ISBN: 978-83-7972-683-7
ISBN (online): 978-83-7972-673-8
ISSN: 0860-2751
OAI
DOI: 10.18276/978-83-7972-673-8
Lista wydań / T. (MCCCLXXI) 1297
| Rok wydania: | 2023 |
| Dziedzina: | Dziedzina nauk społecznych |
| Dyscyplina: | nauki o zarządzaniu i jakości |
| Słowa kluczowe: | wizualizacja danych wizualizacja informacji zniekształcenia na wykresach dobre praktyki tworzenia wizualizacji |
| Autorzy: |
Ewa
Krok
Uniwersytet Szczeciński |
Informacje
Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: grudzień 2023
Abstrakt
Monografię poświęcono zagadnieniom wizualizacji. Dokonano systematyzacji pojęć, przeanalizowano istotne elementy, których znajomość rzutuje na jakość tworzonych wizualizacji i tym samym wpływa na skuteczność przekazywania treści, co z biznesowego punktu widzenia często decyduje o trafności podejmowanych działań. W publikacji zawarto wiele cennych wskazówek, dotyczących zasad opracowywania wizualizacji, pochodzących od światowej klasy specjalistów. Poruszono aspekty, jakie wpływają na czytelność i jednoznaczność przekazu, a także na jego dostępność. Dokonano przeglądu witryn i serwisów internetowych poświęconych wizualizacjom, selektorom wykresów oraz narzędziom informatycznym wspierającym tworzenie grafik. Przedstawiono też możliwości wypaczania faktów i manipulacji przy przekazie informacji, jakie zdarza się stosować projektantom wykresów w celu wywołania u odbiorcy określonego sposobu myślenia o prezentowanej sytuacji. Przeanalizowano przekłamania wynikające ze świadomego wykorzystania funkcjonalności komputerowych programów graficznych stosowanych do tworzenia wykresów, a także zniekształcenia będące efektem celowego doboru takich, a nie innych danych do wizualizacji. W ostatnim rozdziale monografii zaprezentowano analizę wyników badania umiejętności studentów w zakresie tworzenia wykresów na podstawie opisu słownego, co pozwoliło na identyfikację najczęściej popełnianych błędów ograniczających czytelność wizualizacji i wpływających na jej jakość.
Bibliografia
| 1. | Bauer M., Johnson-Laird P. (1993). How diagrams can improve reasoning. Psychological Science 4(6), 372–378. DOI: 10.1111/j.1467-9280.1993.tb00584.x. |
| 2. | Bertschi S., Bresciani S., Crawford T., Goebel R., Kienreich W., Lindner M., Sabol V., Moere A. (2011). What is knowledge visualization? Perspectives on an emerging discipline, w: Proceedings of the International Conference on Information Visualisation, 329–336. DOI: 10.1109/IV.2011.58. |
| 3. | Biecek P. (2014). Odkrywać! Ujawniać! Objaśniać! Zbiór esejów o sztuce pokazywania danych. Warszawa: Fundacja Naukowa SmarterPoland.pl. http://www.biecek.pl/Eseje/. |
| 4. | Bresciani S., Eppler M.J. (2015). The Pitfalls of Visual Representations. SAGE Open 5(4). DOI: 10.1177/2158244015611451. |
| 5. | Burkhard R.A. (2004). Learning from architects: the difference between knowledge visualization and information visualization, w: Proceedings of Eighth International Conference on Information Visualization (04.2004), 519–524. IEEE, London |
| 6. | Burkhard R.A. (2005). Towards a Framework and a Model for Knowledge Visualization: Synergies Between Information and Knowledge Visualization. Conference Knowledge and Information Visualization Searching for Synergies. DOI: 10.1007/11510154_13. |
| 7. | Cairo A. (2012). The Functional Art: An introduction to information graphics and visualization. Berkeley: New Riders. |
