Szkoła duchowości miłosierdzia siostry Faustyny Kowalskiej

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: kwiecieńc 2025
 

Treść niniejszego studium dotyczy koncepcji szkoły duchowości miłosierdzia w ujęciu siostry Faustyny Kowalskiej. Ów cel był realizowany w pięciu etapach, które odpowiadały głównym elementom szkoły. A tworzyły je: przede wszystkim osobiste doświadczanie miłosierdzia Bożego przez fundatorkę, ściśle określony program i konkretnie sprecyzowany cel działania, następnie ujednolicone środki rozwoju programu, widoczne formy oddziaływania tejże duchowości miłosierdzia na ludzi zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym, w końcu ukazanie wartości szkoły jako podstawy do ogłoszenia jej założycielki doktorem Kościoła.

Pierwszym etapem badań było odsłonięcie źródła fundacji szkoły. W świetle analiz materiału źródłowego tym źródłem okazało się doświadczenie miłosierdzia Bożego przez siostrę Faustynę. Owo doświadczenie odbierała jako udzielanie się Boga w konkretnych warunkach egzystencji człowieka. Z tego względu doświadczenie miłosierdzia Bożego postrzegała wpierw jako łaskę daną jej przez Boga, a dopiero później jako jej sposób otwarcia się na tę łaskę. Jej doświadczenie Bożego miłosierdzia wyrosło w znacznym stopniu – jak wynika z analiz źródeł – z konkretnych uwarunkowań gospodarczo-społecznych tamtejszej sytuacji narodowej oraz z wychowania w rodzinie, a później z formacji zakonnej w Zgromadzeniu Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. Styl działania osób w obydwu tych miejscach w znaczącym stopniu wpłynął na postawę zaufania siostry Faustyny Bogu miłosiernemu.

Drugi etap badań materiału źródłowego dotyczył programu szkoły duchowości miłosierdzia. Według siostry Faustyny tym programem jest miłosierdzie Boże. To ono stanowiło podstawowe założenie doktrynalne właściwe dla funkcjonowania takiej szkoły. W związku z tym siostra Faustyna wskazała w swoim nauczaniu na podstawowe zadanie szkoły, którym ma być poznawanie miłosierdzia Bożego i jego odsłanianie. To zadanie urzeczywistniła w swoim nauczaniu poprzez wskazanie na miłosierdzie Boże jako źródło zaistnienia świata, a w nim najdoskonalszej istoty – człowieka, oraz w zaprezentowaniu roli Jezusa Chrystusa w odsłanianiu miłosierdzia Bożego. Określając Chrystusa Miłosierdziem Wcielonym (por. Dz. 1745), wskazała, że to On jest przyczyną sprawczą, wzorczą i celową życia człowieka oraz jego rozwoju. Na Boże miłosierdzie odsłonięte przez Chrystusa człowiek w pełni odpowie, gdy Mu zaufa i gdy będzie niósł miłosierdzie bliźnim.

Następny etap badań materiału źródłowego został poświęcony środkom upowszechniania duchowości miłosierdzia. Siostra Faustyna w swoim nauczaniu uwzględniła tradycyjny schemat tychże środków, tj. modlitwę, ascezę i życie sakramentalne, poszerzając go o nowe formy. Pod wpływem objawień danych jej przez Chrystusa uwypukliła środek, który jest ściśle związany z nabożeństwem do miłosierdzia Bożego. Używając w tym momencie pojęcia środek, mamy na myśli formy kultu miłosierdzia Bożego, na jakie siostra Faustyna wskazała w Dzienniczku, zaliczając do nich: obraz Jezusa miłosiernego, Święto Miłosierdzia, koronkę do miłosierdzia Bożego i godzinę miłosierdzia.

Kolejny etap refleksji analitycznej nad źródłami był związany z rozwojem depozytu duchowego doświadczenia siostry Faustyny. W istocie chodziło o ukazanie wpływu duchowości miłosierdzia w przekazie siostry Faustyny na rozwój postaw między ludźmi. Ten wpływ – według analiz – jest dostrzegalny zarówno w aspekcie jakościowym, jak i ilościowym. W pierwszym przypadku duchowość miłosierdzia według siostry Faustyny przyczyniła się do pogłębienia świadomości co do wartości miłosierdzia w relacjach międzyludzkich, czego przykładem stało się nauczanie Jana Pawła II zawarte w encyklice Dives in misericordia, w której miłosierdzie zostało podniesione do poziomu podstawowej zasady życia społecznego. W drugim przypadku wpływ jej duchowości miłosierdzia uwidacznia się w powstaniu na całym świecie wielu sanktuariów miłosierdzia Bożego, a także w rozbudzeniu wśród ludzi wrażliwości na potrzebujących, czego przykład stanowi działalność charytatywna dwóch zgromadzeń: Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia i Sióstr Jezusa Miłosiernego, oraz w działaniu Caritas Polska wraz z jej ośrodkami diecezjalnymi.

Ostatni etap refleksji analitycznej nad źródłami odnosił się do kwestii szkoły duchowości miłosierdzia jako podstawy uznania świętej siostry Faustyny Kowalskiej doktorem Kościoła. Analizy wykazały, że jej nauczanie cechuje głębia przesłania o miłosierdziu Bożym i zarazem jego ortodoksyjność, co stanowi pierwsze kryterium proklamacji doktora Kościoła. Głębia i ortodoksyjność nauczania siostry Faustyny zostały następnie wsparte świadectwem jej heroicznego życia, co wchodzi w zakres drugiego kryterium proklamacji doktora Kościoła. I wreszcie nauczanie siostry Faustyny znamionuje powszechność recepcji jej przesłania o miłosierdziu Bożym i uniwersalność tego przesłania, co składa się na treść trzeciego kryterium proklamacji doktora Kościoła. Kryteria te, razem wzięte, wystarczają, aby świętej siostrze Faustynie Kowalskiej przyznać tytuł doktora Kościoła.