Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2022.57-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 57 (2022)
Autointerpretacja osoby i problem „mocnego wartościowania” w filozofii Charlesa Taylora

Autorzy: Mariusz Wojewoda ORCID
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Słowa kluczowe: autointerpretacja „mocne wartościowanie” osoba rozmowa uznanie Charles Taylor
Data publikacji całości:2022
Liczba stron:20 (71-90)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza problemu autointerpretacji w odniesieniu do formuły „mocnego wartościowania” oraz zagadnienia osoby ludzkiej. Przedmiotem analiz jest koncepcja wartości Charlesa Taylora ujęta w kontekście jego filozoficznych inspiracji oraz krytyki niektórych jego rozwiązań. Poznanie własnego „ja” dokonuje się w kontekście odkrywania i realizacji takich wartości jak wolność, godność, autentyczność, sprawczość i odpowiedzialność, itp. Można wskazać na relację, jaka zachodzi między strukturą aksjologiczną a osobą, która pozwala jej na autointerpretację. Z jednej strony dzięki wartościom podmiot określa własną tożsamość, z drugiej strony stanowią one element „wspólnoty znaczeń” – umożliwiający zrozumienie „sytuacji ludzkiej” i dialog między osobami. Świat wartości odkrywamy w trakcie artykulacji i interpretacji własnych uczuć oraz rozumienia uczuć innych ludzi. Wartości umożliwiają rozmowę na temat tego, co nas łączy lub dzieli, umożliwiają porozumienie, a także na artykułowanie przyczyn nieporozumienia. Rozwój osoby jest zapośredniczony w kulturowych formach ekspresji oraz w dialogu z innymi podmiotami. Koncepcja Taylora stanowi ciekawą i ważną próbę połączenia refleksji z zakresu filozofii człowieka, teorii wartości i filozofii kultury ekspresji.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abbey, R. (2000). Charles Taylor. London & New York: Routledge.
2.Anderson, J. (1996). The Personal Lives of Strong Evaluators: Identity, Pluralism and
3.Ontology in Charles Taylor’s Value Theory, Constellations: An International Journal of Critical and Democratic Theory 3 (1), 17–38. DOI: 10.1111/j.1467-8675.1996.tb00041.x
4.Batttro A., Dehaene, Sánchez Soredno M. and Singer W.J. (red.) (2013). Neurosciences and the Human Person: New Perspectives on Human Activities Pontifical Academy of Sciences, Scripta Varia 121, Vatican City; www.casinapioiv. va/content/ dam/ accademia
5.Frankfurt, H.-G. (1997). Wolność woli i pojęcie osoby. Tłum. Justyna Nowotniak. W: Filozofia moralności. Postanowienie i odpowiedzialność moralna. Wybrał i wstępem opatrzył J. Hołówka, (21–40). Warszawa: Wydawnictwo Spacja– Fundacja Aletheia.
6.Gadamer, H.-G. (1976). Philosophical Hermeneutics. Tłum. D.E. Linge, Berkeley: University of California Press.
7.Gadamer, H.-G. (2003). Język i rozumienie. Wybór i tłum. P. Dehnel, B. Sierodzka, Warszawa: Fundacja Aletheia.
8.Gadamer, H.-G. (2008). Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane. Tłum. A. Przyłębski. Red. P. Dybel. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
9.Heidegger, M. (1994). Bycie i czas. Tłum. B. Baran. Warszawa: PWN.
10.Laitinen, A. (2003). Strong Evaluation Without Sources. On Charles Taylor’s Philosophical Anthropology and Cultural Moral Realism. Jyväskylä: University of Jyväskylä.
11.Laitinen, A. (2006). Interpersonal Recognition and Responsiveness to Relevant Differences. Critical Review of International Social and Political Philosophy 9, no 1, 47–70.
12.Lara de, P. (1998). From Philosophical Anthropology to the Politics of Recognition: An Interview witch Charles Taylor, Thesis Eleven, 52, 103–112.
13.Lorenc, W. (2012). Możliwości i ograniczenia hermeneutycznego ujęcia człowieka, Analiza i Egzystencja 19, 199–218.
14.Lorenc, W. (2012). Filozofia hermeneutyczna: perspektywy jej rozwoju, Przegląd Filozoficzny – Nowa Sera, 3 (83). R. 21, 533–546.
15.Merlau-Ponty, M. (2001). Fenomenologia percepcji. Tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa: Fundacja Aletheia.
16.Note N., Merus P. (2009) Charles Taylor and a Hermeneutical Understanding of Meaningfulness, Sofia Philosophical Review 3, 1 (January), 137–149.
17.Parfit, D. (2001). Tożsamość osobowa. Tłum. Renata Wieczorek. W: Filozofia podmiotu. Fragmenty filozofii analitycznej. Red. J. Górnicka-Kalinowska, Warszawa: Fundacja Aletheia, 65–91.
18.Smith, N.H. (2000). Moral Realism. In: H. LaFollette (red.) Blackwell Guide to Ethical Theory. Oxford: Blackwell, 15–37.
19.Smith, N.H. (2002a). Charles Taylor. Meaning, Morals and Modernity, Cambridge: Polity Press.
20.Smith, N.H. (2002b) Overcoming Representationalism. In: Perspectives on the Philosophy of Charles Taylor, eds. A. Laitinen, N.H. Smith, Helsinki: Societas Philosophica Fennica, s. 29–42.
21.Taylor, Ch. (1985a). Philosophical Papers. Vol. 1: Human Agency and Language, Cambridge: Cambridge University Press.
22.Taylor, Ch. (1985b). Philosophical Papers. Vol. 2: Philosophy and the Human Sciences, Cambridge: Cambridge University Press.
23.Taylor, Ch. (1992) Multiculturalism and „The Politics of Recognition”. Pincerton, New Jersey: Pincerton University Press.
24.Taylor, Ch. (1995). Philosophical Arguments. Cambridge MA: Harvard University Press.
25.Taylor, Ch. (2001a). Pojęcie osoby. Tłum. R. Wieczorek. W: Filozofia podmiotu. Fragmenty filozofii analitycznej. Red. J. Górnicka-Kalinowska, Warszawa: Fundacja Aletheia, 420–421
26.Taylor, Ch. (2001b). Samointerpretujące się zwierzęta. Tłum. R. Sierszulska. W: Filozofia podmiotu. Fragmenty filozofii analitycznej. Red. J. Górnicka-Kalinowska. Warszawa: Fundacja Aletheia, 261–298.
27.Taylor, Ch. (2001c), Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Tłum. M. Gruszczyński i inni. Warszawa: PWN.