Niepubliczne szkoły podstawowe w Szczecinie w latach 1989–2014


ISBN: 978-83-7972-609-7    ISBN (online): 978-83-7972-610-3    ISSN: 0860-2751    OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-610-3
CC BY-SA   Open Access 

Issue archive / T. (MCCCLII) 1278

Year of publication:2023
Dziedzina:Dziedzina nauk społecznych
Dyscyplina:pedagogika
Authors: Barbara Żakowska ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Information

Electronic version of the publication available under CC BY-SA 4.0 license after 12 months from the date of release: August 2023

Abstract

The subject of the following dissertation is the functioning of non-public primary schools in Szczecin in years 1989–2014. This study is a part of the history of education and it poses as historical and pedagogical monograph. The dissertation consists of five chapters, table of contents, introduction, summary, bibliography, list of charts and diagrams. In order to conduct the research, the historical methods were used with all the procedural stages. A considerable contribution to the research had the direct resources stored in archives of the West Pomeranian Board of Education and in the Department of Education in the City Hall of Szczecin. The collections of indirect resources such as daily press, educational magazines, students press, jubilee books, schools’ chronicles were also researched. To present the state educational policy, the resources have been enlarged by normative acts found in Official Journals of the Ministry of Education and Journals of Laws in 1989–2014. The interviews with the heads of the researched schools, with the initiator of the idea of non-public schools in Szczecin, with the staff from the West Pomeranian Board of Education and from the Department of Education in the City Hall of Szczecin, and the teaching staff of the many non-public primary schools in Szczecin gave the significant contribution to the research as well. Taking under consideration all the collected and analyzed historical resources, the next five chapters were written. The first chapter presents non-public schools in Poland in the context of social, political, cultural and economic changes between 1989–2014. The developmental factors of non-public primary schooling in Szczecin in the given period of time is outlined. The second chapter includes organizational processes of non-public primary schooling in Szczecin in the given period of time, the non-public primary schools’ network, schools’ facilities, sources of funding, heads of schools and the teaching staff of non-public primary schools in the given period of time. This chapter presents teachers’ cooperation in schools and the quantitative cross-section of the number of students in non-public primary schools in Szczecin in years 1989–2014. The third chapter is devoted to the didactic functioning of the researched schools, in particular to the curriculum framework, implementation of national curriculum, the description of practical teaching methods and studying the students’ achievements. The fourth chapter presents behavioural and caring functioning of the researched schools in years 1989–2014. In this chapter the behavioural programmes and the caring and prevention programmes in non-public primary schools in Szczecin are discussed. The last chapter includes the study of cooperation between non-public primary schools in Szczecin and the local community. This chapter shows the cooperation of the researched schools with parents and the local community which includes cooperation with local governments, cultural and economic institutions, universities, international cooperation and with any other educational institutions. The final part of the dissertation gives the answers to the research questions presented in the beginning. Based on the analyzed materials, it can be stated that the researched schools have been taking an important part in creating the image of the educational system in Szczecin in the last 25 years. The presented results can lead to the conclusion that the non- public primary schools have enriched public education in Szczecin, being the place for students with special educational needs, international students as well as for students who require individualization of learning. The history of the non-public primary schools in Szczecin can provide the original inspirations for the didactic, behavioral and caring programmes and activities as well as for the cooperation with the local community when it comes to functioning of schools in general.

Bibliography

1.Źródła archiwalne
2.Archiwum Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Szczecina
3.Archiwum Biura Rady Miasta Szczecina
4.Archiwum Zachodniopomorskiego Kuratorium Oświaty w Szczecinie
5.Archiwum Euroregionu Pomerania, Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
6.Archiwa niepublicznych szkół podstawowych w Szczecinie
7.Katolicka Szkoła Podstawowa im. Świętej Rodziny w Szczecinie
8.Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Primus”
9.I Szkoła Podstawowa Montessori Bona Ventura
10.Polsko-Amerykańska Prywatna Szkoła Podstawowa
11.Prywatna Szkoła Podstawowa Leonarda Piwoni
12.Polsko-Niemiecka Szkoła Podstawowa „Nasza Szkoła”
13.Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Noblistów Polskich STO
14.Szkoła Podstawowa „Słoneczna”
15.Szkoła Podstawowa Szczecin International School
16.Szkoła Podstawowa „TAK”
17.Szkoła Podstawowa Towarzystwa Salezjańskiego
18.Archiwa państwowych placówek oświatowych
19.Archiwum Gimnazjum nr 46 w Szczecinie
20.Archiwum XIII Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie
21.Archiwa państwowe
22.Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Kraśniku
23.Archiwum Państwowe w Poznaniu
24.Biblioteka Sejmowa
25.Relacje ustne
26.Bartnik Paweł
27.Bednarek Dorota
28.Hajdul Maria
29.Kiedel Marzena
30.Kolmer Iwona
31.Kowalczyk Iwona
32.Kowalewska Agnieszka
33.Krupiewska Małgorzata
34.Lal Agnieszka
35.Majcher Edyta
36.Piwoni Leonard
37.Sack Bernard
38.Ukraińska Marzena
39.Wysokińska Renata
40.Akty prawne
41.Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78).
42.Konwencja o Prawach Dziecka z 1991 r. (Dz.U. 1991 nr 120).
43.Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku z 19.12.1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38).
44.Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z 31.10.2013 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. 2013).
45.Obwieszenie Przewodniczącego Rady Państwa z 16 lutego 1976 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy z 22.07.1952 r. (Dz.U. 1976 nr 7, poz. 36).
46.Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r.
47.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 16.11.1989 r. w sprawie zasad prowadzenia pedagogicznej działalności innowacyjnej w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych (Dz.U. 1989 nr 7).
48.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 28.05.1992 r. w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych szkołach ogólnokształcących i zawodowych (Dz.U. 1992 nr 2).
49.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17.08.1992 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U. 1992 nr 65, poz. 331).