| 8. | Cairo A. (2016). The Truthful Art: Data, Charts, and Maps for Communication. Berkeley: New Riders. |
| 9. | Cairo A. (2018). In visualization, white space is your friend. https://questionsindataviz.com/2018/01/06/is-white-space-always-your-friend/. |
| 10. | Cairo A. (2020). How Charts Lie: Getting Smarter about Visual Information. New York: W.W. Norton & Company. |
| 11. | Camões J. (2016). Data at Work: Best practices for creating effective charts and information graphics in Microsoft Excel. Berkeley: New Riders. |
| 12. | Card S.K., Mackinlay J.D., Shneiderman B. (1999). Readings in Information Visualization; Using Vision to think. Los Altos, CA: Morgan Kaufmann. |
| 13. | Chan V. (2017) Getting it right: why infographics are not the same as data visualizations. https://blog.prototypr.io/getting-it-right-why-infographics-are-not-the-same-as-data-visualizations-a23da7de745e. |
| 14. | Chen M., Ebert D., Hagen H., Laramee R.S., Van Liere R., Ma K.-L., Ribarsky W., Scheuermann, G., Silver D. (2009). Data, Information, and Knowledge in Visualization. Computer Graphics and Applications, IEEE. 29(1), 12–19. DOI: 10.1109/MCG.2009.6. |
| 15. | Cicharski B. (2021). Kłamstwo ma krótką oś Y, czyli jak wykreślić nieprawdę. Finanse i Controlling 73. |
| 16. | Czapiewski B. (2010). Projektowanie wykresu krok po kroku. https://skuteczneraporty.pl/blog/projektowanie-wykresy-krok-po-kroku/. |
| 17. | Dylak S. (2012). Alfabetyzacja wizualna jako kompetencja współczesnego człowieka, w: W. Skrzydlewski, S. Dylak (red.), Media – Edukacja – Kultura. Poznań–Rzeszów: Polskie Towarzystwo Technologii i Mediów Edukacyjnych, 119–132. |
| 18. | Ellis W.D. (1938). A Source Book of Gestalt Psychology. New York: Harcourt, Brace & World. DOI: 10.1037/11496-000. |
| 19. | Emery A.A. (2021). Designing accessible data visualizations. 10 Quick Wins. https://depictdatastudio.gumroad.com/l/accessibility, https://gumroad.com/l/NILdp. |
| 20. | Eppler M.J. (2011). What is an effective knowledge visualization? Insights from a review of seminal concepts, w: Proceedings of the International Conference on information Visualisation, 3–12. DOI: 10.1109/IV.2011.13. |
| 21. | Falkowitz R. (2019). Information Visualization or Data Visualization? Concentric Circle Consulting. https://www.3cs.ch/information-visualization-data-visualization/. |
| 22. | Few S. (2009). Now You See It: Simple Visualization Techniques for Quantitative Analysis. Oakland: Analytics Press. |
| 23. | Few S. (2012). Show Me the Numbers: Designing Tables and Graphs to Enlighten. Oakland: Analytics Press. |
| 24. | Few S. (2013). Information Dashboard Design: Displaying Data for At-a-glance Monitoring. Oakland: Analytics Press. |
| 25. | Franconeri S. (2019). Multiple views on how to choose a visualization. https://medium.com/multiple-views-visualization-research-explained/multiple-views-on-how-to-choose-a-visualization-b3ffc99fcddc. |
| 26. | Gatto M.A.C. (2015). Making Research Useful: Current Challenges and Good Practices in Data Visualization. Oxford: Reuters Institute for the Study of Journalism, University of Oxford. |
| 27. | Glenberg A., Langston M. (1992). Comprehension of illustrated text: pictures help to build mental models. Journal of Memory and Language 31(2), 129–151. DOI: 10.1016/0749-596X(92)90008-L. |
| 28. | Kahneman D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina. |
