ISBN: 978-83-7972-933-3
ISBN (online): 978-83-7972-934-0
ISSN: 0860-2751
OAI
DOI: 10.18276/978-83-7972-934-0
Issue archive / T. (MCDXLV) 1370
| Year: | 2025 |
| Field: | Field of Social Sciences |
| Discipline: | legal sciences |
| Keywords: | commercialisation Polish State Railways railway law transport law privatisation restructuring rail transport |
| Authors: |
Dominika
Skoczylas
Uniwersytet Szczeciński |
Information
Electronic version of the publication available under CC BY-SA 4.0 license after 12 months from the date of release: June 2025
Printed version of the publication can be purchased in the store of the University of Szczecin Press: wn.usz.edu.pl/sklep/
Abstract
Past, present and future of the rail transport in Poland. Legal and socio-economic conditions
Given the key importance of rail transport for maintaining critical social or economic activity on a macro scale, actions aimed at strengthening the interoperability and modernisation of the rail system, implementing the concept of sustainable transport development or intermodality of transport services should be welcomed. The issues raised in this publication encourage reflection on the current situation in the rail transport services sector. There is no doubt that rail is one of the most popular means of transport for both people and goods. In the case of domestic transport, significant changes of an organisational, structural and technological nature took place almost 25 years ago. The breakthrough was the implementation of the Act of 8th of September 2000 on the commercialisation, restructuring and privatisation of the state-owned enterprise “Polish State Railways” (subsequently: the Act of 8th of September 2000 on the commercialisation and restructuring of the state-owned enterprise “Polish State Railways”, polish abbreviation: PKP). The strategic goals assumed not only strengthening the position (competitiveness) on the transport services market and improving the quality of transport but also the functioning of the internal structures of PKP. Therefore, it was decided to take action in the field of privatization, commercialization and restructuring. This led to the separation of management activities (railway infrastructure management) from transport activities (railway passenger and freight transport), and also gradually to the increasing fragmentation of PKP structures, which was to ensure a certain specialization of services.
Unquestionably, political and socio-economic factors continue to play a huge role in shaping the activities of the rail transport sector. In this case, it is not only about modernization issues, but primarily legal and organizational ones. A special role is assigned to EU law regulations, including in the field of sustainable transport development or, in recent years, cybersecurity. Despite numerous legislative efforts, the condition of rail transport in the Republic of Poland is not fully satisfactory. The above is the result of a certain restructuring chaos, not always the right decisions made by entities directly managing companies and underfinancing of the transport services sector. The topic discussed in the publication is of theoretical and practical importance, it is extremely current, due to the current situation of the key entity of PKP S.A. – PKP CARGO S.A. – one of the largest rail freight operators in Europe, for which the so-called restructuring procedure was implemented in 2024. The work takes into account the legal status as 10th of September 2024.
Bibliography
| 1. | Abramczuk D., Mazur E., Działania przewoźnika kolejowego na rzecz dostosowania oferty przewozowej do oczekiwań i potrzeb klientów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Transportu” 2000, nr 2, s. 5–14. |
| 2. | Ambrożuk D., Dąbrowski D., Wesołowski K., Prawo przewozowe. Komentarz, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014. |
| 3. | Andrzejczak-Paderewska I., Koleje dużych prędkości, [w:] Znaczenie i skutki budowy wybranych elementów infrastruktury nowoczesnego transportu kolejowego, red. R. Kozłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012, s. 27–49. |
| 4. | Andrzejczak-Paderewska I., Transport kolejowy w Unii Europejskiej i w Polsce, [w:] Znaczenie i skutki budowy wybranych elementów infrastruktury nowoczesnego transportu kolejowego, red. R. Kozłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012, s. 7–25. |
| 5. | Banaś D., Bezpieczeństwo ruchu kolejowego w Polsce na tle europejskim w latach 2010–2017 według wspólnych wskaźników bezpieczeństwa (CSI), „Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG” 2022, nr 25 (1), s. 41–57. |
| 6. | Barcik J., Czech P., Sytuacja transportu kolejowego w Polsce na przełomie ostatnich lat – część 1, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Transport” 2010, z. 67, s. 5–12. |
| 7. | Bielecki L., Koncepcja rzeczy publicznej w prawie polskim. Zagadnienia administracyjnoprawne, Wydawca Leszek Bielecki, Kielce 2013. |
| 8. | Bieniecka K., Niedzielski P., Szajba K., Wybrane aspekty prawne i ekonomiczne likwidacji przedsiębiorstwa państwowego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Transportu” 2000, nr 2, s. 23–29. |
| 9. | Bieś-Srokosz P., Srokosz J., Władztwo administracyjne we współczesnych prawnych formach działania administracji publicznej, „Zeszyty Naukowe Gubernaculum et Administratio” 2023, nr 2 (28), s. 189–200, DOI: 10.16926/gea.2023.02.12. |
| 10. | Biniasz D., Efektywność realizacji dostaw w transporcie międzynarodowym – studium przypadku, „Logistyka” 2015, nr 3, s. 392–403. |
| 11. | Blicharz J., Idea „otwartej administracji publicznej”. Sfera oczekiwań i odczuć, „Acta Universitatis Wratislaviensiss. Prawo. Sto lat polskiej administracji publicznej. Pamięci Profesor Teresy Rabskiej” 2019, nr 3888, s. 17–25, DOI: 10.19195/0524-4544.327.2. |