50.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23.10.1992 r. w sprawie zasad ustalenia wysokości dotacji szkołom niepublicznym (Dz.U. 1992 nr 81).
51.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30.06.1993 r. w sprawie zasad i warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez szkoły i placówki publiczne (Dz.U. 1993 nr 6, poz. 20).
52.Rozporządzenie Rady Ministrów z 13.10.1993 w sprawie przekazania składników majątkowych szkół podstawowych (Dz.U. 1993 nr 99).
53.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21.02.1994 r. w sprawie rodzajów, organizacji i zasad działania publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych (Dz.U. 1994 nr 41).
54.Uchwała Rady Miejskiej w Szczecinie z 22.04.1996 r. w sprawie ustanowienia stypendium za wybitne osiągnięcia szkolne, nr XXI/266/96.
55.Rozporządzenie Ministra Pracy Polityki Społecznej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997 nr 169).
56.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15.02.1999 w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. 1999 nr 12).
57.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15.02.1999 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. 1999 nr 14, poz. 128).
58.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18.02.1999 r. w sprawie utworzenia okręgowych komisji egzaminacyjnych i ich zasięgu terytorialnego (Dz.U. 1999 nr 14).
59.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21.05.2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. 2001 nr 61, poz. 624).
60.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 10.08.2001 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (Dz.U. 2001 nr 92).
61.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8.11.2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania wycieczek przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. 2001 nr 135).
62.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31.01.2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych (Dz.U. 2002 nr 10).
63.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 12.02.2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. 2002 nr 15, poz. 142).
64.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26.02.2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2002 nr 51).
65.Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. 2002 nr 6, poz. 68, 69).
66.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31.01.2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. 2003 nr 26).
67.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7.09.2004 r. o obowiązku przygotowywania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i ocen zachowania w formie opisowej (Dz.U. 2004 nr 199).
68.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 28.08.2007 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców (Dz.U. 2007 nr 157).
69.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14.11.2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkole, szkołę, placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymanie tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowej i etnicznej oraz posługującej się językiem regionalnym (Dz.U. 2007 nr 214, poz. 1579 z późn. zm.).
70.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2008 nr 4).
71.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12.03.2009 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. 2009 nr 23).
72.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 19.08.2009 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz.U. 2009 nr 136, poz. 1116).
73.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7.10.2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. 2009 nr 168).
74.Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 22.12.2009 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2009 nr 222).
75.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17.11.2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2010 nr 228).
76.Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z 7.02.2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. 2012 nr 256, poz. 204).
77.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27.08.2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012, poz. 977).
78.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30.04.2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013).
79.Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z 6.05.2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze (Dz.U. 2003 nr 89).
80.Uchwała Rady Miasta Szczecina z 27 kwietnia 1998 r. w sprawie ustanowienia użytkownika na nieruchomości gminy, nr XLVI/572/98.
81.Ustawa z 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. 1982 nr 3).
82.Ustawa z 7.04.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989 nr 20, poz. 104).
83.Ustawa z 7.04.1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. 1989 nr 19, poz. 101).
84.Ustawa z 17.05.1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. 1989 nr 29, poz. 155).
85.Ustawa z 29.12.1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. 1989 nr 75, poz. 444).
86.Ustawa z 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 2009 nr 178).
87.Ustawa z 7.09.1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95, poz. 425).
88.Ustawa z 4.03.1994 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 1994 nr 53).
89.Ustawa z 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 2010 nr 243).
90.Ustawa z 18.01.1996 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. 1996 nr 26, poz. 113).
91.Ustawa z 27.06.1997 r. o bibliotekach (Dz.U. 1997 nr 85).
92.Ustawa z 8.01.1999 r. przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz.U. 1999 nr 12).
93.Ustawa z 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2003 nr 96).
94.Ustawa z 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2010 nr 136).
95.Ustawa z 11.04.2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 2007 nr 80).
96.Ustawa z 5.12.2009 r. zmieniająca ustawę o systemie oświaty oraz ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. 2009 nr 56).
97.Ustawa z 24.04.2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 2014).
98.Ustawa z 14.12.2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. 2017, poz. 59, 949 i 2203).
99.Zarządzenie Ministra Oświaty z 26.02.1965 r. w sprawie zasad i warunków prowadzenia niepaństwowych szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych (MP 1965 nr 13, poz. 48).
100.Zarządzenie z 16.11.1989 r. w sprawie zasad prowadzenia pedagogicznej działalności innowacyjnej w szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych (Dz.U. 1989 nr 7).
101.Zarządzenie Prezydenta Miasta Szczecina z 27.04.2007 r. w sprawie zasad i trybu przyznawania uczniom Nagrody Prezydenta Miasta Szczecina za wybitne osiągnięcia szkolne, nr 219/07.
102.Zarządzenie Prezydenta Miasta Szczecina z 20.05.2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie zasad i trybu przyznawania uczniom Nagrody Prezydenta Miasta Szczecin za wybitne osiągnięcia szkolne, nr 209/13.
103.Źródła drukowane
104.Biblioteczka Reformy, Do dyrektorów szkół, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
105.Biblioteczka Reformy, Do samorządu terytorialnego, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2001.
106.Biblioteczka Reformy, O bibliotekach, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
107.Biblioteczka Reformy, O doskonaleniu nauczycieli, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
108.Biblioteczka Reformy, O nadzorze pedagogicznym, cz. 1, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
109.Biblioteczka Reformy, O nadzorze pedagogicznym, cz. 2, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
110.Biblioteczka Reformy, O nauczaniu języków obcych, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
111.Biblioteczka Reformy, O programach nauczania, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
112.Biblioteczka Reformy, O programie wychowawczym szkoły, Ministerstwo Edukacji Narodowej Warszawa 2001.
