Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2023.22-07
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 22, 2023
Nazwy wybranych metod leczenia (związanych z humoralną koncepcją patogenezy) na podstawie rękopiśmiennego poradnika medycznego Józefa Zmijewskiego

Autorzy: Anna Paluszak-Bronka ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Słowa kluczowe: leksyka nazwy metod leczenia poradnik medyczny Józef Zmijewski
Data publikacji całości:2023-12-31
Liczba stron:16 (79-94)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu była charakterystyka wybranych nazw metod leczniczych związanych z humoralną koncepcją patogenezy (ich motywacji i znaczeń), wyekscerpowanych z poradnika Józefa Zmijewskiego. Analiza wykazała, że wśród nazw przeważają określenia zabiegów oczyszczających organizm poprzez wyrzuty skórne (wysypkę). Dość często poświadczone są także nazwania metod oczyszczających krew i prowokujących wypróżnienia. Rzadziej są to nazwy zabiegów przywracających krazję poprzez pocenie się i wymioty. Wśród analizowanych jednostek nazewniczych przeważają określenia rodzime, ale autor używa także nazw obcych i hybrydalnych. Nazwy te wskazują na główną czynność wykonywaną podczas zabiegu, jego skutki, wykorzystane narzędzia i materiały lub nazwisko autora metody.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bańki bezogniowe – działanie, właściwości lecznicze i zastosowanie, 2018. Dostęp 28.02.2022, www.medonet.pl/zdrowie,banki-bezogniowe-co-to-jest-,artykul,1728267.html.
2.Bańkowski, Andrzej. Etymologiczny słownik języka polskiego. T. 2. L–P. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
3.Belofsky, Nathan. Jak dawniej leczono, czyli plomby z mchu i inne historie. Przeł. Grzegorz Siwek. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2019.
4.Borawski, Stanisław. „Synteza dziejów polszczyzny a możliwości integracji badań”. W: Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak, red. Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, 17–31. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.
5.Boryś, Władysław. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2008.
6.Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2000.
7.Brzeziński, Tadeusz (a). „Wiedza o budowie i czynnościach ludzkiego organizmu”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 95–129. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
8.Brzeziński, Tadeusz (b). „Rozwój poglądów na istotę choroby”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 134–157. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
9.[Bez autora]. COMPENDIUM MEDICUM AUCTUM TO IEST: KROTKIE ZEBRANIE Y OPISANIE CHOROB. Ich rożności, przyczyn, znakow, sposobow do leczenia. Także rożnych sposobow robienia Wodek, Oleykow, Julepow, Syropow, Konfitur, Maści, Plastrow, [etc.] i rożnych osobliwych rzeczy, Na SIEDM TRAKTATOW ROZDZIELONE, I teraz przez tegoż Autora z errorow Drukarskich wyczyszczone. Z przydatkiem osobliwych Chorob, tak Męskich, iako i Białogłowskich, i Dziecinnych. Dla większey wygody ludzkiey PRZEDRUKOWANE. Roku Pańskiego 1789. Częstochowa: Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiey, 1789.
10.Drygas, Aleksander. „Dawne terapie. Lek i jego formy, sposoby wytwarzania i dystrybucji”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 158–184. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
11.Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. T. 1–11. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. http://doroszewski.pwn.pl.
12.Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 1–4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
13.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Polskie słownictwo medyczne w drugiej połowie XIX wieku oraz na przełomie XIX i XX wieku”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny 10 (2011): 97–109.
14.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Synonimia w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 46 (2015): 17–41.
15.Jütte, Robert. Historia medycyny alternatywnej. Od magii do naturalnych metod leczenia. Tłum. Krzysztof Jachimczak, Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2001.
16.Jurewicz, Oktawiusz, oprac. Słownik grecko-polski. (Na podstawie słownika Zygmunta Węclewskiego). Global Scientific Foundation: Truskaw, 2021.
17.Karłowicz, Jan, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki. Słownik języka polskiego. T. 1–8. Warszawa: Nakładem prenumeratorów, 1900–1927.
18.Klemensiewicz, Zenon. Historia języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
19.Kopaliński, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Świat Książki, 2000.
20.Moore, Jonathan. Przerażające terapie i zabójcze terapie. Przeł. Emilia Skowrońska. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2020.
21.Paluszak-Bronka, Anna. „Co można powiedzieć o autorze na podstawie jego rękopisu? Rozważania językoznawcy”. Prace Językoznawcze 20 (2018), 3: 123–137.
22.Paluszak-Bronka, Anna. „Znajomość biografii autora dzieła a badania historycznojęzykowe”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badania polszczyzny 20 (2021): 115–127.
23.Walczak, Bogdan. „Słownictwo obcego pochodzenia na warsztacie badacza: problem granic („głębokości”) opisu genetycznego”. W: Hanna Popowska-Taborska, red. Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, 269–280. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1997.
24.Węglorz, Jakub. Zdrowie, choroba i lecznictwo w społeczeństwie Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2015.
25.Widłak-Piernikowska, Teresa, red. prowadząca. Wielki słownik medyczny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996.
26.Żmigrodzki, Piotr, red. Wielki słownik języka polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2007–.https://wsjp.pl.
27.Etymologia słowa biotic. https://educalingo.com/pl/dic-en/biotic.
28.Products-Bioticon. https://www.biotikon.co.uk.
29.Tłumacz Google. https://translate.google.com/translate?hl=pl&sl=de&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Baunscheidttherapie&prev=search.
30.Tłumaczenie słowa biotic – Słownik angielsko-polski. https://dictionary.cambridge.org.pl/dictionary/english-polish/biotic.
31.Tworzenie przymiotników w języku niemieckim. https://niemieckiwdpmu.pl//tworzenie-niemieckichprzymiotnikow.