Rok wydania: | 2024 |
Dziedzina: | Dziedzina nauk społecznych |
Dyscyplina: | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Słowa kluczowe: | zadania publiczne samorząd terytorialny gospodarka finansowa JST finansowanie zadań publicznych efektywność samorządu terytorialnego kondycja finansowa JST |
Autorzy: |
Małgorzata
Gorzałczyńska-Koczkodaj
Uniwersytet Szczeciński Krystyna Nizioł Uniwersytet Szczeciński Elżbieta Ociepa-Kicińska Uniwersytet Szczeciński |
Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: marzec 2024
Decentralizacja samorządu terytorialnego i wprowadzenie w Polsce jego trójstopniowego podziału wiązały się z przypisaniem na rzecz gmin, powiatów i województw realizacji określonych zadań publicznych, wykonywanych jako zadania własne lub zlecone. W literaturze z zakresu nauk ekonomicznych oraz prawnych poruszana jest od wielu lat tematyka dotycząca tej kwestii. W ten nurt badawczy wpisuje się również niniejsza monografia, której problematyka koncentruje się wokół ekonomicznych i prawnych wyzwań, z jakimi mierzą się jednostki samorządu terytorialnego (JST) w Polsce podczas realizacji zadań publicznych. Zamierzeniem badawczym podjętym przez autorki była analiza głównych problemów (społeczno-ekonomicznych, finansowych, prawnych) napotykanych aktualnie przez JST przy realizacji zadań publicznych. W opracowaniu uwzględniono także następstwa, jakie w tym zakresie wynikają dla JST, związane z sytuacjami nagłymi i nieprzewidzianymi, takimi jak pandemia COVID-19 i będący jej konsekwencją kryzys gospodarczy czy też wojna w Ukrainie.
1. | Adamczyk, A., Dawidowicz, D. (2016). Wartość informacyjna wskaźników oceny kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Ekonomiczne Problemy Usług, 125, 25–36. https://doi.org/10.18276/epu.2016.125-02. |
2. | Aivazian, S., Afanasiev, M., Kudrov, A. (2018). Indicators of Regional Development Using Differentiation Characteristics. Montenegrin Journal of Economics, 14(3), 7–22. https://doi.org/10.14254/1800-5845/2018.14-3.1. |
3. | Alińska, A. (2016). Antykryzysowa polityka fiskalna – cele, uwarunkowania i instrumenty. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 50(1), 113–121. https://doi.org/10.17951/h.2016.50.1.113. |
4. | Andrzejczak, A., Furmańczyk, J. (2016). Kompetencje personelu w sektorze publicznym i non profit. Kraków: edu-Libri. |
5. | Babczuk, A., Zioło M. (2014). Niewypłacalność jednostek samorządu terytorialnego. Diagnostyka i możliwości przeciwdziałania zjawisku. Finanse Komunalne, 9, 11–26. |
6. | Bahl, R.W., Linn, J.F., Wetzel, D.L. (red.) (2013). Financing metropolitan governments in developing countries. Cambridge: Lincoln Institute of Land Policy. |
7. | Bator, M. (2010). Realizacja zadań publicznych w zakresie komunikacji lokalnej. Nowe Zeszyty Samorządowe, 5, 82–83. |
8. | Bąkowski, T. (2020). Samorząd terytorialny jako użyteczny element ustrojowy państwa z punktu widzenia interesu jednostki. Gdańskie Studia Prawnicze, 1(45), 9–19. |
9. | Bitner, M., Chojna-Duch, E. (2009). Dług publiczny i deficyt sektora finansów publicznych. W: E. Chojna-Duch, H. Litwińczuk (red.), Prawo finansowe. Warszawa: Oficyna Prawa Polskiego. |
10. | Bitner, M., Chojna-Duch, E., Grzybowski, M., Kornberger-Sokołowska, E. Supera- -Markowska, M. (2011). Prawo finansowe. Tom I. Finanse publiczne. Warszawa: Oficyna Prawa Polskiego. |
11. | Bober, J., Bereza, J., Kubalski, G., Moorthi, G., Piszczek, M., Sołtyk, P., Surówka, K., Zachariasz, I. (2020). Skutki w dochodach i wydatkach jednostek samorządu terytorialnego będące następstwem wprowadzenia stanu epidemii w związku z zakażeniem wirusem SARS-COV-2. Warszawa–Kraków: Centrum Polityk Publicznych. https:// politykipubliczne.pl/wp-content/uploads/2020/10/03-Raport_JST_24.04.20-last.pdf (dostęp 10.03.2023). |
12. | Borodo, A. (2011). Problematyka legalności wydatków budżetowych samorządu i podstaw prawnych działalności gospodarczej gmin, powiatów i województw. Finanse Komunalne, 1–2, 28–34. |
13. | Borodo, A. (2012). Głos w sprawie zakresu i kształtu długu oraz deficytu jednostki samorządu terytorialnego. Finanse Komunalne, 1–2, 52–57. |
14. | Brzozowska, K. (2008). Partnerstwo publiczno-prywatne. Przesłanki, możliwości, bariery. Warszawa: CeDeWu. |
15. | Brzozowska, K. (2009). Finansowanie inwestycji infrastrukturalnych przez kapitał prywatny na zasadzie project finance. Warszawa: CeDeWu. |
16. | Brzozowska, K. (2010). Partnerstwo publiczno-prywatne w Europie: cele, uwarunkowania, efekty. Warszawa: CeDeWu. |
17. | Brzozowska, K. (2018). Rynek obligacji komunalnych w Polsce w finansowaniu inwestycji jednostek samorządu terytorialnego. Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego. Ekspertyzy i opracowania, 41. |