| 12. | Blicharz J., Procesy prywatyzacyjne a sprawiedliwość społeczna w państwie prawa, [w:] Prawne aspekty prywatyzacji: praca zbiorowa, red. J. Blicharz, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2012, s. 23–34. |
| 13. | Brdulak J., Krysiuk C., Pawlak P., Budowa jednolitego europejskiego obszaru transportu, „Technika Transportu Szynowego” 2013, nr 10, s. 3093–3105. |
| 14. | Buko J., Kmiecik K., Prywatyzacja jako element restrukturyzacji przedsiębiorstw państwowej komunikacji samochodowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Transportu” 2002, nr 3, s. 19–28. |
| 15. | Burchard-Dziubińska M., Idea zrównoważonego rozwoju, [w:] Zrównoważony rozwój – naturalny wybór, red. M. Burchard-Dziubińska, A. Rzeńca, D. Drzazga, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s. 9–33. |
| 16. | Chaba D., Reglamentacja jako funkcja państwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018. |
| 17. | Chmielnicki P., Dobra (korzyści) pozyskiwane dzięki normom prawa administracyjnego a funkcje administracji, [w:] Dobra chronione w prawie administracyjnym, red. Z. Duniewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s. 23–35. |
| 18. | Cichoń S., Rola kompetencji pracowniczych w administracji publicznej, „Studia i Prace WNEiZ US” 2018, nr 51/2, s. 21–31, DOI: 10.18276/sip.2018.51/2-02. |
| 19. | Cywiński B., Encyklopedia kolejnictwa, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1966. |
| 20. | Dąbrowski D., Ewolucja konstytutywnej funkcji listu przewozowego, „Problemy Transportu i Logistyki” 2017, nr 4 (40), s. 19–29, DOI: 10.18276/ptl.2017.40-02. |
| 21. | Deja M., Matysiak W., Śliżewski P., Organizowanie środków technicznych w celu realizacji procesów transportowych, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2015. |
| 22. | Dembińska-Cyran I., Konkurencja między koleją a transportem samochodowym w logistycznej obsłudze przedsiębiorstw w aspekcie wzrostu kongestii, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Transportu” 2002, nr 3, s. 53–64. |
| 23. | Długosz T., Społeczna gospodarka rynkowa jako kryterium organizacji gospodarki, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017, t. 37, s. 17–25. |
| 24. | Dobkowski J., Prawo publiczne i polityka administracyjna, „Studia Prawnoustrojowe” 2012, nr 18, s. 33–40. |
| 25. | Doński-Lesiuk J., Magistrala Transsyberyjska, „Technika Transportu Szynowego” 2003, nr 4, s. 19–26. |
| 26. | Dopierała F., Kompetencje Prezesa UTK a swoboda kształtowania umów pomiędzy zarządcą infrastruktury a przewoźnikiem, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2013, nr 4 (2), s. 54–72. |
| 27. | Drobnik J., Interdyscyplinarne determinanty efektywnego funkcjonowania na rynku gospodarczym, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie” 2021, nr 83, s. 27–42, DOI: 10.21008/j.0239-9415.2021.083.02. |
| 28. | Dylewski A., Historia kolei w Polsce, CARTA BLANCA Sp. z o.o., Grupa Wydawnicza PWN, Warszawa 2012. |
| 29. | Dyr T., Finansowanie kolejowych inwestycji taborowych, „Technika Transportu Szynowego” 2006, nr 4, s. 45–51. |
| 30. | Engelhardt J., Ekonomika inwestycji infrastrukturalnych i taborowych w sektorze kolejowym: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2023. |
| 31. | Engelhardt J., Sektor kolejowy w polityce transportowej Polski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2022. |
| 32. | Engelhardt J., Zarządzanie publicznym transportem kolejowym w Polsce w latach 1990–2018, „Transport Miejski i Regionalny” 2018, nr 11, s. 17–23. |
| 33. | Engelhardt J., Wardacki W., Zalewski P., Transport kolejowy, organizacja, gospodarowanie, zarządzanie, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1995. |
| 34. | Fajczak-Kowalska A., Zrównoważony rozwój transportu i jego implikacje dla kolejnictwa, „Studia Prawno-ekonomiczne” 2012, t. 85, s. 239–254. |
| 35. | Ferenc-Szydełko E., Architekt i jego dzieło. Zagadnienia ochrony prawnej utworu architektonicznego, „Architektura&Biznes” 2021, nr 11, s. 146–154. |
| 36. | Gago S., Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, „Prace Instytutu Kolejnictwa” 2018, z. 159, s. 9–13. |
| 37. | Giełda M., Wyzwania i oczekiwania wobec administracji publicznej – wybrane zagadnienia, [w:] Administracja publiczna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, red. M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015, s. 37–49. |
| 38. | Głuch W. (red.), Słownik Unii Europejskiej, Wydawnictwo EUROPA, Wrocław 2003. |
| 39. | Górny J., Samorząd wojewódzki jako organizator kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich, „Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG” 2016, nr 19 (4), s. 72–81, DOI 10.4467/2543859XPKG.16.024.6322. |
| 40. | Grabowski K., Kolejowy system zarządzania kryzysowego w świetle ochrony infrastruktury krytycznej, „Gospodarka Materiałowa i Logistyka” 2019, nr 10, s. 183–193. |
| 41. | Graff M., Pociągi z unoszeniem magnetycznym, „Technika Transportu Szynowego” 2016, nr 10, s. 8–19. |
| 42. | Hajdys D., Podmioty prywatne w projektach partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce, [w:] Finansowe i organizacyjne aspekty kooperacji nauki i lokalnej przedsiębiorczości – badania i analizy, red. Ł. Sułkowski, H. Sobocka-Szczapa, Ł. Prysiński, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XVII, z. 9, cz. 2, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź–Warszawa 2016, s. 73–86. |
| 43. | Jabłoński A., Jabłoński M., Mechanizmy efektywnego zarządzania bezpieczeństwem w transporcie kolejowym, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2019. |
| 44. | Jarosiński J., Związek zawodowy w ustroju przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2002. |
| 45. | Jaworska K., Nowacki G., Analiza przewozu towarów transportem kolejowym w Polsce, „Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2017, nr 9, s. 74–78. |
| 46. | Kaliński J., „Transformacja” do gospodarki centralnie planowanej w Polsce (1944–1950), „Optimum. Economic Studies” 2019, nr 1 (95), s. 32–45, DOI: 10.15290/oes.2019.01.95.03. |
