Problem relacji paternalizmu prawnego do zagadnienia sprawiedliwości naprawczej (w prawie karnym). Analiza filozoficznoprawna

ISBN: 978-83-7972-779-7    ISBN (online): 978-83-7972-780-3    ISSN: 0860-2751    OAI    DOI: 10.18276/978-83-7972-780-3
CC BY-SA   Open Access 

Issue archive / T. (MCD) 1326

Year:2024
Field:Field of Social Sciences
Discipline:legal sciences
Keywords: legal paternalism restorative justice reintegration individual autonomy local community
Authors: Michał Peno ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Information

Electronic version of the publication available under CC BY-SA 4.0 license after 12 months from the date of release: September 2024

Abstract

Paternalistic Aspects of the Legal Relationship to the Issue of Restorative Justice in Criminal Law. A Philosophical and Legal Analysis

The monograph attempts to analyze the relationship between legal paternalism and the concept of restorative justice within the framework of criminal law. The discussion focuses on identifying paternalistic elements in the reintegrative concept of restorative justice, emphasizing the importance of care and protection of the individual in the restorative process. The theoretical analysis is supported by a detailed discussion of the assumptions of the concept and their impact on the shaping of legal institutions. The work highlights the need to consider axiological values in the design and interpretation of legal provisions, based on the concept of paternalism as care. Furthermore, the author presents research conclusions on the practical application of restorative justice, pointing out its limitations and challenges in implementation. The role of local communities in crime control and promotion of reintegration is emphasized, while also noting the potential conflict between individual autonomy and community actions. In conclusion, the monograph provides framework postulates for further development and implementation of restorative justice, accentuating its complex nature and significance in the socio-legal context.

Bibliography

1.Wykaz aktów normatywnych, prawnych i materiałów legislacyjnych
2.Deklaracja Ministrów Sprawiedliwości Państw Członkowskich Rady Europy w sprawie roli sprawiedliwości naprawczej w sprawach karnych z dnia 14 grudnia 2021 r., https://rm.coe.int/venice-ministerial-declaration-eng-4-12-2021/1680a4df79.
3.Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępująca decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz.U. UE L 315/57 z 14.11.2012).
4.Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze sprost. i zm.).
5.Recommendation No R (2002)5 of the Committee of Ministers of the Council of Europe to Member States on the Protection of Women against Violence (na stronie Rady Europy).
6.Recommendation No R (90)2 of the Committee of Ministers of the Council of Europe to Member States on the Social Measures Concerning Violence within the Family (na stronie Rady Europy).
7.Recommendation No R (97)13 Concerning Intimidation of the Witnesses and the Rights of the Defence (na stronie Rady Europy).
8.Rekomendacja Nr CM/Rec(2018)8 Komitetu Ministrów Rady Europy dla państw członkowskich dotycząca sprawiedliwości naprawczej w sprawach karnych, https://search. coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016808e35f3.
9.Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2016 r. w sprawie sposobu i trybu wykonywania czynności przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych (Dz.U. 2016, poz. 969).
10.Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 września 2017 r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – Funduszu Sprawiedliwości (Dz.U. 2017, poz. 1760).
11.Uchwała Krajowej Rady Kuratorów z dnia 6 maja 2004 r. – Kodeks etyki kuratora sądowego.
12.Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93 ze zm.).
13.Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. 1971, nr 12, poz. 114 ze zm.).
14.Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 ze zm.).
15.Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997, nr 89, poz. 555 ze zm.).
16.Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn.: Dz.U. 2003, nr 106, poz. 1002 ze zm.).
17.Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. 2005, nr 169, poz. 1411 ze zm.).
18.Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2011, nr 149, poz. 887 ze zm.).
19.Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013, poz. 1247).
20.Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz.U. 2015, poz. 21).
21.Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 396).
22.Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 2015, poz. 1334).
23.Uzasadnienie rządowego projektu Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (VII kadencja, druk sejm. nr 2393), http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/druk. xsp?nr=2393.
24.Wykaz raportów, statystyk i opracowań wyników badań
25.Analysis of a first restorative circle in the Ombudsman office for the Basque Country, https:// www.ararteko.eus/en/ararteko-showcases-pioneering-restorative-justice-experience-european- forum-restorative-justice, dostęp: 12.10.2022.
26.Civic engagement and governant, https://stats.oecd.org/, dostęp: 12.11.2021.
27.Informator Statystyczny Wymiaru Sprawiedliwości, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/ opracowania-wieloletnie/, dostęp: 20.02.2022.
28.Planned Communities and Pullman, https://www.nps.gov/pull/learn/management/upload/ Pullman_HRS_Access3-2-132-257_compressed.pdf, dostęp: 18.02.2022.
29.Postępowanie mediacyjne w świetle danych statystycznych. Sądy okręgowe i rejonowe w latach 2006–2018, Warszawa 2019, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/publikacje/, dostęp: 30.11.2021.
30.Raport: Wykonywanie obowiązków przez kuratorów sądowych, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa, czerwiec 2018, https://www.nik.gov.pl/plik/id,17872,vp,20457.pdf, dostęp: 20.02.2022.
31.Religijność a zasady moralne. Raport Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2014, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_015_14.PDF, dostęp: 9.11.2022.
32.Report of the Departmental Commitee on Homosexual Offences and Prostitution, London 1957. Social participation and integration statistics, Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics- -explained/index.php?title=Social_participation_and_integration_statistics, dostęp: 12.11.2021.
33.The first restorative circle at the Ararteko’s office, https://www.ararteko.eus/en/ararteko-showcases- pioneering-restorative-justice-experience-european-forum-restorative-justice, dostęp: 2.11.2022.
34.Zielińska E., Klimczak, J., Zakres stosowania mediacji w sprawach karnych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2020, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/ 2020/04/IWS_Zieli%C5%84ska-E.-Klimczak-J-Zakres-stosowania-mediacji-w-sprawach- karnych-w-praktyce-wymiaru-sprawiedliwo%C5%9Bci.pdf
35.Słowniki językowe i encyklopedie powszechne
36.Diccionario de la lengua española, Real Academia Espańola, https://dle.rae.es/paternalismo? m=form, dostęp: 10.01.2021.
37.Digitale Wörterbuch der deutschen Sprache, https://www.dwds.de/wb/Paternalismus, dostęp: 10.01.2021.
38.Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/historyczno-porownawcza-metoda; 3912027.html, dostęp: 18.02.2022.
39.Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/instytucja-spoleczna;3914910.html, dostęp: 10.02.2022.
40.Encyklopedia PWN. Religia, T. 7, red. T. Gadacz, Warszawa 2003, s. 47.
41.Éditions Larousse, Definitions: palabre – Dictionary of French Larousse, www.larousse.fr, dostęp: 18.12.2020.
42.Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista, dostęp: 10.01.2022.
43.Stanford Encyclopedia of Philosophy: A. Duff, Legal Punishment; G. Dworkin, Paternalism; L. Radzik, Reconciliation, https://plato.stanford.edu, dostęp: 24.02.2022.
44.The Oxford English Dictionary, Vol. VII, red. J.A. Simpson, E.S.C. Weiner, Oxford 2000.
45.Thompson L.J., Paternalism, Britannica, https://www.britannica.com/topic/paternalism/ Paternalism-applied-to-social-policy, dostęp: 20.12.2021.
46.Wykaz literatury
47.Acorn A., Compulsory compassion: a critique of restorative justice, Vancouver 2004.
48.Adelmann F.J., Authority, „Boston College Studies in Philosophy” 3, 1974.
49.Aghion P., Tirole J., Formal and Real Authority in Organizations, „Journal of Political Economy” 105, 1997.
50.Ajdukiewicz K., O sprawiedliwości, [w:] Język i poznanie, t. I, Warszawa 1985.
51.Alemany M., Breve nota sobre la idea de „paternalismo” en la obra de Ernesto Garzón Valdés, „DOXA, Cuadernos de Filosofía del Derecho” 30, 2007.
52.Álvarez J.S., El obrero soñado: ensayo sobre el paternalismo, Madrid 1990.
53.Anscombe G.E.M., Modern Moral Philosophy, „Philosophy” 33, 1958.
54.Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000.
55.Arendt H., On Revolution, New York 1968.
56.Arendt H., Sokrates, [w:] H. Arendt, Polityka jako obietnica, Warszawa 2007.
57.Armour M., Umbreit M.S., Violence, Restorative Justice and Forgiveness. Dyadic Forgiveness and Energy Shifts in Restorative Justice Dialogue, London–Philadelphia 2018.
58.Arneson R.J., Joel Feinberg and the justification of hard paternalism, „Legal Theory” 11(3), 2005.
59.Arneson R.J., Mill Versus Paternalism, „Philosophy Research Archives” 5, 1979.
60.Arrigo B.A., Milovanovic D., Revolution in Penology, Plymouth 2010.
61.Arystoteles, Etyka nikomachejska, Warszawa 2007.
