Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2024.23-01
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 23, 2024
Mowa na dzień otwarcia Katedry Języka Polskiego przy Cesarskim Uniwersytecie Charkowskim… Piotra Hułaka-Artemowskiego i jej konteksty (nie tylko) językoznawcze
(The speech for the opening day of the Department of the Polish Language at the Imperial University of Kharkiv by Pyotr Hulak-Artemovsky and its (not only) linguistic contexts)

Authors: Magdalena Dąbrowska ORCID
Uniwersytet Warszawski
Keywords: Polish language teaching University of Kharkiv
Whole issue publication date:2024
Page range:15 (5-19)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The paper presents the beginning of the Department of Polish Language at the Imperial University of Kharkiv on the basis of The speech for the opening day of the Department of the Polish Language at the Imperial University of Kharkiv by Pyotr (Petro Petrovich) Hulak-Artemovsky (1790-1865). The work was published in Russian in the periodical “Ukrainskii Vestnik” in 1819. An additional material are the legal documents (ordinance of the Ministry of Education of 25th July 1818) and the recollections of the students. The work by Hulak-Artemovsky consists of motto and three parts (laudation of Alexander I, the founder of the University of Kharkiv; outline of the history of the Polish language and literature and the history of Poland; teaching Polish in Kharkiv). The students in Kharkiv were the translators of the Polish literature into Russian (poems by Adam Naruszewicz and Franciszek Karpiński). The paper concerns the history of the Polish centres Eastern Europe, the methods of teaching Polish language and a reception of the Polish literature of the Enlightenment.
Download file