| 47. | Kamiński R., Centralizacja i decentralizacja w systemie administracji państwowej jako problem organizacyjny i prawny, „Civitas Hominibus. Rocznik Filozoficzno- -Społeczny” 2012, nr 7, s. 51–63. |
| 48. | Karpińska-Mizielińska W., Smuga T., Prywatyzacja przedsiębiorstw publicznych w latach 1998–2001, „Gospodarka Narodowa” 2002, t. 174, nr 3, s. 25–50. |
| 49. | Kasznica S., Polskie prawo administracyjne: pojęcia i instytucje zasadnicze, Księgarnia Akademicka, Poznań 1946. |
| 50. | Kieres L., Prywatyzacja – zagadnienia prawa publicznego, prawa prywatnego i polityki gospodarczej, [w:] Prawne aspekty prywatyzacji: praca zbiorowa, red. J. Blicharz, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2012, s. 61–87. |
| 51. | Kowalewski K., Pozycja i zadania Urzędu Transportu Kolejowego po wdrożeniu IV pakietu kolejowego, „Krytyka Prawa” 2021, t. 13, nr 1, s. 220–235, DOI: 10.7206/kp.2080-1084.437. |
| 52. | Kowalewski M., Kowalczyk B., Chojnacki B., Parapura H., Interoperacyjność inteligentnych systemów transportowych, „Telekomunikacja i Techniki Informacyjne” 2012, nr 1–2, s. 40–45. |
| 53. | Kozaczyński W., Zrównoważony rozwój a bezpieczeństwo człowieka, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2012, nr 4 (IX), s. 75–83. |
| 54. | Krawczyk M., Podstawy władztwa administracyjnego, Wolters Kluwer SA, Warszawa 2016. |
| 55. | Królik R., Istota zarządzania i organizacji, [w:] Teoretyczne aspekty zarządzania przedsiębiorstwem na rynku Wybrane zagadnienia, S. Gostkowska-Dźwig, E. Kempa, M. Mrozik, R. Królik, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2021, s. 6–26. |
| 56. | Kurek J., Partnerstwo publiczno-prywatne dla zwiększenia dostępu do informacji o prawie, [w:] Modele dostępu do informacji o prawie, red. G. Szpor, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2014, s. 105–125. |
| 57. | Kurowska-Ciechańska J., Ciechański A., Koleje w Polsce, parowozy, wąskotorówki, dworce i muzea, CARTA BLANCA Sp. z o.o., Grupa Wydawnicza PWN, Warszawa 2011. |
| 58. | Kusiak-Winter R., Kilka uwag na temat funkcji administracji publicznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo. Współczesne funkcje państwa wobec gospodarki: księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Kocowskiego” 2022, nr 4101, s. 259–268, DOI: 10.19195/0524-4544.334.20. |
| 59. | Kusiak-Winter R., Odpowiedzialność administracji publicznej. Struktura odpowiedzialności z perspektywy determinantów prawnych, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2019. |
| 60. | Kwiecińska-Korszuń A., Kompetencje Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego jako regulatora rynku kolejowego do wydawania decyzji zastępujących umowy pomiędzy przewoźnikami kolejowymi a zarządcami infrastruktury kolejowej, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2022, nr 6 (11), s. 7–18, DOI: 10.7172/2299-5749.IKAR.6.11.1. |
| 61. | Lipińska-Słota A., Kolej transsyberyjska w turystyce Rosji, „Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2016, nr 6, s. 1721–1724. |
| 62. | Lipowicz I., Samorząd terytorialny jako podmiot administracji świadczącej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, t. 77, nr 3, s. 115–130, DOI: 10.14746/ rpeis.2015.77.3.9. |
| 63. | Mężyk A., Bariery liberalizacji europejskiego rynku kolejowego i perspektywy zmian, „Technika Transportu Szynowego” 2012, nr 11–12, s. 8–13. |
| 64. | Mierzejewska-Majcherek J., Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007. |
| 65. | Miruć A., Organizowanie i świadczenie usług publicznych jako funkcja administracji publicznej, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2018, t. XVI, nr 1 (3), s. 139–152. |
| 66. | Monarcha-Matlak A., Komunikacja elektroniczna, prawo komunikacji elektronicznej, Europejski kodeks łączności elektronicznej i ich wpływ na rozwój jurysdykcji administracyjnej, [w:] Kierunki rozwoju jurysdykcji administracyjnej, red. M. Szewczyk, L. Staniszewska, M. Kruś, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska sp. z o.o., Warszawa 2022, s. 267–276. |
| 67. | Monarcha-Matlak A., Wzorce i zasady obecnej i przyszłej administracji publicznej, [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. B. Jaworska- -Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki, Wolters Kluwer, Warszawa 2020, s. 908–924. |
| 68. | Mozalewski M., Rodzaje i metody restrukturyzacji przedsiębiorstw, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2010, z. 2, s. 215–236. |
| 69. | Myszczyszyn J., Wpływ kolei żelaznych na wzrost gospodarczy Niemiec (1840–1913), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013. |
| 70. | Nestoruk I.B., Konkurencja na rynkach lokalnych wraz z wybranym orzecznictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa 2009. |
| 71. | Nieznalska E., Filar rynkowy czwartego pakietu kolejowego i jego implementacja, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2020, nr 8 (9), s. 67–75, DOI: 10.7172/2299-5749.IKAR.8.9.6 |
| 72. | Olejnik A., Monopol – charakterystyka zjawiska. Analiza transakcji wykupu T-Mobile USA przez AT&T, [w:] Ekonomia i zarządzanie w teorii i praktyce. Determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw, regionów, gospodarek, t. 6, red. P. Urbanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 96–106, DOI:10.18778/7525-961-2.08. |
| 73. | Ostapowicz B., Liberalizacja polityki transportowej Unii Europejskiej, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2012, t. 27, s. 77–99. |
| 74. | Pater Z., Wybrane zagadnienia z historii techniki, Politechnika Lubelska, Lublin 2011. |
| 75. | Poliński J., Ochociński K., Cyfryzacja w transporcie kolejowym, „Problemy Kolejnictwa” 2020, z. 188, s. 53–65, DOI: 10.36137/1885P. |
| 76. | Powałowski A., Społeczna gospodarka rynkowa w prawie polskim, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017, t. 37, s. 51–62. |
