Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2022.57-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 57 (2022)
Krytyka poznania w marburskiej szkole neokantyzmu: Hermanna Cohena ujęcie platońskiego idealizmu w perspektywie kantowskiej logiki transcendentalnej
(Criticism of cognition at the Marburg school of neo-Kantism: Hermann Cohen’s approach to Platonic idealism in the perspective of Kant’s transcendental logic)

Authors: Anna Musioł ORCID
Instytut Filozofii, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Keywords: idealism apriorism criticism of the knowing subject transcendental logic mathematics sichere Hypothesis science facts Plato – Cohen
Data publikacji całości:2022
Page range:19 (5-23)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Criticism of cognition at the Marburg school of neo-Kantism: Hermann Cohen’s approach to Platonic idealism in the perspective of Kant’s transcendental logic The article is an attempt to characterize Platonic idealism as interpreted by Hermann Cohen – founder and the same time a leading representative of Marburg school of Neo-Kantism. The course of analysis includes Cohen’s theses put forward in the epistemological work PlatonsIdeenlehre und die Mathematik. The postulates to which Cohen refers connect the reflection on classical idealism and the status of the Platonic idea with logical-mathematical reflection and the problem of sichere Hypothesis as a certain hypothesis. Defining the role of mathematics: arithmetic and geometry, becomes indispensable in understanding the idealism of both Plato and Kant. Both emphasize the importance of thought, logic of pure thinking, criticism as a path and character-shaping. The argumentation presented in the article, rooted in the historical and philosophical analyzes of the problem, in the summary is also an attempt to define the meaning of Platonic and Neo-Kantian idealism for contemporary scientific and philosophical issuesThe article is an attempt to characterize Platonic idealism as interpreted by Hermann Cohen – founder and the same time a leading representative of Marburg school of neo-Kantism. The course of analysis includes Cohen’s theses put forward in the epistemological work Platons Ideenlehre und die Mathematik. The postulates to which Cohen refers connect the reflection on classical idealism and the status of the Platonic idea with logical-mathematical reflection and the problem of sichere Hypothesis as a certain hypothesis. Defining the role of mathematics: arithmetic and geometry, becomes indispensable in understanding the idealism of both Plato and Kant. Both emphasize the importance of thought, logic of pure thinking, criticism as a path and character-shaping. The argumentation presented in the article, rooted in the historical and philosophical analyzes of the problem, in the summary is also an attempt to define the meaning of Platonic and Neo-Kantian idealism for contemporary scientific and philosophical issues.
Download file

