Autobiografia Literatura Kultura Media


ISSN: 2353-8694    OAI    DOI: 10.18276/au.2017.1.8-10
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 1 (8) 2017
I wojna światowa w świetle egodokumentów zawartych w wybranych księgach pamięci

Autorzy: Justyna Lisak
Uniwersytet Wrocławski I
Słowa kluczowe: egodokument księgi pamięci I wojna światowa pamięć pakt autobiograficzny Żydzi wschodnioeuropejscy
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:17 (133-149)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Tematem artykułu są osobiste wspomnienia Żydów z okresu I wojny światowej zamieszczone w księgach pamięci wybranych miejscowości Wołynia, Galicji Wschodniej i Królestwa Polskiego. Przedmiotem szczególnej uwagi są wspomnienia dotyczące życia codziennego, rodzinnego oraz relacja pomiędzy zmianami doświadczanymi wewnątrz rodziny a zmianami militarnymi i politycznymi. Artykuł ma na celu wykazanie, że wojna była inaczej doświadczana w każdym ze wspomnianych obszarów ze względu na inną historię działań wojennych na tych terenach, czynniki polityczne, ale także głębokie uwarunkowania społeczne. Na poziomie refleksji metodologicznej koncentruje się on na napięciach w relacji pamięć– historia. Autorka stara się również odpowiedzieć na pytanie, na ile wspomnienia zarejestrowane w księgach pamięci są zapisem I wojny światowej jako doświadczenia pokoleniowego i pamięci o nich jako wczesnego doświadczenia transformatywnego, a na ile wspomnienia te, w szczególności dziecięce, uległy deformacji lub zatarciu pod wpływem wydarzeń II wojny światowej i Holokaustu.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Buch fun ostrolenker kehile, red. Icchak Iwri. Tel Awiw 1963.
2.Izker-buch fun der jidiszer kehile in Ostrow-Mazowieck, red. J.L. Levin. Tel Awiw 1966.
3.Izker buch Goniadz, red. M.Sz. (Idl) Ben Meir, A.L. Fajans. Tel Awiw 1960.
4.Kehilot Turc we-Jeremic; sefer zikaron, red. M. Walzer-Fass, M. Kaplan. Tel Awiw 1978.
5.Lebn un umkum fun Olszan, red. Jack Leibman. Tel Awiw 1965.
6.Lubcz we-Delaticz; sefer zikaron, red. K. Hilel. Hajfa 1971.
7.Pinkes Gostinin; izker buch, red. Israel M. Biderman. Nowy Jork–Tel Awiw 1960.
8.Sefer Horochow, red. Josef Kariw. Tel Awiw 1966.
9.Sefer zikaron le-kehilat Pinczew: in Pinczew togt szojn niszt, red. M. Shener. Tel Awiw 1970.
10.Adamczyk-Garbowska, Monika, Adam Kopciowski, Andrzej Trzciński. Wstęp do Tam był kiedyś mój dom… Księgi pamięci gmin żydowskich. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2009.
11.Aleksiun, Natalia. „Gender and Nostalgia: Images of Women in Early Yizker Bikher”. Jewish History and Culture 5 (2002), 1: 69–90.
12.Boyarin, Jonathan, Jack Kugelmass. From a Ruined Garden: The Memorial Books of Polish Jewry. Bloomington: Indiana University Press, 1993.
13.Czermińska, Małgorzata. „Rola odbiorcy w dzienniku intymnym”. W: Problemy odbioru i odbiorcy, red. Tadeusz Bujnicki, Janusz Sławiński. Wrocław: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977.
14.Czermińska, Małgorzata. Trójkąt autobiograficzny : świadectwo, wyznanie, wyzwanie. Kraków: Universitas, 2000.
15.Field, Joyce. ZACHOR: Yizkor Books as Collective Memory of a Lost World. Dostęp 23.06.2017. http://www.jewishgen.org/yizkor/ybinsights.html.
16.Lejeune, Philippe. Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii. Tłum. Wincenty Grajewski. Kraków: Universitas, 2001.
17.Lisek, Joanna. „Problematyka kobieca w księgach pamięci (na przykładzie Pińczowa)”. Literatura Ludowa 4–5 (2008): 53–62.
18.Moltke, Helmuth von , Stanilaus von Leszczynski. Gesammelte Schriften und Denkwürdigkeiten des Generalfeldmarschalls Grafen Helmuth von Moltke. Hamburg: Verlag E.S. Mittler & Sohn, 1892, 148. Dostęp 29.06.2017. https://archive.org/details/bub_gb_RZUBAAAAYAAJ.
19.Polonsky, Antony. The Jews in Poland and Russia. Volume III. Oxford: The Littman Library of Jewish Civilization, 2012.
20.Schulze, Winfried. „«Ego-Dokumente». Annäherung an den Menschen in der Geschichte”. Berlin: Akademie Verlag, 1996.
21.Selavan Schwarcz, Ida. Yizker Bikher as Preservers of Family and Comunity History. Dostęp 23.06.2017, http://www.jewishgen.org/yizkor/ybinsights.html.
22.Segall, Jakob. Die deutschen Juden als Soldaten im Kriege 1914–1918. Berlin: Philo-Verlag,1922. 11. Dostęp 28.06.2017. https://archive.org/details/diedeutschenjude00segauoft.
23.Szulakiewicz, Władysława. „Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych”. Przegląd Badań Edukacyjnych 16 (2013), 1: 65–84.
24.Wein, Abraham. „Memorial Books, as a Source for Research into the History of Jewish Communitiesin Europe”. Yad Vashem Studies on the European Catastrophe and Resistance 9 (1973), 255–272.
25.Yizkor (Holocaust Memorial) Books – NYPL | Yiddish Sources. Dostęp http://yiddish-sources.com/yizkor-holocaust-memorial-books-nypl.