| 77. | Proskin L., Decyzja w postępowaniu administracyjnym, „Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki” 2011, nr 4 (162), s. 133–147. |
| 78. | Przybyłowski A., Zrównoważony rozwój transportu w UE ze szczególnym uwzględnieniem aspektów finansowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2011, nr 166, s. 580–592. |
| 79. | Raczyńska M., Krukowski K., Zarządzanie w administracji publicznej Od idealnej biurokracji do zarządzania procesowego, Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków 2020. |
| 80. | Raczyński J., Perspektywy i uwarunkowania rozwoju systemu kolei dużych prędkości w Polsce, „Technika Transportu Szynowego” 2011, nr 10, s. 22–30. |
| 81. | Raczyński M., Monopol a nierówności, „Gospodarka Narodowa” 2003, t. 181, nr 1–2, s. 1–11. |
| 82. | Raszewska-Skałecka R., W obliczu administracji świadczącej i jej zadań publicznych w ujęciu nauk administracyjnych, [w:] Efektywność ekonomiczna jako cel prywatyzacji zadań z zakresu administracji świadczącej. Studium prawno-administracyjne, red. J. Blicharz, R. Raszewska-Skałecka, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020, s. 11–40, DOI: 10.34616/23.20.054. |
| 83. | Rosa G., Wizerunek jako element konkurencji przedsiębiorstwa PKP w przewozach ładunków, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne problemy transportu” 2000, nr 2, s. 135–148. |
| 84. | Rudzińska J., Piekarski W., Dudziak A., Przedsiębiorstwa transportowe i ich znaczenie w rozwoju gospodarczym kraju, „Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2012, nr 10, s. 136–139. |
| 85. | Rusak R., Koleje Unii Europejskiej – historia, „Technika Transportu Szynowego” 2004, nr 5, s. 19–41. |
| 86. | Ryczkowski M., Szyszko K., Sitkiewicz P., Z tradycją w nowoczesność – 10 lat PKP CARGO, PKP CARGO LOGISTICS, Warszawa 2011. |
| 87. | Samecki W., Gospodarowanie za pomocą planowania. Analiza krytyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000. |
| 88. | Schabert W., Ilustrowane kompendium. Koleje świata, Wydawnictwo Olesiejuk, Warszawa 2010. |
| 89. | Selera P., Holding jako forma prowadzenia działalności gospodarczej, Glosa aprobująca do wyroku TS z dnia 20 czerwca 1991 r. w sprawie C-60/90 Polysar Investments Netherlands BV v. Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen, Arnhem, [w:] Podatkowy slalom przedsiębiorcy, red. P. Borszowski, A. Huchla, Wrocław 2014, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 147–151. |
| 90. | Sierpowska I., Pojęcie własności publicznej w prawie administracyjnym, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2006, nr 6 (1), s. 133–151. |
| 91. | Skąpski M., Realizacja idei społecznej gospodarki rynkowej w polskim ustroju pracy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, t. 76, nr 2, s. 109–124, DOI: 10.14746/ rpeis.2014.76.2.9. |
| 92. | Skoczylas D., Cyberzagrożenia w cyberprzestrzeni. Cyberprzestępczość, cyberterroryzm i incydenty sieciowe, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne” 2023, nr 53, s. 97–113, DOI: 10.32041/pwd.5306, ISSN 2084-1906. |
| 93. | Skoczylas D., Interoperacyjność, cyfrowość, transgraniczność technologii informacyjno- -komunikacyjnych jako determinanty zrównoważonego rozwoju w XXI wieku, [w:] Zrównoważony rozwój i europejski zielony ład wektorami na drodze doskonalenia warsztatu naukowca, red. M. Staniszewski, H.E. Kretek, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2021, s. 233–243. |
| 94. | Skoczylas D., Krajowy system cyberbezpieczeństwa, C.H. Beck, Warszawa 2023. |
| 95. | Staniszewska L., Zabezpieczenie wykonania obowiązków publicznoprawnych wynikających ze stosunku administracyjnoprawnego, „Studia Prawa Publicznego” 2022, nr 2 (38), s. 85–108, DOI: 10.14746/spp.2022.2.38.4. |
| 96. | Stasikowki R., Regulacja jako nowa funkcja współczesnej administracji publicznej w Polsce, „Studia Prawnicze” 2007, z. 3 (173), s. 27–58. |
| 97. | Renik B., Organizacja i administracja kolei, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1988. |
| 98. | Stasikowski R., Transport kolejowy. Analiza administracyjnoprawna, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013. |
| 99. | Sulmicka M., Strategia „Europa 2020” – postlizbońska polityka rozwoju Unii Europejskiej, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego” 2011, nr 85, s. 169–190. |
| 100. | Szmitka S., Ocena wybranych aspektów mających wpływ na przebieg procesów prywatyzacyjnych, „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne” 2013, nr 3, s. 79–98. |
| 101. | Szpor G., Europejska regulacja bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych a suwerenność państwa, [w:] Internet. Strategie bezpieczeństwa, red. G. Szpor, A. Gryszczyńska, C.H. Beck, Warszawa 2017, s. 3–22. |
| 102. | Szydło M., Państwowe monopole handlowe na rynku wewnętrznym w Unii Europejskiej, „Studia Prawnicze” 2007, z. 2 (172), s. 5–31, DOI: 10.37232/sp.2007.2.1. |
| 103. | Šipić P., Komfort jazdy w pasażerskim transporcie szynowym, „Technika Transportu Szynowego” 2007, nr 7–8, s. 42–49. |
| 104. | Tanel F., Historia kolei – od lokomotyw parowych do kolei magnetycznych, CARTA BLANCA Sp. z o.o., Grupa Wydawnicza PWN, Warszawa 2010. |
| 105. | Taylor Z., Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Polska Akademia Nauk, Warszawa 2007. |
| 106. | Tchórzewski K., Projekt programu restrukturyzacji finansowej i własnościowej najważniejszych spółek Grupy PKP w latach 2005–2010, Warszawa 2005. |
| 107. | Truś T., Biadacz-Marek M., Transport kolejowy: sieć kolejowa w Polsce i Europie, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2013, nr 1, s. 43–52. |
| 108. | Turek M., Jonek-Kowalska I., Restrukturyzacja jako źródło redukcji kosztów w przedsiębiorstwie- działania i efekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2011, nr 47, s. 765–774. |
| 109. | Wacławiak I., Uwarunkowania rozwoju kolejowego transportu towarowego, „Technika Transportu Szynowego” 2011, nr 1–2, s. 24–28. |
