T. (MCCC) 1226 - Rozprawy i Studia - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

ISBN: 978-83-7972-496-3 ISBN (online): 978-83-7972-748-3 ISSN: 0860-2751 OAI DOI: 10.18276/978-83-7972-748-3

Issue archive / T. (MCCC) 1226

Year of publication:	2021
Dziedzina:	Dziedzina nauk społecznych
Dyscyplina:	ekonomia i finanse
Authors:	Magdalena Soboń Uniwersytet Szczeciński

Information

Date of release of digital version under CC-BY-SA license: February 2024

Download issue file

Plik numeru

Abstract

Internet, stanowiąc rewolucję w technologiach informacyjno-komunikacyjnych, cieszy się rosnącą popularnością w obszarze wyszukiwania informacji o zdrowiu, które stając się coraz częściej tematem rozmów pacjentów z lekarzami, wpływają na istniejące relacje. W książce pokazano obraz tejże relacji w warunkach dostępu do internetowej informacji wsparty modelem zależności występujących między poszczególnymi jej elementami, łącznie z procesem akceptacji Internetu jako źródła informacji dla celów zdrowia.

Ponieważ efektem posiadania informacji zdrowotnej jest nawiązanie przez pacjen- tów opartych na wiedzy relacji z lekarzem, a przez to kształtowanie bardziej świado- mych zachowań, rozpoznano i opisano motywacje, postawy i zachowania pacjentów w zakresie poszukiwanie w Internecie informacji o zdrowiu, ustalono jak internetowa informacja o zdrowiu wpływa na zachowania pacjenta w kontakcie z lekarzem, zbadano postrzeganie przez lekarzy korzystania przez pacjentów z Internetu jako źródła informacji o zdrowiu oraz przeanalizowano wpływ e-informacji na relację lekarz–pacjent z perspektywy obu stron. W efekcie wykazano związek między informacją o zdrowiu pochodzącą z Internetu a zachowaniem pacjenta i lekarza POZ w reakcji na posiadaną wiedzę. Wskazano na potrzebę właściwego jej kształtowania w związku nie tylko z bu- dowaniem zadowolenia pacjenta, ale jej realnym wpływem na funkcjonowanie POZ.

Książka jest adresowana do pracowników ochrony zdrowia ze szczególnym uwzględ- nieniem lekarzy POZ i osób prowadzących tego typu placówki, studentów medycyny i kierunków powiązanych z ochroną zdrowia oraz kształcących kadry menedżerskie dla potrzeb sektora ochrony zdrowia.

