Colloquia Theologica Ottoniana

Ochrona małoletnich i osób z nimi zrównanych stanowi jeden z priorytetowych aspektów aktualnego prawodawstwa kościelnego. Normy regulujące postępowanie w przypadkach doniesień o przestępstwach seksualnych duchownych wobec dzieci i młodzieży obecne są zarówno w ustawodawstwie powszechnym, jak i partykularnym. Działając na mocy zlecenia Kongregacji Nauki Wiary, Konferencja Episkopatu Polski wydała w 2014 r. Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia, które następnie dwukrotnie – w 2017 i 2019 r. – nowelizowała. Wytyczne te zawierają normy dotyczące właściwego reagowania na doniesienia o przestępstwach contra sextum z małoletnimi popełnionych przez duchownych lub inne osoby działające w strukturach kościelnych. Regulują także procedury zapewniania pomocy pokrzywdzonym oraz określają zasady profilaktyki i formacji do kapłaństwa i życia zakonnego. Z tej racji realizują cele wskazane przez dykasterię Stolicy Apostolskiej. Prawodawca nie ustrzegł się jednak błędów, które mogą powodować trudności w interpretowaniu i stosowaniu Wytycznych. Zauważalne są nieścisłości terminologiczne oraz niespójność z normami prawa powszechnego. Dotyczą one szczególnie zakresu materialnego przestępstw contra sextum z osobami małoletnimi oraz podmiotu zdolnego do popełnienia tego typu przestępstw. Występują również w obszarze prawa formalnego, a zwłaszcza zasad prowadzenia dochodzenia wstępnego. Zauważalne są także niezgodności z polskim kodeksem karnym. Wydaje się konieczne dokonanie nowelizacji Wytycznych, tak by wykazywały spójność z prawodawstwem powszechnym, a zwłaszcza ze znowelizowaną księgą VI Kodeksu Prawa Kanoniczego zawierającą normy karne. Warto rozważyć ich skoncentrowanie na pomocy ofiarom, profilaktyce oraz sposobach postępowania ze sprawcami przestępstw seksualnych wobec małoletnich i osób z nimi zrównanych.