18. | Brzozowska, K., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Kogut-Jaworska, M., Zioło, M. (2013). |
19. | Gospodarka finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego. Warszawa: CeDeWu. |
20. | Brzozowska, K., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Kogut-Jaworska, M., Szaja, M. (2018). Finansowe determinanty rozwoju lokalnego i regionalnego. Kraków: edu-Libri. |
21. | Cichocki, K. (2001). Wieloletnie planowanie finansowe. Warszawa: Municipium. |
22. | Cybulska, R. (2012). Komentarz do art. 14. W: B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
23. | Cybulska, R. (2020). Komentarz do art. 4. W: B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
24. | Czajkowski, J.M. (2022). Raport. Ogólna analiza sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego z terenu województwa śląskiego po zakończeniu 2021 r. Katowice: Śląski Związek Gmin i Powiatów. https://silesia.org.pl/dokumenty/raport-ogolna- analiza-sytuacji-finansowej-jednostek-samorzadu-terytorialnego-z-terenu-wojewodztwa- slaskiego-po-zakonczeniu-2021-r/ (dostęp 15.03.2023). |
25. | Czarny, P. (2021). Komentarz do art. 163, 164, 166. W: P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
26. | Czekaj, M. (2015). Sytuacja samorządów u progu nowego etapu finansowania 2014–2020 – występujące ograniczenia. Finanse Komunalne, 1–2, 30–36. |
27. | Czubakowska, K. (2004). Budżetowanie w controllingu. Gdańsk: ODDK. |
28. | Ćwiklicki, M. (red.) (2015). Podstawowe zagadnienia kontroli zarządczej. Poradnik dla jednostek samorządu terytorialnego. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. |
29. | Derlecki, P. (2018). Wielowymiarowość pojęcia użyteczność publiczna. Przegląd Prawa Publicznego, 4, 53–62. |
30. | DiNapoli, T.P. (2016). Local Government Management Guide. Financial Condition Analysis. https://www.osc.state.ny.us/files/local-government/publications/pdf/financialconditionanalysis. pdf (dostęp 20.02.2023). |
31. | Dobosz, P. (2022). Komentarz do art. 6. W: P. Chmielnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Warszawa: LEX/el. |
32. | Dobrowolski, Z. (2021). Uwarunkowania kontroli i audytu finansów publicznych. W: M. Zioło (red.), Finanse. Finanse publiczne (s. 183–198). Warszawa: Polska Akademia Nauk. https://publikacje.pan.pl/chapter/121869/rozdzial-10-uwarunkowania- kontroli-i-audytu-finansow-publicznych-br (dostęp 10.01.2023). |
33. | Dworakowska, M. (2012). Dochody uzupełniające w budżetach gmin w świetle aktywnego poszukiwania renty. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, 4, 211–223. |
34. | Dworakowska, M. (2016). Limity zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w zmieniającym się otoczeniu gospodarczym. Ekonomiczne Problemy Usług, 125, 137–148. |
35. | Dworakowska, M. (2018). Conditions of Operations of Local Government Units in Unstable Economic Environments. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 92, 457–465. https://doi.org/10.18276/ frfu.2018.92-39. |
36. | Dylewski, M. (2007). Planowanie budżetowe w podsektorze samorządowym. Uwarunkowania, procedury, modele. Warszawa: Difin. |
37. | Dylewski, M., Filipiak, B., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M. (2011). Analiza finansowa budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Municipium. |
38. | Famulska, T., Znaniecka, K. (2004). Finansowe aspekty rozwoju lokalnego. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego. |
39. | Filipiak, B. (2008). Strategie finansowe jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: PWE. |
40. | Filipiak, B. (2011a). Efektywność w zarządzaniu finansami samorządowymi. Skutek kryzysu czy obiektywna konieczność? Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, 10, 223–236. |
41. | Filipiak, B. (2011b). Finanse samorządowe. Nowe wyzwania bieżące i perspektywiczne. Warszawa: Difin. |
42. | Filipiak, B. (2018). Indywidualny wskaźnik zadłużenia jako determinanta oceny kondycji finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 56(4), 73–86. https://doi.org/10.15584/nsawg.2018.4.6. |
43. | Filipiak, B. (red.) (2009). Metodyka kompleksowej oceny gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Warszawa: Difin. |
44. | Filipiak, B., Flejterski, S. (2008). Bankowo-finansowa obsługa jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: CeDeWu. |
45. | Flieger, M. (2016). Zarządzanie procesowe w urzędach gmin. Model adaptacji kryteriów dojrzałości procesowej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. https://repozytorium. amu.edu.pl/handle/10593/21613 (dostęp 15.03.2023). |
46. | Florida, R., Mellander, C., Stolarick, K. (2008). Inside the black box of regional development – Human capital, the creative class and tolerance. Journal of Economic Geography, 8(5), 615–649. |