Bibliography

1.	Abraham Ch., Sheeran P. (2005). The Health Belief Model [w:] M. Conner, P. Norman (red.), Pre- dicting health behaviour. Research and practice with social cognition models. Berkshire: Open University Press McGraw-Hill, s. 28–80.
2.	Adinolfi P., Starace F., Palumbo R. (2016). Health Outcomes and Patient Empowerment. „Journal of Health Management”, 18 (1), s. 117–133. Agner J., Braun K.L. (2018). Patient empowerme nt: A critique of individualism and systematic review of patient perspectives. „Patient Education and Counseling” 101, s. 2054–2064.
3.	Ahadzadeh A.S., Pahlevan Sharif S., Ong F., Khong K. (2015). Integrating health belief model and technology acceptance model: An investigation of health-related internet use. „Journal of Medical Internet Research” 17 (2), e45.
4.	Ahluwalia S., Murray E., Stevenson F., Kerr C., Burns J. (2010). ‘A heartbeat moment’: Qualitative study of GP views of patients bringing health information from the internet to a consulta- tion. „British Journal of General Practice” 60, s. 88–94.
5.	Ahmad F., Hudak P.L., Bercovitz K., Hollenberg E., Levinson W. (2006). Are physicians ready for patients with internet-based health information? „Journal of Medical Internet Research” 8, e22.
6.	Ajzen I. (1991). The theory of planned behaviour. „Organisational Behaviour and Human Decision Processes”, 50, s. 179–211.
7.	Ajzen I., Fishbein M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behaviour. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
8.	AlGhamdi K.M., Moussa N.A. (2012). Internet use by the public to search for health-related infor- mation. „International Journal of Medical Informatics” 81, s. 363–373.
9.	Alpay L., Verhoef J., Xie B., Te’eni D., Zwetsloot-Schonk J. (2009). Current challenge in consumer health informatics: Bridging the gap between access to information and information under- standing. „Biomedical informatics insights” 2, s. 1–10
10.	Alwi S., Murad M. (2018). Online Information Seeking: A Review of the Literature in the Health Domain. „International Journal of Computer and Information Engineering” 12 (12), s. 1025–1031.
11.	Anandarajan M., Simmers C., Igbaria M. (2000). An exploratory investigation of the antecedents and impact of Internet usage: An individual perspective. „Behaviour and Information Tech- nology” 19 (1), s. 69–85.
12.	Anderson J.G., Rainey M.R., Eysenbach G. (2003). The Impact of CyberHealthcare on the Physi- cian–Patient Relationship. „Journal of Medical Systems” 27 (1), s. 67–84.
13.	Andreassen H.K., Bujnowska-Fedak M.M., Chronaki C.E., Dumitru R.C., Pudule I., Santana S., Voss H., Wynn R. (2007). European citizens’ use of e-health services: a study of seven coun- tries. „BMC Public Health” 7 (1), s. 53.
14.	Andrews L., Gajanayake R., Sahama T. (2014). The Australian general public’s perceptions of having a personally controlled electronic health record (PCEHR). „International Journal of Medical Informatics” 83 (12), s. 889–900.
15.	Andrys-Wawrzyniak I., Jabłecka A. (2009). Zagadnienie komunikacji w relacji badacz-pacjent w badaniach klinicznych. „Farmacja Współczesna” 4, s. 181–191.
16.	Anker A.E., Reinhart A.M., Feeley T.H. (2011). Health information seeking: a review of measures and methods. „Patient Education and Counseling” 82 (3), s. 346–354.
17.	Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1997). Psychologia społeczna: serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.
18.	Arora N.K., Hesse B.W., Rimer B.K., Viswanath K., Clayman M.L., Croyle R.T. (2007). Frustrated and confused: the American public rates its cancer-related information-seeking experi- ences. „Journal of General Internal Medicine” 23, s. 223–228.
19.	Arrow K.J. (1963). Uncertainty and the Welfare Economics of Medical Care. „The American Eco- nomic Review” 53 (5), s. 941–973.
20.	Arrow K.J. (1979). Lecznictwo z punku widzenia niepewności i ekonomii dobrobytu. Eseje z teorii ryzyka. Warszawa: PWN.
21.	Aujoulat I., d’Hoore W., Deccache A. (2007). Patient empowerment in theory and practice: poly- semy or cacophony? „Patient Education and Counseling” 66, s. 13–20.
22.	Ayers S.L., Kronenfeld J.J. (2007). Chronic illness and health-seeking information on the Inter- net. „Health” 11 (3), s. 327–347.
23.	Baca-Marzecka A. (2013). Relacja lekarz – pacjent w kontekście komunikacyjnym, http://www. med-biznes.pl/nasze-artykuly/relacja-lekarz-pacjent-w-kontekscie-komunikacyjnym. html.
24.	Baker L., Wagner T.H., Singer S., Bundorf M.K. (2003). Use of the Internet and email for health care information. „Journal of the American Medical Association” 289 (18), s. 2400–2406