| 110. | Walasek R., Interoperacyjność transportu intermodalnego jako element jego konkurencyjności w Unii Europejskiej, „Studia i Prace. Kolegium Zarządzania i Finansów” 2018, nr 166, s. 153–164, DOI: 10.33119/SIP.2018.166.10. |
| 111. | Wielądek A., Historia i przyszłość kolei w Polsce, „Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej Oddział w Krakowie” 2016, nr 3 (110), s. 257–265. |
| 112. | Wilczek-Karczewska M., Rozwój kolei żelaznych na ziemiach polskich w ujęciu historycznoprawnym, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2015, nr 1 (4), s. 100–124. |
| 113. | Witkowski J., Digitalizacja PKP Cargo SA jako czynnik konkurencyjności na rynku usług logistycznych, [w:] Rozwój funkcji logistycznych w Grupie PKP. Przesłanki i uwarunkowania, red. M. Chaberek, L. Reszka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2021, s. 129–141. |
| 114. | Woźniak D., Kukiełka L., Niektóre aspekty logistyki transportu, „Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2011, nr 5, s. 439–446. |
| 115. | Zajfert M., Specyfika sektora transportu kolejowego i możliwe modele funkcjonowania jego segmentów, „Zarządzanie Zmianami: zeszyty naukowe” 2012, nr 3–4, s. 23–45. |
| 116. | Załoga E., Preferencje jako cecha popytu na usługi transportowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Transportu” 2000, nr 2, s. 199–211. |
| 117. | Zimmermann J., Prawo administracyjne, Wolters Kluwer Polska, Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE, Warszawa–Kraków 2006. |
| 118. | Zimniewicz K., Zrównoważony rozwój – wizja bez szans na realizację, „Ekonomia i Środowisko” 2016, nr 3 (58), s. 62–72. |
| 119. | Wykaz aktów prawnych |
| 120. | Akty prawa krajowego |
| 121. | Dekret z 28.07.1948 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24.09.1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. z 1948 r., nr 36, poz. 255). |
| 122. | Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.). |
| 123. | Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 24.09.1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. z 1926 r., nr 97, poz. 568). |
| 124. | Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 28.12.1924 r. o przedsiębiorstwie dla eksploatacji kolei państwowych (Dz.U. z 1924 r., nr 116, poz. 1034). |
| 125. | Rozporządzenie Rady Ministrów z 27.11.2008 r. w sprawie określenia liczby udziałów samorządów województw w kapitale zakładowym PKP Przewozy Regionalne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Dz.U. z 2008 r., nr 218, poz. 1393). |
| 126. | Uchwała nr 105 Rady Ministrów z 24.09.2019 r. w sprawie przyjęcia „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku” (M.P. 2019, poz. 1054). |
| 127. | Ustawa z 5.07.2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (Dz.U. z 2024 r., poz. 1077). |
| 128. | Ustawa z 10.05.2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz.U. z 2024 r., poz. 545, 834). |
| 129. | Ustawa z 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2024 r., poz. 236). |
| 130. | Ustawa z 19.08.2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2024 r., poz. 643). |
| 131. | Ustawa z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2023 r., poz. 2778). |
| 132. | Ustawa z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1637). |
| 133. | Ustawa z 28.03.2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2024 r., poz. 697, 731). |
| 134. | Ustawa z 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2024 r., poz. 61). |
| 135. | Ustawa z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2024 r., poz. 54 ze zm.). |
| 136. | Ustawa z 8.09.2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. z 2024 r., poz. 561). |
| 137. | Ustawa z 8.09.2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe (Dz.U. z 2000 r., nr 84, poz. 948). |
| 138. | Ustawa z 4.09.1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 2512 ze zm.). |
| 139. | Ustawa z 27.06.1997 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 1997 r., nr 96, poz. 591 ze zm.). |
| 140. | Ustawa z 6.07.1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe” (Dz.U. z 1995 r., nr 95, poz. 474). |
| 141. | Ustawa z 23.05.1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2022 r., poz. 854). |
| 142. | Ustawa z 21.03.1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2024 r., poz. 320). |
| 143. | Ustawa z 15.11.1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. z 2024 r., poz. 1262). |
| 144. | Ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r., poz. 1061). |
| 145. | Ustawa z 2.12.1960 r. o kolejach (Dz.U. z 1960 r., nr 54, poz. 311). |
| 146. | Ustawa z 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2024 r., poz. 572). |
| 147. | Ustawa z 22.03.1957 r. o zmianach w organizacji i zakresie działania naczelnych organów administracji państwowej w niektórych gałęziach przemysłu, budownictwa i komunikacji (Dz.U. z 1957 r., nr 17, poz. 86). |
| 148. | Ustawa z 26.02.1951 r. o organizacji władz w dziedzinie komunikacji (Dz.U. z 1951 r., nr 14, poz. 108). |
| 149. | Ustawa z 30.03.1939 r. o komunikacjach w służbie obrony Państwa (Dz.U. z 1939 r., nr 29, poz. 195). |
| 150. | Ustawa z 31.07.1924 r. o naprawie Skarbu Państwa i poprawie gospodarstwa społecznego (Dz.U. z 1924 r., nr 71, poz. 687). |
| 151. | Inne akty prawa krajowego |
| 152. | Oświadczenie rządowe z 4.04.1922 r. w przedmiocie przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Międzynarodowej Konwencji Berneńskiej o przewozie towarów kolejami żelaznemi (Dz.U. nr 76, poz. 685). |
| 153. | Statut przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe stanowiący załącznik do uchwały Rady Ministrów z 18.03.1949 r. w sprawie nadania statutu przedsiębiorstwu „Polskie Koleje Państwowe” (M.P. 1949, nr 19, poz. 282). |
| 154. | Akty prawa międzynarodowego i Unii Europejskiej |
| 155. | Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, Bruksela, 28.03.2011, KOM (2011) 144. |