62.Atienza M., Discutamos sobre paternalismo, „Doxa” 5, 1988.
63.Auletta K., The Underclass, New York 1982.
64.Auleytner J., Polska polityka społeczna. Ciągłość i zmiany, Warszawa 2004.
65.Austin J., The Province of Jurisprudence Determined, 1832.
66.Aylesworth G., Postmodernism, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato. stanford.edu/archives/spr2015/entries/postmodernism/, dostęp: 13.04.2022.
67.Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2006.
68.Barglow R., The Crisis of the Self in the Age of Information – Computers, Dolphins, and Dreams, London 1994.
69.Barnett R.E., Restitution: A New Paradigm for Criminal Justice, „Ethics” 87(4), 1977.
70.Barton C., Empowerment and Retribution in Criminal and Restorative Justice, [w:] Restorative Justice: From Philosophy to Practice, red. H. Strang, J. Braithwaite, Aldershot– Dartmouth 2000.
71.Bartyze J., W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji, Lublin 2012.
72.Bauman Z., Globalizacja, Warszawa 2000.
73.Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.
74.Bauman Z., Społeczeństwo w stanie oblężenia, Warszawa 2007.
75.Bazemore G., After shaming, whither reintegration: Restorative Justice & relational rehabilitation, [w:] Restoring Juvenile Justice, red. G. Bazemore, Amsterdam 1997.
76.Bazemore G., The „Community” in Community in Justice: Issues, Themes and Questions for the New Neighborhood Sanctioning Models, „The Justice System Journal”, 19(2), 1997.
77.Bazemore G., Erbe C., Operationalizing the Community Variable in Offender Reintegration: Theory and Practice for Developing Intervention Social Capital, „Youth Violence and Juvenile Justice” 1, 2003.
78.Bazemore G., Maloney D., Rehabilitating community service: Toward restorative service sanctions in a balanced justice system, „Federal Probation” 1, 1994.
79.Beard M., SPQR. Historia starożytnego Rzymu, Poznań 2009.
80.Beccaria C., On Crimes and Punishments, [w:] C. Beccaria, On Crimes and Punishments and Other Writings, Cambridge 1995.
81.Beck U., Ponowne odkrycie polityki: przyczynek do teorii modernizacji refleksywnej, [w:] U. Beck, A. Giddens, S. Lash, Modernizacja refleksyjna, Warszawa 2009.
82.Bell R.H., Rethinking justice: restoring our humanity, Lanham 2007.
83.Berger L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983.
84.Berman M.N., Punishment and Justification, „Ethics” 2, 2008.
85.Besson S., The Morality of Conflict. Reasonable Disagreement and the Law, Oxford–Portland 2005.
86.Bianchi H., Justice as Sanctuary: Toward a New System of Crime Control, Eugene 2010.
87.Bieńkowska E., Mediacja w polskim prawie karnym, „Przegląd Prawa Karnego” 18, 1998.
88.Bieńkowska E., Czarnecka-Dzialuk B., Wójcik D., Postępowanie mediacyjne w nowej kodyfikacji karnej, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks postępowania karnego. Krótkie komentarze, 14, Warszawa 1998.
89.Bieńkowska E., Mazowiecka L., Ofiara przestępstwa w dokumentach międzynarodowych, Warszawa 2009.
90.Bieńkowska E., Mazowiecka L., Prawa ofiar przestępstw: Zarys wykładu, Warszawa 2009.
91.Biersted R., The Problem of Authority, [w:] Freedom and Control in Modern Society, red. M. Berger, T. Abel, C.H. Page, New York 1954.
92.Birks D., Paternalism as Punishment, „Utilitas” 33, 2021.
93.Blau P.M., Exchange and Power in Social Live, New York 1964.
94.Blicharz G., Metodologia prawoznawstwa, Kraków 2020, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/ item/266415, dostęp: 9.02.2022.
95.Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., Kryminologia, Gdańsk 1999.
96.Bobbio N., Liberalizm i demokracja, Kraków 1998.
97.Bobbio N., Matteucci N., Diccionario de Política, Madrid 1982.
98.Bobowska-Nastarzewska P., Rola „sumienia” w problematyce „inności” i „innego” w filozofii Emmanuela Lévinasa i Paula Ricoeura, „Sztuka i Filozofia” 3839, 2011.
99.Bokiniec M., Is Polis the Answer? Hannah Arendt on Democracy, „Santalka. Filosofija” 1, 2009.
100.Braithwaite J., Building Legitimacy Through Restorative Justice, [w:] Legitimacy and Criminal Justice: International Perspectives, red. T. Tyler, Oxford 2017.
101.Braithwaite J., Crime, Shame and Reintegration, New York 1989.
102.Braithwaite J., Doing Justice Intelligently in Civil Society, „Journal of Social Issues” 2, 2006.
103.Braithwaite J., Narrative and Compulsory Compassion, „Law & Social Inquiry” 2, 2006.
104.Braithwaite J., Principles of Restorative Justice, [w:] Restorative Justice: Competing or Reconcilable Paradigms?, red. A. von Hirsch, J.V. Roberts, A. Bottoms, K. Roach, K. Shiff, M. Shiff, Oxford–Portland 2003.
105.Braithwaite J., Restorative Justice and Responsive Regulation, New York 2002.
106.Braithwaite J., Restorative Justice and Social Justice, „Saskatchewan Law Review” 63, 2002.
107.Braithwaite J., The fundamentals of restorative justice the fundamentals of restorative justice, [w:] A kind of mending Restorative Justice in the Pacific Islands, red. S. Dinnen, A. Jowitt, T. Newton, Canberra 2010.
108.Braithwaite J., Mugford S., Conditions of successful reintegration ceremonies, „British Journal of Criminology” 2, 1994.
109.Braithwaite J., Pettit P., Not Just Desert: A Republican Theory of Criminal Justice, Oxford– New York 1990.
110.Brock D., Paternalism and Autonomy, „Ethics” 98, 1988.
111.Brożek B., Stelmach J., Metody prawnicze, Warszawa 2006.
112.Buchanan J.M., Liberty, Market, State. Political Economy in the 1980’, New York 1986.
113.Buckley F.H., Perfectionism, „Supreme Court Economic Review” 13, 2005.
114.Cackowski Z., Wstęp, [w:] Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, Lublin 1986.
115.Cane P., Taking Law Seriously: Starting Points of the Hart/Devlin Debate, „The Journal of Ethics” 1/2, 2006.
116.Caney S., Liberalism and Communitarianism: A Misconceived Debate, „Political Studies” 40, 1990.
117.Cavanagh M., Against Equality of Opportunity, Oxford 2002.
118.Cavell S., The Claim of Reason, Oxford–New York 1979.
119.Chalimoniuk-Zięba M., Oklejak G., Sprawiedliwość naprawcza i jej zastosowanie w praktyce, „Kwartalnik ADR” 1, 2013.
120.Chapman T., Hoek A. van, Wolthuis A., The Road Less Travelled More Humane Approaches to Addressing the Harm of Criminal Behaviour, Amsterdam 2018.
121.Chmielewski M., Kanta filozofia kary, „Ius et Lex” 1, 2006.
122.Chojniak K., Umorzenie restytucyjne – odpowiedź na zjawisko nadmiernej kryminalizacji i penalizacji?, [w:] Granice kryminalizacji i penalizacji, red. S. Pikulski, M. Romańczuk- -Grądzka, Olsztyn 2013.
123.Chriss J.J., The Functions of the Social Bond, „Sociological Quarterly” 48(4), 2007.
124.Christie N., Conflicts as Property, „British Journal of Criminology” 1, 1977.
125.Christie N., Dogodna ilość przestępstw, Warszawa 2004.
126.Christie N., Granice cierpienia, Warszawa 1991.
127.Ciepły F., Sprawiedliwość karania a prawo łaski – uwagi krytyczne, „Przegląd Prawno- -Ekonomiczny” 3, 2008.
128.Ciepły F., Sprawiedliwość naprawcza wobec przestępstwa, [w:] Mediacja w teorii i praktyce, red. A. Gretkowski, D. Karbarz, Stalowa Wola 2009.
129.Ciszewski W., Dyrda A., Janik B., Banaś P., Zastosowania filozofii analitycznej w prawoznawstwie: Wprowadzenie, „Avant” 1, 2018.
130.Citowicz R., Fedorszczak T., Kilka uwag na temat mediacji w sprawach karnych, http://arbitraz.laszczuk.pl/_adr/25/Kilka_uwag_na_temat_mediacji_w_sprawach_karnych. pdf, dostęp: 20.11.2021.
131.Coates R., Gehm J., An empirical assessment, [w:] Mediation and Criminal Justice, red. M. Wright, B. Galaway, London 1989.
132.Consedine J., Sprawiedliwość naprawcza. Przywrócenie ładu społecznego, Warszawa 2004. Coser L., The Functions of Social Conflict, New York 1956.
