Uniwersytety na rubieżach - Konteksty semantyczne, historyczne, naukowe i edukacyjne


ISBN: 978-83-7972-559-5    ISBN (online): 978-83-7972-560-1    ISSN: 2083-4381    OAI
CC BY-SA   Open Access 

Issue archive / T. 4
To whom the university? For whom? Provinciality, peripherality and the frontiers

Authors: Anna Gomóła ORCID
University of Silesia in Katowice
Keywords: university in Upper Silesia cultural specificity industrial region Polish higher education in the interwar twenty-year period
Data publikacji całości:2022
Page range:14 (249-262)

Abstract

The introductory section of the article examines the etymology and contemporary meanings of the vocabulary associated with “peripherality” or “provincialism” in relation to the location and valorisation not only of universities but also of academic centres. The second section is devoted to recalling German and American diffusionist concepts and related terms, and concepts (cultural circle, cultural areal, cultural centre, peripheral culture) that have generated specific ideas about intra- and intercultural relations. The last part contains a case study: a profile essay on the history of the struggle to establish a university in Katowice (i.e. from the early 1920s to 1945). The reconstruction focuses on highlighting local/regional needs, indicated as specific needs to be met by the projected university.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bańkowski, A. (2000). Etymologiczny słownik języka polskiego. T. 2: L–P. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2.Bańkowski, A. (2014). Etymologiczny słownik mowy polskiej. T. 3, cz. 1: R. Częstochowa: Linguard.
3.Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
4.Chodakowska, J. (1974). Geneza Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Rozprawy z Dziejów Oświaty, 17, 143–160.
5.Dąbrówka, A., Geller, E. (1995) Słownik antonimów. Warszawa: MCR.
6.Dekret z 24.05.1945 r. o utworzeniu Politechniki Śląskiej, Dz.U. 1945, nr 21, poz. 118.
7.Drogoń, A. (2015). Początki akademickiej edukacji humanistycznej i prawniczej na Górnym Śląsku w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej. Miscellanea Historico-Iuridica, 1 (14), 87–107.
8.Dyboski, R. (1932). Kraków a Śląsk. Kraków: Miejska Komisja dla Popierania Rozwoju m. Krakowa.
9.Eco, U. (1996). Nieobecna struktura. Tłum. A. Weinsberg, P. Bravo. Warszawa: Wydawnictwo KR.
10.Fertacz, S. (2008). Problemy szkolnictwa wyższego na Górnym Śląsku w latach 1922–1945. W: A. Barciak (red.), „Mądrość zbudowała sobie dom…”. Uniwersytet Śląski 1968–2008. Dzieje, dokumentacja, źródła (s. 24–65). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
11.Historia Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach (2013). Pobrane z: https://sum.edu.pl/uczelnia/historia (16.06.2022).
12.Kobylnicki, J. (1985). Michalski. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka. T. 1 (s. 77). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
13.Kolbuszewski, J. (2008). Kresy. Szkice o dziejach pojęcia. Prace Filologiczne. Seria Literaturoznawcza, 1 (50), 15–30.
14.Kosowska, E. (2014). Pułapki prowincjonalizmu. Przypadek ks. Benedykta Chmielowskiego. W: A. Kisielewska (red.), Na stykach kultur i mediów. Między prowincjonalizmem a kosmopolityzmem (s. 15–31). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
15.Kroeber, A.L. (1904). Types of Indian Culture in California. W: F.W. Putnam (red.), American Archaeology and Ethnology. Vol. 2. Berkeley: The University Press, 1904–1907.
16.Kroeber, A.L. (1939). Cultural and Natural Areas of Native North America. Berkeley: University of California Press.
17.Kryński, A., Niedźwiedzki, W. (red.) (1908). Słownik języka polskiego. T. 4: P – Prożyszcze. Warszawa: Nakładem prenumeratorów i Kasy im. Mianowskiego, w Drukarni „Gazety Handlowej”.
18.Linde, S.B. (1811). Słownik języka polskiego. T. 2, cz. 2: P. Warszawa: Drukarnia XX. Piiarów.
19.Lubos, J. (1930). Brak nam inteligencji górnośląskiej. Zaranie Śląskie, 1, 22–25.
20.Mason, O.T. (1895). Influence of Environment upon Human Industries or Arts. Annual Report of the Board of Regents of the Smithsonian Institution. July.
21.Memoriał w sprawie założenia uniwersytetu województwie śląsko-dąbrowskim (1945). Katowice: Drukarnia Wojew. Urzędu Informacji i Propagandy w Katowicach.
22.Morys-Twarowski, M. (2018). Rodzina Dyboskich na tle elit Śląska Cieszyńskiego. W: A. Suszyńska (red.), Roman Dyboski 1883-1945, Władysław Tarnawski 1885-1951. Materiały z posiedzenia naukowego w dniu 18 listopada 2011 r. (s. 15–31). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
23.Musioł, P. (1929) Śląska Młodzież Akademicka wobec Śląska. Zaranie Śląskie, 3, 113–120.
24.Olszewicz, B. (1938). Obraz Polski dzisiejszej: fakty, cyfry, tablice. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
25.Pharus (1920). Problemat kulturalny w kwestyi górnośląskiej. Der Bund – Związek, 19 (2–5/20), 7.
26.Sarasin, Ph. (2016). Das Kreuz mit dem #Kulturkreis. Pobrane z: https://geschichtedergegenwart.ch/das-kreuz-mit-dem-kulturkreis/ (16.06.2022).
27.Sieradzka, D. (1989). Wokół sporu o model języka urzędowego w województwie śląskim w latach 1920–1926. Kwartalnik Historyczny, 1–2 (96), 183–201.
28.Sieradzka, D. (2017). Udział drukarzy i wydawców Górnego Śląska w kampanii plebiscytowej i powstańczej. W: T. Wilkoń (red.), O etosie książki. Studia z dziejów bibliotek i kultury czytelniczej (s. 540–552). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
29.Sprawozdanie Stenograficzne z 205 Posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z 3.02.1921 r.
30.Starzyńska-Rosiecka, D., Więcławski, T. (2022). „Ocena uczelni jest trudniejsza niż ocena skoków narciarskich”. Czarnek zapowiada zmiany w ewaluacji. Pobrane z: https://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/8462592,czarnek-uproscimy-sposob-oceny-uczelni.html (16.06.2022).
31.Szczepanik, T. (red.) (1958). Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Katowicach 1937–1957. Księga pamiątkowa wydana z okazji I Zjazdu Absolwentów w XX rocznicę powstania uczelni. Katowice: Stowarzyszenie Absolwentów WSE.
32.Wanatowicz, M. (1989). Ugrupowania polityczne wobec ludności napływowej na Górnym Śląsku w latach 1922–1926. W: J. Chlebowczyk (red.), Z problemów integracji i unifikacji II Rzeczypospolitej (s. 50). Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
33.Wissler, C. (1917). The American Indian. An Introduction to the Anthropology of the New World. New York: D.C. McMurtrie.
34.Wissler, C. (1923). Man and Culture. London: George G. Harrap.
35.Wissler, C. (1926). The Relation of Nature to Man in Aboriginal America. New York: Oxford University Press.
36.Wiśniakowska, L. (oprac.) (2006). Słownik wyrazów bliskoznacznych PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.