Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 1/2014
Problem polskiej wiary. Uwagi socjologa

Autorzy: Andrzej Potocki
Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: wiara religijność wartości socjologia
Data publikacji całości:2014
Liczba stron:24 (35-58)

Abstrakt

Autor prezentuje syntezę charakterystyki wiary religijnej Polaków widzianej pod kątem warsztatu badawczego socjologa. Pokazuje, że wiara jest jednym ze wskaźników religijności i nie wyczerpuje wielowymiarowego charakteru tej ostatniej. W świetle badań przedstawiona jest wiara Polaków na tle systemu ich wartości życiowych. Okazuje się, że wiara jest dość ważna, lecz nie najważniejsza, a i jej znaczenie ma tendencję malejącą. Przy tym powszechne jest u Polaków przyznawanie się do wiary. Jest to jednocześnie wiara mocno nacechowana selektywizmem – przyjmuje się część kościelnego depozytu wiary, a pewne prawdy wiary się odrzuca. W ten sposób połowa deklarujących się jako wierzący faktycznie wierzy na swój własny sposób. Wierzący i niewierzący mają w istocie dość podobną hierarchię wartości. Różnią się przede wszystkim opcjami moralnymi w sferze wymagań bioetycznych oraz w obszarze etyki seksualnej i małżeńskiej. Niewierzących znamionuje większy relatywizm i liberalizm moralny.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Boguszewski R., Religijność i moralność w społeczeństwie polskim: zależność czy autonomia? Studium socjologiczne, Toruń 2012.
2.Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków 1997.
3.Ciupak E., Religijność poza Kościołem, w: W. Zdaniewicz (red.), Znaczenie Kościoła w pierwszych latach III Rzeczpospolitej, Warszawa 1994
4.Ciupak E., Wiara religijna i ateizm jako kategorie socjologiczne, w: W. Piwowarski, W. Zdaniewicz (red.), Religijność polska w świetle badań socjologicznych, Warszawa 1990.
5.Co jest ważne, co można, a czego nie wolno – normy i wartości w życiu Polaków, CBOS, Komunikat BS/99/2010.
6.Dobbelaere K., Socjologiczna analiza defi nicji religii, w: W. Piwowarski (wybór i wprowadzenie), Socjologia religii. Antologia tekstów, Kraków 1998.
7.Durkheim E., Elementarne formy życia religijnego, w: F. Adamski (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów, Kraków 1984.
8.Dwie dekady przemian religijności w Polsce, CBOS, Komunikat BS/120/2009.
9.Jarmoch E., Globalne postawy wobec religii, w: L. Adamczuk, W. Zdaniewicz (red.), Religijność Polaków 1991, Warszawa 1993.
10.Jarmoch E., Globalne postawy wobec religii, w: W. Zdaniewicz (red.), Religijność Polaków 1991–1998, Warszawa 2001.
11.Libiszowska-Żółtkowska M., Wiara uczonych. Esej socjologiczny mocno osadzony w empirii, Kraków 2000.
12.Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodych Polaków, Kraków 1991.
13.Mariański J., Młodzież wobec dogmatów wiary, w: W. Zdaniewicz, S.H. Zaręba (red.), Młodzież Warszawy – pokolenie pontyfi katu Jana Pawła II, Warszawa 2005.
14.Mariański J., Religijność poza Kościołem – próba socjologicznego opisu zjawiska, w: A. Wójtowicz (red.), Kultury religijne. Perspektywy socjologiczne, Warszawa–Tyczyn 2005.
15.Mariański J., Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej, Kraków 2004.
16.Mariański J., Religijność w procesie przemian. Szkice socjologiczne, Warszawa 1991.
17.Osoby niewierzące w Polsce – kim są oraz jakie uznają normy i wartości?, CBOS, Komunikat BS/134/2013.
18.Pawluczuk W., Wiara a życie codzienne, Kraków 1990.
19.Piwowarski W., Od „Kościoła ludu” do „Kościoła wyboru”, w: I. Borowik, W. Zdaniewicz (red.), Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce, Kraków 1996.
20.Piwowarski W., Operacjonalizacja pojęcia „religijność”, „Studia Socjologiczne” 4 (1975).
21.Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne, Warszawa 1977.
22.Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa 1971.
23.Piwowarski W., Socjologia religii, Lublin 1996.
24.Piwowarski W., Teoretyczne i metodologiczne założenia badań nad religijnością, w: W. Piwowarski, W. Zdaniewicz (red.), Z badań nad religijnością polską. Studia i materiały, Poznań–Warszawa 1986.
25.Potocki A., Niewierzący a praktykujący. Materiały do refl eksji nad pozorną aktywnością religijną, „Przegląd Socjologiczny” 1 (2009).
26.Religijność Polaków w III RP, CBOS, Komunikat BS/39/99.
27.Styk J., Religia w chłopskim systemie wartości, w: W. Piwowarski, J. Styk (red.), Przemiany religijności społeczeństwa polskiego w świetle badań lubelskiego środowiska naukowego, Warszawa 1993.
28.Tułowiecki D., Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnością młodzieży, Kraków 2012.
29.Wiara i religijność Polaków dwadzieścia lat po rozpoczęciu przemian ustrojowych, CBOS,Komunikat BS/34/2009.
30.Wiara Polaków, CBOS, Komunikat BS/65/65/97.
31.Zaręba S.H., Dynamika świadomości religijno-moralnej młodzieży w warunkach przemian ustrojowych w Polsce (1988–1998), Warszawa 2003.
32.Zaręba S.H., Religijność młodzieży w środowisku zurbanizowanym. Socjologiczne studium teoretyczno-empiryczne, Warszawa–Rzeszów 2012.
33.Zaręba S.H., W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży, Warszawa 2008.
34.Zaręba S.H., Wiara religijna wśród wartości nadających sens życiu ludzkiemu w świetle badań socjologicznych nad młodzieżą szkolną i akademicką, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne” 4 (2010).
35.Zdaniewicz W., Wiara i wiedza religijna, w: L. Adamczuk, W. Sadłoń (red.), Postawy religijno-społeczne mieszkańców Diecezji Warszawsko-Praskiej, Warszawa 2011.
36.Zmiany w zakresie wiary i religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II, CBOS, Komunikat BS/49/2012