Analiza i Egzystencja

ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2017.40-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 40 (2017)
Zagadnienie uczuć religijnych w kontekście art. 196 Kodeksu karnego
(THE QUESTION OF RELIGIOUS FEELINGS IN THE CONTEXT OF ARTICLE 196 OF THE POLISH CRIMINAL CODE)

Authors: Barbara Tryka
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Keywords: Religious feelings religious beliefs insult blasphemy against God freedom of religion
Data publikacji całości:2017
Page range:27 (67-93)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article analyzes religious feelings in the context of criminal offence against religious feelings in the face of philosophical, psychological and juridical interpretations. According to Article 196 of the Polish Criminal Code from 1997 religious feelings are regarded as protected goods. However, the mentioned term has not been clearly defined, which provokes controversies in legal circles. The paper indicates the exact nature of religious feelings and their relation to religious beliefs. The author argues that Article 196 unnecessarily focuses on the offence of feelings rather than the defence of religion in the public sphere. The application of the expression religious feelings to the Criminal Code grants vast possibilities of its understanding and causes numerous over interpretations of Article 196. To avoid that confusion the law ought to circumscribe the extent to which religion can be protected. The inquiry into specific cases of offence against religious feelings must not be based on the subjective experience of the offended victim because one will never find the ultimate criterion to assess whether someone has actually been hurt. After the prohibited activities/possible offences against religion are defined, the behavior of the offender should be the main point of reference. A propounded amendment might generate other problems such as, for example, the transgression/violation of the neutrality of the state; therefore, Article 196 in its current meaning is unacceptable. Consequently, the religious feelings term should be clarified or removed.
Download file

Article file

Bibliography

1.Ahdar, R. (2008). The Right to Protection of Religious Feelings. Otago Law Review, 4 (11), 629–656.
2.Ahdar, R., Leigh, I. (2005). Religious Freedom in the Liberal State. Oxford: Oxford University Press.
3.Buksiński, T. (2011). Publiczne sfery i religie. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
4.Davidson, R.J. (2012). O emocji, nastroju i innych pojęciach afektywnych. W: P. Ekman, R.J. Davidson (red.), Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (s. 50–53). Tłum. B. Wojciszke. Gdańsk: GWP.
5.Dworkin, R. (2014). Religia bez Boga. Tłum. B. Baran. Warszawa: Fundacja Aletheia.
6.Dworkin, R. (2006). The Right to Ridicule. The New York Review of Books, 5 (53). Pobrano z: http://www.nybooks.com/articles/2006/03/23/the-right-to-ridicule/, dostęp: 12.07.2016.
7.Eliade, M. (2008). Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej. Tłum. B. Baran. Warszawa: Fundacja Aletheia.
8.Filar, M. (2006). Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania. W: O. Górniok (red.), Kodeks karny (s. 635–640). Warszawa: LexisNexis.
9.Freedberg, D. (2005). Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania.Tłum. E. Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
10.Frijda, N.H. (2012). Różnorodność afektu: emocje i zdarzenia, nastroje i sentymenty. W: P. Ekman, R.J. Davidson, Natura emocji. Podstawowe zagadnienia (s. 56–69). Tłum. B. Wojciszke. Gdańsk: GWP.
11.Górniok, O. (red.) (2006). Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
12.Hegel, G.W.F. (1960). Wykłady o filozofii religii. Tłum. J. Ożarowski. W: A. Nowicki (red.), Filozofowie o religii. Przekłady. Warszawa–Kraków: Polskie Towarzystwo Religioznawcze.
13.Hume, D. (1963).Traktat o naturze ludzkiej. T. 2. Tłum. C. Znamierowski. Warszawa:PWN.
14.James, W. (1958). Doświadczenia religijne. Tłum. J. Hempel. Warszawa: Książka i Wiedza.
15.James, W. (1984). What is an Emotion? Mind, 9 (34), 188–205.
16.Jędrek, G., Szymański, T. (2002). Prawna ochrona uczuć religijnych w Polsce. Próba oceny dotychczasowych rozwiązań, czyli o rozdźwięku między literą prawa a jego aplikacją. Studia z Prawa Wyznaniowego, 5, 171–202. Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
17.Keller, J. (1968). Rudolf Otto i jego filozofia religii. W: R. Otto, Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych (s. 7–29). Tłum. B. Kupis. Warszawa: Książka i Wiedza.
18.Kind, A. (2016). Wyobraźnia, emocje i paradoks fikcji. Tłum. B. Tryka, J. Jarocki. Filozofuj, 3 (9), 44–46.
19.Kruczoń, E. (2011). Przestępstwo obrazy uczuć religijnych. Prokuratura i Prawo, 2, 38–59.
20.Makarska, M. (2005). Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Kodeksie karnym z 1997 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
21.Otto, R. (1968). Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Tłum. B. Kupis. Warszawa: Książka i Wiedza.
22.Ozdarska, L. (2013). Przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim kodeksie karnym. Studia Prawnoustrojowe, 19, 123–135.
23.Poniatowski, M. (2013). Analiza art. 196 kodeksu karnego z perspektywy 15 lat jego obowiązywania. Roczniki Nauk Prawnych, 3 (XXIII), 19–59.
24.Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny. Druk nr 240, Warszawa,24.01.2012. Pobrano z: http://www.prawo.egospodarka.pl/akty/projekty-ustaw/projekt-7-240-poselski-projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy--kodeks-karny.html.
25.Scheler, M. (1995). Problemy religii. Tłum. A. Węgrzecki. Kraków: Znak.
26.Schleiermacher, F. (1960). O religii. Tłum. Z. Poniatowski. W: A. Nowicki (red.), Filozofowie o religii. Przekłady. Warszawa–Kraków: Polskie Towarzystwo Religioznawcze.
27.Stefański, R.A. (2009). Prawo karne materialne. Część szczególna. Warszawa: Difin.
28.Tomasz z Akwinu (wyd. 1967). Suma teologiczna. T. 10. Tłum. J. Bardan. Londyn:Veritas.
29.Wąsek, A. (1995). Przestępstwa przeciwko przekonaniom religijnym „de lege lata”i „de lege ferenda”. Państwo i Prawo, 7, 27–41.
30.Witwicki, W. (1963). Psychologia. T. 2. Warszawa: PWN.
31.Wojciechowska, J. (2001). W: B. Kunicka-Michalska, J. Wojciechowska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz (s. 84–88). Warszawa: C.H. Beck.
32.Zdybicka, Z. (2006). Człowiek i religia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.