133.Cudowska A., Wspólnota w kulturze indywidualizmu, [w:] Wspólnoty z perspektywy edukacji międzykulturowej, red. J. Nikitorowicz, J. Muszyńska, M. Sobecki, Białystok 2009.
134.Cunneen C., Thinking Critically about Restorative Justice, [w:] Restorative Justice, Critical Issues, red. E. McLaughin, R. Fergusson, G. Hughes, London 2003.
135.Cyrul W., Problem ważności w habermasowskiej teorii uniwersalnej pragmatyki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2, 2005.
136.Czakon P., Zaangażowani czy obojętni? Aktywność społeczna i polityczna młodych Polaków, „Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie” 95, 2016.
137.Czarnecka-Dzialuk B., Wójcik D., Mediacja w sprawach nieletnich w świetle teorii i badań, Warszawa 2001.
138.Czarniawska-Joerges B., Exploring Complex Organization. A cultural perspective, Newbury Park 1992.
139.Czepita S., Wronkowska S., Zieliński M., Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa, „Państwo i Prawo” 2, 2013.
140.Czy koniec teorii prawa?, red. P. Jabłoński, Wrocław 2017.
141.Dahrendorf R., Class and Class Conflict in industrial Society, Stanford 1959.
142.Daly K., Restorative justice: The real story, „Punishment and Society” 1, 2002.
143.Dan-Cohen W., Harmful Thoughts: Essays on Law, Self and Morality, Princeton 2002.
144.Daniel M., Sociology of Virtual Communities and Social Software Design, Montreal 2010.
145.Davies G., Making Amends. Mediation and Reparation in Criminal Justice, London 1992.
146.Derrida J., Marginesy filozofii, Warszawa 2002.
147.Derrida J., O gramatologii, Warszawa 1999.
148.Devlin P., The Enforcement of Morals, Oxford 1968.
149.Dolinko D., Morris on Paternalism and Punishment, „Law and Philosophy” 4, 1991.
150.Doliński D., Psychologia wpływu społecznego, Wrocław 2000.
151.Dorschel A., Diskurs, „Zeitschrift für Ideengeschichte” 15(4), 2021.
152.Douglas M., How Institutions Think, Syracuse 1986.
153.Douglas N., Paternalism and Autonomy, „Philosophy and Public Affairs” 1, 1981.
154.Draper T., An Introduction to Jeremy Bentham’s Theory of Punishment, „Journal of Bentham Studies” 5, 2002.
155.Drozdowski R., Lepsza sfera publiczna – bezdyskusyjny postulat pod dyskusję, [w:] O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń, red. M. Nowak, P. Pluciński, Kraków 2011.
156.Dubber M.D., Foundational Texts in Modern Criminal Law, Oxford 2014.
157.Dubel L., Historia doktryn politycznych i prawnych do końca XIX wieku, Warszawa 2002.
158.Duff R.A., A Criminal Law for Citizens, „Theoretical Criminology” 14, 2010.
159.Duff R.A., Answering for crime. Responsibility and liability in the criminal law, Oxford– Portland 2007.
160.Dukiet-Nagórska T., Idea sprawiedliwości naprawczej a zasady kontynentalnego prawa karnego, Warszawa 2016.
161.Dworkin G., Autonomia, [w:] Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, red. R.E. Goodin, P. Pettit, Warszawa 1998.
162.Dworkin G., Paternalism, „The Monist” 56(1), 1972.
163.Dworkin G., Paternalism, https://plato.stanford.edu/entries/paternalism/, dostęp: 17.02.2022.
164.Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.
165.Dworkin R., Liberal Community, „California Law Review” 77, 1989.
166.Dybowski K., Czy koncepcja autopoiesis jest przydatna nauce prawa?, „Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea” 1, 2008.
167.Dziedziak W., Maroń G., Z zagadnień sprawiedliwości, miłosierdzia i prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 12, 2009.
168.Elechi O., Morris S., Schauer E., Restoring Justice (Ubuntu): An African Perspective, „International Criminal Justice Review” 1, 2010.
169.Elias N., The Society of Indiduals, Oxford 1991.
170.Engster D., Rozważania na temat teorii opieki: praktyka i obowiązek opieki, [w:] Gender i ekonomia opieki, red. E. Charkiewicz, A. Zachorowska-Mazurkiewicz, Warszawa 2009.
171.Engster D., The Heart of Justice: Care Ethics and Political Theory, Oxford 2009.
172.Esser H., Soziologie. Spezielle Grundlagen, Bd. 5: Institutionen, Frankfurt am Main 2000.
173.Etzioni A., Wspólnota responsywna: perspektywa komunitariańska, [w:] Komunitarianie. Wybór tekstów, red. P. Śpiewak, Warszawa 2004.
174.Falandysz L., W kręgu kryminologii radykalnej, Warszawa 1986.
175.Farell M.D., Autonomy and Paternalism: The Political Philosophy of Joseph Raz, „Ratio Juris” 4, 1991.
176.Feinberg J., Funkcja ekspresyjna kary kryminalnej, „Ius et Lex” 1, 2006.
177.Feinberg J., Harm to Others, New York 1984.
178.Feinberg J., Harm to Self, [w:] J. Feinberg, The Moral Limits of the Criminal Law, Vol. 3, Oxford 1980.
179.Feinberg J., Legal paternalism, „Canadian Journal of Philosophy” 1, 1971.
180.Feinberg J., The Moral Limits of the Criminal Law, Vol. 4: Harmless Wrongdoing, Oxford 1990.
181.Feinberg J., Gross H., Philosophy of Law, Belmont 1995.
182.Fenney A.Z., Navajo Peacemaking and Māori Restorative Justice: a Comparison of Process and Procedure, „University Theses” 247, 2012, https://epublications.regis.edu/theses/247, dostęp: 10.02.2022.
183.Feyerabend P., Przeciw metodzie, Wrocław 2001.
184.Filipow E., Jak pogodzić perfekcjonizm i eudajmonizm z hedonizmem? Wokół utylitaryzmu J.S. Milla, „Hybris” 35, 2016.
185.Foote D.H., The Benevolent Paternalism of Japanese Criminal Justice, „California Law Review” 2, 1992.
186.Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 2009.
187.Foucault M., Słowa i rzeczy, Gdańsk 2005.
188.Foucault M., Trzeba bronić społeczeństwa, Warszawa 1998.
189.Frysztacki K., Komunitarianizm: obietnice, nadzieje, ograniczenia, „Diametros” 8, 2006.
190.Galston W.A., Cele liberalizmu, Kraków 1999.
191.Galston W.A., Liberal Virtues, „The American Political Science Review” 4, 1988.
192.Gałązka M., [w:] System Prawa Medycznego, t. 2: Szczególne świadczenia zdrowotne, red. L. Bosek, A. Wnukiewicz-Kozłowska, Warszawa 2018.
193.Garner J.S., The Company Town: Architecture and Society in the Early Industrial Age, New York 1992.
194.Garvin C.D., Seabury B., Działania interpersonalne w pracy socjalnej, Warszawa 1996.
195.Garzón Valdés E., Algunas consideraciones éticas sobre el transplante de órganos, „Isonomía” 1, 1994.
196.Garzón Valdés E., Derecho, ética y política, Madrid 1993 (wersja angielska: On Justifying Legal Paternalism, „Ratio Juris” 3, 1990).
197.Garzón Valdés E., ¿Es éticamente justificable el paternalismo jurídico?, „Revista Latinoamericana de Filosofia” 13(3), 1987.
198.Garzón Valdés E., Sigamos discutiendo sobre pat ernalismo, „Doxa” 5, 1988.
199.Gawkowska A., Biorąc wspólnotę poważnie? Komunitarystyczne krytyki liberalizmu, Warszawa 2004.
200.Gensikowski P., Analiza możliwości implementacji wybranych procedur stosowanych w Midtown Community Court oraz Red Hook Community Justice Center w Nowym Jorku w warunkach polskiego prawa karnego, [w:] Współpraca organizacji społecznej z wymiarem sprawiedliwości. Poradnik, red. C. Kulesza, D. Kużelewski, B. Pilitowski, Białystok 2015.
201.George R.P., Making Men Moral: Civil Liberties and Public Morality, Oxford 1993.
202.Giza-Poleszczuk A., Marody M., Przemiany więzi społecznych, Warszawa 2004.
203.Glanc-Żabiełowicz M., Debata Hart Devlin. Studium z filozofii prawa, Gdańsk 2022.
204.Gładzik N., Co po Grekach. Archetyp polis w twórczości Hannah Arendt, Warszawa 1991.
205.Gmurzyńska E., Rola prawników w alternatywnych metodach rozwiązywania sporów, Warszawa 2014.
206.Goettel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013.
207.Goodey J., Victims and Victimology. Research, Policy and Practice, Harlow 2005.
208.Goodman N., Wstęp do socjologii, Poznań 2009.
