Dynamika religijności rodziców dzieci pierwszokomunijnych. Studium psychologiczno-pastoralne

Wersja elektroniczna publikacji dostępna na licencji CC BY-SA 4.0 po 12 miesiącach od daty wprowadzenia do obrotu: marzec 2024

W publikacji Dynamika religijności rodziców dzieci pierwszokomunijnych. Studium psychologiczno-pastoralne podjęto problematykę religijności osób dorosłych oraz możliwość zmiany religijności na skutek oddziaływań duszpasterskich. Takie ujęcie problemu badawczego, zawartego w tytule książki, jest perspektywą całkowicie nową w obszarze teologii pastoralnej. Religijność człowieka – rozumiana jako cnota moralna i osobowa relacja z Bogiem – jest szczególną troską całego Kościoła. Wspomniana relacja człowieka do Boga jest rzeczywistością dynamiczną, kształtującą się wraz z rozwojem osobowym. Na kolejnych etapach rozwojowych przybiera różne formy ekspresji. Niniejszą pracę poświęcono religijności osób we wczesnej i średniej dorosłości. Przygotowanie dzieci do sakramentów świętych jest wyjątkowym czasem, w którym rodzicom dzieci Kościół proponuje formację religijną. Zasadniczą częścią tej formacji jest katecheza dorosłych. To zaplanowane i celowe działanie duszpasterskie ma prowadzić do dojrzałości w wierze. Książka składa się z sześciu rozdziałów ujętych w dwóch częściach. W części teoretycznej przedstawiono religijność człowieka oraz naukę Kościoła dotyczącą katechezy dorosłych jako duszpasterskiej działalności formacyjnej człowieka dorosłego. W tej części publikacji ukazano także religijność z perspektywy psychologicznej. W części empirycznej zaprezentowano metodykę badań oraz dynamikę religijności badanej grupy rodziców. Struktura pracy odpowiada modelowi teologii pastoralnej w ramach paradygmatu trzech etapów analizy pastoralno-teologicznej: kryteriologicznej (normatywnej), kairologicznej i prakseologicznej. Badanie dynamiki religijności było możliwe dzięki zastosowaniu strategii badań podłużnych – dwukrotne badanie tej samej grupy rodziców, na początku i na końcu całego okresu formacyjnego, tymi samymi standaryzowanymi kwestionariuszami do badania religijności w Kościele katolickim. W tej samej grupie rodziców przeprowadzono jednocześnie badania poprzeczne. Ta strategia umożliwiła z kolei poznanie struktury religijności wewnątrz badanych grup. Podjęte w pracy badania mają charakter interdyscyplinarny, czyli mają jeden cel, ale są realizowane przy użyciu różnych metod. Pomimo tego, że relacja między człowiekiem a Bogiem zawsze pozostaje jakąś tajemnicą, to jej badania z perspektywy teologii i psychologii pastoralnej otwierają znaczące możliwości poznawania jej aspektów ilościowych i jakościowych. Na użytek tej pracy przeprowadzono analizę dynamiki religijności rozumianej jako system znaczeń, jako strukturę poznawczo-behawioralną oraz jako personalną relację do Boga. Uzyskane w toku badań wyniki dotyczące religijności rodziców dzieci pierwszokomunijnych posłużyły do optymalizowania działań duszpasterskich adresowanych do tej grupy osób dorosłych. Opracowane nowe konspekty katechez dorosłych przeznaczonych dla rodziców dzieci pierwszokomunijnych oraz nowy program formacyjny nawiązują do uzyskanych wyników religijności.