel, Leiden–Köln 1963, s. 13–23.
3.Bietenhard H., Elia, w: L. Coenen, E. Beyreuther, H. Bietenhard (ed.), Dizionario die concetti biblici del Nuovo Testamento, Bologna 2000, s. 556–558.
4.Coenen L., Beyreuther E., Bietenhard H. (ed.), Dizionario dei concetti biblici del Nuovo Testamento, Bologna 2000, s. 1394–1396.
5.Conzelmann H., Die Apostelgeschichte. Neu übersetzt und erklärt, Tübingen 1963.
6.Haenchen E., Die Apostelgeschichte, wyd. 6, Göttingen 1968.
7.Harnisch W., Verhängnis und Verheissung der Geschichte. Untersuchungen zum Zeit- und Geschichtsverständnis im 4. Buch Esra und der syr. Baruchapokalypse, Göttingen 1969, s. 89–106.
8.Hryniewicz W., Bóg wszystkim we wszystkich. Ku eschatologii bez dualizmu, Warszawa 2005.
9.Hryniewicz W., Chrześcijaństwo nadziei. Przyszłość wiary i duchowości chrześcijańskiej, Kraków 2002.
10.Hryniewicz W., Dlaczego głoszę nadzieję?, Warszawa 2004.
11.Hryniewicz W., Dramat nadziei zbawienia. Medytacje eschatologiczne, Warszawa 1996.
12.Hryniewicz W., Nad przepaściami wiary. Z Wacławem Hryniewiczem rozmawiają Elżbieta Adamiak i Józef Majewski, Kraków 2001.
13.Hryniewicz W., Nadzieja uczy inaczej. Medytacje eschatologiczne, Warszawa 2003.
14.Hryniewicz W., Nadzieja zbawienia dla wszystkich. Od eschatologii lęku do eschatologii nadziei, Warszawa 1989.
15.Kaestli J.D., Lʼeschatologie dans l’śuvre de Luc, Genève 1969.
16.Lohfink G., Christologie und Geschichtsbild in Apg. 3,19–21, „Biblische Zeitschrift” 13 (1969), s. 223–241.
17.Lohfink G., Die Himmelfahrt Jesu. Untersuchungen zu den Himmelfahrts- und Erhöhungstexten bei Lukas, München 1971, s. 154–157.
18.Müller U.B., Messias und Menschensohn in jüdischen Apokalypsen und in der Offenbarung des Johannes, Gütersloh 1972, s. 151–152.
19.Mussner F., Die Idee der Apokatastasis in der Apostelgeschichte, w: F. Mussner, Praesentia Salutis. Gesammelte Studien zu Frage und Themen des Neuen Testaments, Düsseldorf 1967, s. 233–247.
20.Russell D.S., The Method and Message of Jewish Apocalyptic, wyd. 2, London 1971.
21.Schweitzer E., Erniedrigung und Erhöhung bei Jesus und seinen Nachfolgern, wyd. 2, Zürich 1962.
22.Vögtle A., Das Neue Testament und die Zukunft des Kosmos, Düsseldorf 1970.
23.Volz P., Die Eschatologie der jüdischen Gemeinde im neutestamentlichen Zeitalter, wyd. 2, Hildesheim 1966.
24.Voss G., Die Christologie der lukanischen Schriften in Grundzügen, Paris–Brügge 1965, s. 29.
25.Wendt H.H., Die Apostelgeschichte, wyd. 5, Göttingen 1913, s. 111.
26.Wilckens U., Die Missionsreden der Apostelgeschichte, wyd. 3, Neukirchen-Vluyn 1974.
27.Williams C.S.C., A Commentary on the Acts of the Apostles, London 1971.
28.Wink W., John the Baptist in the Gospel Tradition, Cambridge 1968.
29.Zehnle R.F., Peter’s Pentecost Discourse. Tradition and Lukan Reinterpretation in Peter’s Speeches of Acts 2 and 3, Nashville–New York 1971.