| 156. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z 14.12.2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, zmieniająca rozporządzenie (UE) nr 910/2014 i dyrektywę (UE) 2018/1972 oraz uchylająca dyrektywę (UE) 2016/1148 (dyrektywa NIS 2) (Dz. Urz. UE. L nr 333, poz. 80). |
| 157. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z 6.07.2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz. Urz. UE L 194 z 19.07.2016, s. 1). |
| 158. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z 11.05.2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei (Dz. Urz. UE. L nr 138, poz. 102). |
| 159. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z 11.05.2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L nr 138, poz. 44). |
| 160. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z 21.11.2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz. Urz. WE L 343 z 21.11.2012, s. 32). |
| 161. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z 17.06.2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie (Dz.U. UE 2008 L 191/1). |
| 162. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/59/WE z 23.10.2007 r. w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnot (Dz. Urz. UE L nr 315, s. 51 ze zm.). |
| 163. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/58/WE z 23.10.2007 r. zmieniająca dyrektywę 91/440/EWG w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych oraz dyrektywę 2001/14/WE w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i nakładania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej (Dz. Urz. UE L nr 315, s. 44 ze zm.). |
| 164. | Dyrektywa Rady 2005/47/WE z 18.07.2005 r. w sprawie umowy między Stowarzyszeniem Kolei Europejskich (CER) a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie niektórych aspektów warunków pracy pracowników wykonujących pracę w trasie uczestniczących w świadczeniu interoperacyjnych usług transgranicznych w sektorze kolejowym (Dz. Urz. UE L 195 z 27.07.2005, s. 15). |
| 165. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/49/WE z 29.04.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei wspólnotowych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 95/18/WE w sprawie przyznawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym oraz dyrektywę 2001/14/WE w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikację w zakresie bezpieczeństwa (dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa kolei) (Dz. Urz. UE L nr 164, s. 44 ze zm.). |
| 166. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/51/WE z 29.04.2004 r. zmieniająca dyrektywę Rady 91/440/EWG w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (Dz. Urz. UE L nr 164, s. 164). |
| 167. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/50/WE z 29.04.2004 r. zmieniająca dyrektywę Rady 96/48/WE w sprawie interoperacyjności transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości i dyrektywę 2001/16/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie interoperacyjności transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnej (Dz. Urz. UE L nr 164, s. 114). |
| 168. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/14/EC z 26.02.2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikację w zakresie bezpieczeństwa (Dz. Urz. WE L nr 25, s. 29). |
| 169. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/16/WE z 19.03.2001 r. w sprawie interoperacyjności transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnej (Dz. Urz. WE L nr 110, s. 1 ze zm.). |
| 170. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/13/WE z 26.02.2001 r. zmieniająca dyrektywę Rady 95/18/WE w sprawie przyznawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym, oraz dyrektywę 2001/14/WE w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikację w zakresie bezpieczeństwa (Dz. Urz. WE L nr 75, s. 26). |
| 171. | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/12/WE z 26.02.2001 r. zmieniająca dyrektywę Rady 91/440/EWG w sprawie rozwoju kolei Wspólnoty (Dz. Urz. WE L nr 75, s. 1). |
| 172. | Dyrektywa Rady 91/440/EWG z 29.07.1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (Dz. Urz. WE. L nr 237, poz. 25). |
| 173. | Dyrektywa Rady 92/106/EWG z 7.12.1992 r. w sprawie ustanowienia wspólnych zasad dla niektórych typów transportu kombinowanego towarów między państwami członkowskimi (Dz. Urz. WE L 368 z 17.12.1992, s. 38). |
| 174. | Komunikat Komisji Europejskiej, Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, Bruksela 3.03.2010, KOM (2010) 2020. |
| 175. | Konwencja Międzynarodowa o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznemi, podpisana w Bernie 23.10.1924 r. (Dz.U. z 1928 r., nr 73, poz. 665). |
| 176. | Konwencja o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzona w Bernie 9.05.1980 r. (Dz.U. z 1985 r., nr 34, poz. 158). |
| 177. | Protokół z 3.06.1999 r. wprowadzający zmiany do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie 9.05.1980 r. (Dz.U. z 2007 r., nr 100, poz. 674). |
| 178. | Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), stanowiący załącznik C do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie 9.05.1980 r. (Dz.U. z 2007 r., poz. 674 i 675; z 2009 r., poz. 1318; z 2011 r., poz. 804 i 805; z 2015 r., poz. 1726). |
| 179. | Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1693 z 10.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/773 w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemu „Ruch kolejowy” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L nr 222, s. 1). |
| 180. | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/881 z 17.04.2019 r. w sprawie ENISA (Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa) oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 526/2013 (akt o cyberbezpieczeństwie) (Dz. Urz. UE. L nr 151, poz. 15). |
| 181. | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/782 z 29.04.2021 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 172 z 17.05.2021, s. 1). |