47. | Fundusze Europejskie 2021–2027. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/ fundusze-2021-2027 (dostęp 10.06.2023). |
48. | Galiński, P. (2009). Determinanty wyboru źródeł finansowania inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego. https://www.prawo.pl/samorzad/determinanty-wyboru- zrodel-finansowania-inwestycji-przez-jednostki-samorzadu-terytorialnego,78475. html (dostęp 7.03.2023). |
49. | Garlicki, L. (1999). Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Przegląd Sejmowy, 6, 104–128. |
50. | Giejłaszewska, G. (2018). Prawne uwarunkowania decentralizacji zadań publicznych w Polsce. Przegląd Prawa Publicznego, 2, 80–97. |
51. | Gilowska, Z. (2001). Finansowanie samorządu terytorialnego. Przesłanki i bariery. Samorząd Terytorialny, 1–2, 35–53. |
52. | Global Detention Project (2022). The Ukraine Crisis Double Standards: Has Europe’s Response to Refugees Changed?. https://reliefweb.int/report/ukraine/ukraine-crisis- double-standards-has-europe-s-response-refugees-changed (dostęp 2.03.2023). |
53. | Glumińska-Pawlic, J. (2012a). Komentarz do art. 67. W: B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
54. | Glumińska-Pawlic, J. (2012b). Metropolie – potrzeba czy konieczność? Zasady podziału zadań i środków. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia, 46(3), 331–340. http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=5450 (dostęp 17.01.2023). |
55. | Glumińska-Pawlic, J. (2020). Komentarz do art. 56. W: B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
56. | Główny Urząd Statystyczny (2021). Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 2020. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/ 5483/5/17/1/gospod_finansowa_JST_2020.pdf (dostęp 10.03.2023). |
57. | Główny Urząd Statystyczny (2023). Klasyfikacja NUTS. https://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/ jednostki-terytorialne/klasyfikacja-nuts/ (dostęp 18.05.2023). |
58. | Gołębiowska, A., Zientarski, P.B. (red.) (2016). Funkcjonowanie samorządu terytorialnego – uwarunkowania prawne i społeczne. Warszawa: Kancelaria Senatu RP. |
59. | Gonet, W. (2013). Naprawa finansów jednostki samorządu terytorialnego. Warszawa: Difin. |
60. | Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Koczkodaj, R. (2016). Limitowanie zadłużenia JST na przykładzie województw samorządowych. Ekonomiczne Problemy Usług, 125, 149–159. |
61. | Grad, M. (2014). Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40, 55–65. |
62. | Hajdys, D. (2007). Rola i znaczenie obligacji komunalnych w finansowaniu inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego. W: J. Stachurska-Targosz, J. Szostak (red.), Finansowanie rozwoju regionalnego. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej. |
63. | Herbst, M. (red.) (2007). Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny. Warszawa: Scholar. |
64. | Herbst, M. (2012). Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. |
65. | Jankowska, M. (2023). Obniżenie dotacji dla samorządów na zlecone zadania. Serwis Administracyjno-Samorządowy, 1. https://www.doradcasamorzadu.pl/67-z-samorz% C4%85d%C3%B3w/1441-k%C5%82opotliwe-zadania.html (dostęp 27.02.2023). |
66. | Jańczuk, L. (2013). Determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego regionów. Roczniki Nauk Społecznych, 5(41), 121–132. https://www.kul.pl/files/852/media/RNS/pdf- y/2013/2013_1-janczuk.pdf (dostęp 10.04.2023). |
67. | Jastrzębska, M. (2011). Fakultatywne zadania własne gminy w świetle obowiązujących regulacji prawnych. Finanse Komunalne, 1–2, 35–42. |
68. | Jastrzębska, M. (2012). Finanse jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Wolters Kluwer. |
69. | Kaczurak-Kozak, M. (2013). Charakter i zakres prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Sulechów: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie. |
70. | Kalinowska, K. (2013). Antycykliczna polityka fiskalna w egzogenicznych teoriach wahań koniunkturalnych i praktyce krajów OECD. Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 170, 106–118. |
71. | Kałużyńska, M. (2007). Ocena wpływu legislacji unijnej i jej oddziaływanie na rozwiązania krajowe. W: W. Szpringer, W. Rogowski (red.), Ocena skutków regulacji. Poradnik OSR, doświadczenia, perspektywy (s. 58–68). Warszawa: C.H. Beck. |
72. | Kańduła, S., Kijek, I. (2008). Wybrane zagadnienia finansów publicznych. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej. |
73. | Karlikowski, M. (2013). Zadania jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, 27, 330–340. |
74. | Klasik, A., Kuźnik, F. (2017). Nowe praktyki rozwoju lokalnego i regionalnego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. |