209.Goodmark L., Restorative justice as feminist practice, „The International Journal of Restorative Justice” 3, 2018.
210.Górniok O., Pytania o prawo karne w tzw. erze globalizacji, [w:] Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
211.Gray J., Dwie twarze liberalizmu, Warszawa 2001.
212.Greiff P. de, Deliberative Democracy and Punishment, „Buffalo Criminal Law Review” 5, 2002.
213.Grill K., Anti-paternalism and Invalidation of Reasons, „Public Reason” 2, 2020.
214.Groll D., Paternalism, Respect and the Will, „Ethics” 4, 2012.
215.Grotkowska K., Paternalizm prawa a hazard, „Państwo i Prawo” 10, 2015.
216.Gutmann T., Liberalism and (how to avoid) paternalism, „Zeitschrift für Ethik und Moralphilosophie” 2022, https://doi.org/10.1007/s42048-022-00126-x, dostęp: 15.05.2022.
217.Habermas J., Discourse Ethics: Notes on Philosophical Justification, [w:] J. Habermas, Moral Consciousness and Communicative Action, Cambridge 1980.
218.Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2007.
219.Hamerton C., Hobbs S., Privatizing Criminal Justice. History, Neoliberal Penality and the Commodification of Crime, London 2022.
220.Hampton J., The Moral Education Theory of Punishment, „Philosophy & Public Affairs” 3, 1984.
221.Hanas K., Sprawiedliwość naprawcza w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/ UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującej decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW a unormowania polskie, „Prokuratura i Prawo” 5, 2015.
222.Handbook of Restorative Justice: A Global Perspective, red. D. Sullivan, L. Tifft, New York 2006. Hanna J., In Our Best Interest: A Defense of Paternalism, Oxford 2018.
223.Hardt M., Negri A., Metropolia, „Praktyka Teoretyczna” 2–3, 2011.
224.Haromszek Ł., Liderzy lokalni jako przywódcy organizacyjni w społeczeństwie obywatelskim, Wrocław 2020.
225.Hart H.L.A., Social Solidarity and the Enforcement of Morality, [w:] H.L.A. Hart, Essays in Jurisprudence and Philosophy, Oxford 1983.
226.Hart H.L.A., The Legal Enforcement of Morality, [w:] Morality and the Law, red. R.M. Baird, S.E. Rosenbaum, Buffalo–Oxford 1988.
227.Hassard J., Postmodernism and Organizational Analysis, [w:] Postmodernism and Organizations, red. J. Hassard, M. Parker, London 1993.
228.Häyry H., Critique of the Paternalistic Theories of Correction, „Canadian Journal of Law & Jurisprudence” 1, 1991.
229.Held V., The Ethics of Care: Personal, Political, and Global, Oxford 2006.
230.Henberg M., Retribution: Evil for Evil in Ethics, Law, and Literature, Philadelphia 1990.
231.Herbut J., Elementy metodologii filozofii, Lublin 2004.
232.Herbut J., Stępień A.B., Wstęp do filozofii, Lublin 1975.
233.Hirsch A. von, Uzasadnienie istnienia i wymiaru kary we współczesnym retrybutywizmie, „Ius et Lex” 1(4), 2006.
234.Hirsch A. von, Ashworth A., Review: Not Not Just Deserts: A Response to Braithwaite and Pettit, „Oxford Journal of Legal Studies” 12(1), 1992.
235.Hoecke M. van, What is Legal Theory?, Leuven 1985.
236.Hofstede G., Kultury i organizacje, Warszawa 2000.
237.Hołówka J., Trzy zasady sprawiedliwości, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 4, 2013.
238.Homans G., Social Behavior: Its Elementary Forms, New York 1961.
239.Homans G.C., Podstawowe procesy społeczne, [w:] Współczesne teorie wymiany społecznej. Zbiór tekstów, red. M. Kempny, J. Szmatka, Warszawa 2018.
240.Homerski J., Miłosierdzie w księgach Starego Testamentu, [w:] Miłosierdzie w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin 1989.
241.Hope T., Community Crime Prevention. Building a Safer Society: Strategic Approaches to Crime Prevention, „Crime and Justice” 19, 1995.
242.Huczynski A., Buchanan D., Organizational Behaviour, Harlow 2007.
243.Jacher W., Współczesne poglądy na więź społeczną, „Roczniki Filozoficzne” 21(2), 1973.
244.Jałowiecki B., Szczepański M., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2006.
245.Januła E., Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej, Katowice 2020.
246.Juchacz P.W., Idea demokracji deliberatywnej, [w:] Indywidualizm, wspólnotowość, polityka, red. M.N. Jakubowski, A. Szachaj, K. Abriszewski, Toruń 2002.
247.Judge D.M., Restorative Juvenile Justice as Paternal Benevolence, [w:] The Global Convergence of Vocational and Special Education, red. J. Richardson, J. Wu, D. Judge, New York 2016, rozdz. 10.
248.Juruś D., Czy etyka troski może prowadzić do zaniku troski?, „Roczniki Filozoficzne” 63(2), 2015.
249.Kabot H., O pojęciu sprawiedliwości na podstawie koncepcji K. Ajdukiewicza i Ch. Perelmana, „Ruch Filozoficzny” 1, 2003.
250.Kaczyńska E., Człowiek przed sądem. Społeczne aspekty przestępczości w Królestwie Polskim (1815–1914), Warszawa 1994.
251.Kalinowski M., Niewiadomska I., Chwaszcz J., Augustynowicz W., Więzi społeczne zamiast więzień – wsparcie pozytywnej readaptacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu konfliktu z prawem, Lublin 2010.
252.Kalisz A., Mediacja administracyjna i sądowo-administracyjna, „Państwo i Prawo” 3, 2018.
253.Kamela P., Prawo i moralność w koncepcjach H.L.A. Harta, Toruń 2010.
254.Kamiński S., Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1992.
255.Kampert H., Eudaimonie und Autarkie bei Aristoteles, Paderborn 2003.
256.Kardas P., Zarządzanie konfliktem. Dlaczego w prawie karnym potrzebne jest umorzenie kompensacyjne, Kraków 2021.
257.Karmen A., Poverty, Crime and Criminal Justice, [w:] From Social Justice to Criminal Justice, Poverty and the Administration of Criminal Law, red. W.C. Heffernan, J. Kleiniged, New York–Oxford 2000.
258.Karp D.R., Community Justice. An Emeging Field, [w:] The Community Justice Movement, red. T.R. Clear, D.R. Karp, Oxford 1998.
259.Karwacki A., Antonowicz D., Underclass i kultura biedy w środowiskach popegeerowskich w kontekście sporów teoretycznych i interpretacyjnych, „Studia Socjologiczne” 3, 2003.
260.Kaszczyszyn R., Rozwój i sytuacja mediacji w Polsce na przykładzie ośrodka lubelskiego, „Mediator” 2, 2003.
261.Kelman H., Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change, „Journal of Conflict Resolution” 2, 1958.
262.Kilching M., Opferinteressen und Strafverfolgung, Freiburg 1995.
263.Kim Y.C., Authority. Some Conceptual and Empirical Notes, „The Western Political Quarterly” 2, 1966.
264.Klaus W., Rzeplińska I., Woźniakowska-Fajst D., The Social Perception of Criminality, [w:] Criminality and Criminal Justice in Contemporary Poland: Sociopolitical Perspectives, red. K. Buczkowski, B. Czarnecka-Dzialuk, W. Klaus, A. Kossowska, I. Rzeplińska, D. Woźniakowska-Fajst, D. Wójcik, Farnham 2015.
265.Kłoczowski J.A., Czy sprawiedliwość wystarczy?, „Tygodnik Powszechny” 21, 2005.
266.Kojder A., Prawo jako instrument kontroli zachowań społecznych, [w:] Prawo w społeczeństwie, red. J. Kurczewski, Warszawa 1975.
267.Kołodziejczyk A., Rola konfliktu w organizacji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo- -Humanistycznego w Siedlcach, Seria: Administracja i Zarządzanie” 100, 2014.
268.Komrad M.S., A Defence of Medical Paternalism: Maximising Patients’ Autonomy, „Journal of Medical Ethics” 1, 1983.
269.Konarska-Wrzosek V., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.
270.Koper R., Warunki umorzenia postępowania karnego w trybie art. 59a k.k., „Ius Novum” 3, 2014.
271.Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
272.Korff J., Circle sentencing, https://www.creativespirits.info/aboriginalculture/law/circle-sentencing, dostęp: 6.10.2022.
273.Kość A., Filozofia prawa jako nauka, [w:] Czy koniec teorii prawa?, red. P. Jabłoński, Wrocław 2017.
274.Kotarbiński T., O pojęciu metody, [w:] Dzieła wszystkie, t. 2, Wrocław 1993.
275.Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Łódź 1957.
276.Koźmiński K., Komunitaryzm jako liberalizm odpowiedzialny – filozofia dobra Charlesa Taylora, „Anthropos?” 18–19, 2012.