| 29. | Kelleher C., Wagener T. (2011). Ten guidelines for effective data visualization in scientific publications. Environmental Modelling and Software 26(6), 822–827. DOI: 10.1016/j.envsoft.2010.12.006. |
| 30. | Kirk A. (2019). Data Visualisation: A Handbook for Data Driven Design. Thousand Oaks: SAGE Publications Ltd. |
| 31. | Koffka K. (1935). The Principles of Gestalt Psychology. New York: Harcourt, Brace & World. |
| 32. | Kosslyn S.M. (1980). Images and Mind. Cambridge: Harvard University Press. |
| 33. | Krok E. (2013). Determinanty skłonności pracowników do dzielenia się wiedzą – koncepcja diagnozy dla potrzeb zarządzania. Szczecin: Volumina. |
| 34. | Krok E. (2021) Visualization on charts – manipulations and distortions. Knowledge-Based and Intelligent Information & Engineering Systems: Proceedings of the 25th International Conference KES2021. Procedia Computer Science 192, 3932–3944. DOI: 10.1016/j.procs.2021.09.168. |
| 35. | Krok E. (2022). Assessment of students’ skills in visual communication of information. Knowledge-Based and Intelligent Information & Engineering Systems: Proceedings of the 26th International Conference KES2022. Procedia Computer Science 207, 2891–2900. DOI: 10.1016/j.procs.2022.09.347. |
| 36. | Król K. (2019). Map charts: visualisation of statistical data on a background map – case study. Geomatics, Landmanagement and Landscape (GLL) 4, 171–181. DOI: 10.15576/GLL/2019.4.171. |
| 37. | Larkin J., Simon H. (1987). Why a diagram is (sometimes) worth ten thousand words. Cognitive Science 11, 65–99. DOI: 10.1111/j.1551-6708.1987.tb00863.x. |
| 38. | Leo S. (2019). Mistakes, we’ve drawn a few. Learning from our errors in data visualisation. The Economist. https://medium.economist.com/mistakes-weve-drawn-a-few-8cdd8a42d368. |
| 39. | Manovich L. (2010). What is visualization? The Journal of the Initiative for Digital Humanities, Media, and Culture 2(1), 1–32. |
| 40. | Marchese F.T., Banissi E. (2013). Knowledge Visualization Currents: From Text to Art to Culture. London: Springer-Verlag. DOI: 10.1007/978-1-4471-4303-1. |
| 41. | Medyńska-Gulij B. (2011). Kartografia i geowizualizacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. |
| 42. | Meirelles I. (2013). Design for Information: An Introduction to the Histories, Theories, and Best Practices Behind Effective Information Visualizations. Beverly: Rockport Publishers. |
| 43. | Meyer R. (2010). Knowledge Visualization. Trends in Information Visualization 32, 63–84. |
| 44. | Midway S.R. (2020). Principles of Effective Data Visualization. Paterns Perspective 1(9). DOI: 10.1016/j.patter.2020.100141. |
| 45. | Miller G.A. (1956). The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information. Psychological Review 63, 81–97. DOI: 10.1037/h0043158. |
| 46. | Mills J.H., Thurlow A., Mills A.J. (2010). Making sense of sensemaking: the critical sensemaking approach. Qualitative Research in Organizations and Management: An International Journal 5(2), 182–195. DOI: 10.1108/17465641011068857. |
| 47. | Motylińska P. (2014). Wybrane zagadnienia wizualizacji w nauce o informacji, w: A. Korycińska-Huras, M. Janiak (red.), Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym: badania, zasoby, użytkownicy. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 406–427. |
| 48. | Munzner T. (2009). Visualization. w: P. Shirley, S. Marschner (red.), Fundamentals of Computer Graphics. Natick: AK Peters, 675–707. DOI: 10.1201/9781315372198-26. |
