Analiza i Egzystencja

Zjawisko wyobrażeniowego oporu pojawia się, gdy odbiorca fikcji zachęcany jest, by wyobraził sobie jako słuszną moralnie sytuację, która dla czytelnika jest moralnie odstręczająca (np. że morderstwo jest czymś dobrym). Problem wyobrażeniowego oporu sprowadza się do pytania, jak to możliwe, że potrafimy wyobrazić sobie sytuacje niezgodne z naszą wiedzą dotyczącą faktów (magię, teleportację, statki kosmiczne poruszające się z prędkością nadświetlną), natomiast mamy trudność, by wyobrazić sobie sytuacje, które są niezgodne z naszą wiedza dotyczącą wartości. Celem artykułu jest prezentacja dwóch popularnych koncepcji wyjaśniających zjawisko wyobrażeniowego oporu, tzw. hipotezy Cantian oraz hipotezy Wontian, oraz zaproponowanie oryginalnego rozwiązania. Pierwsza hipoteza stwierdza, że wyobrażeniowy opór jest reakcją na konceptualną niemożliwość. W tej koncepcji opór przed wyobrażeniem określonego przedmiotu lub sytuacji bierze się stąd, że takie przedmioty lub sytuacje są wewnętrznie sprzeczne, a więc de facto niemożliwe do wyobrażenia. Druga hipoteza stwierdza, że wyobrażeniowy opór pojawia się wtedy, gdy odbiorca nie chce wyobrazić sobie jakiegoś stanu rzeczy. W ostatniej części artykułu próbuję pokazać, że źródłem wyobrażeniowego opór może być niemożliwość wyobrażenia sobie samego siebie jako kogoś o odmiennych przekonaniach moralnych.