25.	Banaś J. (2010). Użycie modeli na potrzeby analizy użytkowników systemów informatycznych, ujęcie teoretyczne. „Organizacja i Zarządzanie. Kwartalnik naukowy” 3 (11), s. 5–16.
26.	Barański J. (2002). Interakcja lekarz–pacjent [w:] J. Barański, W. Piątkowski (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, s. 201–209.
27.	Basu A., Dutta M.J. (2008). The relationship between health information seeking and community participation: the roles of health information orientation and efficacy. „Health Communica- tion” 23, s. 70–79.
28.	Bates B.R., Romina S., Ahmed R., Hopson D. (2006). The effect of source credibility on consumers’ perceptions of the quality of health information on the Internet. „Medical Informatics and the Internet in Medicine” 31 (1), s. 45–52.
29.	Baulch J., Chester A., Brennan L. (2010). Adolescent and parent content preferences and predictors of intention to use an online healthy weight website for adolescents. „Journal of Applied Psychology” 6 (1), s. 18–26.
30.	Beauchamp T.L., Childress J.F. (1996). Zasady etyki medycznej. Warszawa: Książka i Wiedza. Becker M.H. (1974). The Health Belief Model and Personal Health Behavior. „Health Education Monographs” 2, s. 324–473.
31.	Bednarek-Michalska B. (2007). Ocena jakości informacji elektronicznej. Pułapki sieci. „Biuletyn EBIB”, 5 (86), http://www.ebib.pl/2007/86/a.php?bednarek.
32.	Behrens D., Glavin P., Wellman B. (2007). Connected lives North – Chapleau. Report on the intro- duction of high-speed Internet to a Northern Ontario rural community. Toronto: Bell Can- ada and University of Toronto.
33.	Benotsch E.G., Kalichman S., Weinhardt L.S. (2004). HIV-AIDS patients’ evaluation of health infor- mation on the internet: the digital divide and vulnerability to fraudulent claims. „Journal of Consulting and Clinical Psychology” 72 (6), s. 1004–1011.
34.	Berger M., Wagner T.H., Baker L.C. (2005). Internet use and stigmatized illness. „Social Science and Medicine” 61, s. 1821–1827.
35.	Berkman N.D., Sheridan S.L., Donahue K.E., Halpern D.J., Crotty K. (2011). Low health literacy and health outcomes: an updated systematic review. „Annals of Internal Medicine” 155 (2), s. 97–107.
36.	Bianco A., Zucco R., Nobile C.G., Pileggi C., Pavia M. (2013). Parents seeking health-related infor- mation on the Internet: cross-sectional study. „Journal of Medical Internet Research” 15 (9), e204.
37.	Bidmon S., Terlutter R., Rottl J. (2014). What explains usage of mobile physician-rating apps? Results from a web-based questionnaire. „Journal of Medical Internet Research” 16 (6), e148.
38.	Bik B., Przewoźniak L. (2005). Historia profesji promotora (edukatora) zdrowia [w:] W. Piątkowski, W. Brodniak (red.), Zdrowie i choroba. Perspektywa socjologiczna. Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza, 2005.
39.	Bittlingmayer U.H., Dadaczynski K., Sahrai D., van den Broucke D., Okan O. (2020). Digitale Gesundheitskompetenz – Konzeptionelle Verortung, Erfassung und Förderung mit Fokus auf Kinder und Jugendliche. „Bundesgesundheitsbl“ 63, s. 176–184.
40.	Blank G., Lutz C. (2018). Benefits and harms from Internet use: A differentiated analysis of Great Britain. „New Media and Society” 20 (2), s. 618–640.
41.	Bloom G., Standing H., Lloyd M. (2008). Markets, information asymmetry and health care: Towards new social contracts. „Social Science and Medicine” 66, s. 2076–2087.
42.	Boehm F.H. (2003). Building trust. „Family Practice News” 33, s. 12–18.
43.	Boguszewicz-Kreft M. (2009). Zarządzanie doświadczeniem klienta w usługach. Gdańsk: Wydaw- nictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
44.	Bonsignore C., Brolis E., Ionescu A., Karusinova V., Mitkova Z., Raps F., Renman V., Fedotova, N.R. (2017). Patient Empowerment and Centredness – European Health Parliament, https:// www.healthparliament.eu/wp-content/uploads/2017/09/EHP-papers_Patients-empow- erment.pdf.
45.	Borzekowski D.L., Fobil J.N., Asante K.O. (2006). Online access by adolescents in Accra: Ghanaian teens’ use of the Internet for health information. „Development and Psychopathology” 42, s. 450–458.
46.	Bos A.E., Visser G.C., Tempert B.F., Schaalma H. P. (2004). Evaluation of the Dutch AIDS informa- tion helpline: an investigation of information needs and satisfaction of callers. „Patient Education and Counseling” 54, s. 201–206.
47.	Bosslet G., Torke A., Hickman S., Terry C., Helft P. (2011). The Patient–Doctor Relationship and Online Social Networks: Results of a National Survey. „Journal of General Internal Medi- cine” 26 (10), s. 1168–1174.