| 49. | Nielsen C.B. (2016). Visualization: A Mind-Machine Interface for Discovery. Trends in Genetics 32(2), 73–75. DOI: 10.1016/j.tig.2015.12.002. |
| 50. | Nonaka I. (1991). The Knowledge-Creating Company. Harvard Business Review 69(6), 96–104. |
| 51. | Novick L.R. (2001). Spatial diagrams: Key instruments in the toolbox for thought. The psychology of learning and motivation 40, 279–325. DOI: 10.1016/S0079-7421(00)80023-7. |
| 52. | Nussbaumer Knaflic C. (2015). Storytelling with Data: A Data Visualization Guide for Business Professionals. Hoboken: Wiley. |
| 53. | Olshannikova E., Ometov A., Koucheryavy Y., Olsson T. (2015). Visualizing Big Data with augmented and virtual reality: challenges and research agenda. Journal of Big Data 2(1), 22. DOI: 10.1186/s40537-015-0031-2. |
| 54. | Pugsley S. (2022). Telling a Great Data Story: A Visualization Decision Tree. https://www.kdnuggets.com/2021/02/telling-great-data-story-visualization-decision-tree.html. |
| 55. | Renaud K., van Biljon, J. (2017). Charting the Path towards Effective Knowledge Visualisations, w: Proceedings of the Southern African Institute of Computer Scientists and Information Technologists, South Africa, (SAICSIT’17). Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/3129416.3129421. |
| 56. | Riche N.H., Hurter Ch., Diakopoulos N., Carpendale S. (2018). Data-Driven Storytelling. Boca Raton: A K Peters/CRC Press. |
| 57. | Robbins N.B. (2013). Creating More Effective Graphs. Katy: Chart House. |
| 58. | Roberts J.C., Ritsos P.D., Badam S.K., Brodbeck D., Kennedy J., Elmqvist N. (2014). Visualization beyond the desktop-the next big thing. IEEE Computer Graphics and Applications 34(6), 26–34. DOI: 10.1109/MCG.2014.82. |
| 59. | Schwabish J.A. (2016). Better Presentations: A Guide for Scholars, Researchers, and Wonks. New York: Columbia University Press. DOI: 10.7312/schw17520. |
| 60. | Schwabish J.A. (2020). Elevate the Debate: A Multilayered Approach to Communicating Your Research. Hoboken: Wiley. |
| 61. | Shepard R.N., Cooper L.A. (1982). Mental Images and Their Transformations. Cambridge: MIT Press. |
| 62. | Shirley P., Marschner S. (red.) (2009). Fundamentals of Computer Graphics. Natick: AK Peters. |
| 63. | Stanimir A. (2012). Różne techniki prezentacji powiązań kategorii zmiennych niemetrycznych. Ekonometria 3(37), 9–25. |
| 64. | Steczkowski J., Zeliaś A. (1981). Statystyczne metody analizy cech jakościowych. Warszawa: PWE. |
| 65. | Stevens S.S. (1959). Measurement, psychophysics and utility, w: C.W. Churchman, P. Ratoosh (red.), Measurement: Definitions and Theories. New York: Wiley. |
| 66. | Szews P. (2017). Wizualizacja przekazu w dziennikarstwie. Infografika i data journalism w wybranych mediach. Praca doktorska, Uniwersytet Łódzki. |
| 67. | Taei P. (2018). What is an infographic? And how is it different from a data visualization? https://towardsdatascience.com/what-is-an-infographic-and-how-is-it-different-from-a-data-visualization-a92c23b35197. |
| 68. | Tal A., Wansink B. (2016). Blinded with science: Trivial graphs and formulas increase ad persuasiveness and belief in product efficacy. Public Understanding of Science 25(1), 117–125. DOI: 10.1177/0963662514549688. |
| 69. | Tufte E.R. (2007). The Visual Display of Quantitative Information. Cheshire: Graphics Press. |
| 70. | Valkanova N., Jorda S., Vande Moere A. (2015). Public visualization displays of citizen data: Design, impact and implications. International Journal of Human Computer Studies 81, 4–16. DOI: 10.1016/j.ijhcs.2015.02.005. |
