Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2019.18-05
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 18, 2019
Językowe środki neutralizacji śmierci w listach Jarosława Iwaszkiewicza do zmarłego Jerzego Błeszyńskiego

Authors: Andrzej S. Dyszak ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz
Keywords: konceptualizacja śmierci neutralizacja eufemizacja
Data publikacji całości:2019
Page range:20 (55-74)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article contains an analysis of the letters written by Jarosław Iwaszkiewicz and addressed to his late lover Jerzy Błeszyński, and depicts the manner of ‘talking’ of the author of the letters about the addressee’s death so that it can be neutralised, i.e. its impact on the life of the writer will be weakened and/or the opposition between death (afact that took place) and life (in the ima gined world of the letters) will be abolished. The article may be placed in the sphere of re-search based on the method of stylistic grammar, and it deals with the questions that concern semantic phenomena and the manner of their formal-language creation. Iwaszkiewicz used the motif of the trip that never happened of Błeszyński to Surubai, Indonesia, to replace with it mentions of his lover’s death in the whole collection of the ‘posthumous letters’ In addition to coding it – the death – with words and expressions taken from the lexical field of travelling in the analysed text there are linguistic exponents of conceptualisation of death as an absence and separation of the dead person. In two letters Iwaszkiewicz refers to the death of Błeszyński as adream. In order to avoid talking directly about death the author of the ‘posthum-ous letters’ uses afew euphemisms. However, in Iwaszkiewicz’s letters there appear various linguistic tracks of adeath of aperson he was close to. He is aware of the fact that Błeszyński left for good, and at the same time he cannot believe it.
Download file

Article file

Bibliography

1.Król, Anna, oprac. Wszystko jak chcesz. O miłości Jarosława Iwaszkiewicza i Jerzego Błeszyńskiego, Warszawa: Wilk & Król Oficyna Wydawnicza, 2017.
2.Dąbrowska, Anna. Eufemizmy współczesnego języka polskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.
3.Dąbrowska, Anna. Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
4.Długosz, Kazimierz. Inskrypcje nagrobne z Pomorza Zachodniego w ujęciu językoznawczym. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1991.
5.Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. T. I–XI. http://www.sjpd.pwn.pl/.
6.Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 (wersja elektroniczna CD).
7.Dyszak, Andrzej S. „Kochankowie ze Stawiska. Językowy obraz uczuć Jarosława Iwaszkiewicza w jego listach do zmarłego Jurka Błeszyńskiego”. W: (Nie)męskość w tekstach kultury XIX–XXI wieku, red. Barbara Zwolińska, Krystian Maciej Tomala. Gdańsk: Wydawnictwo UG, 2019, 408–421.
8.Iwaszkiewicz, Jarosław. Dzienniki 1911–1955. Warszawa: Czytelnik, 2010.
9.Iwaszkiewicz, Jarosław. Dzienniki 1956–1963. Warszawa: Czytelnik, 2010.
10.Kochanowski, Jan. Treny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.
11.Kopaliński, Władysław. Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.
12.Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990.
13.Piotrowski, Grzegorz. „Nowa miłość Starego. Jarosław Iwaszkiewicz – Jerzy Błeszyński”. W: Lektury płci. Polskie (kon)teksty, red. Mieczysław Dąbrowski. Warszawa: Elipsa Dom Wydawniczy i Handlowy Włodzimierz Ulicki, 2008, 244–261.
14.Skubalanka, Teresa. Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2000.
15.Warkocki, Błażej. Różowy język. Warszawa 2013.