48.	Bowes P., Stevenson F., Murray E., Ahluwalia S. (2012). “I need her to be a doctor”: patients’ experiences of presenting health information from the Internet in GP consultations. „British Journal of General Practice” 62 (604), s. 732–738.
49.	Brashers D.E., Neidig J.L., Haas S.M., Dobbs L.K., Cardillo L.W., Russell J.A. (2000). Communica- tion in the management of uncertainty: The case of persons living with HIV or AIDS. „Com- munication Monographs” 67 (1), s. 63–84.
50.	Bravo P., Edwards A., Barr P.J., Scholl I., Elwyn G., McAllister M. (2015). The Cochrane Healthcare Quality Research Group, Cardiff University, conceptualizing patient empowerment: a mixed methods study. „Health Services Research” 15, s. 252.
51.	Bright M.A., Fleisher L., Thomsen C., Morra M.E., Marcus A., Gehring W. (2005). Explor- ing e-health usage and interest among Cancer Information Service users: the need for personalized interactions and multiple channel remains. „Journal of Health Communica- tion” 10, s. 35–52.
52.	Brody H. (2000). The placebo response. Recent research and implications for family medicine. „Journal of Family Practice” 49 (7), s. 649–654.
53.	Broom A. (2005a). Medical specialists’ accounts of the impact of the Internet on the doctor/ patient relationship. „Health” 9 (3), s. 319–338.
54.	Broom A. (2005b). Virtually he@lthy: the impact of internet use on disease experience and the doctor-patient relationship. „Qualitative Health Research” 15 (3), s. 325–345.
55.	Brucks M. (1985). The effects of product class knowledge on information search behavior. „Journal of Consumer Research” 12, s. 1–16.
56.	Brzeziński T. (2000). Historia medycyny. Warszawa: Wyd. Lek. PZWL.
57.	Bujnowska-Fedak M.M., Staniszewski A., Steciwko A. (2007). Is Internet used for health pur- poses? – the Polish national survey. „Journal of Telemedicine and Telecare” 13 (1), s. 16–19.
58.	Bujnowska-Fedak M.M., Waligóra J., Mastalerz-Migas A. (2019). The Internet as aSource of Health Information and Services [w:] M. Pokorski (red.), Advancements and Innovations in Health Sciences. Advances in Experimental Medicine and Biology, vol. 1211. Cham: Springer. Bukowska-Piestrzyńska A. (2010). Finansowanie marketingu w ochronie zdrowia. Warszawa: CeDeWu.
59.	Buntin M.B., Burke M.F., Hoaglin M.C., Blumenthal D. (2011). The benefits of health information technology: A review of the recent literature shows predominantly positive results. „Health Affairs” 30 (3), s. 464–471.
60.	Burrows R., Nettleton S., Pleace N., Loader B., Muncer S. (2000). Virtual community care? Social policy and the emergence of computer mediated social support. „Information, Communica- tion and Society” 3 (1), s. 95–121.
61.	Calnan M., Rowe R. (2005). Trust relations in the ‘new’ NHS: Theoretical and methodological chal- lenges, https://www.kent.ac.uk/scarr/publications/WkPaper14 (1)CalnanRowe.pdf.
62.	Case D.O., Andrews J.E., Johnson J.D., Allard S.L. (2005). Avoiding versus seeking: The relation- ship of information seeking to avoidance, blunting, coping, dissonance, and related con- cepts. „Journal of the Medical Library Association” 93 (3), s. 353–362.
63.	Case D.O., Given L.M. (2016). Looking for information: A survey of research on information seeking, needs, and behavior. New York: Academic Press.
64.	Cassell E. (1986). The Changing Concept of the Ideal Physician. „Daedalus” 115 (2), s. 185–208.
65.	Castells M. (2003). Galaktyka Internetu. Poznań: Rebis.
66.	Castleton K., Fong T., Wang-Gillam A., Waqar M.A., Jeffe D.B., Kehlenbrink L., Gao F., Govin- dan R. (2011). A survey of Internet utilization among patients with cancer. „Support Care Cancer” 19 (8), s. 1183–1190.
67.	Castro E.M., van Regenmortel T., Vanhaecht K., Sermeus W., van Hecke A. (2016). Patient empowerment, patient participation ant patient-centeredness in hospital care: a concept analysis based on a literature review. „Patient Education and Counseling” 99, s. 1923–1939.
68.	Champion V.L., Skinner C.S. (2008). The health belief model [w:] K. Glanz, B.K. Rimer, K. Viswa- nath (red.), Health behavior and health education. Theory, Research and Practice. San Fran- cisco: Jossey-Bass, s. 45–65.
69.	Chang C.-C., Lin C.-Y., Chen Y.-C., Chin Y.-C. (2009). Predicting information-seeking intention in academic digital libraries. „The Electronic Library” 27 (3), s. 448–460.
70.	Chang Ch.-Ch., Huang M.-H. (2020). Antecedents predicting health information seeking: A sys- tematic review and meta-analysis. „International Journal of Information Management” 54, 102115.
