Acta Iuris Stetinensis

Previously: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2022.40-02
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / 4/2022 (40)
Konstytucyjne standardy określające pozycję samorządów osób wykonujących zawody zaufania publicznego
(Constitutional standards that define the position of self-governments of persons who practice professions of public trust)

Authors: Jerzy Ciapała ORCID
Uniwersytet Szczeciński
Keywords: constitutional standards of the position of professions of public interest terminological comment on the concept of such professions aims of representing the interests of the socio-professional groups of persons who practice such professions analysis of the position of self-governing corporations
Data publikacji całości:2022
Page range:24 (19-42)
Cited-by (Crossref) ?:
Downloads ?: 390

Abstract

Pursuant to Article 17(1) of the Polish Constitution of 2 April 1997, “self-governments may be created within a profession in which the public repose confidence, and such self-governments shall concern themselves with the proper practice of such professions in accordance with, and for the purpose of protecting, the public interest”. This study intends to present and analyse constitutional provisions and to use them to attempt to define constitutional standards. Therefore, I present: 1) comments on the intentions that accompanied the work on the Constitution, 2) the most basic constitutional norms that set the directions of law-making and of constructing assumptions for the functioning of professional self-governments (corporations), 3) terminological comments on the concepts of “profession”, “free profession”, “regulated profession”, and “profession of public trust”. The latter term takes on features of a concept that is not typical to most constitutions of other countries, hence I present a more extensive discussion on the rules of meaning which should be given to the phenomenon of public trust with the understanding of the features of this profession in Poland. This paper focuses on two basic tasks of professional self-governments, i.e. 1) representing the interests of the socio-professional group of persons who practice professions of public trust and 2) orienting the practicing of the profession towards the implementation and protection of the public interest. Managing these two tasks in parallel has caused and is still causing certain tensions and disputes between the relevant circles and even among legal scholars and commentators. The article does not ignore the fact that the analysis of the position of corporations of persons performing public-trust professions must currently take into account the unwholesome phenomena brought about by the post-2015 systemic and political crisis.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bandarzewski K., Samorząd gospodarczy w prawie polskim. Studium prawne, Kraków 2014.
2.Biernat S., Wasilewski A., Ustawa o działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków 1997.
3.Brzozowski W., Konstytucyjna zasada dobra wspólnego, „Państwo i Prawo” 2006, nr 11.
4.Chruściak R., Konstytucjonalizacja samorządów zawodów zaufania publicznego, w: Z. Witkowski, A. Bień-Kacała (red.), Samorządy w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, Toruń 2013.
5.Ciapała J., Samorządy osób wykonujących zawody prawnicze w kontekście postanowień art. 17 konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, w: Z. Witkowski, A. Bień-Kacała (red.), Samorząd w konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, Toruń 2013.
6.Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2020.
7.Izdebski H., Uwarunkowania instytucjonalnoprawnego ustanawiania zawodu pracownika socjalnego, „Trzeci Sektor. Numer Specjalny” 2000/2001.
8.Izdebski H., Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu przez samorządy zawodowe, w: Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały konferencyjne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z 8 kwietnia 2002, Warszawa 2002.
9.Izbebski H., Zawody prawnicze jako zawody zaufania publicznego, w: H. Izdebski, P. Skuczyński (red.), Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza, Warszawa 2006.
10.Izdebski H., Morawski L., Dwugłos. Demokracja a przywileje korporacyjne, „Państwo i Prawo” 2007, nr 6.
11.Kaniowski M.A., Filozofia społeczna Jurgena Habermasa, Warszawa 1991.
12.Kosikowski C., Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
13.Kulesza M., Pojęcie zawodu zaufania publicznego, w: Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały konferencyjne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z 8 kwietnia 2002, Warszawa 2002.
14.Muszyński K., Skuczyński P., Rozwój i kryzys konstytucji społecznej. Przypadek samorządów zawodowych, Warszawa 2020.
15.Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012.
16.Rączka P., Działalność prawodawcza samorządów zawodowych w Polsce, Toruń 2013.
17.Smarż J., Relacja pojęć „wolny zawód” i „zawód zaufania publicznego”, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 4.
18.Sudnik W. (wybór i oprac.), Prawo polityczne Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939. Wybór źródeł, Warszawa 2002.
19.Szczepański J., Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową, w: A. Sarapata (red.), Socjologia zawodów, Warszawa 1965.
20.Sztompka P., Zaufanie: fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
21.Sztompka P., Kapitał społeczny; teoria przestrzeni międzyludzkiej, Kraków 2016.
22.Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego. Tom III, Warszawa 1981.
23.Trzciński J., Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli, w: J. Trzciński (red.), Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, Warszawa 2005.
24.Wojtczak K., Zawód i jego prawna reglamentacja. Studium z zakresu materialnego prawa administracyjnego, Poznań 1999.
25.Wykrętowicz S., Rozwój samorządu korporacyjnego jako zdecentralizowanej administracji publicznej, w: R. Kmieciak (red.), Z badań nad samorządem zawodowym w Polsce, Poznań 2010.
26.Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 1997.