| 71. | Van Biljon J., Renaud K. (2015). Do Visualizations Ease Dissertation Assessment?, w: Proceedings of the 44th Annual Southern African Computer Lecturers Association, 177–185. |
| 72. | Van Stralen D. (2015). Ambiguity. Journal of Contingencies and Crisis Management 23(2), 47–53. DOI: 10.1111/1468-5973.12082. |
| 73. | Ware C. (2013). Information Visualization. Perception for Design. Burlington: Morgan Kaufmann. |
| 74. | Wexler S., Shaffer J., Cotgreave A. (2017). The Big Book of Dashboards: Visualizing Your Data Using Real-World Business Scenarios. Hoboken: Wiley. DOI: 10.1002/9781119283089. |
| 75. | Wilke C.O. (2020). Podstawy wizualizacji danych. Zasady tworzenia atrakcyjnych wykresów. Gliwice: Helion. |
| 76. | Wong Dona M. (2013). The Wall Street Journal Guide to Information Graphics: The Dos and Don’ts of Presenting Data, Facts, and Figures. New York: W.W. Norton & Company. |
| 77. | Yaacob S., Liang H., Mohamad N. (2017). Towards a characterization of complex visualizations. Open International Journal of Informatics (OIJI) 5, 19–29. |
| 78. | Yau N. (2011). Visualize This: The Flowing Data Guide to Design, Visualization, and Statistics. Hoboken: Wiley. |
| 79. | Yusoff Z., Katmon S.A., Ahmad M.N., Miswan S.H.M. (2013). Visual representation: Enhancing students’s learning engagement through knowledge visualization, w: International Conference on Informatics and Creative Multimedia, 242–247. DOI: 10.1109/ICICM.2013.48. |
| 80. | Zhang Y., He X., Xie J., Wang Z. (2008). Study on the knowledge visualization and creation supported Kmap platform, w: 1st International Workshop on Knowledge Discovery and Data Mining, WKDD, 154–159. |
| 81. | Portale i strony internetowe, do których odwołania pojawiają się w tekście |
| 82. | http://chartchoosercards.com/ |
| 83. | http://chartmaker.visualisingdata.com/ |
| 84. | http://visualizationuniverse.com/ |
| 85. | https://adioma.com/ |
| 86. | https://coolinfographics.com/ |
| 87. | https://datavizcatalogue.com/ |
| 88. | https://datavizproject.com/ |
| 89. | https://depictdatastudio.com/ |
| 90. | https://experception.net/ |
| 91. | https://extremepresentation.com/ |
| 92. | https://flowingdata.com/ |
| 93. | https://gravyanecdote.com |
| 94. | https://infonewt.com/ |
| 95. | https://insights.datylon.com/stories |
| 96. | https://kulturawrazliwa.pl/wiedza/jak-stworzyc-tekst-alternatywny-krotki-poradnik/ |
| 97. | https://policyviz.com/ |
| 98. | https://readable.com/ |
| 99. | https://stephanieevergreen.com/ |
| 100. | https://support.microsoft.com/pl-pl/office/dost%C4%99pne-typy-wykres%C3%B3w-w-pakiecie-office-a6187218-807e-4103-9e0a-27cdb19afb90 |
| 101. | https://thenounproject.com/ |
| 102. | https://www.data-to-viz.com/ |
| 103. | https://www.datawrapper.de/ |
| 104. | https://www.datylon.com/ |
| 105. | https://www.edwardtufte.com/bboard/q-and-a-fetch-msg?msg_id=00002o |
| 106. | https://www.esri.pl/arcgis/ |
| 107. | https://www.ferdio.com/ |
| 108. | https://www.geckoboard.com/ |
| 109. | https://www.iconfinder.com/ |
| 110. | https://www.juiceanalytics.com/chartchooser/ |
| 111. | https://www.kdnuggets.com/wp-content/uploads/pugsley-visualization-decision-tree-kd-v12.jpg |
| 112. | https://www.qlik.com/blog/patrik-lundblad/ |
| 113. | https://www.statsoft.pl/textbook/ |
| 114. | https://www.visualisingdata.com/ |
| 115. | https://www.visual-literacy.org/ |