113.Biblioteczka Reformy, O reformie programowej, kształcenie zintegrowane, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
114.Biblioteczka Reformy, O reformie, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
115.Biblioteczka Reformy, O reorganizacji szkół, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
116.Biblioteczka Reformy, O sprawdzianie w szóstej klasie szkoły podstawowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2001.
117.Biblioteczka Reformy, O systemie finansowania oświaty, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2000.
118.Biblioteczka Reformy, O wychowaniu w szkole, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
119.Biblioteczka Reformy, O zasadach finansowania w 1999 roku, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.
120.Biuro Koordynacji Rozwoju Miasta, Raport o Stanie Miasta, Szczecin 1996.
121.Biuro Strategii Urzędu Miasta, Raport o Stanie Miasta, Szczecin 2014.
122.Deklaracja Programowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego uchwalona przez I walne Zgromadzenie Członków Społecznego Towarzystwa Oświatowego z 22.01.1989 r., http://www.sto.org.pl/deklaracja-programowa (4.01.2014).
123.Komitet Ekspertów ds. Edukacji Narodowej, Zarys koncepcji reformy systemu szkolnego w PRL, Warszawa 1989.
124.Ministerstwo Edukacji Narodowej, Biuro ds. Reformy Szkolnej, Protokół ze zjazdu uczestników II etapu prac nad zestawem podstaw programowych (minimów programowych) kształcenia ogólnego, Warszawa 1993.
125.Ministerstwo Edukacji Narodowej, Dobra i nowoczesna szkoła – kontynuacja przemian edukacyjnych. Projekt, Warszawa 1992.
126.Okręgowa Komisja Egzaminacyjna, Raport z roku 2002, Poznań 2003. Program Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i administracji „Bezpieczna Polska – Edukacja dla bezpieczeństwa” z 2004 roku.
127.Program Rządowy „Bezpieczna i przyjazna szkoła”, lata 2014–2016. Program Rządowy „Zero tolerancji dla przemocy w szkole”, lata 2006–2007.
128.Raporty tematyczne z badania, Współpraca szkół z podmiotami zewnętrznymi. Raport z badania instytucjonalnego przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów, Warszawa 2012.
129.Sprawozdanie z działalności Zarządu Miasta w latach 1994–1998, Szczecin 1998. Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Pomocowych UM, Raport o stanie miasta Szczecina, Szczecin 2008.
130.Opracowania statystyczne
131.Główny Urząd Statystyczny, Stopa bezrobocia w latach 1990–2017, www.stat.gov. pl. (12.05.2012).
132.Główny Urząd Statystyczny, Polska 1989–2014, Warszawa 2014.
133.Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2009/2010, Warszawa, http://www.stat. gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_e_education_in_2009-2010_school_year.pdf (5.01.2014).
134.Urząd Statystyczny w Szczecinie, Bank Danych Lokalnych, Dane Roczne, Szkolnictwo Podstawowe 2013–2014.
135.Rocznik Statystyczny, Edukacja i Wychowanie, Szczecin 2014, nr 8.
136.Wydawnictwa zwarte
137.20-lecie szkolnictwa niepublicznego 1989–2009, red. R. Rosowska, Bielsko-Biała 2009.
138.Antoszewski A., Społeczeństwo obywatelskie a proces konsolidacji demokracji, w: Studia z teorii polityki, t. 3, red. A. Czajkowski, L. Sobkowiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
139.Araszkiewicz F.W., Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918–1932, Wydawnictwo PAN, Wrocław 1972.
140.Aubry J., W szkole duchowej księdza Bosko, Wydawnictwo Poligrafii ITS, Kraków 1994.
141.Banach C., Społeczeństwo polskie wobec wyzwań transformacji systemowej, w: Koreferaty, Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN, Wydawnictwo Komitet Prognoz Polska 2000 plus, Warszawa 1998.
142.Barański A., Rozwadowska-Skrzeczyńska J., Szkoły niepubliczne. Przepisy i wyjaśnienia według stanu prawnego na dzień 1 maja 1996 roku, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.
143.Bartnik P., Blaski i cienie szczecińskiej oświaty 1992–1993, w: Kronika Szczecina 1992–1993, red. D. Dąbrowska, M. Frankel, K. Kozłowski, Archiwum Państwowe, Szczecin 1994.
144.Bartnik P., Przemiany w zachodniopomorskiej oświacie (1989–2007), w: Pomorze Zachodnie w latach 1945–2010, t. 1, red. K. Kozłowski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Kadruk, Szczecin 2012.
145.Bauman Z., Globalizacja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
146.Berlińska U., Euroregion Pomerania w perspektywie integracji europejskiej, w: Integracja i tożsamość, red. S. Flejterski, J. Jasnowska, W. Olejniczak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003.
147.Biokulturowe uwarunkowania rozwoju, sprawności i zdrowia, red. J. Rodziewicz- -Gruhn, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 2003.
148.Bober S. Walka o dusze dzieci i młodzieży w pierwszym dwudziestoleciu Polski Ludowej, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
149.Bosko J., Wspomnienia Oratorium, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2002.
150.Brakowski J., Życie i działalność księdza Lucjana Gierosa SDB, Kozbur, Szczecin 2008.
151.Brinken J., Szkolnictwo średnie ogólnokształcące, w: Pionierskie lata oświaty szczecińskiej 1945–1948, red. P. Zaremba, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975.
152.Cichosz M., Działalność społeczno-wychowawcza Kościoła katolickiego w środowisku lokalnym. Na przykładzie miasta Bydgoszczy, Instytut Wydawniczy Świadectwo, Bydgoszcz 1997.
153.Creese M, Earley P., Improving schools and governing bodies: Making a Difference, Routledge, London 2005.
154.Czasopiśmiennictwo okresu Drugiej Rzeczypospolitej jako źródło do historii edukacji, red. I. Michalska, G. Michalski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
155.Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna, GWP, Gdańsk 2006.
156.Dąbrowska D., Główne przemiany z życiu miasta 1990–1991, w: Kronika Szczecina 1990–1991, red. D. Dąbrowska, M. Frankel, K. Kozłowski, Archiwum Państwowe, Szczecin 1993.
