Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2020.19-20
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / t. 19, 2020
Słownictwo ograniczone czasowo i przestrzennie w powieści Wiesława Myśliwskiego Widnokrąg z perspektywy komunikacyjno-językowej
(Temporarily and spatially limited vocabulary of the Wiesław Myśliwski’s novel Widnokrąg from a communicative-linguistic perspective)

Authors: Ewa Pajewska ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
Keywords: vocabulary boundary memory
Data publikacji całości:2020
Page range:10 (299-308)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The purpose of this article is to provide a communicative-linguistic perspective on the vocabulary selected from the Wiesław Myśliwski’s novel Widnokrąg. As a result of the changing ways of communication – caused by the dynamic social, economic, and cultural processes – part of the lexis goes out of use and only remains in the memory of those for whom it constitutes a significant element of identity. This phenomenon is of a universal nature. We assume that literature is a basic medium of memory of a cultural community, and the lexis contained in it transfers selected images of life, helping to memorize them or adding new elements to he reader’s competences. The vocabulary that creates the image of the world in Widnokrąg reconstructs and reinterprets the past both in the author/narrator and in the reader. The vocabulary selected from the analysed novel, retained in the memory of an individual, shows reality form the perspective of a “small homeland”, enabling the reader to know the realities of the life lived there, and thereby to extend his or her own memory.
Download file

Article file

Bibliography

1.Myśliwski, Wiesław. Widnokrąg, wyd. II. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018.
2.Asmann, Jan. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. tłum. Anna Kryczyńska-Pham. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015.
3.Balcerzan, Edward. „Granice literatury, granice historii, granice granic”. Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 6 (2004), 11–20.
4.Bronikowska-Balewska, Agnieszka. Nie-skończone historie... Ojcowie i synowie w prozie lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2016.
5.Cebula, Andrzej. Słownik gwary sandomierskiej. Sandomierz: Armoryka, 2018.
6.Chlebda, Wojciech. „Pamięć ujęzykowiona”. W: Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana. T. 6: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. Jan Adamowski, Marta Wójcicka, 109–119. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2012.
7.Chlebda, Wojciech, „Szkice do językowego obrazu pamięci. Pamięć jako wartość”. Etnolingwistyka 23 (2011): 83–98.
8.Czachur, Waldemar, „Dlaczego pamięć społeczna może być przedmiotem badań lingwistycznych?”. W: Karły na ramionach olbrzymów? Kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją 2, red. Joanna Godlewicz-Adamiec, Piotr Kociumbas, Ewelina Michta, 252–260. Warszawa: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.
9.Czachur, Waldemar, red. Pamięć językiem pisana: Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018.
10.Czerwiński, Maciej. „Semantyczna analiza dyskursu”. W: Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, red. Waldemar Czachur, Agnieszka Kulczyńska, Łukasz Kumięga, 41–58. Kraków: Universitas, 2016.
11.Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
12.Erill, Astrid. Kultura pamięci, tłum. Magdalena Saryusz-Wolska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2018.
13.Erill, Astrid. „Literatura jako medium pamięci zbiorowej”. W: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. Magdalena Saryusz-Wolska, 211–247. Kraków: Universitas, 2009.
14.Halbwachs, Maurice. Społeczne ramy pamięci, tłum. Marcin Król. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
15.Handke, Kwiryna. „«Czasowe cezury» i przebieg życia wyrazu”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, red. Mirosława Białoskórska, 4 (1998): 9–27.
16.Handke, Kwiryna. „Pojęcie i termin «archaizm» na tle zawartości polskich leksykonów”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, red. M. Białoskórska, 5 (1999): 9–20.
17.Kaniowska, Katarzyna. „Antropologia i problem pamięci”. Polska Sztuka Ludowa – Konteksty 3 (2003): 62.
18.Karłowicz, Jan. Słownik gwar polskich. Dostęp 7.06.1019. https://www.archive.org/stream/sownikgwarpolsk03kargoog/sownikgwarpolsk03kargoog_djvu.txt.
19.Nowowiejski, Bogusław. Zapożyczenia leksykalne z języka niemieckiego. Białystok: Dział Wydawnictw Filii UW w Białymstoku, 1996.
20.Pajdzińska, Anna. „Pamięć jako wartość”. W: Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartości?, red. Jan Mazur, Agata Małyska, Katarzyna Sobstyl, 253–261. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007.
21.Skowronek, Krystyna, „«Stare», «nowe» i «najnowsze» konteksty językowo-kulturowe”. Horyzonty Wychowania 15 (2016): 47–65.
22.Słownik języka polskiego PWN. Dostęp 7.08. 2019. https://sjp.pwn.pl/.
23.Walczak, Bogdan. „Co to są «dawne słowa»”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny 10 (2011): 321–329.
24.Walczak, Bogdan. „Uwagi o «odchodzącym słownictwie» (w związku z książką K. Handke, H. Popowskiej-Taborskiej i I. Galsterowej)”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, red. Mirosława Białoskórska, 5 (1999): 21–34.
25.Wójcicka, Marta. Pamięć zbiorowa a tekst ustny. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2014.
26.Żmigrodzki Piotr, red. Wielki słownik języka polskiego. Dostęp 7.08.2019. https://www.wsjp.pl.