| 182. | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2337 z 14.12.2016 r. uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1192/69 w sprawie wspólnych zasad normalizujących rachunkowość przedsiębiorstw kolejowych (Dz. Urz. UE. L nr 354, s. 20). |
| 183. | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2338 z 14.12.2016 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 w odniesieniu do otwarcia rynku krajowych usług kolejowego transportu pasażerskiego (Dz. Urz. UE. L nr 354, s. 22). |
| 184. | Rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1371/2007 z 23.10.2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L nr 315, s. 14 ze zm.). |
| 185. | Rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1370/2007 z 23.10.2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 3.12.2007, s. 1). |
| 186. | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 881/2004 z 29.04.2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Kolejową (Dz. Urz. UE L nr 164, s. 1 ze zm.). |
| 187. | Traktat o Unii Europejskiej z 7.02.1992 r. (Dz.U. z 2004 r., nr 90, poz. 864). |
| 188. | Umowa Europejska o głównych międzynarodowych liniach kolejowych (AGC), sporządzona w Genewie 3.05.1985 r. (Dz.U. z 1989 r., nr 42, poz. 231). |
| 189. | Umowa Europejska o ważnych międzynarodowych liniach transportu kombinowanego i obiektach towarzyszących (AGTC), sporządzona w Genewie 1.02.1991 r. (M.P. 2004, nr 3 poz. 50). |
| 190. | Umowa o Międzynarodowej Kolejowej Komunikacji Towarowej (SMGS) z 1.11.1951 r., Dz. Urz. MTiGM z 1995 r., nr 9, poz. 21). |
| 191. | Inne źródła |
| 192. | Belmond Hiram Bingham, https://carter.eu/kierunki/ameryka-poludniowa/peru/belmond- hiram-bingham/ (12.08.2024). |
| 193. | Co oznaczają problemy PKP Cargo? Związkowiec ostrzega: Mogą wejść firmy prywatne, w tym Deutsche Bahn Cargo, https://wpolityce.pl/gospodarka/697763-co-oznaczaja�- -problemy-pkp-cargo-w-tle-niemiecka-spolka (28.08.2024). |
| 194. | Dalgaard C-J., Kaarsen N., Olsson O., Selaya P., Roman roads to prosperity: Persistence and non-persistence of public infrastructure, „Journal of Comparative Economics” 2022, vol. 50, nr 4, s. 896–916, https://doi.org/10.1016/j.jce.2022.05.003 (6.08.2024). |
| 195. | Duma Afryki – Rovos Rail, https://dumaafryki.pl/ (12.08.2024). |
| 196. | Jabłońska-Adamska A., Kultowy pociąg wraca na tory. Ceny biletów? Ponad 30 000 zł w jedną stronę, https://top.pl/podroze/news-kultowy-pociag-wraca-na-tory-ceny-bi�- letow- ponad-30-000-zl-w-,nId,7237584 (12.08.2024). |
| 197. | Jarosiewicz W., Perspektywy rozwoju kolejowego transportu pasażerskiego w kontekście postanowień prawa europejskiego oraz prawa krajowego. Wstęp do dyskusji o liberalizacji rynku kolejowego, https://umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Bezpieczenstwo/ Wstep_do_dyskusji_o_liberalizacji_rynku_kolejowego_-_Wieslaw_Jarosiewicz___ Prezes_Urzedu_Transportu_Kolejowego.pdf (31.08.2024). |
| 198. | Koleje Mazowieckie, O nas, https://www.mazowieckie.com.pl/pl/o-kolejach-mazowieckich/ o-nas (23.08.2024). |
| 199. | Krasowski Z., Historia na torach (II), https://www.bieszczadzka24.pl/historia/historia- -na-torach--ii/1392 (6.08.2024). |
| 200. | Luksus na szynach. Najpiękniejsze trasy kolejowe świata, EU Railways Quixi Media Sp. z o.o., Bydgoszcz 2022, s. 10, http://redakcja.quixi.pl/Luksus.pdf (12.08.2024). |
| 201. | Luksusowy Orient Express był w Polsce, https://www.sektorkolejowy.pl/luksusowy-orient- express-byl-w-polsce/ (12.08.2024). |
| 202. | Michałowska B., PKP Cargo ma zwalniać, a Deutsche Bahn prowadzi w Polsce rekrutację, https://www.tysol.pl/a127324-pkp-cargo-ma-zwalniac-a-deutsche-bahn-prowadzi-w- -polsce-rekrutacje (6.09.2024). |
| 203. | Na kolei, Wybory 2023: PiS proponuje wspólny bilet na wszystkie pociągi w kraju, https://www.nakolei.pl/wybory-2023-pis-proponuje-wspolny-bilet-na-wszystkie-pociagi- w-kraju/ (29.08.2024). |
| 204. | Natura Tour. Grupa PKP, O nas, https://naturatour.pl/o-nas/ (4.09.2024). |
| 205. | Od Atlantyku do Pacyfiku koleją, https://www.sektorkolejowy.pl/od-atlantyku-do-pacyfiku- koleja/ (12.08.2024). |
| 206. | Orient Express, https://www.orient-express.com/trains/the-orient-express/ (12.08.2024). |
| 207. | Orient Express. Inspirował pisarzy, reżyserów i podróżników, https://historia.dorzeczy.pl/ dwudziestolecie-miedzywojenne/489417/orient-express-inspirowal-pisarzy-rezyserow- i-podroznikow.html (12.08.2024). |
| 208. | Palace on Wheels, https://carter.eu/kierunki/azja/indie/palace-on-wheels/ (12.08.2024). PGE Energetyka Kolejowa S.A., Kim jesteśmy?, https://pgeenergetykakolejowa.pl/strona/ spolka (4.09.2024). |
| 209. | PKP CARGO S.A., Akcje pracownicze, https://www.pkpcargo.com/relacje-inwestorskie/ akcje-pracownicze/ (5.09.2024). |
| 210. | PKP CARGO S.A., Akcjonariat, https://www.pkpcargo.com/relacje-inwestorskie/akcjonariat/ (5.09.2024). |
| 211. | PKP CARGO S.A., Grupa kapitałowa, https://www.pkpcargo.com/kim-jestesmy/grupa- -kapitalowa/ (6.09.2024). |
| 212. | PKP CARGO S.A., Grupa PKP CARGO publikuje wyniki za 2023 r., https://www.pkpcargo. com/grupa-pkp-cargo-publikuje-wyniki-za-2023-r/ (6.09.2024). |
| 213. | PKP CARGO S.A., Informacja Zarządu PKP CARGO w sprawie wypłaty wynagrodzeń, https://www.pkpcargo.com/informacja-zarzadu-pkp-cargo-w-sprawie-wyplaty-wynagrodzen/ (6.09.2024). |
| 214. | PKP CARGO S.A., Licencja na wykonywanie przewozów kolejowych rzeczy, https:// www.pkpcargo.com/certyfikaty/ (5.09.2024). |
| 215. | PKP CARGO S.A., Moc zintegrowanej logistyki, https://www.pkpcargo.com/ (6.09.2024). |
| 216. | PKP CARGO S.A., PKP CARGO aktywnie szuka nowych miejsc pracy – kolejny List Intencyjny podpisany, https://www.pkpcargo.com/pkp-cargo-aktywnie-szuka-nowych- -miejsc-pracy-kolejny-list-intencyjny-podpisany/ (6.09.2024). |
