Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2020.19-07
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / t. 19, 2020
Z badań leksyki barw w poetyckich juweniliach Jarosława Iwaszkiewicza
(A study on the lexis of colours in poetic juvenilia of Jarosław Iwaszkiewicz)

Authors: Andrzej S. Dyszak ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz
Keywords: poetic language lexis of colours exponents of colour gold exponents of colour yellow
Data publikacji całości:2020
Page range:18 (97-114)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article explores the linguistic lexical means that served Jarosław Iwaszkiewicz to express the selected colours of the poetic world he created in the three initial volumes of his poetry, regarded as his juvenilia (Oktostychy, Dionizje, and Kasydy zakończone siedmioma wierszami). The subject of the author’s particular interest are lexemes that refer to the colours gold (złoty) and golden (złocisty), as well as the colours similar to them (i.e. yellow, citron, and amber). Their description is formal-semantic, performed in accordance with the principles of stylistic grammar, not considering the poetic function of the used linguistic means. The exponents of the abovementioned colours make up 18% of the usage of all the words referring to colours. The primary names of the indicated colours are the simple adjectives złoty, złocisty, topazowy, żółty, bursztynowy, cytrynowy, and the compound adjectives biało-złoty, różowo-złocisty, złotolisty, złotooki, złotoskrzydły, złotowłosy, żółtooki, żółto-jedwabny, as well as the adverbs złoto and złociście. Secondary in relation to them are the nouns złoto, złocistość, żółtość, and the verbs złocić (here in the form of the participles złocąc and złocony) and żółcić (in the third person singular form żółci). In the analysed poems Iwaszkiewicz appears as a poet sensitive to colours, of which the colour gold is the most intensive and renders the best the sensuality of the world of his poetic juvenilia.
Download file

Article file

Bibliography

1.Iwaszkiewicz, Jarosław. Dzieła zebrane. T. 5: Wiersze, cz. 1. Warszawa: Czytelnik, 1977.
2.Białoskórska, Mirosława. Język poezji Leopolda Staffa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2018.
3.Dyszak, Andrzej S. „Językowe wykładniki barw w międzywojennych wierszach Lechonia”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badania polszczyzny 14 (2015): 349–366.
4.Jarosław Iwaszkiewicz. Dostęp 2.09.2019. https://klp.pl/iwaszkiewicz.
5.Kolory według odcieni. Dostęp 2.09.2019. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_kolorów.
6.Kwiatkowski, Jerzy. „Iwaszkiewicza księga przemian”. Pamiętnik Literacki 60 (1969), 3: 139–176.
7.Lista kolorów. Dostęp 2.09.2019. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_kolorów.
8.Matyskieła, Joanna. „Pierwsza literacka miłość – Czesław Miłosz wobec wczesnej twórczości Jarosława
9.Iwaszkiewicza”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia XXXII, Sectio FF Philologiae (2014): 31–45.
10.Miłosz, Czesław. Historia literatury polskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010.
11.Miłosz, Czesław. „Od wiernego wielbiciela”. W: Jarosław Iwaszkiewicz. Noc w polu. Lekcja literatury z Czesławem Miłoszem, wybór Czesław Miłosz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001, 7–8.
12.Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego. Dostęp 2.09.2019. http://www.nfjp.pl.
13.Podlawska, Daniela, Gabriela Wilczyńska. „Stylistyczna funkcja nazw barw w Karmazynowym poemacie oraz w Srebrnym i czarnym Jana Lechonia”. Słupskie Prace Humanistyczne 12a (1994): 189–216.
14.SJPD: Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego, t. 1–11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1958–1969. Przedruk elektroniczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
15.SW: Karłowicz, Jan, Adam A. Kryński, Władysław Niedźwiedzki, red. Słownik języka polskiego. Dostęp 2.09.2019. http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=234&from=publication.
16.Toruńczyk, Barbara, wybór, układ i red. Czesław Miłosz, Jarosław Iwaszkiewicz. Portret podwójny. Wykonany z listów, wierszy, zapisków intymnych, wywiadów i publikacji. Opracowanie i przypisy
17.Robert Papieski. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2011.
18.USJP: Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 (wersja 3.0 CD ROM).
19.Wroczyński, Tomasz. „O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza”. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 29 (1994): 89–95.