277.Krajewski K., Teorie kryminologiczne a prawo karne, Warszawa 1994.
278.Krajewski W., Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych i filozoficznych, Warszawa 1998.
279.Kriesberg L., Constructive Conflicts. From Escalation to Resolution, Oxford 2003.
280.Królikowski M., Komunikacyjne teorie kary jako współczesne retrybutywne uzasadnienia kary kryminalnej, „Studia Iuridica” 42, 2004.
281.Królikowski M., Sprawiedliwość retrybutywna wobec sprawiedliwości naprawczej, „Ius et Lex” 1, 2006.
282.Kruk E., Wytyczne polityki legislacyjnej w zakresie doboru sankcji prawnych, „Przegląd Sejmowy” 2, 2010.
283.Kruk M., Instytucja mediacji w sprawach karnych. Badania empiryczne, „Palestra” 9–10, 2004.
284.Kruk M., Wójcik D., Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych, Warszawa 2004.
285.Krywult M., Krytyka teorii moralnych opartych na prawach (right-based theories). Raz kontra Nozick, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 3, 2012.
286.Kubes V., Grundfragen der Philosophie des Rechts, Vienna 1977.
287.Kübler D., Governing the Metropolis: Towards Kinder, Gentler Democracies, „European Political Science” 11, 2012.
288.Kuhn T., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, Warszawa 1985. Kuhn T., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 2009.
289.Kulesza J., Subsydiarność prawa karnego oraz in dubio pro libertate – jako zasady kryminalizacji, „Państwo i Prawo” 12, 1989.
290.Kundera E., Użyteczność w systemie etyki Johna Stuarta Milla, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 180, 2014, cz. 1.
291.Kupny J., Zasady ładu społecznego i gospodarczego w świetle nauczania Kościoła, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1, 2003.
292.Kurek Ł., Metodologia w filozofii, [w:] Metodologia nauk społecznych i humanistycznych, red. M. Jakubiec, P. Urbańczyk, Kraków 2020.
293.Kwaśniewski J., Badania problemów społecznych, Warszawa 2003.
294.Kymlicka W., Współczesna filozofia polityczna, Warszawa 2009.
295.Lach A., Umorzenie postępowania karnego na podstawie art. 59a k.k., „Prokuratura i Prawo” 1–2, 2015.
296.Lang W., Prawo i moralność, Warszawa 1989.
297.Lang W., System prawa i porządek prawny, [w:] System prawny a porządek prawny, red. O. Bogucki, S. Czepita, Szczecin 2008.
298.Law H.L.A., Liberty, and Morality, Oxford 1963.
299.Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, red. J. Zajadło, Warszawa 2017.
300.Lemley E.C., Designing Restorative Justice Policy: An Analytical Perspective, „Criminal Justice Policy Review” 1, 2001.
301.Leonardsen D., Andrews T., Youth Justice Reforms in Norway: Professional Support for the Panopticon Society?, „Youth Justice” 2021, https://journals.sagepub.com/doi/ abs/10.1177/1473225421995265, dostęp: 21.02.2022.
302.Leszczyński A., Ludowa historia Polski, Warszawa 2020.
303.Levine A., ‘Rawls’ Kantianism, „Social Theory and Practice” 3, 1974.
304.Lis S., Otfrieda Höffego krytyka Rawlsa teorii sprawiedliwości, „Roczniki Nauk Społecznych” 1, 2005.
305.Liszt F., Lehrbuch des Deutschen Strafrechts, Berlin 1927.
306.Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
307.Luhmann N., Soziale Systeme. Grundriss einer allgemeinen Theorie, Frankfurt am Main 1987.
308.Luis J., De la Cuesta Arzamendi. Convivencia pacífica en Euskadi: perspectiva victimológica y de justicia restaurativa, „Educació Social. Revista d’Intervenció Socioeducativa” 67, 2017. Lyons D., Etyka i rządy prawa, Warszawa 2000.
309.Macgowan M.J., Pennel J., Building Social Responsibility Through Family Group Conferencing, „Social Work with Groups” 3–4, 2002.
310.Maciejewski M., Szkic z dziejów idei sprawiedliwości od czasów starożytnych do współczesności, [w:] Varia doctrinalia, red. Ł. Machaj, Wrocław 2012.
311.Maigret E., Socjologia komunikacji i mediów, Kraków 2008.
312.Malikowski M., Pojęciowo-teoretyczne aspekty kontrowersji wokół istoty więzi społecznej, „Studia Socjologiczne” 4, 1979.
313.Malitowska A., Czym jest filozofia moralna?, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 1, 2012.
314.Małek M., Liberalizm etyczny Johna Stuarta Milla. Współczesne ujęcia u Johna Graya i Petera Singera, Wrocław 2010.
315.Mantena K., Alibis of Empire: Henry Maine and the Ends of Liberalism Imperialism, Princeton 2010.
316.Mantena K., The Crisis of Liberal Imperialism, „Histoire@Politique” 11, 2010.
317.Mańkowski D., Zmiana społeczna a instytucja społeczna – perspektywa teoretyczna, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia” 43(1), Sectio I, 2018.
318.Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2013.
319.Marek A., Myśl C. Beccaria we współczesnej nauce prawa karnego, „Palestra” 5–6, 1994. Marek A., Prawo karne, Warszawa 2000.
320.Mariański J., Religia i moralność w świadomości Polaków: zależność czy autonomia?, „Konteksty Społeczne” 1, 2015.
321.Marsh P., Dignan J., Restorative Justice and Family Group Conferences in England, [w:] Restorative Justice, Critical Issues, red. E. McLaughin, R. Fergusson, G. Hughes, London 2003.
322.Marshall C.D., Justice as care, „The International Journal of Restorative Justice” 2, 2019.
323.Marshall T.F., Restorative Justice: An Overview. A report by the Home Office Research Development and Statistics Directorate, London 1999.
324.Marshall T.F., The evolution of Restorative Justice in Britain, „European Journal on Criminal Policy and Research” 4, 1996.
325.Matravers M., Justice and Punishment. The Rationale of Ceorcion, Oxford 2000.
326.McCold P., Restorative Justice and the Role of Community, [w:] Restorative Justice: International Perspectives, red. B. Galaway, J. Hudson, New York 1996, https://www.iirp.edu/ news/restorative-justice-the-role-of-the-community, dostęp: 3.04.2022.
327.McCold P., Toward a mid-range theory of restorative criminal justice: A reply to the Maximalist model, „Contemporary Justice Review” 3(4), 2000.
328.McGown V., Paternalism: A Definition, „Social Analysis” 5/6, 1980.
329.McIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warszawa 1996.
330.McLaughlin E., Fergusson R., Hughes G., Westmarlan L., Restorative Justice Critical Issues, London 2003.
331.McNeill F., Punishment as rehabilitation, [w:] Encyclopedia of Criminology and Criminal Justice, red. G. Bruinsma, D. Weisburd, New York 2014.
332.Mead G., Umysł, osobowość i społeczeństwo, Warszawa 1975.
333.Miles M.B., Huberman A.M., Analiza danych jakościowych, Białystok 2000.
334.Mill J.S., Utylitaryzm; O wolności, Warszawa 2005.
335.Mill J.S., Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii społecznej, Warszawa 1965.
336.Miller L.L., The Politics of Community Crime Prevention, Burlington 2001.
337.Millon-Delsol C., Zasada pomocniczości, Kraków 1995.
338.Mills C.W., The Elite Power, Oxford 1956.
339.Miralles C.S., Enlightened paternalism: the prohibition of corporal punishment in Spanish public schools in the nineteenth century, „History of Education. Journal of the History of Education Society” 2, 2015.
340.Monahan J., Walker L., Social Science in Law. Cases and Materials, New York 1994.
341.Moore M.S., Legal Moralism Revisited, „San Diego Law Review” 54, 2017.
342.Morawski L., Co może dać nauce prawa postmodernizm?, Toruń 2001.
343.Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa, Warszawa 2005.
344.Morchen H., Władza i panowanie u Heideggera i Adorna, Warszawa 1999.
345.Morris A., Maxwell G., Understanding reoffending, „Criminology” (New Zealand) 10, 1998.
346.Morris H., A Paternalistic Theory of Punishment, „American Philosophical Quarterly” 4, 1981.
347.Morris H., Osoba a kara, „Ius et Lex” 1, 2006.
348.Mounier E., Chrześcijaństwo i pojęcie postępu, Warszawa 1968.
349.Murphy J., Retribution Justice and Therapy, Dordrecht 1979.
350.Muskała M., Więź osadzonych ze środowiskiem – próba operacjonalizacji pojęcia, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 58, 2008.
351.Muszyńska A., Znaczenie „zachowania się pokrzywdzonego” dla orzeczenia naprawienia szkody – uwagi na tle modelu sprawiedliwości naprawczej, [w:] Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Kosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013.