| 217. | PKP CARGO S.A., PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji uruchamia proces zwolnień grupowych, https://www.pkpcargo.com/pkp-cargo-s-a-w-restrukturyzacji-uruchamia- proces-zwolnien-grupowych/ (6.09.2024). |
| 218. | PKP CARGO S.A., Prezes PKP CARGO wśród najlepszych szefów giełdowych spółek, https://www.pkpcargo.com/prezes-pkp-cargo-wsrod-najlepszych-szefow-gieldowych- spolek/ (6.09.2024). |
| 219. | PKP CARGO S.A., Sąd podjął decyzję o otwarciu postępowania sanacyjnego dla Spółki PKP CARGO, https://www.pkpcargo.com/sad-podjal-decyzje-o-otwarciu-postepowania- sanacyjnego-dla-spolki-pkp-cargo/ (6.09.2024). |
| 220. | PKP CARGO S.A., Strategia, https://www.pkpcargo.com/kim-jestesmy/strategia/ (6.09.2024). |
| 221. | PKP CARGO S.A., Terminal Multimodalny Zduńska Wola – Karsznice oficjalnie otwarty, https://www.pkpcargo.com/terminal-multimodalny-zdunska-wola-karsznice-oficjalnie- otwarty/ (6.09.2024). |
| 222. | PKP CARGO S.A., Wzorcowy raport zintegrowany PKP CARGO, https://www.pkpcargo. com/wzorcowy-raport-zintegrowany-pkp-cargo/ (6.09.2024). |
| 223. | PKP CARGO S.A., Zakłady, https://www.pkpcargo.com/media/kontakt/zaklady/ (5.09.2024). |
| 224. | PKP CARGOTABOR, https://pkpcargotabor.com/ (27.08.2024). |
| 225. | PKP Informatyka, Profil firmy, https://pkp-informatyka.pl/profil/ (4.09.2024). |
| 226. | PKP InterCity, Europa w zasięgu ręki, https://www.intercity.pl/czterystolice (5.09.2024). |
| 227. | PKP InterCity, Express InterCity, https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/informacje/ nasze-pociagi/o-marce-eic.html (5.09.2024). |
| 228. | PKP InterCity, Specyfikacja i usługi, https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/informacje/ nasze-pociagi/express-intercity-premium/specyfikacja-i-uslugi.html (5.09.2024). |
| 229. | PKP InterCity, Twoje Linie Kolejowe, https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/informacje/ nasze-pociagi/o-marce-tlk.html (5.09.2024). |
| 230. | PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa sp. z o.o., O nas. Informacje ogólne, https://lhs.com. pl/pl/kim-jestesmy/o-nas (4.09.2024). |
| 231. | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Biblioteczne Ośrodki Informacji, https://www.plk-sa.pl/ informacje/biblioteki (4.09.2024). |
| 232. | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Czym się zajmujemy?, https://www.plk-sa.pl/o-spolce/o- -pkp-polskich-liniach-kolejowych-sa/czym-sie-zajmujemy (4.09.2024). |
| 233. | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Program Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ do 2029 roku, https://www.plk-sa.pl/program-kolej-plus (4.09.2024). |
| 234. | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Raport roczny 2022, https://www.plk-sa.pl/o-spolce/o- -pkp-polskich-liniach-kolejowych-sa/raport-roczny, s. 12 (4.09.2024). |
| 235. | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Struktura organizacyjna spółki, https://www.plk-sa. pl/o-spolce/o-pkp-polskich-liniach-kolejowych-sa/struktura-spolki (4.09.2024). |
| 236. | PKPTELKOL, O spółce, https://telkol.pl/o-spolce/ (4.09.2024). |
| 237. | Pociąg maglev w Chinach osiągnął prędkość 623 km/h. Alternatywa dla lotnictwa cywilnego, https://www.nakolei.pl/pociag-maglev-w-chinach-osiagnal-predkosc-623-km-h-alternatywa- dla-lotnictwa-cywilnego/ (10.08.2024). |
| 238. | POLREGIO, O nas, https://polregio.pl/pl/o-firmie/misja-wizja/ (4.09.2024 i 5.09.2024). |
| 239. | POLREGIO, Struktura organizacyjna, https://polregio.pl/pl/bip/struktura-organizacyjna/ (5.09.2024). |
| 240. | Polski Tabor Szynowy, https://polskitabor.pl/ (27.08.2024). |
| 241. | Polskie Koleje Państwowe S.A., Grupa PKP holdingiem!, https://www.pkp.pl/pl/pkp-aktualnosci/ 3236-grupa-pkp-holdingiem (3.09.2024). |
| 242. | Polskie Koleje Państwowe S.A., Nadzór właścicielski, https://www.pkp.pl/pl/serwis-korporacyjny/ nadzor-wlascicielski (3.09.2024). |
| 243. | Polskie Koleje Państwowe S.A., Spółki Grupy PKP, https://www.pkp.pl/pl/grupa-pkp (3.09.2024). |
| 244. | Polskie Koleje Państwowe S.A., Struktura organizacyjna, https://www.pkp.pl/pl/bip- -struktura-organizacyjna (3.09.2024). |
| 245. | Polskie Koleje Państwowe S.A., Współpraca z samorządami, https://www.pkp.pl/pl/ wspolpraca-z-samorzadami (23.08.2024). |
| 246. | Protest przeciw zwolnieniom w PKP Cargo, https://wpolsce24.tv/magazyn/22615-prote�- st-przeciw-zwolnieniom-w-pkp-cargo (6.09.2024). |
| 247. | Rabij M., Rząd ma nowy pomysł na CPK. Pytań o sens tej inwestycji jest jeszcze więcej niż poprzednio, https://www.tygodnikpowszechny.pl/rzad-ma-nowy-pomysl-na-cpk- pytan-o-sens-tej-inwestycji-jest-jeszcze-wiecej-niz-poprzednio-187504 (4.09.2024). |
| 248. | Restrukturyzacja PKP, https://poznaj.pkp.pl/tradycja.html (30.08.2024). |
| 249. | Royal Scotsman, A Belmond Train, https://www.belmond.com/trains/europe/scotland/ belmond-royal-scotsman/accommodation (12.08.2024). |
| 250. | Rynek kolejowy, 10 lat po rekordzie prędkości Pendolino. Kiedy pasażerowie pojadą 250 km/h?, https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/10-lat-po-polskim-kolejowym- rekordzie-predkosci-kiedy-pendolino-pojedzie-planowo-250-kmh-116168. html (5.09.2024). |
| 251. | SKM Szybka Kolej Miejska, Informacje o firmie, https://www.skm.pkp.pl/o-nas/informacje- o-firmie (4.09.2024). |
| 252. | Statut Federacji Związków Zawodowych Kolejarzy, https://fzzk.pl/statut/ (28.08.2024). |
| 253. | Szyny i tory. Klasyfikacja szyn, https://mlodytechnik.pl/eksperymenty-i-zadania-szkolne/ wynalazczosc/30991-szyny-i-tory-klasyfikacja-szyn (10.08.2024). |
| 254. | Tory i infrastruktura torowa. Ogólne informacje o drogach kolejowych, https://www.transportszynowy. pl/Kolej/torykolog (20.08.2024). |
| 255. | Uchwała Nr 160/2019 Zarządu „Przewozy Regionalne” sp. z o.o., z 6.05.2019 r., https:// polregio.pl/pl/dla-podroznych/pomoc/przepisy-taryfy-ulgi/ (5.09.2024). |
| 256. | Umowy o Międzynarodowej Kolejowej Komunikacji Towarowej i Osobowej, https:// www.gov.pl/web/infrastruktura/umowy-miedzynarodowe (23.08.2024). |