Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2022.38-02
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 38/2022
Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące dochodzenia wstępnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny contra sextum wobec małoletnich. Glosa do obowiązujących przepisów
(GUIDELINES OF THE POLISH BISHOPS’ CONFERENCE ON PRELIMINARY INVESTIGATIONS IN THE CASE OF CLERICAL ACCUSATIONS OF ACTS CONTRA SEXTUM AGAINST MINORS: GLOSS TO THE APPLICABLE REGULATIONS)

Authors: Dariusz Mazurkiewicz ORCID
Uniwersytet Szczeciński
Keywords: canonical criminal law protection of minors sexual crimes against minors
Data publikacji całości:2022
Page range:20 (31-50)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The protection of minors and their equivalents is one priority of current church legislation. The norms regulating the procedure in cases of reports of clerical sexual crimes against children and adolescents are present in both general and particular legislation. Acting under the order of the Congregation for the Doctrine of the Faith, the Polish Bishops’ Conference issued guidelines in 2014 on preliminary canonical investigations of clerical accusations regarding acts against the sixth commandment of the Decalogue with a minor under the age of eighteen. These guidelines were subsequently amended twice in 2017 and 2019. They contain standards for the appropriate response to reports of crimes contra sextum with minors committed by clergy or other persons acting in the church structures. They also regulate the procedures for providing assistance to victims and define the principles of prevention and formation for the priesthood and religious life. For this reason, they pursue the goals indicated by the Holy See’s Dicastery; however, the legislation included errors that may cause difficulties in interpreting and applying the guidelines. There are noticeable terminological inaccuracies and inconsistencies with the norms of common law. They mainly concern the material scope of crimes contra sextum with minors and the entity capable of committing such crimes. They also appear in the area of formal law, in particular the rules of conducting preliminary investigations. There are also noticeable inconsistencies with the Polish penal code. It seems necessary to amend the Guidelines so that they are consistent with the common law, particularly with the amended Book VI of the Code of Canon Law which contains penal norms. It is worth focusing on assistance to victims and the prevention and methods of dealing with perpetrators of sexual crimes against minors and their equated persons.
Download file