157.Dąbrowska D., Główne przemiany z życiu miasta 1992-1993, w: Kronika Szczecina 1992–1993, red. D. Dąbrowska, M. Frankel, K. Kozłowski, Archiwum Państwowe, Szczecin 1994.
158.Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1968.
159.Delors J., Edukacja – w niej jest ukryty skarb, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Warszawa 1998.
160.Desramaut F., Ksiądz Bosko na tle swoich czasów (1815–1888), Wydawnictwo Poligrafii ITS, Kraków 1998.
161.Dorczak R., Modele współpracy szkoły z organizacjami w środowisku lokalnym, w: Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Drauss J., Terlecki R., Historia wychowania. Wiek XIX i XX, Wydawnictwo WAM Kraków 2006.
162.Drogi i bezdroża polskiej oświaty w latach 1945–2005. Próba wybiórczo-retrospektywnego spojrzenia, red. C. Kupisiewicz, Elipsa, Warszawa 2005.
163.Dziubiński Z., Szkoła i turystyka w Kościele rzymskokatolickim, SALOS RP, Warszawa 2015.
164.Ebert E.S., Culyer R.C., School: An Introduction to Education, Cengage Learning, London 2014.
165.Edmunds F., Pedagogika Rudolfa Steinera. Szkoły waldorfskie na świecie i w Polsce, Spectrum, Warszawa 1996.
166.Elsner D., Doskonalenie kierowania placówką oświatową. Wokół nowych pojęć i znaczeń, Mentor, Chorzów 1999.
167.Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, PWN, Warszawa– Wrocław 1997.
168.Fullan M., Odpowiedzialne i skuteczne kierowanie szkołą, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
169.Gamage D., Professional Development for Leaders and Managers of Self-Govering Schools, Springer, Dordrecht 2006.
170.Garbowska W., Szkolnictwo powszechne w latach 1932–1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976.
171.Gaś Z., Profilaktyka w szkole, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2009.
172.Gaś Z., Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2004.
173.Gawroński K., Stefan A., Zarządzanie placówką oświatową, PWN, Kraków 2006.
174.Gęsiecki J., Przemiany w edukacji, w: Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI w., red. M. Marod, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
175.Gęsiecki J., Uwarunkowania tworzenia oświaty samorządowej, w: Samorządowy model oświaty. Koncepcje i realia, red. E. Adamczyk, J. Gęsiecki, E. Matczak, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2001.
176.Gnitecki J., Pedagogika i edukacja u progu trzeciego tysiąclecia w obliczu przemian globalnych współczesnego świata, w: Pedagogika u progu trzeciego tysiąclecia, red. A. Nalaskowski, K. Rubacha, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2001.
177.Gołdyn P., Kronika szkolna jako nie(d)ocenione źródło do dziejów oświaty regionalnej, w: Badania historyczne w pedagogice. Konteksty źródłowe, red. W. Szulakiewicz, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.
178.Goral Z., Dziesięciolecie Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego w Szczecinie, w: Kronika Szczecina 2009, Archiwum Państwowe, Szczecin 2010.
179.Górska L., Wizje zawodu nauczyciela u progu trzeciego tysiąclecia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1995.
180.Grabarczyk I., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty. Szkolnictwo publiczne i niepubliczne w Polsce. Źródła i materiały, cz. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2003.
181.Grzybowski R., Edukacja w warunkach zniewolenia i autonomii (1945−2009), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
182.Grzybowski R., Systemowe uwarunkowania rozwoju oświaty i wychowania w Polsce w latach 1945–1956 (zarys problematyki), w: Wychowanie – opieka – kształcenie: z badań nad wybranymi problemami edukacji w XX i XXI wieku, red. M. Brodnicki, E. Gorloff, A. Kołakowski, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, 2010.
183.Gulczyńska J., Niepubliczne szkoły średnie ogólnokształcące w Poznaniu w okresie międzywojennym. Pensje, gimnazja, licea, w: Kronika Miasta Poznania 2001/4, Poznań 2001, s. 251–261.
184.Gulczyńska J., Reaktywacja szkolnictwa średniego ogólnokształcącego w Polsce w latach 1944–1948, w: Ad novum fructum. Z okazji jubileuszu poznańskich historyków wychowania, red. W. Jamrożek i in., UAM, Poznań 2007.
185.Gumuła T., Gimnazja w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku w świetle zawartości czasopism „Muzeum”, w: Czasopiśmiennictwo okresu Drugiej Rzeczypospolitej jako źródło do historii edukacji, red. I. Michalska, G. Michalski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
186.Gutek G.L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
187.Harpine E.C., Afterschool prevention programs for at risks students, Springer, New York 2013.
188.Herbst M., Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
189.Jaśko M., Dyrektor i nauczyciel wobec nowych zadań wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, w: Nauczyciel w świecie współczesnym, red. B. Muchacka, M. Szymański, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
190.Jeżowski, A., Finansowanie publiczne oświaty niepublicznej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2014.
191.Jung-Miklaszewska J., Rusakowska D., Szkoły społeczne in statu nascendi, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1995.
192.Karpiński A., Szkolnictwo niepaństwowe. Partnerstwo czy konkurencja?, MWN, Olecko 1997.
193.Kiciński K., Wizje szkoły w społeczeństwie posttotalitarnym, OPEN, Warszawa 1993.
194.Konarzewski K., Program szkolny, w: Sztuka nauczania, t. 2, red. K. Konarzewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
195.Konarzewski K., Reforma oświaty. Podstawa programowa i warunki kształcenia, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004.
196.Koperek J., Nowe demokracje i spór o naturę społeczeństwa obywatelskiego, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2001.
197.Kozłowski J., Wielkopolska pod zaborem pruskim w latach 1815–1918, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006.
