Studia Paradyskie


ISSN: 0860-8539     eISSN: 2956-4204    OAI    DOI: 10.18276/sp.2024.34-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Liste der Ausgaben / 34/2024
Asymetria pomiędzy dobrem a złem z perspektywy filozoficznej i moralnoteologicznej

Autoren: Tadeusz Kuźmicki ORCID
Schlüsselbegriffe: dobro zło aretologia etyka cnót czyn moralny Josef Pieper Eberhard Schockenhoff Tomasz z Akwinu
Veröffentlichungsdatum der gesamten Ausgabe:2024
Seitenanzahl:16 (135-150)
Cited-by (Crossref) ?:
Anzahl der Downloads ?: 56

Abstract

W teologii moralnej uzyskanie oceny czynu ludzkiego bazuje na rozróżnieniu pomiędzy tym, co jest dobre, a co złe, dlatego związek pomiędzy dobrem z złem jest tak bardzo istotny w podejmowanej przez nią refleksji. Pomimo wstępnego wrażenia, że możemy mieć tutaj do czynienia z pewną równowagą, analiza dobra z trzech perspektyw pozwala jednak uzyskać odmienny wniosek o ewidentnej asymetrii dobra wobec zła. Odwołanie się do myśli Tomasza z Akwinu, dziedzictwa neotomisty Josefa Piepera oraz refleksji wpływowego moralisty Eberharda Schockenhoffa pozwala systematycznie przeanalizować tę asymetrię dobra w tych trzech wymiarach. W filozoficznej perspektywie dostrzegana jest ta asymetria w analizie bytu, który jako stworzony jest dobry w odróżnieniu do zła, które jest niebytem. W analizie moralnoteologicznej genezy i celu ludzkiego działania, dobro okazuje się być zarówno początkiem, jak i celem ludzkiego czynu moralnego. I wreszcie w trzeciej perspektywie, w eksploracji aretologii, dobro zostaje uznane już chociażby u Arystotelesa jako najwyższa zasada w dynamice cnót w ogólności, jak i w realizowaniu poszczególnych cnót.
herunterladen

