Acta Iuris Stetinensis

Prezentowane opracowanie miało na celu przybliżenie problematyki prawnej postępowania w sprawie udzielania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, w aspekcie jednej z przesłanek negatywnych o charakterze obligatoryjnym, tj. niewyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 107 ust. 4a u.p.s.). Opracowanie stanowi drugą część artykułu – pierwsza część dotyczyła wybranych przesłanek negatywnych o charakterze fakultatywnym. Sygnalizowany wywiad, przeprowadzany w szczególności z osobami (rodzinami) ubiegającymi się o wsparcie z pomocy społecznej, z założenia ma ukazać sytuację wnioskodawcy w sposób wszechstronny, uwzględniający wszelkie okoliczności sprawy mogące mieć wpływ na prawo do określonego świadczenia pieniężnego. Zważywszy na tę okoliczność, niewyrażenie zgody na jego przeprowadzenie – wobec niemożności ustalenia stanu faktycznego – niesie za sobą obligatoryjną odmowę przyznania świadczenia pieniężnego. Niniejszy artykuł zmierzał m.in. do przybliżenia rozumienia znaczenia zwrotu „niewyrażenie zgody”, przynależącego do kategorii pojęć niedookreślonych. W opracowaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy rozwiązania prawne przyjęte w u.p.s., we wskazanym zakresie, są wystarczająco precyzyjnie i jasno sformułowane, tak aby ułatwić i w efekcie umożliwić organom pomocy społecznej podejmowanie decyzji w przedmiotowej kwestii, a jeśli nie, to czy pomocna może tu okazać się praktyka orzecznicza sądów administracyjnych. Badania zostały oparte na dogmatyczno-prawnej analizie przepisów u.p.s. oraz wypowiedzi doktryny i orzecznictwa sądów administracyjnych. Przepisy przywołanego aktu prawnego – zważywszy na przedmiotową przesłankę – nie wydały się wystarczająco jasno i precyzyjnie sformułowane (podobnie jak miało to miejsce w przypadku przesłanek negatywnych o charakterze fakultatywnym), tak aby ułatwić organom pomocy społecznej wydawanie decyzji w sprawach udzielania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Wynika to z niedoprecyzowania przez ustawodawcę przywołanego zwrotu. Z przyczyn czysto obiektywnych nie wydaje się to do końca możliwe, co nie zmienia faktu, że w praktyce prowadzi do wielu wątpliwości interpretacyjnych. Pewną pomoc w ustaleniu znaczenia zwrotu „niewyrażenie zgody” może stanowić praktyka orzecznicza sądów administracyjnych.