75. | Klóska, R. (2015). Innowacyjność jako determinanta rozwoju regionalnego w Polsce. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. |
76. | Klupczyński, M. (2015). Obligacje przychodowe – nowa perspektywa dla jednostek samorządu terytorialnego? Finanse Komunalne, 9, 47–54. |
77. | Kluza, K. (2015). Zdolność do spłaty zadłużenia przez samorządy. Uwarunkowania gospodarcze i demograficzne. Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 223, 94–105. |
78. | Kochanowski, J. (2008). Jak powinno być stanowione prawo w Polsce? Reforma procesu stanowienia prawa – Rada Stanu. https://bip.brpo.gov.pl/pliki/12087762480.pdf (dostęp 25.02.2023). |
79. | Kogut-Jaworska, M. (2008). System finansowania działalności JST. W: B. Filipiak, S. Flejterski (red.), Bankowo-finansowa obsługa jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: CeDeWu. |
80. | Koksanowicz, G. (2014). Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa. Studia Iuridica Lublinensia, 22, 471–478. |
81. | Kopaliński, W. (2000). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Świat Książki. |
82. | Kopyściański, T., Rólczyński, T. (2014). Analiza wskaźników opisujących sytuację finansową powiatów w województwie dolnośląskim w latach 2006–2012. Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 206, 61–73. |
83. | Korenik, D. (2005). Perspektywy współpracy banku z samorządem terytorialnym w Polsce. Wrocław: AE im O. Langego we Wrocławiu. |
84. | Kornberger-Sokołowska, E., Bitner, M., Korbus, B., Walczak, M. (2008). Partnerstwo publiczno-prywatne w samorządzie polskim na przykładzie regionów mazowieckiego i śląskiego. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. |
85. | Kornberger-Sokołowska, E., Zdanukiewicz, J., Cieślak, R. (2010). Jednostki samorządu terytorialnego jako beneficjenci środków europejskich. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business. |
86. | Korolewska, M., Marchewka-Bartkowiak, K. (2011). Indywidualny wskaźnik zadłużenia samorządów terytorialnych. Biuro Analiz Sejmowych, Infos, 21(113). |
87. | Kosek-Wojnar, M., Surówka, K. (2007). Podstawy finansów samorządu terytorialnego. Warszawa: PWN. |
88. | Kotowska, E. (2016). Przesłanki racjonalnej polityki budżetowej w jednostkach samorządu terytorialnego. W: A. Gołębiowska, P.B. Zientarski (red.), Funkcjonowanie samorządu terytorialnego – uwarunkowania prawne i społeczne. Kancelaria Senatu RP. |
89. | Kozera, A. (2017). Rosnące zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego jako zagrożenie dla rozwoju lokalnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 49(1), 203–215. |
90. | Kożuch, A.J. (2020). Dysfunkcje procesu zarządzania finansami w obszarze rozliczeń za realizację zadań zleconych w gminach za lata ubiegłe – perspektywa nauk o zarządzaniu. W: R. Przygodzka, E. Gruszewska (red.), Instytucjonalne i strukturalne aspekty rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich (s. 167–181). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. http://hdl.handle.net/11320/9265 (dostęp 27.02.2023). |
91. | Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych (2014). Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego, przestrzeganie ustawowych limitów zadłużenia i jego spłaty. Łódź. https://rio.gov.pl/download/attachment/74/przestrzeganie-ustawowych-limitow- zadluzenia-i-jego-splaty.pdf (dostęp 4.03.2023). |
92. | Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych (2018). 25 lat regionalnych izb obrachunkowych. https://rio.gov.pl/64/opracowanie-25-lat-regionalnych-izb-obrachunkowych. html (dostęp 4.05.2023). |
93. | Krukowski, K. (2018). Cechy kultury organizacyjnej na różnych poziomach dojrzałości procesowej wybranych urzędów miast. Optimum. Economic Studies, 1(91), 114–125. https://doi.org/10.15290/oes.2018.01.91.08. |
94. | Kubicka-Żach, K. (2019). Rządowe dotacje za małe, a gminy część muszą zwracać. https:// www.prawo.pl/samorzad/dotacje-celowe-na-zadania-zlecone-z-zakresu-spraw-obywatelskich, 496562.html (dostęp 27.02.2023). |
95. | Kurzyna-Chmiel, D. (2020). Samorząd terytorialny – teraźniejszość i wnioski na przyszłość. Samorząd Terytorialny, 9, 7–15. |
96. | Kwiatkowski, K., Tyszkiewicz, W., Wójcik, W. (2021). Finanse samorządów terytorialnych po pandemii. Od kryzysu do rozwoju. Warszawa: Fundacja Ośrodek Rozwoju Polski. |
97. | Lexometr prawno-samorządowy 2022. Jednostki samorządu terytorialnego w dobie kryzysów. https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/solutions/informacje/lexometr- prawno-samorzadowy-2022#raport (dostęp 25.02.2023). |
98. | Lubińska, T. (2010). Budżet a finanse publiczne. Warszawa: Difin. |