Artikeldatei

Bibliographie

1.Aristoteles, Nikomachische Ethik. Griechisch/Deutsch, tłum. i red. G. Krapinger, Stuttgart 2020.
2.Arystoteles, Etyka Nikomachejska, tłum. D. Gromska, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 5, Warszawa 2000, s. 7–300.
3.Demmer K., Wprowadzenie do teologii moralnej, Kraków 1996.
4.Häring B., Das Gesetz Christi, t. 1., München 81967.
5.Häring B., Frei in Christus. Moraltheologie für die Praxis des christlichen Lebens, t. 1, Das Fundament aus Schrift und Tradition, Freiburg im Br. 1979.
6.Hartman J., Heurystyka filozoficzna, Toruń 2011.
7.Ignacy z Loyoli, Ćwiczenia Duchowne, tłum. M. Bednarz, Kraków 2002.
8.Koszkało M., Koncepcja woli według św. Augustyna – perspektywa antropologiczna, „Roczniki Filozoficzne” 64 (2016) 3, s. 5–37.
9.Maritain J., La dialectique immanente du premier acte de liberté, „Nova et Vetera” 20 (1945), s. 218–235.
10.Maritain J., La fin derniere et la dialectique immanente du premier acte de liberte. La notion de norme, [w:] Neuf leçons sur les notions premières de la philosophie morale, J. Maritain, Paris 1949, s. 119–142.
11.Melina L. (red.), Moralne działanie chrześcijanina, Poznań 2008.
12.Orzeszyna J., Teologia moralna wobec wyzwań współczesności, „Teologia i Moralność”, volumen 14 (2019), numer 1 (25), s. 61–78.
13.Pieper J., Die Wirklichkeit und das Gute, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 5, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Grundstrukturen menschlicher Existenz, red. B. Wald, Hamburg 2007, s. 48–98.
14.Pieper J., Kreatürlichkeit. Bemerkungen über die Elemente eines Grundbegriffs, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 2, Darstellungen und Interpretationen Thomas von Aquin und die Scholastik, red. B. Wald, Hamburg 2001, s. 441–464.
15.Pieper J., Philosophische Bildung und geistige Arbeit, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 3, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2004, s. 1–14.
16.Pieper J., Tod und Unsterblichkeit, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 5, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Grundstrukturen menschlicher Existenz, red. B. Wald, Hamburg 2007, s. 280–397.
17.Pieper J., Traktat über die Klugheit, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 1–42.
18.Pieper J., Über das Gute und das Böse, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 2, Darstellungen und Interpretationen Thomas von Aquin und die Scholastik, red. B. Wald, Hamburg 2001, s. 1–57.
19.Pieper J., Über den Begriff der Sünde, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 5, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Grundstrukturen menschlicher Existenz, red. B. Wald, Hamburg 2007, s. 207–279.
20.Pieper J., Über den Glauben, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 198–255.
21.Pieper J., Über die Gerechtigkeit, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 43–112.
22.Pieper J., Über die Liebe, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 296–414.
23.Pieper J., Verteidigungsrede für die Philosophie, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 3, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2004, s. 76–155.
24.Pieper J., Vom Sinn der Tapferkeit, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 113–136.
25.Pieper J., Was heißt philosophieren? Vier Vorlesungen, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 3, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2004, s. 15–70.
26.Pieper J., Zucht und Maß, [w:] Josef Pieper. Werke in acht Bänden, t. 4, Schriften zur Philosophischen Anthropologie und Ethik: Das Menschenbild der Tugendlehre, red. B. Wald, Hamburg 2006, s. 137–197.
27.Riedenauer M., Orexis und Eupraxia. Ethikbegründung im Streben bei Aristoteles, Würzburg 2000.
28.Schockenhoff E., Bonum hominis. Die anthropologischen und theologischen Grundlagen der Tugendethik des Thomas von Aquin, Mainz 1987.
29.Schockenhoff E., Grundlegung der Ethik. Ein theologischer Entwurf, Freiburg im Br. 22007.
30.Schockenhoff E., Theologie der Freiheit, Freiburg im Br. 2007.
31.Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 42004.
32.Spaemann R., Moralische Grundbegriffe, Monachium 82009.
33.Tomasz z Akwinu, Liber de veritate catholicae Fidei contra errores infidelium seu Summa contra Gentiles, t. 2–3. Ed. P. Marc, C. Pera, P. Caramello (Marietti, Taurini-Romae, 1961).
34.Tomasz z Akwinu, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. 4–5: Pars prima Summae theologiae (Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1888–1889).
35.Tomasz z Akwinu, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. 6–7: Prima secundae Summae theologiae (Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1891–1892).
36.Tomasz z Akwinu, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. 8–10: Secunda secundae Summae theologiae (Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1895–1897–1899).
37.Tomasz z Akwinu, Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t. 22: Quaestiones disputatae de veritate (Ad Sanctae Sabinae/Editori di San Tommaso, Roma, 1975–1970–1972–1973–1976) 3 vol. 5 fascicula.
38.Tomasz z Akwinu, Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t. 23: Quaestiones disputatae de malo (Commissio Leonina, J. Vrin, Roma-Paris, 1982).
39.Tomasz z Akwinu, Summa przeciw poganom czyli o prawdziwości wiary katolickiej przeciwko błędom niewiernych, księga III, Kraków 1933.
40.Warchał R., Zarys augustyńskiej filozofii wolności, „Teologia i człowiek” 32 (2015) 4, s. 91–103.
41.Weil S., Schwerpunkt und Gnade, München 1952.
42.Wichrowicz C.J., Zarys teologii moralnej w ujęciu tomistycznym, Kraków 2002.