71.	Charles C., Gafn A., Whelan T. (2000). How to improve communication between doctors and patients learning more about the decision making context is important. „BMJ” 320, 1220.
72.	Chau P.Y., Hu P.J. (2001). Information technology acceptance by individual professionals: a model comparison approach. „Decision Science” 32, s. 699–719.
73.	Chau P.Y., Hu P.J. (2002). Examining a model of information technology acceptance by individual professionals: an exploratory study. „Journal of Management Information Systems” 18, s. 191–229.
74.	Chen C.C., Wu J., Crandall R.E. (2007). Obstacles to the adoption of radio frequency identifica- tion technology in the emergency rooms of hospitals. „International Journal of Electronic Healthcare” 3, s. 193–207.
75.	Chen M.S., Land K.C. (1986). Testing the Health Belief Model: LISREL Analysis of Alternative Mod- els of Causal Relationships Between Health Beliefs and Preventive Dental Behavior. „Social Psychology Quarterly” 49 (1), s. 45–60.
76.	Chen Y.C., Li I.C. (2009). Effectiveness of interventions using empowerment concept for patients with chronic disease: a systematic review. „JBI library if Systematic Reviews” 7,s. 1179–1233.
77.	Chismar W.G., Wiley-Patton S. (2002). Test of the technology acceptance model for the internet in pediatrics. „Proceedings of the annual symposium of the American medical informatics association”, s. 155–159.
78.	Chiu Y.-C. (2011). Probing, impelling, but not offending doctors: the role of the internet as an information source for patients’ interactions with doctors. „Qualitative Health Research” 21 (12), s. 1658–1666.
79.	Chou C., Wu H.-C., Chen C.-H. (2011). Re-visiting college students’ attitudes toward the Internet- based on a 6-T model: Gender and grade level difference. „Computers and Education” 56 (4), s. 939–947.
80.	Chowdhury S. (2005). The Role of Affect- and Cognition-based Trust in Complex Knowledge Shar- ing. „Journal of Managerial Issues” 17 (3), s. 310–326.
81.	Chung J.E. (2013). Patient-provider discussion of online health information: Results from the 2007 health information national trends survey (HINTS). „Journal of Health Communication” 18, s. 627–648.
82.	Cianciara D. (2006). Ocena struktury oraz użyteczności informacji zawartych w materiałach reklamujących produkty lecznicze dostępne bez recepty z perspektywy nowego zdrowia publicznego [rozprawa habilitacyjna]. Warszawa: Państwowy Zakład Higieny.
83.	Cilliers L., Viljoen K.L., Chinyamurindi W.T. (2018). A study on students’ acceptance of mobile phone use to seek health information in South Africa. „Health Information Management” 47 (2), s. 59–69.
84.	Cline R.J., Haynes K.M. (2001). Consumer health information seeking on the Internet: The state of the art. „Health Education Research” 16 (6), s. 671–692.
85.	Coeckelbergh M. (2012). A technology acceptance models review. „Technology as Skill and Activ- ity” 16 (3), s. 208–230.
86.	Cole J., Kiriaev O., Malpas P., Cheung G. (2017). ‘Trust me, I’m a doctor’: a qualitative study of the role of paternalism and older people in decision-making when they have lost their capacity. „Australasian Psychiatry” 25 (6), s. 549–553.
87.	Commission of the European Communities (2004). Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. e-Health – making healthcare better for European citizens: An action plan for a European e-Health Area. Brussels, 30.4.2004, COM (2004) 356 final.
88.	Commission of the European Communities (2002). Communication from the Commission to the Council, The European Parliament, The Economic and Social Committee and the Commit- tee of the Regions: eEurope 2002: Quality Criteria for Health related Websites. Brussels, 29.11.2002, COM (2002) 667 final.
89.	Compeau D.R., Higgings C.A. (1995). Computer self-efficacy: development of a measure and initial test. „Management Information Systems Quarterly” 19, s. 189–211.
90.	Cotten S.R., Gupta S.S. (2004). Characteristics of online and offline health information seek- ers and factors that discriminate between them. „Social Science and Medicine” 59 (9), s. 1795–1806.
91.	Cox B. (2002). The impact of the Internet on the GP-patient relationship. „Informatics in Primary Care” 10, s. 95–98.
92.	CSOIZ (2009). Kierunki informatyzacji „e-Zdrowie Polska” na lata 2011–2015. Warszawa, http:// www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/kierunki_e_zdrowie_09022011.pdf.
93.	CSOIZ (2017). Strategia e-Zdrowia w Polsce na lata 2018–2020. Warszawa, https://csioz.gov. pl/aktualnosci/szczegoly/prezentacja-strategii-rozwoju-e-zdrowia-w-polsce-na- lata-2018-2022/page/4/#.

Relacja lekarz–pacjent w warunkach dostępu do internetowej informacji o zdrowiu