Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2023.22-03
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 22, 2023
Kilka uwag o zmianach znaczeniowych słowa dieta w języku polskim
(A few remarks on the changes of meaning of the word dieta (diet) in Polish)

Authors: Monika Jabłońska ORCID
Uniwersytet Warszawski
Keywords: the change of meaning shade of meaning textual variant
Data publikacji całości:2023-12-31
Page range:12 (29-40)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article discusses the changes of meaning of the word dieta happening from around the 16th Century to the modernity. The lexeme under review comes from the Greek language (díaita) and currently functions in the majority of the European languages, including Polish. At the beginning, it was an abstract noun expressing the way of doing an activity, but later it started to be used to refer to the object of an activity. The changes of meaning of the lexeme under review are illustrated by entries from old and modern dictionaries of the Polish language. These entries are complemented by Internet texts showing the variety of shades of meaning and contexts in which the lexeme is used nowadays.
Download file

Article file

Bibliography

1.Apresjan, Jurij. Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995.
2.Bańko, Mirosław. Inny słownik języka polskiego. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
3.Bańko, Mirosław. Wielki słownik wyrazów obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
4.Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. T. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1958–1969.
5.Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
6.Dubisz, Stanisław. „Rozwój słownictwa w dziejach języka polskiego – zarys problematyki”. Poradnik Językowy 4 (2015): 7–28.
7.Grzegorczykowa, Renata. „Warianty tekstowe znaczeń leksykalnych wyrazów”. Prace Filologiczne 33 (1986), 113–120.
8.Grzegorczykowa, Renata. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: PWN, 2020.
9.Karłowicz, Jan, Adam Antoni Kryński, Władysław Niedźwiedzki, red. Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, 1900–1927.
10.Kleszczowa, Krystyna. Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012.
11.Knapski, Grzegorz. Słownik polsko-łaciński ze skarbu Księdza Knapiusza. Kalisz: F. Caesario, 1787.
12.Linde, Samuel Bogumił. Słownik języka polskiego. Warszawa: Drukarnia Księży Pijarów, 1807–1814.
13.Markowski, Andrzej. „Objaśnienia wyrazów i zwrotów: Dieta”. Poradnik Językowy 2 (1992): 159–160.
14.Markowski, Andrzej. Poradnik prof. Andrzeja Markowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Wilga, 2003.
15.Markowski, Andrzej. Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
16.Markowski, Andrzej, Radosław Pawelec. Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych. Warszawa: Wydawnictwo Books Sp. z o.o., 2017.
17.Mayenowa, Maria Renata et al., red. Słownik polszczyzny XVI wieku. T. V. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
18.Mączyński, Jan. Lexicon Latino Polonicum ex optimis Latinae linguae Scriptoribus concinnantum. Regiomonti Borussiae: Daubmann Jan, 1564.
19.Orgelbrand, Maurycy et al., red. Słownik języka polskiego. Cz. I. Wilno: Wydawnictwo Maurycego Orgelbranda, 1861.
20.Zabawa, Marcin. „English-Polish Language Contact and its Influence on the Semantics of Polish”. W: Kontakty językowe i kulturowe w Europie / Sprach- und Kulturkontakte in Europa, red. Andrzej Kątny. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2008, 154–164.
21.Collins Online Dictionary, [hasło] dieta. Dostęp 22.03.2021. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/diet.
22.Elektroniczny korpus tekstów polskich z XVII i XVIII w. (do 1772 r.). Dostęp 10.08.2022. https://korba.edu.pl.
23.Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku. Dostęp 10.08.2022. http://sxvii.pl.
24.MoncoPL. Dostęp 25.03.2021. http://frazeo.pl.
25.Rada Języka Polskiego przy prezydium PAN, 2010. Dyskusja nad referatem prof. Andrzeja Markowskiego Językoznawstwo normatywne dziś i jutro: stan, zadania, szanse, zagrożenia. Dostęp 10.08.2022. http://rjp.pan.pl.
26.Raport Newspoint. Aktywności sportowe i diety Polaków, 2018. Dostęp 18.03.2021. https://www.newspoint.pl/SportPolakow.pdf.
27.Żmigrodzki, Piotr, red. Wielki słownik języka polskiego. Dostęp 18.03.2021. https://www.wsjp.pl.