Article file

Bibliography

1.Auffarth, A. (1883). Die Platonische Ideenlehre. Berlin.
2.Buczyńska, H. (1963). Cassirer. Warszawa.
3.Cohen, H. (2017). Platons Ideenlehre und die Mathematik. London.
4.Cohen, H. (1878). Platons Ideenlehre und die Mathematik. Marburg.
5.Cohen, H. (1902). System der Philosophie. Teil 1: Logik der Reiner Erkenntnis. Berlin.
6.Cohen, H. (2014). „Teoria idei Platona a matematyka”. Tłum. A.J. Noras, Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, 26, 417–443.
7.Cohn, J. (1921). Führende Denker. Geschichtliche Einleitung in die Philosophie. Leipzig, Berlin.
8.Cohn, J. (1896). Geschichte des Unendlichkeitsproblems im abendländischen Denken bis Kant. Leipzig.
9.Dembiński, B. (2003). Późna nauka Platona. Katowice.
10.Fischer, K. (1882). Immanuel Kant und seine Lehre. München.
11.Gordon, P.E. (2010). Continental Divide. Heidegger, Cassirer, Davos. Cambridge, Massachusetts, London, England.
12.Jaeger, W. (1964). Paideia. T. 2. Tłum. M. Plezia. Warszawa.
13.Kant, I. (2001). Krytyka czystego rozumu. Tłum. R. Ingarden. Kęty.
14.Klatzkin, J. (1921). Hermann Cohen. Mit Einem Bildnis von Hermann Cohen nach Einer Radierung von Hermann Struck. Berlin.
15.Kubalica, T. (2015). „Die Beziehung zwischen dem Lehrmeister und dem Schüler in der neukantischen Philosophie”, Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, 27, 383–394.
16.Kubok, D. (2004). Prawda i mniemania. Studium filozofii Parmenidesa z Elei. Katowice.
17.Lask, E. (2003). Die Logik der Philosophie und die Kategorienlehre. Jena.
18.Moynahan, G.M. (1919). Ernst Cassirer and the Critical Science of Germany, 1899–1919. London, New York, Delhi.
19.Musioł, A. (2011). „Ernsta Cassirera refleksja nad problemem matematyki. Ujęcie historyczno-systematyczne”, Ruch Filozoficzny, LXVIII, 31–41.
20.Musioł, A. (2019). „Judaizm wobec ducha natury ludzkiej. Hermanna Cohena ujęcie kultury w perspektywie etyki i antropologii”, Studia Philosophica Wratislaviensia, vol. XIV, 59–67.
21.Natorp, P. (2011). Kant a szkoła marburska. W: A.J. Noras, T. Kubalica (red.), Neokantyzm badeński i marburski. Antologia tekstów. Katowice.
22.Natorp, P. (1912). „Kant und die Marburger Schuleˮ, Kant-Studien, nr. 17, s. 193–221.
23.Natorp, P. (2014). Platos Ideenlehre. Eine Einführung in den Idealismus. Berlin.
24.Noras, A.J. (2018). Filozof czystego poznania. Rzecz o Hermannie Cohenie. Katowice.
25.Noras, A.J. (2005a). Historia filozofii – nauka niepotrzebna? W: B. Szotek, A.J. Noras (red.), Filozofia i czas przeszły: Profesorowi Czesławowi Głombikowi w 70. Rocznicę urodzin (s. 97–108). Katowice.
26.Noras, A.J. (2012). Historia neokantyzmu. Katowice.
27.Noras, A.J. (2005b). Kant a neokantyzm badeński i marburski. Katowice.
28.Noras, A.J. (2019). Niedocenieniu myśliciele – zapomniane historie filozofii. Katowice.
29.Platon, (1958). Fajdros. Tłum. W. Witwicki. Warszawa.
30.Platon, (1982). Fedon. Tłum. W. Witwicki. Warszawa.
31.Platon, (1888). Fileb. Tłum. B. Kąsinowski. Warszawa.
32.Platon, (1999). Państwo. Tłum. W. Witwicki. Kęty.
33.Platon, (2021). Parmenides. Tłum. W. Witwicki. Kęty.
34.Platon, (1956). Sofista. Tłum. W. Witwicki. Warszawa.
35.Platon, (1982). Uczta. Tłum. W. Witwicki. Warszawa.
36.Reale, G. (2001). Historia filozofii starożytnej, vol. 2. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin.
37.Rehmke, J. (1880). Die Welt als Wahrnehmung und Begriff. Eine Erkenntnisstheorie. Berlin.
38.Renner, H. (1920). Kant und seine Philosophie. Beobachtungen über des Gefühl des Schönen und Erhabenen. Berlin.
39.Rotten, E. (1913). Goethes Urphänomen und die platonische Idee. Gießen.
40.Stolzenberg, J. (1995). Ursprung und System. Probleme der Begründung systematischer Philosophie im Werk Hermann Cohens, Paul Natorps und beim frühen Martin Heidegger. Göttingen.
41.Tatarkiewicz, W. (2010). Szkoła marburska i jej idealizm (w setną rocznicę marburskiej dysertacji Profesora Władysława Tatarkiewicza). Red. P. Parszutowicz. Kęty.
42.Vlastos, G. (1994). Platon. Indywiduum jako przedmiot miłości. Tłum. P. Paliwoda. Warszawa.
43.Windelband, W. (1902). Platon. Tłum. S. Bouffałł. Warszawa.