198.Król J., Potrzeba badań regionalnych – spojrzenie historyka oświaty, w: Z dziejów oświaty. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Danucie Koźmian, red. I. Kość, E. Magiera, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
199.Król J., To idzie młodość: Związek Młodzieży Polskiej w szkole średniej ogólnokształcącej, Avalon, Kraków 2011.
200.Książek W., Rzecz o reformie edukacji 1997–2001, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa 2001.
201.Kubiak-Szymborska E., Edukacja wobec „bycia globalizowanym” i życia we współczesnej megalopolis, w: Etos pedagogów i edukacji wobec problemów globalizacji, red. U. Ustrowska, A.M. Tchorzewski, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002.
202.Kupisiewicz C., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
203.Kupisiewicz C., Projekty reform edukacyjnych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
204.Kupisiewicz Cz., Szkoła alternatywna – założenia, egzemplifikacje, w: Encyklopedia Pedagogiczna, cz. 2, red. W. Pomykało, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997.
205.Kurpiewska M., Kiedel M., 10 lat Szkoły Podstawowej Słoneczna w Szczecinie, Szczecin 2002.
206.Kwieciński Z., Mimikra czy sternik? Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego, w: Ewolucja tożsamości pedagogiki, red. H. Kwiatkowska, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Warszawa 1994.
207.Labuda G., Próba nowej systematyki i nowej interpretacji źródeł historycznych z Posłowiem, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2004.
208.Lewowicki T., Przemiany oświaty, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994.
209.Lewowicki T., Radziewicz J., Encyklopedia Pedagogiczna, cz. 3, red. W. Pomykało, Szkoła. Szkoła Państwowa, Publiczna, Niepubliczna, Prywatna, Społeczna, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997.
210.Magiera E., Ustawa o szkolnictwie prywatnych z 11 marca 1932 roku, w: Szkolnictwo niepubliczne w Polsce i w Europie w XX wieku, red. T. Jałmużny, W. Leżańska, Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi, Łódź 2002.
211.Maj A., Szkolnictwo katolickie w III RP (1989–2001), Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa 2002.
212.Majchrzyk-Mikuła J., Kozdroń A., Współpraca pedagogów z rodzicami w stymulowaniu rozwoju dziecka, w: Pedagogika tom XXIV, red. K. Redziński, M. Łopot, Częstochowa 2015.
213.Majewska A., Szkolnictwo salezjańskie w dobie rozwoju na przykładzie Inspektorii św. Wojciecha w Pile, Prowincja Salezjańska, Piła 2004.
214.Majewska A., Szkoła katolicka nową ofertą edukacyjną: na przykładzie Collegium Salesianum w Bydgoszczy, Unitex, Bydgoszcz 2002.
215.Majewski S., Prawno-organizacyjne podstawy funkcjonowania szkolnictwa prywatnego w II Rzeczpospolitej, w: Szkolnictwo niepubliczne w Polsce i w Europie w XX wieku, red. T., Jałmużna, W., Leżańska, Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi, Łódź 2002.
216.Majewski S., Rozmieszczenie prywatnych szkół średnich ogólnokształcących w II Rzeczypospolitej 1918–1939, w: Funkcja prywatnych szkół średnich w II Rzeczypospolitej, red. E.J. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2004.
217.Majorek C., Warsztat badawczy historyka wychowania dziejów najnowszych, w: Stan i perspektywy historii wychowania, red. W. Jamrożek, Wydawnictwo „Eruditus”, Poznań 1995.
218.Makowska M., Oświata niepubliczna jako forma aktywności obywatelskiej na Pomorzu Zachodnim po 1989 roku, w: W poszukiwaniu tożsamości. Od idei samorządności do samorządzenia, red. A. Makowski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2011.
219.Malec A., Miejsce szkolnictwa niepublicznego w demokratycznym społeczeństwie obywatelskim na przykładzie systemów oświatowych Polski, Austrii i Niemiec, rozprawa doktorska opracowana pod kierunkiem prof. dra hab. Jacka Wodza (Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych).
220.Mapa wynagrodzeń Polaków w 2010 roku, Kraków 2011, http://hrstandard.pl/ download/RAPORT_Mapa_wynagrodzen_Polakow.pl.
221.Matysiak A., Wpływ systemów wartości na wielkość kapitału społecznego, w: Działania zbiorowe – teoria i praktyka, red. A. Matysiak, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2003.
222.Melosik Z., Edukacja globalna: nadzieje i kontrowersje, w: Wprowadzenie do pedagogiki – wybór tekstów, red. T. Jaworska, R. Leppert, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1996.
223.Michalska I., Czasopiśmiennictwo w badaniach historyczno-pedagogicznych, w: Badania historyczne w pedagogice. Konteksty źródłowe, red. W. Szulakiewicz, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.
224.Miejsce i rola rodziców w polskim systemie edukacyjnym – materiały pokonferencyjne, Warszawa 2000.
225.Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, PWN, Poznań 1974.
226.Moś M., Ku szkole z klasą – o potrzebie współpracy nauczycieli z rodzicami, w: Razem tworzymy szkołę, red. Kowalski M., Rutkowska E., Stecewicz P., Oficyna Wydawnicza Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000.
227.Nakoneczna D., Jakim być? Kim być? Czyli o samorządności w Szkołach Twórczych, Towarzystwo Szkół Twórczych, Warszawa 1993.
228.Nakoneczna D., Klasy autorskie w Szkołach Twórczych, Towarzystwo Szkół Twórczych, Warszawa 1993.
229.Nalaskowski A., Szanse szkoły z wyboru, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1995.
230.Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1999.
231.Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
232.Olaszek J., Antysolidarnościowa propaganda władz PRL, w: NSZZ Solidarność 1980–1989, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, IPN, Warszawa 2010.
233.Oświata, wychowanie i kultura fizyczna w rzeczywistości społeczno- politycznej Polski Ludowej (1945–1989). Rozprawy i szkice, red. R. Grzybowski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
234.Parchimowicz A., Na piętnastolecie, w: Razem tworzymy szkołę, red. M. Kowalski, E. Rutkowska, P. Stecewicz, Oficyna Wydawnicza Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000.