Article file

Bibliography

1.[B.p.]. „Ot izdatelej”. Ukrainskij vestnik, č. 1, ânvar’ (1816), 4.
2.[B.p.], „Universitet”, Ukrainskij vestnik, č. 7, iûlʹ (1819), 85-87.
3.V.A. [Anastasevič Vasilij], „Pisʹmo k izdatelâm”, Ukrainskij vestnik, kn. 12, oktâbr’ (1818), 115-124.
4.Bagalej Dmitrij I. Opyt istorii Harʹkovskogo universiteta (po neizdannym materialam). S priloženiem portretov i planov, t. 2 (S 1815 po 1835 god), (Harʹkov: Parovaâ tip. i litogr. Zilʹberberg, 1904).
5.[Borževskij Antoni]. „Okrestnosti Rejna”, perev. N. Levickij, Ukrainskij vestnik, kn. 3, mart (1819), 319-339.
6.Gulak-Artemovskij Petr. „Reč’, v den’ otkrytiâ Kafedry Pol’skogo âzyka pri Imperatorskom Har’kovskom universitete proiznesennaâ Lektorom onogo...”, Ukrainskij vestnik, č. 14, fevral’ (1819), 129-161.
7.[Dmohovskij Francišek]. „Reč’, na slučaj soveršeniâ pamâti ob Ignatii Krasickom – Arhiepiskope Gneznenskom – proiznesennaâ pri toržestvennom Zasedanii v Varšavskom Obŝestve Druzej Nauk 12go Dekabrâ 1801 goda Franciskom Dmohovskim”, Ukrainskij vestnik, č. 11, iûl’, s. 48-72, č. 12, oktâbrʹ (1818), 283-327.
8.Makarova Galina V. „M.T. Kačenovskij i stanovlenie slavânovedeniâ v Rossii”, v: Istoriografičeskie issledovaniâ po slavânovedeniû i balkanistike, red. V.A. Dʹâkov, (Moskva: Nauka, 1984), 63-96.
9.Obrembskaâ-Âblonskaâ Antonina A. „Ob istočnikah pol’sko-russkogo slovarâ Kiriâka Kondratoviča”, „Trudy Otdela Drevnerusskoj literatury”, t. 14 (1958), 597-604.
10.Sbornik rasporâženij po Ministerstvu Narodnogo Prosveŝeniâ, t. 1 (1802-1834), (Sankt-Peterburg: Tipografiâ Imp. Akad. Nauk, 1866).
11.Sočineniâ i perevody studentov Imperatorskogo Har’kovskogo Universiteta, čitannye 1819 goda iûnâ 30 čisla po okončanii èkzamenov ih, (Harʹkov: V Universitetskoj tipografii), 1820.
12.Sklabovskij Aleksandr. „K Zarnice. (Podražanie Naruševiču)”, Ukrainskij vestnik, č. 15, kn. 8, avgust (1819), 220-223.
13.Sklabovskij Aleksandr. „K ručʹû. (Iz Naruševiča)”, Ukrainskij vestnik, č. 15, kn. 7, iûl’ (1819), 77-79.
14.Halanskij Mihail G. „Opyt istorii Istoriko-Filologičeskogo Fakulʹteta Harʹkovskogo Universiteta”, v: Istoriko-Filologičeskij Fakulʹtet Harʹkovskogo universiteta za pervye 100 let ego suŝestvovaniâ (1805-1809), red. M.G. Halanskij i D.I. Balagej, (Harʹkov: Tipografiâ Adolʹfa Darre, 1908), 5-400.
15.[B.a.]. [b.t.], Kurier Warszawski, nr 244, 13 października (1821), [2].
16.[B.a.], „Ustanowienie lekcji literatury polskiej w uniwersytecie charkowskim”, Dziennik Wileński, t. 2, nr 4, sierpień (1821), 471-472.
17.[Borzewski Antoni]. „Okolice Renu. List Antoniego Borzewskiego do Brunona Hrabi Kicińskiego”, Tygodnik Polski, t. 1, nr 4, 25 stycznia (1819), 77-91.
18.Janowski Ludwik. Uniwersytet Charkowski w początkach swego istnienia (1805-1820), red. L. Zasztowt, W. Krawczenko i in., (Charków: Majdan, 2004).
19.Kijas Artur. Polacy na Uniwersytecie Charkowskim 1805-1917, (Poznań: Grafika 2005).
20.Kozak Stefan. Hułak-Artemowski w kręgu Mickiewicza i problematyki polskiej, w: Z dziejów stosunków literackich polsko-ukraińskich, red. S. Kozak i M. Jakóbiec (Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1974), 91-104.
21.Linde Samuel Bogumił. „Prawidła etymologii przystosowane do języka polskiego”, w: Idem, Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 1, (Warszawa: Drukarnia XX Pijarów, 1807), nlb.
22.Lewaszkiewicz Tadeusz. „Teoria i praktyka etymologiczna Samuela Bogumiła Lindego na tle jego komparatystyki językoznawczej”, Slavia Occidentalis, nr 74/1 (2017), 41-75.
23.Naruszewicz Adam. „Oda X. Do Stanisława Augusta Króla Polskiego W[ielkiego] Książęcia Lit[ewskiego],o pożytku z nauk nagrodą w kraju rozkrzewionych, z okazji odebranego z rąk J[ego] K[rólewskiej] M[ości] medalu”, w: Idem, Poezje zebrane, t. 1, red. B. Wolska, (Warszawa: IBL. Wydawnictwo, 2005), 141-149.
24.Nikołajew Siergiej I. Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice z historii polsko-rosyjskich związków literackich XVII-XIX wieku, tłum. J. Głażewski, (Warszawa: Neriton, 2007), 223-232.
25.Petlak Anna. Recepcja bajkopisarstwa Ignacego Krasickiego na Ukrainie w XIX wieku, (Łódź: Piktor, 2008).
26.Wołoszyński Ryszard. W. Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801-1830, (Warszawa: PWN 1974).
27.Егорова Ксения. История перевода польской литературы в Харьковском университете (1800-1825 гг.), / Egorova Kseniâ. Istoriâ perevoda pol’skoj literatury v Har’kovskom universitete (1800-1825 gg.), https://conference-spbu.ru/en/conference/30/reports/2805 (dostęp 3.08.2023).
28.https://penelope.uchicago.edu/Thayer/l/roman/texts/Claudian/De_Consulatu_Stilichonis/2*.html (dostęp 13.07.2023).