99. | Łubina, J.K. (2021). Rola regionalnych izb obrachunkowych w zakresie nadzoru i kontroli spraw finansowych jednostek samorządu terytorialnego. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 5(63), 395–405. https://doi.org/10.15804/ppk.2021.05.31. |
100. | Malinowska-Misiąg, E. (2022). Finanse jednostek samorządu terytorialnego w pierwszym roku pandemii. Optiumum. Economic Studies, 1(107), 48–63. |
101. | Malinowska-Misiąg, E., Misiąg, W. (2014). Finanse publiczne w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis. |
102. | Małecka-Łyszczek, M. (2013). Pojęcie i podziały zadań publicznych ze szczególnym uwzględnieniem zadań samorządu terytorialnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 921, 55–69. |
103. | Markowska-Przybyła, U. (2017). Diagnoza zasobów kapitału społecznego w rozwoju regionalnym Polski z wykorzystaniem metody ekonomii eksperymentalnej. Warszawa: PWN. |
104. | Masternak-Kubiak, M. (2014). Komentarz do art. 167. W: M. Haczkowska (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: LexisNexis. LEX/el. |
105. | Mączyński, M. (2019). Pojęcie zadania publicznego a zadania samorządu terytorialnego. Finanse Komunalne, 1–2, 105–112. |
106. | Mikita, M. (2008). Inne formy finansowania rozwoju regionalnego w Polsce. W: L. Oręziak (red.), Finansowanie rozwoju regionalnego w Polsce. Warszawa: WSHiP im. Ryszarda Łazar skiego w Warszawie. |
107. | Milán-García, J., Rueda-López, N., De Pablo-Valenciano, J. (2022). Local government efficiency: Reviewing determinants and setting new trends. International Transactions in Operational Research, 29(5), 2871–2898. https://doi.org/10.1111/itor.13032. |
108. | Ministerstwo Finansów (2022). Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych III kw./2022. Biuletyn Kwartalny. https://www.gov.pl/web/finanse/zadluzenie-sektora-finansow- publicznych (dostęp 3.03.2023). |
109. | Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (2023). Znak sprawy DSR-l.503.4.2022.PR. https://silesia.org.pl/dokumenty-i-stanowiska/stanowiska-i-odpowiedzi/ (dostęp 14.03.2023). |
110. | Młodzik, E. (2015). Założenia koncepcji New Public Management. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Współczesne Problemy Ekonomiczne. Globalizacja.mLiberalizacja. Etyka, 11, 185–193. https://doi.org/10.18276/wpe.2015.11-17. |
111. | Moll, T. (2016). Zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego w drodze ustawy – wybrane zagadnienia. Humanistyczne Zeszyty Naukowe – Prawa Człowieka, 19, 175–196. |
112. | Motek, P. (2006). Gospodarka finansowa samorządu terytorialnego w województwie wielkopolskim. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe. |
113. | Najwyższa Izba Kontroli (2015). Realizacja zadań publicznych przez spółki tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego. https://www.nik.gov.pl/plik/id,10139,vp,12457. pdf (dostęp 25.02.2023). |
114. | Najwyższa Izba Kontroli (2016). Wykonywanie wybranych zadań publicznych przez małe gminy. https://www.nik.gov.pl/plik/id,12365,vp,14754.pdf (dostęp 25.02.2023). |
115. | Najwyższa Izba Kontroli (2017a). Dokonywanie oceny wpływu w ramach rządowego procesu legislacyjnego. https://www.nik.gov.pl/plik/id,16190,vp,18712.pdf (dostęp 25.02.2023). |
116. | Najwyższa Izba Kontroli (2017b). Dotowanie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami. https://www.nik.gov.pl/plik/id,15133,vp,17606.pdf (dostęp 25.02.2023). |
117. | Natrini, N.D., Ritonga, I.T. (2017). Design and Analysis of Financial Condition Local Government Java and Bali (2013–2014). SHS Web of Conferences, 34, 03003. https:// doi.org/10.1051/shsconf/20173403003. |
118. | Nelicki, A. (2020). Wpływ ustawodawstwa okresu pandemii COVID-19 na finanse jednostek samorządu terytorialnego. Fundacja Stefana Batorego. https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/11/Wp%C5%82yw-ustawodawstwa-okresu-pandemii- COVID-19-na-finanse-JST.pdf (dostęp 10.03.2023). |
119. | Nizioł, K. (2013). Państwowy dług publiczny – aspekty normatywne. Szczecin: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. |
120. | Nowakowska, A. (red.) (2015). Nowoczesne metody i narzędzia zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. |
121. | Ociepa-Kicińska, E., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Brzozowska, K., Pluskota, P. (2022). Ocena kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w obliczu pandemii COVID-19 na przykładzie województw samorządowych w Polsce. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 59, 149–165. https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.59.10. |
122. | Ofiarska, M. (2019). Ewolucja pozycji prawnej kolegium regionalnej izby obrachunkowej. Prawo, 327, 155–173. https://doi.org/10.19195/0524-4544.327.9. |