235.Patriotyzm a wychowanie, red. E.J. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2009. Pawlak M., Serczyk J., Podstawy badań historycznych, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1994.
236.Pedagogika alternatywna – dylematy teorii i praktyki, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998.
237.Piasecki B., Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce – paradygmat rozwoju, w: Entrepreneurship and small Buisness Development in the 21st Century. Przedsiębiorczość i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w XXI w., red. B. Piasecki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002.
238.Pielachowski J., Organizacja, kierowanie i nadzór pedagogiczny w szkole: poradnik dla dyrektorów szkół oraz pracowników organów prowadzących i nadzorujących szkoły, Wydawnictwo eMPi², Poznań 2007.
239.Pisz Z., Kapitał społeczny jako wyzwanie edukacji, w: Polska wobec wyzwań edukacyjnych Unii Europejskiej, red. L. Dziewięcka-Bokun, A. Ładyżyńska, Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
240.Piwowarski R., Edukacja z perspektywy lokalnej i międzynarodowej, IBE, Warszawa 2006.
241.Plewka C., Oświata Zachodniopomorska w latach 1945–2002. O ideach i praktykach edukacyjnych, ZAPOL, Szczecin 2003.
242.Plewka C., Przemiany oświatowe po 1989 r. – stan i kierunek przebudowy, w: Z dziejów oświaty Pomorza Zachodniego 1945–2002, red. C. Plewka, Dokument, Szczecin 2003.
243.Plewka C., Role i zadania dyrektora współczesnej szkoły, w: Vademecum menadżera oświaty, red. C. Plewka, H. Bednarczyk, ITeE, Radom 2000.
244.Plewka C., Z dziejów oświaty Pomorza Zachodniego 1945–2002, Dokument, Szczecin 2003.
245.Popławska A., Idea samorządności. Podmiotowość, autonomia, pluralizm, Trans Humana, Białystok 2001.
246.Przyborowska B., Szkolnictwo niepubliczne w Polsce. Oczekiwania i rzeczywistość, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 1997.
247.Putkiewicz E., Wiłkomirska A., Szkoły publiczne i niepubliczne. Porównanie środowisk edukacyjnych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004.
248.Putnam R., Demokracja w działaniu: tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Kraków 1995.
249.Putnam R., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
250.Rabczuk W., Szkolnictwo prywatne w Europie Zachodniej i w Polsce, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
251.Radziewicz J., Edukacja alternatywna. O innowacjach mikrosystemowych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
252.Razem tworzymy szkołę, red. M. Kowalski, E. Rutkowska, P. Stecewicz, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2004.
253.Rutkowska E., Komunikacyjny model współpracy z rodzicami, w: Jak skutecznie nauczać i wychowywać we współczesnej szkole?, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1999.
254.School violence and primary prevention, red. T.W. Miller, Springer, New York 2008.
255.Sierzputowska E., Nastroje społeczne w latach: 1989–2014, Kancelaria Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa 1994, Raport nr 4.
256.Smaga M., Włudyga T., Instytucje gospodarki rynkowej, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
257.Sosnowski T., Przestrzeń „globalnej” wioski jako nowy czynnik edukacyjny, w: Funkcja prywatnych szkół średnich w II Rzeczypospolitej 1918-1939, red. E.J. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2004.
258.Społeczeństwo obywatelskie, red. A. Witkowska, A. Wierzbicki A., Oficyna Wydawnicza ASPRAJR, Warszawa 2005.
259.Szarkowska A., Szkoła prywatna w II Rzeczypospolitej – szansa czy konieczność? Na przykładzie uczniów szkół gimnazjalnych w województwie białostockim, w: W kręgu dorobku edukacyjnego II Rzeczypospolitej, red. K. Jakubiak, T. Maliszewski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
260.Szczepański J., Społeczne uwarunkowania rozwoju oświaty, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
261.Szkudlarek T., Wyzywanie pedagogiki krytycznej, w: Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, red. T. Szkudlarek, B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
262.Sztompka P., Prolegomena do teorii zaufania, w: Idee a urządzenie świata społecznego, red. E. Nowicka, M. Chołubiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
263.Szymański M.J., Kryzys i zmiana. Studia nad przemianami edukacyjnymi w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001.
264.Szymański M.J., Szanse i bariery tworzenia demokratycznej szkoły we współczesnym społeczeństwie, w: Szkoła, nauczyciele, uczniowie. Dyskusja o programie, metodzie i uczeniu się w Europie, red. T. Gomuła, T. Dyrda, Wydawnictwo UJK, Radom, Kielce 2010.
265.Śliwerski B., Czy szkoła może jeszcze wychowywać?, w: Jak skutecznie nauczać i wychowywać we współczesnej szkole?, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1999.
266.Śliwerski B., Edukacja autorska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
267.Śliwerski B., Paradygmaty współczesnej pedagogiki jedności, w: PAIDEIA – drogą do uniwersalizmu w wychowaniu, red. L. Pawelski, B. Urbanek, Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych, Szczecinek 2016.
268.Śliwerski B., Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
269.Śliwerski B., Rodzice na rzecz edukacji, w: Edukacja alternatywna, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
270.Tałasiewicz M., Chwała i dramat Stoczni Szczecińskiej, w: Kronika Szczecina 2009, red. K. Kozłowski, Archiwum Państwowe, Szczecin 2010.
271.Theiss W., Mała ojczyzna; perspektywa edukacyjna – utylitarna, w: Mała ojczyzna, Kultura. Edukacja. Rozwój lokalny, red. W. Theiss, Żak, Warszawa 2001.
272.Topolski J., Wprowadzenie do historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998.
273.Trzeciakowscy M., L., W dziewiętnastowiecznym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1982.
274.Unia Europejska, wybór materiałów, pomocy i źródeł, red. J. Ruszkowski, Zachodniopomorskie Centrum Informacji Europejskiej, Szczecin 2001.