352.Niśkiewicz Z., Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka, „Studia Krytyczne” 3, 2016.
353.Norrie A.W., Law, Ideology and Punishment. Retrieval and Critique of the Liberal Ideal of Criminal Justice, Dordrecht 1991.
354.Nowak L., Wronkowska S., Zagadnienia integracji nauk prawnych w polskiej literaturze teoretyczno-prawnej, „Studia Metodologiczne” 5, 1968.
355.Nowak S., Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970.
356.Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 2011.
357.Nozick R., Anarchia, państwo i utopia, Warszawa 2019.
358.Núñez Vaquero A., Five Models of Legal Science, „Revus” 19, 2013.
359.Od szkoły klasycznej do neoklasycznej w prawie karnym, red. J. Widacki, Kraków 2016.
360.Offe C., Crisis and Innovation of Liberal Democracy: Can Deliberation Be Institutionalised?, „Sociologický Časopis” 3, 2011.
361.Olcoń-Kubicka M., Indywidualizacja a nowe formy wspólnotowości, Warszawa 2009.
362.Olson M., The Logic of Collective Action. Public Goods and the Theory of Groups, Cambridge 1971.
363.Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2012.
364.Opałek K., Filozofia prawa a filozofia społeczna, [w:] Problemy teorii i filozofii prawa, Lublin 1985.
365.Opałek K., Problemy metodologiczne nauki prawa, Warszawa 1962.
366.Opałek K., Z teorii dyrektyw i norm, Warszawa 1974.
367.Opałek K., Wróblewski J., Prawo. Metodologia, filozofia, teoria prawa, Warszawa 1991.
368.Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
369.Orczyk J., Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, Poznań 2005.
370.Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, red. S. Palka, Kraków 1998.
371.Ossowska M., O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, Warszawa 1983.
372.Ossowski S., Dzieła, t. 4, Warszawa 1967.
373.Ostrowska A., Paternalizm czy partnerstwo? Relacje między pacjentami a lekarzami w Europie, [w:] W środku Europy? Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego, red. H. Domański, A. Ostrowska, P.B. Sztabiński, Warszawa 2006.
374.Pacholski M., Słaboń A., Słownik pojęć socjologicznych, Kraków 2010. Parfit D., Racje i osoby, Warszawa 2012.
375.Parsons S.T., The Structure of Social Actins. With a New Introduction, London 1968.
376.Parsons T., Societas. Evolutionary and Comparative Perspectives, Englewood Cliffs 1966.
377.Parsons T., System społeczny, Kraków 2009.
378.Paszyński J., Eudajmonizm, Powszechna Encyklopedia Filozofii, http://www.ptta.pl/pef, dostęp: 20.01.2022.
379.Pawlak W., Instytucje i zmiana instytucjonalna w teorii D. Northa, „Studia Socjologiczne” 1, 1993.
380.Peczenik A., Stressing Legal Decisions and Theory of Law, [w:] Stressing Legal Decisions, red. T. Biernat, K. Pałecki, A. Peczenik, Ch. Wong, M. Zirk-Sadowski, Kraków 2004.
381.Peisert A., Pilitowski B., Centra sprawiedliwości naprawczej w Polsce i społeczny profil ich klientów, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 33–34, 2017.
382.Peno M., Filozoficzne podstawy karania – uzasadnienie istnienia kary we współczesnych społeczeństwach demokratycznych, [w:] Konwergencja czy dywergencja kultur i systemów prawnych?, red. O. Nawrot, S. Sykuna, J. Zajadło, Warszawa 2012.
383.Peno M., Interpretacyjna analiza fenomenologiczna jako rama teoretyczna badań nad przestępczością: uwagi metodologiczne (z przykładami badań Critical Race Theory), „Biuletyn Kryminologiczny” 17, 2020.
384.Peno M., Komunikacyjne podejście do roli metropolii. Metropolie i wspólnota metropolitarna jako przestrzeń dyskursywnego uzasadniania decyzji, „Samorząd Terytorialny” 7–8, 2021.
385.Peno M., O odpowiedzialności karnej, uzasadnieniu kary i koncepcji komunikacyjnej karania, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2, 2014.
386.Peno M., O radości płynącej z ukarania przestępcy. Źródła i współczesność retrybutywizmu, „Studia Prawnoustrojowe” 36, 2017.
387.Peno M., O wyborze moralnego zła, odpowiedzialności karnej i granicach prewencji, „Studia Iuridica Toruniensia” 17, 2015.
388.Peno M., Philosophy of Punishment: Normative Models and Construction Principles of Legal Systems, „Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu” 3, 2019.
389.Peno M., Punishing (Non-) Citizens, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2, 2016.
390.Peno M., Sprawiedliwość kary w niesprawiedliwych społeczeństwach – uwagi o nurtach krytycznych w filozofii karania, „Studia Prawnoustrojowe” 35, 2017.
391.Peno M., Współczesne koncepcje uzasadnienia karania (zarys typologii), „Acta Iuris Stetinensis” 5, 2014.
392.Peno M., Wybrane problemy reakcji karnej w społeczeństwie postindustrialnym. Prawo karania – sprawiedliwość – zasada ultima ratio, „Studia Prawnoustrojowe” 10, 2010.
393.Perelman C., O sprawiedliwości, Warszawa 1959.
394.Petrażycki L., Wstęp do nauki prawa i moralności, Warszawa 1959.
395.Piekara A., Samorząd terytorialny i inne formy aktywności społecznej dawniej i dziś, Warszawa 2005.
396.Pierce C., Hart on Paternalism, „Analysis” 6, 1975.
397.Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1998.
398.Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2002.
399.Piwowarski W., Rozwój nauczania społecznego Kościoła, [w:] Studium nauki społecznej Kościoła, Warszawa 1983.
400.Plank L., Samiec alfa musi odejść. Dlaczego patriarchat szkodzi wszystkim, Warszawa 2022.
401.Płatek M., Teoria sprawiedliwości naprawczej, [w:] Sprawiedliwość sprawcza. Idea. Teoria. Praktyka, red. M. Płatek, M. Fajst, Warszawa 2005.
402.Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Warszawa 2008.
403.Podgórecki A., Socjologia prawa, Warszawa 1962.
404.Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2013.
405.Polanowska-Sygulska B., Rozmowy z oksfordzkimi filozofami, Kraków 2011.
406.Popper K., Logika odkrycia naukowego, Warszawa 2002.
407.Popper K., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 2, Warszawa 2007.
408.Porowski M., Kuratela sądowa w koncepcjach polityki kryminalnej, [w:] Profilaktyka i readaptacja społeczna – od teorii do doświadczeń praktyków, red. E. Bielecka, Białystok 2007.
409.Prawo Wspólnot Europejskich a prawo polskie, t. VI: Dokumenty karne, cz. II: Teksty z komentarzami, red. E. Zielińska, Warszawa 2005.
410.Preisner A., Paternalizm a wolność, [w:] Aktualne wyzwania ochrony wolności i praw jednostki. Prace uczniów i współpracowników dedykowane Profesorowi Bogusławowi Banaszakowi, red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2014.
411.Probyn E., Outside Belongings, New York–London 1996.
412.Profilaktyka i readaptacja społeczna – od teorii do doświadczeń praktyków, red. E. Bielecka, Białystok 2007.
413.Prusinowska-Marek A., Kuratela rodzinna – proces profesjonalizacji, współczesne wyzwania i potrzeby, „Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka” 3, 2020.
414.Putnam R., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków 1995.
415.Quinney R., The Social Reality of Crime, London 2001.
416.Raczkowski M., Zadośćuczynienie jako sankcja w odpowiedzialności kontraktowej z perspektywy prawa pracy, „Przegląd Prawa Handlowego” 12, 2011.
417.Ramón de Páramo J., El moralismo legal contraataca, „Cuadernos de Filosofía del Derecho” 15/16, 1994.
418.Rau Z., Perfekcjonizm, paternalizm i neutralność państwa w liberalizmie klasycznym i współczesnym, [w:] Idee jako źródło instytucji politycznych i prawnych, red. L. Dubel, Lublin 2003.
419.Rawls J., Liberalizm polityczny, Warszawa 1993.
420.Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1994.
421.Raz J., Autorytet prawa. Eseje o prawie i moralności, Warszawa 2000.
422.Raz J., Liberty and Trust, [w:] Natural law, Liberalism and Morality, red. R.P. George, Oxford 1996.
423.Raz J., The Morality of Freedom, Oxford 1986.
424.Recommendation of the Committee of Ministers to Member States on the Assistance to Crime Victims, [w:] Victims – Support and Assistance, Council of Europe, Strasbourg 2006.
425.Regan D.H., Glosses on Dworkin: Rights, Principles, and Policies, „Michigan Law Review” 76, 1978.
426.Rheingold H., The Virtual Communities, New York 1993.
427.Rigopoulou M., Grenzen des Paternalismus im Strafrecht, Berlin 2013.
