(Za)angażowanie młodzieży. Ku pedagogice i edukacji zaangażowanej społecznie

Electronic version of the publication available under CC BY-SA 4.0 license after 12 months from the date of release: October 2024

Współczesność, w której dorasta młode pokolenie, jest pełna paradoksów i wyzwań, a dynamicznie dokonujące się zmiany rysują niedaleką przyszłość jako niekoniecznie optymistyczną. Dorastający doświadczają nowych sytuacji często jako pierwsi wraz ze wszystkimi żyjącymi generacjami, a zatem nie mogą skorzystać z doświadczeń i wiedzy starszych. Co zatem pozostaje młodym, by nie utracili kontroli nad swoim życiem?

Nadzieję niosą nauczyciele i pedagodzy zaangażowani w realizację przemyślanych programów uczenia się i projektów społecznych rozwijających sprawstwo. Istnieje wiele bardzo dobrych praktyk, ponieważ zaangażowani społecznicy chętnie dzielą się wiedzą i doświadczeniem. Dla wielu młodych szkoła to jedyne miejsce spotkań z rówieśnikami i nawiązywania bliskich relacji. Warto wiedzieć, kim są uczniowie, w jakich środowiskach żyją na co dzień. Bardzo ważne jest, by mogli od wczesnego okresu swojej edukacji uczestniczyć w aktywnym procesie uczenia się i mogli odkrywać i rozwijać swoje naturalne uzdolnienia. Szkoła i każda inna przestrzeń edukacyjna ma ogromny potencjał tworzenia wspólnoty. Istotne jest też to, jak nauczyciele i pedagodzy postrzegają złożone problemy społeczne i siebie jako inicjatorów zmian. Czy potrafią działać zespołowo i podejmować wspólne działania z młodzieżą?

Pedagogika i edukacja zaangażowana społecznie stwarza szanse na rozwój wielu umiejętności społecznych młodzieży niezbędnych dla inicjowania przez nią zmian i mierzenia się z problemami przyszłości. Głównym celem tej monografii jest przedstawienie relacji/powiązań między przemyślaną praktyką edukacyjną a rozwojem (za)angażowania społecznego młodzieży. Zaangażowanie społeczne jest uwarunkowane wieloczynnikowo i może objawiać się w różnych formach. Jest powiązane z zaufaniem i uzależnione od doświadczeń społecznych. Podwaliny zaangażowania społecznego młodzieży tworzone są już we wczesnym okresie ich życia w znaczących środowiskach wychowawczych.

Ważne jest, by młodzi mieli okazje do poznawania siebie i rozwijania własnych potencjałów dzięki uczeniu się działania w środowiskach edukacyjnych z kulturą zaufania, otwartą na zaangażowaną współpracę z innymi i promującą aktywizm społeczny. Edukacja zaangażowana społecznie nie może być realizowana w oderwaniu od życia społecznego. Szkoła jest położona w określonym środowisku z całym dobrodziejstwem problemów, wyzwań i zasobów społecznych. Młodzież ma w sobie potencjał wprowadzania konstruktywnych zmian, pod warunkiem że będzie miała prawo decydowania w sprawach jej dotyczących i okazje do rozwijania i trenowania umiejętności społecznych. Czym jest zaangażowanie społeczne? Jak angażować młodych? Skąd czerpać pomysły na działania z młodymi? Czy dorośli mogą uczyć się od młodych? Na te i inne pytania dostarczają rozdziały tej monografii.