275.Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
276.W kręgu dorobku edukacyjnego II Rzeczypospolitej, red. K. Jakubiak, T. Maliszewski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
277.Weinschenk R., Podstawy pedagogiki księdza Bosko, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1996.
278.Zachorska M., Zmiany w oświacie – koncepcje i uwarunkowania, w: Druga fala polskich reform, red. L. Kolarska-Bobińska, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1999.
279.Zahorska M., Szkoła. Między państwem, społeczeństwem a runkiem, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002.
280.Zalewska-Meler A., (Nie)obecne kategorie w obszarze zdrowia człowieka, Oficyna Wydawnicza Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009.
281.Zaremba P., Pionierskie lata oświaty szczecińskiej 1945–1948, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975.
282.Zbróg Z., Identyfikowanie i zaspokajanie potrzeb społecznych w niepublicznych szkołach podstawowych, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
283.Zeller P., Rola uczelni w procesie kreowania i rozwoju kapitału społecznego, w: Kapitał społeczny we wspólnotach, red. H. Januszek, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań 2005.
284.Zimoch-Piaskowska I., Prywatne średnie szkolnictwo ogólnokształcące w Częstochowie w latach 1945–1947, w: Pedagogika tom XXI, red. K. Rędziński, M. Łopot, Wydawnictwo AJD, Częstochowa 2012.
285.Artykuły
286.Bartnik P., Miejsca i rola szkoły masowej we współczesnym systemie wychowawczym. Zadania wychowawcy klasy i pedagoga szkolnego, „Dyrektor Szkoły” 1994, nr 5.
287.Bronisz D.A., Szkoły niepubliczne na świecie, „Dyrektor Szkoły” 2003, nr 9. Centrum Badań Opinii Społecznej o szkołach niepaństwowych, „Edukacja i Dialog” 1989, nr 9.
288.Chcemy kształcić elitę: rozmowa z Wojciechem Starzyńskim, prezesem Społecznego Towarzystwa Oświatowego, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1997, nr 7.
289.Ciechanowicz-Sarata A., Szkoła, która nie straszy, „Edukacja i Dialog” 1990, nr 12.
290.Czerepaniak-Walczak M., Komu i do czego potrzebna jest szkoła?, „Refleksje” 2012, nr 5.
291.Dąbrowski M., Czy warto mieć podstawy programowe, „Gazeta Szkoła” 2004, nr 39. Dzieci i rodzice razem. Ze szkołą nie musi być nudo, „Kurier Szczeciński” 1999, 21 czerwca.
292.Ernst-Milerska R., Badanie opinii rodziców jako praktyka demokratycznej kultury szkoły, „Studia z Teorii Wychowania” 2015, nr 6 (1).
293.Fabiś A., Ocena funkcjonowania szkoły przez rodziców uczniów szkół publicznych i niepublicznych, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2000, nr 3–4.
294.Goriszowski W., Problemy rozwoju szkolnictwa niepublicznego w Polsce, „Nowa Szkoła” 2003, nr 5.
295.Górniewicz J., Szkoła a demokracja, „Wychowanie na co dzień” 1996, nr 6.
296.Gulczyńska J., Problematyka oświaty w obradach krągłego stołu, „Pedagogika” 2009, nr 24.
297.Jak polityk z politykiem, „Głos Szczeciński” 1998, 16 luty.
298.Jeżowski A., Szkoły społeczne nie tylko w czas kryzysu, „Dyrektor Szkoły” 2002, nr 1.
299.Kalinowski C., Gminy a finansowanie szkół niepublicznych, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 7.
300.Kawecki M.J., Dziesięć zdań o dobrej edukacji, „Otwarta Szkoła” 1995, nr 7 (32).
301.Kawecki M.J., Głos Rodziców się liczy, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 10.
302.Kawecki M.J., Serce – tolerancja - dialog, „Otwarta Szkoła” 1995, nr 6 (31).
303.Knop B., Szkoła społeczna, ale jaka?, „Edukacja i Dialog” 1997, nr 9.
304.Kołodziejczyk W., Miejsce wartości w szkole – nowa koncepcja zarządzania, „Jakość w Edukacji” 2000, nr 1.
305.Konkurs Młody Polityk – Młody Europejczyk 2002, „Gazeta Wyborcza” 2002, 13 stycznia.
306.Kopyciński J., Szkoła społeczna drogą do demokracji, „Edukacja i Dialog” 1990, nr 17.
307.Kordziński J., Rodzice w szkole – nowe możliwości, „Edukacja i Dialog” 1997, nr 86.
308.Kozakiewicz D., Szkoła kolorowa – różnonarodowa, „Głos Szczeciński” 1999, 18– 19 września.
309.Krawczyk B.J., Kondycja szkół niepublicznych, „Nowa Szkoła” 2002, nr 5.
310.Krawczyk E., O historii i teraźniejszości szkół społecznych SOP w Płocku, „Szkoła Zawodowa” 1999, nr 8.
311.Kruszewski K., Szkolnictwo polskie: „katolickie” czy „europejskie”. Rozpoznanie bojem, „Polityka” 1992, nr 25.
312.Kubera E., Pogoda za oknem, „Kurier Szczeciński” 24.01.2014 r.
313.Kudła L., Szkolnictwo niepubliczne w Danii, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 10.
314.Leszczyński D., Przeobrażenia gospodarcze w Polsce w latach 1989-2016, „Refleksje 2015”, nr 12.
315.Łagoda A., Niepubliczne szkoły wyższe w Polsce jako środowisko tworzenia/budowania tożsamości podmiotowej, „Edukacja” 2006, nr 4.
316.Mendel M., Partnerstwo nauczycieli, rodziców, samorządów, „Edukacja i Dialog” 1999, nr 7.