428.Ripstein A., Authority and Coercion, „Philosophy and Public Affairs” 32, 2004.
429.Roach K., Changing punishment at the turn of the century: Restorative justice on the rise, „Canadian Journal of Criminology. Revue Canadienne de Criminology” 42(2), 2000.
430.Roche D., Accountability in Restoratrive Justice, Oxford 2003.
431.Rogowska B., Robert Owen jako pionier inwestowania w zasoby ludzkie w organizacji, „Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach” 4, 2018.
432.Ronel N., Segev D., Positive Criminology in Practice, „International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology” 11, 2014.
433.Rorty R., Obiektywność, relatywizm i prawda, Warszawa 1999.
434.Rorty R., Przygodność, ironia i solidarność, Warszawa 2009.
435.Rossmanith A., Kryzys dialogu wspólnoty politycznej – filozoficzne refleksje nad związkiem pluralizmu, różnicy i dialogu, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 1, 2022.
436.Rudomska H., Analiza jakościowa zachowań prawidłowych i nieprawidłowych uczniów głuchoniewidomych na tle edukacji rodzinnej i instytucjonalnej – rozwiązania metodologiczne, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 18, 2014.
437.Rutkowski M., Granice etyki, Warszawa 2017.
438.Ryan A., Mill in a Liberal Landscape, [w:] The Cambridge Companion to Mill, red. J. Skorupski, Cambridge 1998.
439.Ryan A., The Philosophy of the Social Sciences, Oxford 1970.
440.Rydzewski P., Teoria kontroli społecznej jako jedna z teorii dewiacji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 4, 1989.
441.Rykiel Z., Władza i panowanie w neoliberalnym mieście semiperyferyjnym. Zarys problemu, „Opuscula Sociologica” 4, 2016.
442.Sadurski W., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1988.
443.Sady W., Ludwik Fleck o powstawaniu i rozwoju faktów naukowych. Spór o racjonalność naukową: od Poincarégo do Laudana, Toruń 2014.
444.Salij J., Dyskusja o sprawiedliwości, http://www.omp.org.pl/index.php?module=subjects&func= viewpage&pageid=295, dostęp: 20.12.2021.
445.Salmonowicz S., Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII wieku, Toruń 2001.
446.Sampson R.J., Groves W.B., Community Structure and Crime: Testing Social-Disorganization Theory, „American Journal of Sociology” 4, 1989.
447.Sanders A., Creating Justice Through Restoring Tribal Nations, „The International Journal of Diversity in Organisations, Communities and Nations” 8, 2008.
448.Sarre R., Young J., Christian approaches to the restorative justice movement: observations on scripture and praxis, „Contemporary Justice Review. Issues in Criminal, Social, and Restorative Justice” 3, 2011.
449.Sautner L., Opferinteressen und Strafrechtstheorien: zugleich ein Beitrag zum restorativen Umgang mit Straftaten, Innsbruck 2010.
450.Scanzoni L., Scanzoni J.H., Men, Women, and Change: A Sociology of Marriage and Family, New York 1976.
451.Selznick P., A Humanist Science. Values and Ideals in Social Inquiry, Stanford 2008.
452.Sepczyńska D., Etyka troski jako filozofia polityki, „Etyka” 45, 2012.
453.Shoham S.G., Hoffman J., A Primer in The Social Reality of Crime, Boston–New York 1991.
454.Siewierski J., Pojęcie wspólnoty w refleksji socjologicznej, 2015, https://jacek.kwasniewski.org. pl/media/Siewierski-Wspolnota.pdf, dostęp: 23.02.2022.
455.Simmel G., Filozofia kultury, Kraków 2007.
456.Simmel G., On Individuality and Social Forms, Chicago 1971.
457.Smith J.A., Beyond the divide between cognition and discourse: using interpretative phenomenological analysis in health psychology, „Psychology and Health” 11, 1996.
458.Soniewicka M., Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad podziałami, Warszawa 2016.
459.Sorel G., Reflections on Violence, Cambridge 1999.
460.Sójka-Zielińska K., Sędzia: automat czy racjonalista? Z dylematów doktryny humanitarnej wieku Oświecenia, [w:] Historia integra. Księga pamiątkowa ofiarowana prof. Stanisławowi Salmonowiczowi w siedemdziesięciolecie urodzin, red. D. Janicka, R. Łaszewski, Toruń 2001.
461.Spieker M., Zasada pomocniczości: podstawy antropologiczne i konsekwencje polityczne, „Społeczeństwo” 1, 1995.
462.Standing G., Prekariat: Nowa niebezpieczna klasa, Warszawa 2014.
463.Starosta P., Wspólnota a proces globalizacji, [w:] Socjologia jako służba społeczna, red. K. Gorlach, M. Niezgoda, Z. Seręga, Kraków 2007.
464.Stasiak S., Czy ustrój patriarchalny mógł sprzyjać przemocy wobec kobiety?, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 2, 1995.
465.Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1999.
466.Stelmach J., Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1995.
467.Stelmach J., Sarkowicz R., Filozofia prawa XIX i XX wieku, Kraków 1998.
468.Stepanians M., Paternalismus in der Rechtsphilosophie: Die moralischen Grenzen des Strafrechts, „Jahrbuch für Wissenschaft und Ethik” 2009.
469.Stephen J.F., Liberty, Equality, Fraternity. And Three Brief Essays, Chicago 1991.
470.Strang H., Repair or Revenge. Victims and Restorative Justice, Oxford 2002.
471.Stypuła A., Kręgi rekoncyliacyjne. Sprawiedliwość naprawcza w służbie wspólnoty, „Studia Socjologiczne” 4, 2010.
472.Suchanek M., Mediacja jako metoda rozwiązywania konfliktów społecznych, „Studia Administracyjne” 10, 2018.
473.Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002.
474.Sunstein C.R., Forcing People to Choose is Paternalistic, „Missouri Law Review” 3, 2017.
475.Sunstein C.R., Requiring choice is a form of paternalism, „Journal of Behavioral Economics for Policy” 1, 2017.
476.Sylwestrzak A., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 2015.
477.Szachaj A., Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”, Warszawa 2000.
478.Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
479.Szacki J., Liberalizm po komunizmie, Kraków 1994.
480.Szczepański J., Więź społeczna, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VII, red. nauk. E. Różycka, Warszawa 2008.
481.Szerer M., Karanie a humanizm, Warszawa 1964.
482.Sztompka P., Dylematy wielkiej transformacji a szanse socjotechniki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1, 1992.
483.Sztompka P., O pojęciu kultury raz jeszcze, „Studia Socjologiczne” 1, 2019.
484.Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2004.
485.Sztompka P., Sześć filarów wspólnoty, „Rzeczpospolita” 27.09.2019.
486.Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2010.
487.Szum E., Wspólnota lokalna czy zbiorowość terytorialna? Wnioski z badań nad samorządem terytorialnym w kontekście relacji między lokalizmem a globalizmem, „Rozprawy Społeczne” 1, 2011.
488.Szutta A., Lekko uchylona zasłona niewiedzy, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 4, 2021. Szyszkowska M., Europejska filozofia prawa, Warszawa 1995.
489.Śliwowski J., Tendencje abolicjonistyczne i skrajnie krytyczne w penitencjarystyce, [w:] Problemy współczesnej penitencjarystyki w Polsce, red. B. Hołyst, Warszawa 1984.
490.Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 1968.
491.Tatarkiewicz W., O szczęściu, Warszawa 1990.
492.Tate J.W., Liberty, Toleration and Equality: John Locke, Jonas Proast and the letters concerning toleration, London 2016.
493.Ten C.L., Mill on Self-Regarding Actions, [w:] J.S. Mill: On Liberty (A Norton Critical Edition), red. D. Spratz, New York 1975.
494.Thaler R.H., Sunstein C.R., Libertarian Paternalism, „The American Economic Review” 2, 2003.
495.Thomasma D., Beyond medical paternalism and patient autonomy: a model of physician conscience for the physician-patient relationship, „Annals of Internal Medicine” 98, 1983.
496.Tokarczyk R., Filozofia prawa, Lublin 2000.
497.Tokarczyk R., Historia filozofii prawa w retrospektywie prawa natury, Lublin 1999.
498.Tönnies F., Wspólnota i stowarzyszenie, Warszawa 2008.
499.Tronto J.C., Who cares? How to reshape democratic politics, Ithaca 2015.
500.Tucholska A., Powiat między zbiorowością a wspólnotą, Warszawa 2007.
501.Tuomela R., Collective and Joint Intention, „Mind and Society” 1, 2000.
502.Tur J., Paternalism and the Criminal Law, „Journal of Applied Philosophy” 2, 1985.
503.Turk A., Criminality and Legal Order, Chicago 1969.
504.Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993.
505.Tuziak B., Autorytet jako zjawisko społeczne. Wymiar lokalny, „Studia Socjologiczne” 2, 2010.