123. | Ofiarski, Z. (2002). Subwencje i dotacje jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Difin. |
124. | Olechno, A. (2013). Konstytucyjna zasada samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, 7, 26–29. |
125. | Orłowska, J. (2018). Czynniki i bariery rozwoju lokalnego. Współczesne problemy ekonomiczne w badaniach młodych naukowców. T. 1. Wzrost, rozwój i polityka gospodarcza, 44–56. https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/handle/11320/7121 (dostęp 10.03.2023). |
126. | Otczyk, G., Felis, P. (2022). Problemy efektywnego zarządzania długiem samorządowym. Biuro Analiz Sejmowych, Infos 2(294). https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/9CCBE3AFACB36C94C12587E5003D4947/$ file/Infos_294.pdf (dostęp 4.03.2023). |
127. | Owsiak, K. (2014). Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego. Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Finanse – Problemy – Decyzje, 198, 166–176. |
128. | Owsiak, S. (2005). Finanse publiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: PWN. |
129. | Owsiak, S. (2008). Planowanie budżetowe a alokacja zasobów. Warszawa: PWE. |
130. | Patrzałek, L. (2010). Finanse samorządu terytorialnego. Wrocław: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. |
131. | Patrzałek, L. (2011). Znaczenie wieloletniej prognozy finansowej w gospodarce finansowej jednostki samorządu terytorialnego i jej relacje z Wieloletnim planem finansowym państwa. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, 10, 253–266. |
132. | Peterson, G.E., Annez, P.C. (red.) (2007). Financing cities: Fiscal responsibility and urban infrastructure in Brazil, China, India, Poland and South Africa. New Delhi: Sage Publications and World Bank. |
133. | Pettersen-Sobczyk, M. (2015). Makro- i mikrootoczenie banków komercyjnych w Polsce – Główne tendencje i czynniki. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, 1(3). https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2015.1.3.9. |
134. | Pięta-Kanurska, M. (2010). Oddziaływanie metropolii na region. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 246, 23–34. |
135. | Piña, G., Avellaneda, C.N. (2023). Administrative capacity and Chilean local governmental effectiveness. W: C.N. Avellaneda (red.), What Works in Latin American Municipalities? (s. 55–80). Edward Elgar Publishing. https://www.elgaronline.com/ display/book/9781803929071/book-part-9781803929071-10.xml (dostęp 19.04.2023). |
136. | Pisz, M. (2018). Zarządzanie sprawami wspólnymi dla dużych miast i ich zurbanizowanego otoczenia. Zintegrowane inwestycje terytorialne na tle konstytucyjnej koncepcji samorządu terytorialnego w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer. |
137. | Piszczek, M. (2017). Wieloletnie planowanie finansowe w samorządzie. Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 485, 363–377. |
138. | Piszczek, M. (2019). Measurement of Task Efficiency by the Local Government – Evidence From the City of Kraków. Problemy Zarządzania – Management Issues, 17, 3(83). https://doi.org/10.7172/1644-9584.83.9. |
139. | Pokrywka, Ł. (2011). Monitoring zadłużenia miast wojewódzkich. Instytut Kościuszki. https://ik.org.pl/wp-content/uploads/monitoring-zadluzenia-miast-wojewodzkich_ net.pdf (dostęp 4.03.2023). |
140. | Poniatowicz, M. (2012). Determinanty, dynamika i zróżnicowania terytorialne deficytu i zadłużenia sektora samorządu terytorialnego w Polsce. Ekonomiczne Problemy Usług, 100, 153–166. |
141. | Porawski, A., Czajkowski, J.M. (2020). Stan finansów jednostek samorządu terytorialnego – raport dla Senatu RP. Poznań: Związek Miast Polskich. |
142. | Przywora, B. (2016). Zadania samorządu terytorialnego z perspektywy Konstytucji Rzeczy pospolitej Polskiej z 1997 r. Przegląd Prawa Publicznego, 12, 82–91. |
143. | Puzyrewicz, T. (2011). Obligacje na rynku Catalyst. Przewodnik dla inwestorów. Warszawa: Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA. |
144. | Ramsey, T.K. (2013). Measuring and evaluating the financial condition of local government. Sacramento: Department of Public Policy and Administration California State University. |
145. | Raport Amerykańskiej Izby Handlowej (2002). Partnerstwo publiczno-prywatne jako metoda rozwoju infrastruktury w Polsce. Warszawa. |
146. | Ritonga, I., Clark, C., Wickremasinghe, G. (2019). Factors Affecting Financial Condition of Local Government in Indonesia. Journal of Accounting and Investment, 20(2), 1–25. https://doi.org/10.18196/jai.2002114. |
147. | Rudzka-Lorentz, C., Sierak, J. (2005). Zarządzanie finansami jednostek samorządu terytorialnego, W: A. Zalewski (red.), Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH. |
