Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2016.15-15
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 15, 2016
Propozycje terminologiczne z zakresu architektury i budownictwa w Budowie kościołów Piotra Aignera (1825)
(Terminological proposals in the sphere of architecture and building in Budowa kościołów by Piotr Aigner (1825))

Authors: Agnieszka Szczaus
Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny, Szczecin
Keywords: academic style specialised lexis language purism
Data publikacji całości:2016
Page range:14 (227-240)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

In the article there is an analysis of specialised vocabulary from the sphere of architecture excerpted from Budowa kościołów written by Piotr Aigner. According to the research 38 names (31% of the investigated material) are neologisms created by Aigner, which are equivalents or translations of their Latin architectural terms (for example, głownik is an equivalent of the Latinword capitellum; łęk – the Latin word arcus), which had not occur in the 19th-century Polish language and were not disseminated later. As it seems creating new speciallised native names in the sphere of architecture when Poland was divided by foreign invaders may be interpreted as a kind of language purism, an example of treating the language as a basic factor that shapes the national identity.
Download file

Article file

Bibliography

1.Aigner P., Budowy kościołów część pierwsza, Warszawa 1825.
2.Bajerowa I., Badania nad terminologią języków specjalnych (środowiskowych), w: Język i językoznawstwo polskie w sześćdziesięcioleciu niepodległości (1918–1978), pod red. J. Riegera, M. Szymczaka, Wrocław1982, s. 37–40.
3.Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 2000.
4.Biniewicz J., Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno-przyrodniczych, Opole 2002.
5.Biniewicz J., Kształtowanie się polskiej leksyki naukowej – mechanizm derywowania pierwszych polskich terminów matematycznych, w: Żywe problemy historii języka, pod red. M. Kuźmickiego, M. Osiewicza, Poznań 2010, s. 47–56.
6.Borek H., Stan badań i postulaty badawcze w zakresie rozwoju terminologii specjalistycznej, w: Problemy badawcze terminologii naukowo-technicznej, „Prace Naukowe Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały”, pod red. T. Frankiewicza, Wrocław 1976, z. IV, s. 3–13.
7.Buttler D., O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. I Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” 1979, s. 58–66.
8.Chmielowski B., Nowe Ateny, t. I, Lwów 1745.
9.Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, pod red. W. Gruszczyńskiego (svii.pl; dostęp: 15.11.2015).
10.Gajda S., Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
11.Jadacka H., O formie, znaczeniu i desygnacie terminu, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1978, z. 4, s. 552–557.
12.Jaroszewski T.S., Chrystian Piotr Aigner – architekt warszawskiego klasycyzmu, Warszawa 1970.
13.Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. I–VI, wyd. II, Lwów 1854–1860.
14.Łuczyński E., Polska terminologia morska I połowy XX wieku. Nazwy części jednostki pływającej, Gdańsk 1987.
15.Mieszkowski Z., Podstawowe problemy architektury w polskich traktatach od połowy XVI do początku XIX wieku, Warszawa 1970.
16.Parnicki-Pudełko S., Architektura starożytnej Grecji, Warszawa 1975.
17.Podczaszyński K., Nomenklatura architektoniczna, czyli słownik powodowany cieśliczych wyrazów, Warszawa 1843.
18.Pomarański S., Aigner Piotr, w: Polski słownik biograficzny, pod red. W. Konopczyńskiego, Kraków 1935, t. I, s. 34–35.
19.Raczyński E., Słownik łacińsko-polski do Witruwiusza, w: M. Vitruvius, O budowie ksiąg dziesięć, Wrocław 1840, s. 387–427.
20.Skubalanka T., Stanowisko Onufrego Kopczyńskiego wobec neologizmów, w: eadem, Ze studiów nad dawną i współczesną polszczyzną, Lublin 1997.
21.Słownik języka polskiego, pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwiedzkiego, t. III, Warszawa 1902.
22.Starzec A., Rozwój polskiej terminologii motoryzacyjnej, Opole 1984.
23.Szolginia W., Architektura i budownictwo, wyd. III, Warszawa 1991.
24.Teoretyczne podstawy terminologii, pod red. F. Gruczy, „Problemy terminologii” 1, Wrocław 1991.
25.Trotz M.A., Nowy dykcyjonarz, to jest mownik polsko-francusko-niemiecki z przydatkiem przysłów potocznych, przestróg gramatycznych i inszym naukom przyzwoitych wyrazów, wyd. II uzupełnione przez S. Moszczeńskiego, Lipsk 1779.
26.Umińska-Tytoń E., Słownictwo opisów architektury i sztuki w XVIII-wiecznych diariuszach, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1992, XXXVII, s. 123–138.