317.Mikiewicz P., Dlaczego elitarne szkoły nie znikną? O nieusuwalności nierówności społecznych w edukacji, „Rocznik Lubuski” 2008, t. 34, cz. 1.
318.Najlepszy Młody Polityk, „Gazeta Wyborcza” 1998, 16 luty.
319.Ordery za serce. Tanowo wyróżnia, „Kurier Szczeciński” 2003, 22 października.
320.Orlikowska J., Dotacje udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego niepublicznym podmiotom prowadzącym szkoły i placówki oświatowe, „Prawo Budżetowe Prawa i Samorządu” 2016, nr 1 (4).
321.Osiatyński W., Sztuka społecznej organizacji, „Wiedza i Życie” 1996, nr 7 (29).
322.Ostaszewski K., Nowe definicje poziomów profilaktyki, „Remedium” 2005, nr 7–8, 2005.
323.Paciorek A., Czas amatorów, Czas zawodowców, „Edukacja i Dialog” 1990, nr 12.
324.Paciorek A., Rodzice w szkole, „Edukacja i Dialog” 1989, nr 11.
325.Pierwsza niepubliczna ma 10 lat. Szkoła, którą się lubi, „Kurier Szczeciński” 1999, 16 kwietnia.
326.Piwowarski R., Szkolnictwo niepubliczne w Polsce i wybranych krajach: Czechy. Węgry. Słowacja. USA, „Społeczeństwo Otwarte” 1996, nr 11.
327.Piwowarski R., Szkolnictwo niepubliczne we współczesnych systemach edukacyjnych polonisty, „Nowa Szkoła” 2004, nr 5.
328.Problemy wychowania w Polsce w roku 1990. Dokument Prymasowskiej Rady Społecznej. „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 32.
329.Puchalski Z., Badania jakości pracy szkół STO, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 1.
330.Ramlau Ł., Chudy rok szkolny, „Gazeta Wyborcza” 1991, 14–15 września.
331.Ryss R., Oczami praktyka. Zerwać z belferstwem, Rozmowa z Michałem Kaweckim, prezesem Koła STO w Szczecinie, ”Edukacja i Dialog” 1990, nr 16.
332.Sielatycki M., Szkoły niepubliczne jako element lokalnej oświaty, „Dyrektor Szkoły” 2010.
333.Sierocińska K. Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar i typy, „Studia Ekonomiczne” 2011, nr 1.
334.Sikorski W., Prestiż rodziców w szkole, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 10.
335.Skwiecińska M., Rozmowa z M. Kurpiewską współzałożycielką Szkoły Podstawowej „Słoneczna”, „Kurier Szczeciński” 1999.
336.Starzyński W., Nie ma dobrej szkoły bez współpracy z rodzicami, „Edukacja i Dialog” 2006, nr 9.
337.Śliwerski B., Demokracja w szkole – szkołą demokracji, „Edukacji i Dialog” 1995, nr 5.
338.Śliwerski B., Remanent reformowania oświaty w III RP, „Edukacja i Dialog” 1999, nr 3.
339.Śliwerski B., Szkoły wolne za granicą: Niemcy, Szwajcaria, „Edukacja i Dialog” 1998, nr 4.
340.Świda-Ziemba H., Ziemska M., Stanowisko Polskiego Forum Wolnej Oświaty, „Edukacja i Dialog” 1991, nr 8.
341.Świeboda J., Problemy narodowościowe w szkolnictwie galicyjskim (1772–1918), „Analecta” 1995, nr 4/2 (8).
342.Urbańska J., Szkolnictwo niepubliczne jako składnik systemu oświatowego, „Chowanna” 1997, t. 2.
343.Włodyjowska Z., Oświata nie tylko publiczna, „Dyrektor Szkoły” 2003, nr 2.
344.Wnęk I., Problemy polskiego szkolnictwa zaboru pruskiego i rosyjskiego na kartach „Szkoły” 1968–1914, „Biuletyn Historii Wychowania” 2008–2009, nr 24, s. 23–46.
345.Zbróg Z., Dynamika rozwój niepublicznych szkół podstawowych, Kielce, „Forum Oświatowe”
346.Zielińska A., Koncepcja szkolnictwa niepublicznego w wybranych krajach europejskich, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1996, nr 2.
347.Zieliński H.E., Paulo Freire: dialog, komunikacja, edukacja, „Edukacja” 2000, nr 2 (70).
348.Żakowska B., Działalność dydaktyczna, wychowawcza oraz opiekuńcza Szkoły Międzynarodowej w Szczecinie w kontekście rozwoju szkolnictwa niepublicznego po 1989 roku, „Przegląd Zachodniopomorski” 2015, nr 1.
349.Żurawski K., W szkole polsko-amerykańskiej. Młody polityk ‘99, „Kurier Szczeciński” 1999, 25 luty.
350.Źródła internetowe
351.http://szkolaprimus.pl
352.http://szkolatak.pl
353.http://eduparents.eu
354.http://www.encykolpedia-solidarność.pl
355.http://www.eurzad.szczecin.pl
356.http://www.greatlearning.com/ipc/
357.http://www.ksp.net.pl
358.http://www.mpips.gov.pl/spoleczenstwo-obywatelskie
359.http://www.npseo.pl/action/reports
360.http://www.oke.poznan.pl
361.http://www.oke.gda.pl
362.http://www.orzeczenia-nsa.pl
363.http://www.piwoni.pl/sp
364.http://www.polskoamerykanska.pl
365.http://www.polsko-niemiecka.pl
366.http://www.rodzciewszkole.edu.pl
367.http://www.słoneczna.szczecin.pl
368.http://www.stat.gov.pl
369.http://www.sto.org.pl
370.http://www.sto.org.pl/historia
371.http://www.szczecinblog.pl
372.http://www.szkoly-kusloncu.salezjanie.pl
373.http://www.wyspa.org.pl/konkurs-wyspa-zagadek
374.http://www.wup.pl
375.http://www.13lo.szczecin.pl
376.http://stat.gov.pl