148. | Ruśkowski, E., Salachna, J. (2013). Finanse publiczne. Komentarz praktyczny. Gdańsk: ODDK. |
149. | Rybiński, K., Alwasiak, S., Kowalewski, O., Lewandowska-Kalina, M., Możdżeń, M. (2012). Rola grup interesów w procesie stanowienia prawa w Polsce. Warszawa: Uczelnia Vistula. |
150. | Salecka, E. (2018). Rozwój społeczno-gospodarczy gminy Kłodzko, prognozy rozwoju na lata 2016–2020. Zeszyty Naukowe Wydziału Informatycznych Technik Zarządzania Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania. Współczesne Problemy Zarządzania, 1, 67–87. |
151. | Sarnecki, P. (2016). Komentarz do art. 15. W: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Warszawa: LEX/el. |
152. | Serwis samorządowy PAP (2021). MF: W 2022 r. wzrośnie dotacja na zadania zlecone. https://samorzad.pap.pl/kategoria/finanse/mf-w-2022-r-wzrosnie-dotacja-na-zadania- zlecone (dostęp 25.04.2023). |
153. | Serwis Samorządowy PAP (2022). Wysokie stopy procentowe uderzają w gminy. Samorządy apelują o pomoc. https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/wysokie-stopy- procentowe-uderzaja-w-gminy-samorzady-apeluja-o-pomoc (dostęp 4.03.2023). |
154. | Shah, A. (2012). Grant Financing of Metropolitan Areas: A Review of Principles and Worldwide Practices. World Bank. https://doi.org/10.1596/1813-9450-6002. |
155. | Sitek, M. (2017). Jakość prawa miejscowego jako warunek dobrze funkcjonującego samorządu. Journal of Modern Science, 1(32), 145–159. |
156. | Slack, E. (2018). Financing metropolitan public policies and services. Metropolis Observatory. https://www.metropolis.org/sites/default/files/2018-11/MetObsIP6_EN.pdf (dostęp 25.04.2023). |
157. | Smolnik, P. (2011). Rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Logistyka, 5, 912–917. |
158. | Sochacka-Krysiak, H. (red.) (2008). Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w warunkach decentralizacji zarzadzania sektorem publicznym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH. |
159. | Sokolewicz, W., Zubik, M. (2016). Komentarz do art. 2. W: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I. Warszawa: LEX/el. |
160. | Sołtyk, P. (2016). Działalność kontrolna regionalnych izb obrachunkowych w kontekście poprawy zarządzania środkami publicznymi jednostek samorządu terytorialnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 48(4), 360–377. https://doi.org/10.15584/ nsawg.2016.4.27. |
161. | Sroka, T. (2021). Wybrane problemy dotyczące finansowania przez władze publiczne świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w świetle Konstytucji. Państwo i Prawo, 11, 76–91. |
162. | Stahl, M., Jaworska-Dębska, B. (2010). Encyklopedia samorządu terytorialnego dla każdego. Warszawa: Difin. |
163. | Stanowisko Zarządu Śląskiego Związku Gmin i Powiatów z 9 grudnia 2022 r. https://silesia. org.pl/dokumenty-i-stanowiska/stanowiska-i-odpowiedzi/ (dostęp 14.03.2023). |
164. | Staszel, A. (2016). Narzędzia analizy finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 10(958), 65–80. https:// doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0958.1005. |
165. | Swianiewicz, P. (2011). Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja polityki lokalne. Warszawa: Municypium S.A. |
166. | Swianiewicz, P., Łukomska, J. (2020). Ewolucja sytuacji finansowej samorządów terytorialnych w Polsce po 2014 roku. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego. |
167. | Szczepańska, K. (2016). Podstawy zarządzania jakością w administracji publicznej. W: A. Gołębiowska, P.B. Zientarski (red.), Funkcjonowanie samorządu terytorialnego – uwarunkowania prawne i społeczne. Warszawa: Kancelaria Senatu RP. |
168. | Szczepańska-Woszczyna, K. (2014). Kompetencje menedżerskie w obszarze kreatywności i innowacyjności. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie, 1, 101–110. |
169. | Szewczuk, A., Kogut-Jaworska, M., Zioło, M. (2011). Rozwój lokalny i regionalny. Teoria i praktyka. Warszawa: C.H. Beck. |
170. | Szlachetko, J.H. (2021). Koncepcja organizacji i funkcjonowania samorządu metropolitalnego w RP (koncepcja megapolis). Centrum Ekspertyzy Lokalnej, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. https://frdl.org.pl/publikacje/ analizy-celowe/koncepcja-organizacji-i-funkcjonowania-samorzadu-metropolitalnego- w-rp-koncepcja-megapolis (dostęp 19.02.2023). |
171. | Szymczak, A. (2019). Przekazywanie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego – gwarancje konstytucyjne. Finanse Komunalne, 10, 7–17. |
172. | Szyrski, M. (2017). Wątki orzecznicze w sprawach z zakresu realizacji zadań własnych i zleconych przez jednostki samorządu terytorialnego. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3, 61–72. |
173. | Śniecikowski, W. (2014). Podstawowa opieka zdrowotna jako zadanie własne samorządu gminnego. Przegląd Prawa Publicznego, 5, 81–94. |