506.Tyszkiewicz A., O niektórych ogólnych problemach kryminologii i znaczeniu paradygmatu humanistycznego, „Archiwum Kryminologii” 31, 2009.
507.Umbreit M., Victims Meets Offender: The Impact of RJ and Mediation, Monsey 1994.
508.Umbreit M., Coates R., Vos B., The Impact of Restorative Justice Conferencing: A Review of 63 Empirical Studies in 5 Countries, Center for Restorative Justice & Peacemaking An International Resource Center in Support of Restorative Justice Dialogue, Research and Training 2002, www.rjp.umn.edu, dostęp: 20.12.2021.
509.Umbreit M.S., Mediating Interpersonal Conflicts: A Pathway to Peace, West Concord 1995.
510.Urbaniak-Zając D., Rzeczywistość pedagogiczna a sposoby jej poznawania – perspektywa interpretacyjna, [w:] Konceptualizacja przedmiotu badań pedagogiki, red. K. Rubacha, Kraków 2008.
511.Urbina S., Reason, Democracy and Society. A Study on the Basis of Legal Thinking, Dordrecht 1996.
512.Utrat-Milecki J., Kara. Teoria i kultura penalna: perspektywa integralno-kulturowa, Warszawa 2010.
513.Utrat-Milecki J., Podstawy penologii. Teoria kary, Warszawa 2006.
514.Van Ness D., Strong K.H., Restoring Justice, Cincinnati 1997.
515.Vetter J., Politics, Paternalism, and Progressive Social Evolution: Observations on Colonial Policy in the Scientific Travels of Alfred Russel Wallace, „Victorian Review” 41(2), 2015.
516.Vold G.B., Bernard T.J., Theoretical Criminology, New York 1986.
517.Wachelke J., Social Representations: A Review of Theory and Research from the Structural Approach, „Universitas Psychologica” 11, 2012.
518.Wachtel T., McCold P., Restorative justice in everyday life, [w:] Restorative Justice in Civil Society, red. J. Braithwaite, H. Strang, New York 2000.
519.Walgrave L., Aertsen I., Reintegrative shaming and restorative justice, „European Journal on Criminal Policy and Research” 4, 1996.
520.Warchoł P., Miłosierny Bóg i miłosierny człowiek. Teologiczna interpretacja miłosierdzia w nauczaniu Jana Pawła II, Wrocław 2007.
521.Ward C.S., Community Education and Crime Prevention: Confronting Foreground and Background Causes of Criminal Behavior, Westport 1998.
522.Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2007.
523.Waśko R., Przemiany więzi społecznych w metropoliach, „Przestrzeń Społeczna” 2, 2013.
524.Weber M., Gospodarka i społeczeństwo: zarys socjologii rozumiejącej, Warszawa 2002.
525.Weber M., Racjonalność, władza, odczarowanie, Poznań 2004.
526.Wegner-Kowalska J., Mediacja w sprawach administracyjnych – pytania i wątpliwości, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 6, 2017.
527.Wenzel M., Okimoto T.G., Feather N.T., Platov M.J., Retributive and restorative justice, „Law and Human Behavior”, 32, 2008.
528.Wexler D.B., An Introduction to Therapeutic Jurisprudence, [w:] Essays in Therapeutic Jurisprudence, red. D.B. Wexler, B.J. Winick, Durham 1991.
529.Wiatr J., Metoda historyczno-porównawcza w socjologii, „Kultura i Społeczeństwo” 4, 1966. Wiatr J., Naród i państwo, Warszawa 1969.
530.Witkowicz A., Skręt R., Systemowo niewygodne – od ofiary do sprawcy, [w:] Przypadki kryminalne. Ciemna liczba przestępstw przeciwko bezbronnym, red. J. Stojer-Polańska, Poznań 2020.
531.Witkowska-Rozpara K., Kompensacyjna funkcja prawa karnego, [w:] Konsensualizm i kompensacja a podstawy odpowiedzialności, red. I. Sepioło-Jankowska, Warszawa 2016.
532.Wnuk-Lipiński E., Świat międzyepoki. Globalizacja, demokracja, państwo narodowe, Kraków 2005.
533.Wojciechowski B., Interkulturowe prawo karne. Filozoficzne podstawy karania w wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych, Toruń 2009.
534.Wolfe C., Liberalism and Paternalism: A Critique of Ronald Dworkin, „The Review of Politics” 4, 1994.
535.Wolgast E., A World of Social Atoms, [w:] Applied Social and Political Philosophy, red. E. Smith, H.G. Blocker, Englewood Cliffs 1994.
536.Wołodkiewicz W., Europa i prawo rzymskie. Szkice z historii europejskiej kultury prawnej, Warszawa 2009.
537.Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. II, cz. 2, Lublin 1986.
538.Worthington E.L., Forgiving and Reconciling: Bridges to Wholeness and Hope, Downers Grove 2003.
539.Wozniak J.F., Cullen F.T., Platt T., Richard Quinney’s „The Social Reality of Crime”: A Marked Departure from and Reinterpretation of Traditional Criminology, „Social Justice” 3, 2015.
540.Woźniakowska-Fajst D., Criminality and Media, [w:] Criminality and Criminal Justice in Contemporary Poland: Sociopolitical Perspectives, red. K. Buczkowski, B. Czarnecka- -Dzialuk, W. Klaus, A. Kossowska, I. Rzeplińska, D. Woźniakowska-Fajst, D. Wójcik, Farnham 2015.
541.Wrońska K., Pedagogika klasycznego liberalizmu: w dwugłosie John Locke i John Stuart Mill, Kraków 2012.
542.Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2014.
543.Wróblewski J., Perspektywy przyszłości racjonalizacji tworzenia prawa, „Studia Prawno- -Ekonomiczne” 19, 1977.
544.Wróblewski J., Zasady tworzenia prawa, Łódź 1979.
545.Zabielski J., Wydobywanie dobra. Teologia chrześcijańskiego miłosierdzia, Białystok 2006.
546.Zalewski W., „Humanizacja wymiaru sprawiedliwości”, czyli o roli kuratora sądowego w realizacji sprawiedliwości naprawczej. Czy konieczna jest reforma polskiego systemu?, [w:] Kuratela sądowa w Polsce. Analiza systemu. Księga pamiątkowa dedykowana dr Tadeuszowi Jedynakowi, red. K. Stasiak, Toruń 2018.
547.Zalewski W., Restorative Justice – a Form of Deliberative Democracy?, „Białostockie Studia Prawnicze” 21, 2016.
548.Zalewski W., Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006.
549.Załęcki P., Wspólnota religijna jako grupa pierwotna, Kraków 1997.
550.Zdybicka Z.J., O intuicji w filozofii, „Roczniki Filozoficzne” 1, 1964.
551.Zehr H., Changing Lenses. A New Focus for Crime and Justice, Scottdale 1990.
552.Zehr H., Mika H., Fundamental concepts of Restora tive Justice, „Contemporary Justice Review” 1, 1998.
553.Zemke-Górecka A., Skrodzka M., Instytucja mediacji w polskim porządku prawnym – jej rozwój i przyszłość w sporach z zakresu prawa cywilnego, „Palestra” 11–12, 2019.
554.Zernova M., Restorative justice in the Basque peace process: some experiments and their lessons, „Contemporary Justice Review” 3, 2017.
555.Zernova M., Restorative Justice. Ideals and Realities, London 2008.
556.Zielińska E., Mediacja w sprawach karnych o przemoc w rodzinie – skala i efektywność w praktyce polskiego wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2017, https://iws.gov.pl/wp-content/ uploads/2018/08/IWS_Zieli%C5%84ska-E._Mediacja-w-spr.-karnych-o-przemoc-w- -rodzinie.pdf, dostęp: 20.01.2020.
557.Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2012.
558.Ziembiński Z., Czesława Znamierowskiego koncepcje grupy społecznej i społeczności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 3, 1987.
559.Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
560.Ziembiński Z., Rola badań socjologiczno-prawnych dla teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 4, 1970.
561.Ziembiński Z., Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Poznań 1983.
562.Ziembiński Z., Teoria prawa a polityka i zasady legislacji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 4, 1994.
563.Zirk-Sadowski M., Bekrycht T., Wewnętrzny punkt widzenia i znaczenie pojęcia wspólnoty komunikacyjnej w metodologii prawoznawstwa (wprowadzenie do problematyki), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 79, 2017.
564.Znamierowski C., Wiadomości elementarne o państwie, Poznań 1946.
565.Zyzak W., Miłosierdzie jako termin teologiczny, „Polonia Sacra” 1(38), 2015.
566.Żak M., Racjonalność komunikacyjna jako podstawa legitymizacji good governance, „Achiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2, 2017.
567.Żiżek S., Przeciw prawom człowieka, [w:] S. Żiżek, Przewodnik krytyki politycznej, wprowadzenie T. Myers, Warszawa 2009.