Article file

Bibliography

1.Źródła Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 82 (1990), s. 1148–1259.
2.Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. 1–317, tekst polski zaktualizowany, przekład zatwierdzony podczas 391. Zebrania Plenarnego uchwałą nr 19/391/2022 z dnia 14.03.2022 r., stan prawny na dzień 18.05.2022, https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2022/05/Kodeks-Prawa-Kanonicznego.pdf (17.06.2022).
3.Franciszek, List apostolski motu proprio „Come una madre amorevole” (4.06.2016), „Acta Apostolicae Sedis” 108 (2016), s. 715–717.
4.Franciszek, List apostolski motu proprio „Vos estis lux mundi” (9.05.2019), „L’Osservatore Romano”, 159 (2019), s. 106.
5.Jan Paweł II, Litterae apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum sanctitatis tutela (30.04.2001), „Acta Apostolicae Sedis” 93 (2001), s. 737–739.
6.Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia, Uchwała nr 13/366/2014 z 8.10.2014 r., znowelizowana na mocy uchwały nr 5/376/2027 z 6.06.2017 r. i na mocy uchwały nr 14/384/2019 z 8.10.2019 r., „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 31 (2019), s. 261–270.
7.Konferencji Episkopatu Polski, Wytyczne z 20.06.2009 dotyczące etapu wstępnego postępowania kościelnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu z osobą małoletnią, archiwum własne autora.
8.Kongregacja Nauki Wiary, List kard. Williama Levady odnośnie do prezentacji okólnika do Konferencji Episkopatów w sprawie opracowania Wytycznych dotyczących sposobów postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnionych przez duchownych wobec osób niepełnoletnich. Tekst polski za: Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny, dokumenty, komentarze, red. P. Studnicki, M. Dalgiewicz, Ząbki 2020, s. 33–34.
9.Kongregacja Nauki Wiary, Normae de delictis reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), „Acta Apostolicae Sedis” 102 (2010), s. 419–434.
10.Kongregacja Nauki Wiary, Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich, wersja 2.0 z 5.06.2022, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/ddf/rc_ddf_doc_20220605_vademecum-casi-abuso-2.0_pl.html (5.08.2022).
11.Lettera circolare Congregazione per la Dottrina della Fede per aiutare le conferenze episcopali nel preparare linee guidaper il trattamento dei casi di abuso sessuale nei confronti di minori da parte di chierici, „Acta Apostolicae Sedis” 103 (2011), s. 406–412. Tekst polski za: Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny, dokumenty, komentarze, red. P. Studnicki, M. Dalgiewicz, Ząbki 2020, s. 35–42.
12.Normy sui delitti riservati alla Congregazione per la Dottrina della Fede, znowelizowane Rescriptum ex Audientia z 11.10.2021 r., opublikowane 7.12.2021 r., https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20211011_norme-delittiriservati-cfaith_pl.html (5.08.2022).
13.Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1509, 2459.
14.Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1138.
15.Opracowania
16.Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary (normy materialne i proceduralne), Tarnów 2019.
17.Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.
18.Erlebach G. i in., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Księga VII Procesy, t. 5, Poznań 2007.
19.Francesco N., Libro VI: Le sanzioni nella Chiesa, cann. 1311–1399, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P. Pinto, Roma 1985, s. 749–824.
20.Grochowina M., Dochodzenie wstępne w przypadku dimissio de statu clericali, „Kościół i Prawo” 15 (2013) 2, s. 77–99.
21.Grycan E., Ocena zmiany art. 240 § 1 k.k. przez rozszerzenie zawartego w nim katalogu czynów zabronionych o art. 197 § 3 i 4 k.k, „Zeszyty Prawnicze” 18 (2018) 2, s. 125–140.
22.Kiełpiński K., List apostolski motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi nowelizacją kanonicznego prawa karnego i skuteczną ochroną małoletnich, „Studia Iuridica Toruniensia” 25 (2019), s. 121–144.
23.Kroczek P., Kilka uwag do znowelizowanych Wytycznych Konferencji Episkopatu Polski w kontekście zasad techniki legislacyjnej oraz znowelizowanego art. 240 § 1 kodeksu karnego, „Annales Canonici” 13 (2017), s. 91–107.
24.Lempa F., Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi, Białystok 2013.
25.Majer P., Przełożony kościelny a notitia criminis w sprawie zastrzeżonego dla Kongregacji Nauki Wiary przestępstwa przeciwko VI przykazaniu Dekalogu, „Annales Canonici” 17 (2021) 2, s. 49–81.
26.Masłowska P., Stosowanie art. 240 k.k. w przypadku przestępstwa przeciwko małoletnim, „Probacja” 4 (2019), s. 139–158.
27.Mazurkiewicz D., Zasady postępowania Kościoła katolickiego w Polsce w przypadkach oskarżeń duchownych o wykorzystywanie seksualne osób małoletnich, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 10 (2018), s. 95–106.
28.Miziński A., Natura, przedmiot i podmioty dochodzenia wstępnego w kanonicznym postępowaniu karnym, „Prawo – Administracja – Kościół” 5 (2001) 1, s. 53–89.
29.Skonieczny P., Przestępstwo cięższe pornografii dziecięcej. Komentarz do art. 6 § 1 n. 2 Sacramentorum sanctitatis tutela z 2010 r., „Prawo Kanoniczne” 60 (2017) 2, s. 109–138.
30.Szewczul B., Definicja prawno-teologiczna życia konsekrowanego przez profesję rad ewangelicznych, „Prawo Kanoniczne” 59 (2016), s. 19–42.
31.Vito P., Libro I: Le norme generali, cann. 1–203, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P. Pinto, Roma 1985, s. 1–108.