174. | Tarnowski, W. (2015). Wieloletnia prognoza finansowa – fikcja czy instrument stabilizacji finansowej samorządu? Polemika. Finanse Komunalne, 5, 68–75. |
175. | Trykozko, R. (2010). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Taxpress. |
176. | Tuleja, P. (2021). Komentarz do art. 15. W: P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: LEX/el. |
177. | Wernik, A. (2007). Finanse publiczne. Warszawa: PWE. |
178. | Węglińska, J. (2020). Zasada ochrony zaufania do państwa i do stanowionego przez nie prawa jako dyrektywa poprawnej legislacji. Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne, 42, 169–188. |
179. | Wierzbicka, A. (2012). Domniemanie właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań publicznych. Samorząd Terytorialny, 12, 6–14. |
180. | Wiewióra, M. (2009). Prawne ograniczenia w zaciąganiu kredytów i pożyczek przez jednostki samorządu terytorialnego w Polsce na tle rozwiązań stosowanych w wybranych krajach europejskich. Materiały i Studia NBP, 239. |
181. | Wiśniewski, M. (2011). Wyznaczniki sytuacji finansowej gminy – Ocena istotności za pomocą analizy skupień. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki o Finansach, 9(215), 110–119. |
182. | Wójtowicz, K. (2014). Przesłanki i następstwa podziału zadań samorządu terytorialnego na własne i zlecone. Krytyka Prawa, 6(1), 461–477. |
183. | Wydatki jednostek samorządu terytorialnego na obsługę długu publicznego (2018). https://www.opolskie.pl/wp-content/uploads/2017/06/Wydatki-jednostek-samorz% C4%85du-terytorialnego-na-obs%C5%82ug%C4%99-d%C5%82ugu-publicznego- karta.pdf (dostęp 4.03.2023). |
184. | Wyszkowska, D., Wyszkowski, A. (2016). Dylematy wieloletniej prognozy finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego w ujęciu teoretycznym. Finanse Komunalne, 11, 13–22. |
185. | Zakrzewska-Półtorak, A. (2012). Rozwój regionalny w globalizującej się gospodarce. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. |
186. | Zalcewicz, A. (2013). Komentarz do art. 216. W: H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy. Warszawa: LEX/el. |
187. | Zaliwski, J. (2016). Wpływ regulacji prawnej Karty nauczyciela na wydatki inwestycyjne gmin – na przykładzie gminy Mirsk. Przegląd Prawa i Administracji, 105, 173–192. |
188. | Zawora, J. (2015). Analiza wskaźnikowa w procesie zarządzania finansami samorządowymi. Zarządzanie Finansami i Rachunkowość. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 4, 33–45. |
189. | Akty prawne |
190. | Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, sporządzona w Strasburgu 15 października 1985 r. Dz. U. z 1994 r. nr 124 poz. 607. |
191. | Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm. |
192. | Uchwała nr 190 Rady Ministrów z 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów. T.j. M.P. z 2022 r. poz. 348. |
193. | Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm. |
194. | Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Dz. U. z 1991 r. nr 9 poz. 31 ze zm. |
195. | Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. T.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm. |
196. | Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm. |
197. | Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Dz. U. z 1997 r. nr 9 poz. 43 ze zm. |
198. | Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm. |
199. | Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Dz. U. z 2022 r. poz. 2094 ze zm. |
200. | Ustawa z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm. |
201. | Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dz. U. z 2022 r. poz. 2267 ze zm. |
202. | Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Dz. U. z 2005 r. nr 14 poz. 114 ze zm. |
203. | Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz. U. z 2021 r. poz. 305 ze zm. |
204. | Ustawa z 15 stycznia 2015 r. o obligacjach. Dz. U. z 2015 r. poz. 238. |
205. | Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. T.j. Dz. U. 2016 poz. 283. |
206. | Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Dz. U. z 2019 r. poz. 1718. |
207. | Rozporządzenie Ministra Finansów z 10 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Dz. U. z 2020 r. poz. 1381. |
208. | Orzecznictwo |
209. | Wyrok NSA z 15 grudnia 2021 r. I FSK 1435/18. LEX nr 3304604. |
210. | Wyrok NSA z 22 maja 2014 r. I OSK 2890/12. LEX nr 2005791. |
211. | Wyrok SA w Krakowie z 12 kwietnia 2016 r. I ACa 1827/15. LEX nr 2052605. |
212. | Wyrok SN z 3 lipca 2019 r. II CSK 310/18. |
213. | Wyrok SN z 18 stycznia 2018 r. V CSK 144/17. |
214. | Wyrok TK z 21 marca 2001 r. K. 24/00. |
215. | Wyrok TK z 11 stycznia 2000 r. K. 7/99. Dz.U. z 2000 r. nr 3 poz. 45. |